Chúng tôi là những ngư dân miền biển phải thường xuyên cùng đoàn thuyền ra khơi đánh bắt cá trong đêm. Công việc bắt đầu khi hoàng hôn buông xuống, màn đêm tối sập, vũ trụ rộng lớn như mở ra trước mắt.

Đoàn thuyền bắt đầu ra khơi đánh bắt cá mang về nguồn lợi kinh tế. Công việc thường diễn ra đánh cá vào ban đêm khi dựa vào đặc tính của cá để dễ dàng như chúng vào lưới. Bất chấp màn đêm, chúng tôi vẫn toát lên không khí lao động say sưa.

Khi thuyền đã dò được luồng cá, chúng tôi bắt đầu hạ buồm đánh bắt cá. Khung cảnh thiên nhiên đẹp với gió trời. Trăng hòa cùng con người trong thế trận hăng say lao động, đánh bắt cá trong đêm thật hào hứng. Lao động trong đêm thật vui với tiếng hát xóa tan đi nặng nhọc, mệt mỏi. Bài hát gọi cá vào lưới được sự hỗ trợ của trăng trời trăng như giúp chúng tôi gặt hái được nhiều thành quả.

Đến lúc sao mờ dần cũng là lúc trời sắp sáng. Ánh rạng đông ló dạng, những đàn cá quẫy tung trong lưới nhảy nhót lấp lánh lung linh dưới ánh hồng bình minh buổi sáng. Không ai bảo ai chúng tôi thực hiện công việc cuối cùng đó là xếp lưới, căng buồm để trở về nhà.

Đoàn thuyền lướt đi trong gió để kịp về bến trước phiên chợ buổi sáng. Một ngày mới đang bắt đầu thật đẹp. Anh em trên thuyền ai nấy cũng đang chờ đợi thuyền trở về với tâm trạng hồ hởi. Cá đầy thuyền xếp đầy khoang lấp lánh li ti dưới ánh mặt trời thật đẹp. Chúng tôi như quên sự mệt mỏi, vất vả của một đêm thức trắng lao động thay vào đó là sự vui mừng, phấn khởi khi chuyến đánh cá bội thu.

Chuyến đánh cá trong đêm của chúng tôi như vậy đó, tuy vất vả, mệt nhọc nhưng xứng đáng, những con người lao động hăng say, hết mình để làm giàu cho gia đình, đất nước. Rừng vàng biển bạc chúng tôi sẽ mãi yêu vùng biển quê mình và giữ gìn lãnh thổ thiêng liêng của dân tộc trước mọi kẻ thù ngoại bang.

Chúng tôi là những ngư dân, vốn đã gắn bó với biển khơi. Và một hành trình nữa lại bắt đầu.

Đoàn thuyền đánh cá bắt đầu xuất phát khi mặt trời đã xuống biển. Tầm vóc hiên ngang của người lao động hòa quyện với thiên nhiên, vũ trụ bao la. Đoàn thuyền đánh cá chúng tôi lại ra khơi như một đoàn quân sung sức, tràn đầy khí thế. Sóng gió không làm chúng tôi lo sợ mà trở thành bầu bạn. Những câu hát tràn ngập niềm vui cũng có sức đẩy mạnh mẽ như gió khơi.

Ngày hôm đó, chúng tôi hừng hực khí thế và tràn đầy cảm xúc. Những con người “ăn sóng nói gió” thể hiện niềm mơ ước về một chuyến đi biển thành công, mang về nhiều chiến lợi phẩm là cá. Đó là những cảm xúc thẩm mĩ về vẻ đẹp lộng lẫy, rực rỡ đến huyền ảo của các loài cá trên biển, giữa ánh trăng và sao. Thiên nhiên trở nên lung linh, kỳ vĩ, làm tôn thêm vẻ đẹp muôn đời của vùng biển rộng lớn, giàu tiềm năng của đất nước Việt Nam.

Điều thú vị hơn nữa, bạn có thể sẽ rất bất ngờ với cảnh đêm trên biển. Biển thật khoáng đạt với gió, trăng, mây, với chiều cao (mây cao), chiều rộng (biển bằng) và chiều sâu (dò bụng biển). Con thuyền đánh cá chúng tôi lấy gió làm lái, lấy trăng làm buồm và lướt với vận tốc phi thường giữa cái vô hạn của trời, biển, giữa mây cao và biển bằng. Chúng tôi biết công cuộc đánh cá không đơn giản. Nó chẳng khác nào một trận đánh được thua. Ngư dân như tôi phải “thăm dò bụng biển” trước rồi sau đó “dàn đan thế trận”. Mỗi lần tung ra một mẻ lưới cần đảm bảo trúng luồng cá để khi đoàn thuyền trở về, các khoang thuyền đều nặng oằn, ăm ắp cá tươi ngon.

Đến khi trời gần sáng thì cũng là lúc công việc đã xong. Đoàn thuyền trở về khi ánh bình minh vừa lên.

Chúng tôi là những ngư dân miền biển cùng đoàn thuyền đánh cá ra khơi say sưa hào hứng phấn khởi chinh phục tài nguyên biển làm giàu cho quê hương đất nước.

Hoàng hôn buông xuống mặt trời kỳ vĩ như một ngọn lửa khổng lồ đang chìm dần xuống biển khơi. Những lượn sóng là then cửa màn đêm là tấm cửa khổng lồ. Vũ trụ mênh mông rộng lớn trở lên gần gũi với cuộc sống của con người. Khi vũ trụ vào trạng thái nghỉ ngơi một ngày đang dần khép lại thì cũng là lúc đoàn thuyền chúng tôi bắt đầu một công cuộc chinh phục đánh bắt mới. Cả đoàn thuyền dũng mãnh tiến ra biển chứ không phải một con thuyền riêng lẻ. Công việc làm ăn đã đi vào nề nếp. Đánh cá đêm là đặc thù của nghề bởi cá ăn đêm, đánh vào ban đêm sẽ gặt hái được thành quả to lớn nhưng đánh cá đêm cũng phản ánh hình ảnh không khí lao động say sưa không quản ngày đêm của những người chài nói riêng và nhân dân ta nói chung khi xây dựng cuộc đời mới khi ra khơi chúng tôi cất cao tiếng hát, câu hát góp gió làm cánh buồm căng phồng, bằng mình là buồm khơi kì vĩ chúng tôi mượn tiếng hát để gọi cá biển giàu đẹp, những luồng cá đặc biệt là cá thu đang dệt biển tạo ra muôn luồng sáng. Cầu mong chúng dệt lưới ta để chuyến ra khơi thật viên mãn.

Thuyền xa khơi, dò được luồng cá chúng tôi buông leo hạ buồm đánh bắt khung cảnh biển trời tuyệt đẹp thuyền có bánh lái nhưng lại là lái gió có cánh buồm nhưng lại là buồn trông, thiên nhiên hữu tình quá! Gió trời, trăng trời hòa nhịp hỗ trợ con người trong lao động chúng tôi buông lưới thuyền, lưới là vũ khí biển trời là mặt trận ngư dân trong tư thế chủ động. Chinh phục dàn đao, vây giăng các luồng cá.

Biển hội tụ đủ các loại cá ngon nhất ngày: cá nhụ, cá chim, cá đé, cá song đều có cả. Cá quẫy nước, nước đẫm ánh trăng sao có cảm giác cá quẫy trăng vàng chóe. Trên mình con cá song có nhiều sọc vạch dài và những chấm tròn đen hồng càng lấp lánh hơn dưới ánh trăng sao như những bó đuốc tuyệt đẹp. Sao in xuống mặt nước, sóng xô nước vào mạn thuyền có cảm giác sao đang lùa nước Hạ Long vậy. Tất cả đã tạo lên hơi thở của biển đêm. Biển lung linh kì ảo như một sinh vật sống gần gũi với con người.

Không chỉ ra khơi mang theo câu hát mà khi đánh cá trên biển chúng tôi cũng vừa làm vừa hát. Tiếng hát vang lên trên mặt biển đêm biến công việc nặng nhọc thành bài ca đầy niềm vui. Bài hát gọi cá vào lưới được sự hỗ trợ của trăng trời trăng cũng góp nhịp đuổi cá để con người gặt hái được nhiều thành quả hơn. Và bài hát ấy còn cất lên từ sâu thẳm trái tim chúng tôi cảm tạ mẹ biển ân tình cho những đứa con miền biển bao tài nguyên quý giá cuộc sống lo đủ nuôi sống đời ta tự bao buổi nay.

Sao mờ đêm tàn trời gần về sáng cũng là lúc ngư dân chúng tôi thu hoạch cá cánh tay kéo lưới căng và khỏe bắp thịt nổi cuồn cuộn kéo những mẻ lưới nặng cá. Ánh rạng đông đã ngời lên cá quẫy tung trong lưới nhảy nhót ánh trăng bạc của cá càng lấp lánh lung linh hơn dưới ánh hồng của bình minh. Đúng lá rừng vàng biển bạc đáng quý biết bao! Xếp lưới, căng buồm chúng tôi chuẩn bị về bến.

Và khi trở về chúng tôi cũng cất cao tiếng hát nếu khi ra khơi tiếng hát cầu mong đánh bắt được nhiều cá thì giờ đây trở về tiếng hát lại mang âm hưởng ngợi ca thành quả đã đạt được. Cả đoàn thuyền hào hứng chạy đua với thời gian trở về bến kịp chuyến chợ buổi sáng. Mặt trời bình minh rạng ngời đang nhô lên giữa biển khơi bao la vô cùng tận một ngày mới bắt đầu. Phải chăng cuộc sống mới đổi thay đang chờ đợi chúng tôi ở phía trước tươi đẹp rạng rỡ. Cá xếp dày khít vào nhau đầy ắp trên các khoang thuyền ánh mặt trời rọi vào mắt cá như những lăng kính nhỏ phản chiếu ánh mặt trời tạo ra muôn mặt trời li ti huy hoàng. Phải chăng đó cũng là ánh mắt lấp lánh niềm vui trước thành quả đạt được của tất cả ngư dân miền biển chúng tôi.

Hành trình chuyến ra khơi của chúng tôi là như vậy đấy không ai có thể phủ nhận vai trò của biển khơi. Vậy nên một phần lãnh thổ, lãnh hải cũng không thể lọt vào tay kẻ ngoại bang ngư dân miền biển chúng tôi ngày đêm bám biển bảo vệ lãnh thổ lãnh hải thiêng liêng của đất nước mong rằng thế hệ sau học tập tốt lao động tốt xây dựng kiến thiết đất nước giàu mạnh giữ vững chủ quyền biển đảo quê hương.

Để kịp cho chuyến ra khơi tối nay được thuận lợi, chúng tôi đã tấp nập chuẩn bị từ sớm. Bác Ba lo vá lại tấm lưới bị rách, còn anh Sáu đưa nước và mấy cái thùng phi lên thuyền. Tôi cũng lo kết lại mấy cái dây thừng cho thật chặt. Mùa này sóng lớn, ra biển mà nhớ nó bị đứt thì không biết làm thế nào. Bên kia, thuyền viên của các thuyền khác cũng nhộn nhịp chuẩn bị không kém gì. Đến chiều thì mọi thứ đã sẵn sàng.

Trưởng đoàn đứng trên con thuyền lớn nhất đang dẫn đầu, lặng lẽ nhìn khơi xa. Đôi mắt đăm đăm nhìn về không cùng. Chắc ông đang hướng tìm ngọn gió, xem khí trời thế nào. Lão ngư già dặn ấy đã có trên năm mươi năm tuổi nghề, mọi biến chuyển của đại dương ông đều cảm nhận được hết. Trên biển, mặt trời từ từ chìm xuống biển, ánh sáng vàng rực hắt thẳng lên trời cao.

Tôi cứ ngỡ như đó là một hòn lửa khổng lồ bị dìm vào biển nước, sức mạnh vô biên của nó có thể tạo nên những đợt sóng kinh hồn. Đêm cũng từ từ buông xuống. Cái khoảnh khắc giao điểm giữa đêm và ngày thật kì diệu. Nó cứ khiến lòng ta nôn nao khó tả. Trời mới còn đang sáng đáy thôi, bỗng chốc tối sầm lại, vệt sáng tối kéo dài trên mặt biển rồi mất hút tận khơi xa.

Dưới kia, các thuyền viên đã lên thuyền cả rồi, cột buồm rùng rùng chuyển động, cánh buồm căng lên đồng loạt. Bỗng lão ngư hét lớn: “Gió đã thổi, ra khơi thôi!”. Hàng mấy chục thuyền viên đồng loạt “Dạ!” vang lên giữa biển khơi. Đoàn thuyền thuyền đánh cá rùng mình chuyển động rồi xếp hàng ra khơi. Thuyền này nối đuôi thuyền kia tạo thành một vệt dài trên biển.

Tiếng hát ra khơi lại rộn vang khắp các thuyền. Dân chài lưới đầu sóng ngọn gió nhưng yêu đời lắm. Lần ra khơi nào chúng tôi cũng ca hát. Hát từ bờ hát đến khơi xa. Tôi nhớ rất rõ bài hát ấy chính do lão ngư già hát và chúng tôi hát theo. Hát mãi trong mỗi chuyến ra khơi đến giờ thuộc nằm lòng:

“Ơi biển sâu! Ơi biển sâu
Nơi nào nước chảy, nơi nào cá bơi
Thuyền ta đi tới! Thuyền ta đi tới!
Bao nhiêu năm căng gió buồm khơi
Sóng đã bạc đầu, chim trời mỏi cánh
Bao nhiêu năm cuộc đời hiu quạnh
Nay ra khơi ta bắt cá về.
Ơi hỡi đại dương muôn trùng sóng vỗ!
Ơi hỡi Biển Đông muôn luồng cá chạy!
Ta soi, ta rọi, ta vớt, ta giăng
Đây đoàn cá bạc biển Đông lặng,
Đây luồng cá thu như đoàn thoi
Đây ánh lưng vây con nục trắng…
“Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!”
Bao nhiêu năm căng gió buồm khơi
Bấy nhiêu gian khổ ở trên đời
Cuộc đời đã mới, đời đã mới
Hãy tiến lên nào anh em ơi!”

Lời hát cứ dặt dìu theo nhịp sóng biển. Tiếng hát khơi bừng khí thế ra trận. Ai cũng tràn đầy tin tưởng ở trong lòng. Cánh buồm no gió đẩy thuyền lướt mạnh ra khơi. Thoáng chốc, bãi bờ, làng xóm đã mấy hút, không còn nhìn thấy nữa. Lúc này, trăng cũng đã lên cao. Đoàn thuyền vẫn giữ hàng ngũ, trật tự băng băng lao tới. Nhìn cảnh ấy cứ ngỡ như rằng nó đang lướt đi giữa mây cao với biển bằng. Nhiều lúc tôi nghĩ cả đoàn thuyền đang bay chứ không phải đang bơi vì biển và trời gần nhau quá.

Đến đêm chúng tôi buông lưới. Lão ngư già đã cảm nhận có luồng cá chạy gần đây. Linh tính ông mách bảo thế. Ông lại ra đứng trên mũi thuyền, mắt nhìn vào con nước, đôi tai khẽ rung rung như đang nghe ngóng cái gì đó. Các bạn sẽ không thể tin được rằng chỉ cần ngửi mùi nước biển thôi là ông ấy có thể biết đàn cá đang ở đâu, nhiều hay ít, chìm sâu hay nổi cạn. Ông lấy chèo gõ nhẹ vào mạn thuyền rồi lại lắng nghe. Đôi tai kì diệu của ông dường như có thể nghe được đàn cá đang chạy rộn ràng trong lòng biển sâu sau mỗi tiến gõ. Sau ông lệnh: “Rẽ thuyền, thả lưới”.

Các thuyền viên bắt đầu chuyển hướng, phân làm hai đội. Một đội dùng lưới giăng hình cánh cung đi trước đón cá. Một đội giăng lưới hàng chữ nhất thả lưới chìm đi sau. Xong đâu tất cả, lão ngư già lệnh cho đoàn thuyền đi tới. Mặt biển dội sóng dữ dội do lưới cào vào lòng bể. Chính giữa, luồng nước chảy xiết mạnh như thác lũ. lão ngư già vẫn đứng trên mũi tàu, vững chãi như một cây đinh ba. Bỗng lão phất tay nói lớn: “Cá đã vào, khép lưới lại”. Các thuyền viên nhanh chóng bẻ lái rẽ thuyền. Những thuyền viên khác lập tức gồng tay kéo dây chão khép lưới lại. Mặt biển lại sôi sục dữ dội. Khi lưới vừa khép, đoàn cá từ dưới sâu dội lên, đội cả lưới định tìm đường tháo chạy. Anh Sáu vội cầm dây chão móc vào cần cẩu, rút miệng lưới lên cao tóm gọn lại. Đàn cá hết đường chạy thoát. Phía sau, đoàn thuyền cào vớt cũng thu được đầy lưới cá.

Lão ngư già quả thật tinh tế. Ông hiểu tính cá rất sâu sắc. Đoàn đi trước vây hình cánh cung dụ cá vào luồng giữa. Khi đụng phải lưới, thế nào một phần cá cũng lặn xuống sâu hơn tìm đường chạy trốn. Thế nên, ông bố trí đội thuyền giăng hàng chữ nhất đi sâu và thả lưới chìm để đón đầu đoàn cá ấy. Quả thật, đoàn cá bị tóm gọn chẳng sót con nào. Bắt gọn đoàn cá, chúng tôi lại giong thuyền đi. bài hát rộn rã lại vang lên. Tôi nhìn lão ngu già mà thầm kính phục. Đúng thật, gừng càng già càng cay. Đời ông đã có hàng nghìn chuyến đi biển, gian nan nào cũng đã trải qua. Nhớ có lần, trong trận bão cách đây bảy năm, thuyền của ông không kịp về bến để tránh bão. Cơn bão đến thật nhanh, phá nát cả xóm làng.

Trong mịt mù sóng gió, tưởng ông và các thuyền viên đã bỏ mình trong bụng ca. Nào ngờ, khi cơn bão tan, người ta thấy con thuyền lừ lừ từ khơi xa trở về. Không ai tin được đó lại là sự thật. Có người còn nghĩ đó là bóng ma, là ảo ảnh thôi. Đến khi thuyền cập bến, mọi người mới tin. Chuyến đó, cũng may nhờ tài năng lão luyện của lão ngư già mà cả đoàn viên đã thoát nạn. Họ mang ơn ông đến suốt cuộc đời. Từ mẻ lưới đầu tiên đến quá nửa đêm, chúng tôi kéo ba mẻ lưới nữa, thu được rất nhiều cá tôm. Đến khi thuyền đã đầy cá, lão ngư già lệnh dừng lại và cho thuyền quay trở về. Đoàn thuyền lại xếp thành ba hàng rồi hướng bờ thẳng tiến. Bài hát lại vang lên. Tiếng hát bội thu vang khắp biển trời, lúc khoan thai dìu dặt theo sóng biển, lúc vút cao khí thế cùng gió cùng mây.

Biển với chúng tôi như người mẹ vĩ đại. Biển mẹ che chở chúng tôi, nuôi lớn chúng tôi từng ngày. Có lúc biển mẹ bao dung, hiền hòa, trìu mến. Có lúc biển mẹ giận dữ như muốn trừng phạt những đứa con ngỗ nghịch không biết nghe lời. Cuộc sống dân chài sớm bờ tối biển chẳng ngày nào yên. Nhưng chúng tôi mạnh mẽ, chúng tôi tự hào về công việc của mình. Mỗi chuyến ra khơi bồi đắp trong tôi một tình yêu lớn đối với biển cả. Thuyền gần tới bờ thì trời cũng hững sáng. Lúc đầu ánh sáng mờ mờ nhưng đã có thể nhìn rõ. Đi một lúc, ánh sáng đã thực rõ. Trên biển là thế nhưng giờ này trên đất liền vẫn còn tối lắm. Chắc các chị em đã sẵn sàng thúng rổ chờ thuyền về rồi.

Mặt trời đội biển nhô lên kỳ vĩ. Đó là khung cảnh ấn tượng nhất mỗi ngày mà chúng tôi vẫn thường thấy. Một chiếc mâm bạc khổng lồ từ từ dưới biển sâu nhô lên rực sáng chói gắt. Ánh sáng kéo một vệt dài trên biển rồi tỏa ra giống hệt như ánh đèn màu mà tôi vẫn thường thấy trong những đêm văn nghệ. Tiếng hát vui mừng cùng gió thổi căng cánh buồm. Có lẽ con thuyền cũng háo hức trở về nên băng băng vượt sóng.

Những ngư dân như chúng tôi thường xuyên phải lênh đênh trên biển nhiều ngày đêm. Công việc tuy vất vả nhưng chúng tôi lại cảm thấy yêu thích, say mê. Lúc này đây, chúng tôi đang chuyển bị cho một hành trình tiếp theo.

Khi mặt trời đã lặn, màn đêm buông xuống. Đoàn thuyền của chúng tôi bắt đầu ra khơi. Hàng trăm chiếc thuyền nối tiếp nhau. Chúng tôi cùng nhau cất vang tiếng hát vui tươi cho một hành trình mới:

“Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!”

Tiếng hát của chúng tôi vang vọng khắp biển khơi. Lời của bài hát nói về sự trù phú của biển cả. Cũng như mong mong muốn biển yên bình để công việc đánh cá diễn ra thuận lợi. Hình ảnh từng đàn cá lao trên mặt nước nhiều đến nỗi giống như con thoi. Những lời ca vừa là lời kêu gọi, vừa là mong ước của chúng tôi về một vụ cá bội thu sau chuyến hành trình này.

Trước không gian mênh mông này, dường như thiên nhiên và con người dường như hòa hợp lại làm một. Còn con thuyền giống như một tấm ván khổng lồ đang lướt giữa không gian bao la, rộng lớn. Đến đêm khuya, chiếc thuyền bắt đầu nhiệm vụ của mình - dò bụng biển. Ánh đèn soi xuống lòng biển sâu để tìm nơi có nguồn cá dồi dào. người thuyền trưởng đã phải thăm dò từ trước, quan sát kĩ càng rồi mới ra lệnh thả lưới. Những tấm lưới bắt đầu được thả xuống lòng biển khơi. Có thể tưởng tượng như công việc đánh cá dường như trở thành đánh trận, mà con người phải sử dụng mưu trí tạo ra thế trận để đánh bại thiên nhiên.

Khi trăng đã lên cao, cũng là lúc chúng tôi bắt đầu thu hoạch cá. Tiếng gõ vào thuyền từng nhịp khiến cho công việc thêm khẩn trưởng hơn. Chúng tôi lao động suốt đêm nhưng vẫn không biết mệt mỏi. Những cánh tay của khỏe mạnh đang thoăn thoắt kéo những chiếc lưới đầy cá. Khắp thuyền vang lên tiếng trò chuyện thật sôi nổi. Khuôn mặt ai cũng vui tươi, mà không hề mệt mỏi. Cá đầy ắp khoang thuyền. Và khi công việc thu hoạch cá vừa xong cũng là lúc vừa rạng đông.

Chúng tôi lại cất cao lời ca tiếng hát, nhưng đó là những câu hát về một vụ mùa bội thu, câu hát cảm ơn biển khơi. Biển giống như người mẹ hiền từ, giúp chúng tôi có một chuyến đi thuận lợi, thành công. Đoàn thuyết đang lướt sóng trở về giống như đang chạy đua với thời gian. Chúng tôi mang trong mình niềm hy vọng về một tương lai tươi sáng.

Buổi ra khơi là một khúc tráng ca khỏe khoắn, say sưa, bay bổng về vẻ đẹp của lao động và người lao động trước khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp của vùng biển Hòn Gai thông qua cái nhìn hứng khởi của ngư dân chúng tôi. Nổi bật lên là hình ảnh cảnh lên đường và cảnh đoàn thuyền đánh cá giữa trời đêm thơ mộng.

Buổi ra khơi hôm đó là một buổi hoàng hôn buông mình trên biển khơi với vẻ đẹp kì vĩ, chất chứa sắc màu Mỹ học. Sự liên kết giữa mặt trời - biển - sóng; then - cửa kết hợp (Mặt trời xuống biển như hòn lửa), đã đặc tả và hòa mình vào sự vận động, tuần hoàn của tự nhiên, vũ trụ. Vũ trụ giống như một ngôi nhà to rộng. Màn đêm buông xuống là cánh cửa khổng lồ, còn những làn sóng nhấp nhô là chiếc then cài cửa một cách cẩn thận, chu đáo.

Trong cảnh thiên nhiên ấy, đoàn thuyền đánh cá bắt đầu xuất phát. Tầm vóc hiên ngang của người lao động hòa quyện với thiên nhiên, vũ trụ bao la. Cảnh mặt trời tắt nắng không nặng nề, tăm tối đối với chúng tôi mà trở thành một thời điểm thích hợp để thực hiện công việc mang lại nhiều lợi ích. Do đó, đoàn thuyền đánh cá chúng tôi lại ra khơi như một đoàn quân sung sức, tràn đầy khí thế. Sóng gió không làm chúng tôi lo sợ mà trở thành bầu bạn. Những câu hát tràn ngập niềm vui cũng có sức đẩy mạnh mẽ như gió khơi. Cánh buồm - gió khơi - câu hát rất độc đáo, khỏe khoắn, có sức gợi tả cao về khí thế ngày hôm đó. Chính câu hát và gió khơi đã làm giương to cánh buồm khao khát đời giông tố.

Ngày hôm đó, ai trong chúng tôi cũng hừng hực khí thế và tràn đầy cảm xúc. Những con người “ăn sóng nói gió” thể hiện niềm mơ ước về một chuyến đi biển thành công, mang về nhiều chiến lợi phẩm là cá. Đó là những cảm xúc thẩm mĩ về vẻ đẹp lộng lẫy, rực rỡ đến huyền ảo của các loài cá trên biển, giữa ánh trăng và sao. Đó là các hình ảnh: “cá bạc”, “đoàn thoi”, “dệt biển”, “luồng sáng”, “dệt lưới”.Thiên nhiên ngày hôm đó bỗng nhiên trở nên lung linh, kì vĩ, làm tôn thêm vẻ đẹp muôn đời của vùng biển rộng lớn, giàu tiềm năng của Việt Nam ta.

Điều thú vị hơn nữa, bạn có thể sẽ rất bất ngờ với cảnh đêm trên biển. Biển thật khoáng đạt với gió, trăng, mây, với chiều cao (mây cao), chiều rộng (biển bằng) và chiều sâu (dò bụng biển). Hình ảnh con người lao động hiện lên to cao, ngang tầm với vũ trụ hòa quyện với cảnh sắc lung linh của trời nước, gió mây. Con thuyền đánh cá chúng tôi lấy gió làm lái, lấy trăng làm buồm và lướt với vận tốc phi thường giữa cái vô hạn của trời, biển, giữa mây cao và biển bằng; vậy nên, con thuyền đánh cá không bé nhỏ mà khổng lồ. Lãng mạn hơn, con thuyền đánh cá còn là con thuyền thơ, nô đùa cùng cánh buồm no gió, ánh trăng thần tiên dịu mát. Do đó, công việc đánh cá của chúng tôi cũng ngập tràn chất thơ.

Và chúng tôi biết công cuộc đánh cá không đơn giản. Nó chẳng khác nào một trận đánh được thua. Ngư dân như tôi phải “thăm dò bụng biển” trước rồi sau đó “dàn đan thế trận”. Mỗi lần tung ra một mẻ lưới cần đảm bảo trúng luồng cá để khi đoàn thuyền trở về, các khoang thuyền đều nặng oằn, ăm ắp cá tươi ngon.

Chúng tôi là những người sinh ra và lớn lên ở vùng biển, quanh năm quen với chài lưới, giăng buồm ra khơi. Bạn biết đấy, đánh bắt cá thường diễn ra vào buổi đêm, dường như đã trở thành thói quen. Khi hoàng hôn buông xuống, mọi thứ chìm vào trong bóng đêm cũng chính là lúc hành trình của tôi bắt đầu. Chúng tôi ra khơi, đánh bắt cá và mang lại nguồn lợi lớn về kinh tế. Những đàn cá tung tăng giữa biển khơi được dụ vào lưới. Từng đàn, từng đàn một, khoang đã đầy cá. Đó là niềm vui không gì tả nổi của người dân chúng tôi.

Đêm khuya vắng vẻ là lúc mọi người nghỉ ngơi, nhưng đây lại là lúc chúng tôi làm việc hăng hái nhất. Chúng tôi dùng tiếng hát để trò chuyện với biển khơi, vơi đi cơn buồn ngủ bất chợt. Tiếng hát khiến cánh buồm trôi mình trên biển nhanh hơn. Câu hát còn gọi thêm cá biển, cá thu mắc lưới, tạo nên những luồng láng. Trông chúng thật đẹp mặt. Một đêm đánh cá bội thu của đoàn chúng tôi.

Không phải vùng biển nào cũng có cá đâu nhé. Chúng tôi phải đi, quan sát và tìm ra luồng cá. Việc này mất khá nhiều thời gian của chúng tôi. Khi thuyền đã dò được luồng cá, chúng tôi sẽ hạ buồm. Khung cảnh thiên nhiên hiện ra trước mắt tôi thật hùng vĩ, bao la rộng lớn. Ánh trăng hòa cùng không khí làm việc hăng say của con người. Như thế nó cổ vũ, động viên tinh thần chúng tôi vậy, mọi mệt nhọc, căng thẳng đều xóa tan. Chúng tôi- người ngư dân biển cả tự do, nghêu ngao hát vào ba câu hát gọi cá.

Biển cả giống như tấm lòng của người mẹ. Che chở, bảo vệ ta trước mọi sóng gió cuộc đời. Biển cho ta cá, nuôi lớn ta từng ngày. Lòng biển ấm áp biết bao. Ánh sao dần khuất đi trong tầng mây mỏng cũng chính là lúc hành trình của chúng tôi kết thúc. Nhìn đàn cá quẫy đạp trong lưới, lấp lánh dưới ánh nắng sớm khiến lòng tôi vui khôn xiết. Chúng tôi sẽ phải xếp gọn tất cả lưới và căng buồm trở về nhà.

Ở đằng xa kia, có người thân, gia đình đang chờ đợi chúng tôi. Chuyến chợ sớm mai nhờ chúng tôi mà trở nên nhộn nhịp. Tâm trạng hồ hởi, gương mặt cười rạng rỡ hiện rõ trên chúng tôi. Mọi mệt nhọc đều tan biến trong tiếng sóng vỗ rì rào. Sáng sớm nay, chợ cá lại xôn xao, hồ hởi nhờ mẻ lưới tối qua.

Cuộc sống cứ thế tiếp diễn ngày này qua ngày khác. Đoàn thuyền đánh cá chúng tôi lại nằm yên lặng lẽ. Để rồi khi đêm xuống lại rẽ sóng vươn khơi. Dù mệt nhọc nhưng nhờ có nó mà cuộc sống chúng tôi ổn định hơn, tôi vui vì điều đó. Sứ mệnh cao cả của người chài lưới không chỉ là sinh kế mà còn bảo vệ biển trước sự xâm lấn của kẻ thù.

Tập làm chủ, tập làm người xây dựng

Dám vươn mình cai quản cả thiên nhiên. (Tố Hữu)

Lời thơ của Tố Hữu đã khái quát thời kì con người làm chủ đất nước trong thời kì đổi mới kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội khi miền Bắc tạm thời có hòa bình. Chúng tôi – Những ngư dân miền biển cùng đoàn thuyền đánh cá ra khơi say sưa hào hứng phấn khởi chinh phục tài nguyên biển làm giàu cho quê hương đất nước. Thật tự hào biết bao!

Hoàng hôn buông xuống. Trên biển, mặt trời từ từ chìm xuống biển, ánh sáng vàng rực hắt thẳng lên trời cao.Một hòn lửa khổng lồ bị dìm vào biển nước, sức mạnh vô biên của nó có thể tạo nên những đợt sóng kinh hồn. Đêm cũng từ từ buông xuống. Những lượn sóng là then cửa màn đêm là tấm cửa khổng lồ. Vũ trụ mênh mông rộng lớn trở lên gần gũi. Cái khoảnh khắc giao điểm giữa đêm và ngày thật kì diệu. Nó cứ khiến lòng ta nôn nao khó tả. Trời mới còn đang sáng đáy thôi, bỗng chốc tối sầm lại, vệt sáng tối kéo dài trên mặt biển rồi mất hút tận khơi xa.

Khi vũ trụ vào trạng thái nghỉ ngơi một ngày đang dần khép lại thì cũng là lúc đoàn thuyền chúng tôi bắt đầu một công cuộc chinh phục đánh bắt mới. Hai mươi mấy chiếc thuyền rùng mình chuyển động rồi xếp hàng ra khơi. Thuyền này nối đuôi thuyền kia tạo thành một vệt dài trên biển.Cả đoàn thuyền dũng mãnh tiến ra biển. Công việc làm ăn đã đi vào nề nếp. Tiếng hát ra khơi lại rộn vang khắp các thuyền. Dân chài lưới đầu sóng ngọn gió nhưng yêu đời lắm. Lần ra khơi nào chúng tôi cũng ca hát. Hát từ bờ hát đến khơi xa. Tôi nhớ rất rõ bài hát ấy chính do lão ngư già hát và chúng tôi hát theo. Lời hát cứ dặt dìu theo nhịp sóng biển. Tiếng hát khơi bừng khí thế ra trận. Ai cũng tràn đầy tin tưởng ở trong lòng. Cánh buồm no gió đẩy thuyền lướt mạnh ra khơi.Chúng tôi cất cao tiếng hát. Câu hát góp gió làm cánh buồm căng phồng, hát rằng: cá bạc biển đông lặng" gọi cá biển giàu đẹp, những luồng cá đặc biệt là cá thu đang dệt biển tạo ra muôn luồng sáng. Cầu mong chúng dệt lưới ta để chuyến ra khơi thật viên mãn.

Thoáng chốc, bãi bờ, làng xóm đã mấy hút, không còn nhìn thấy nữa. Lúc này, trăng cũng đã lên cao. Mà thú thật, giữa biển khơi bao la, trăng có lên hay xuống chúng tôi cũng không biết nữa. Không lấy gì để so sánh mà biết nó lên hay lặn. Đoàn thuyền vẫn giữ hàng ngũ, trật tự băng băng lao tới. Nhìn cảnh ấy cứ ngỡ như rằng nó đăng lướt đi giữa mây cao với biển bằng. nhiều lúc tôi nghĩ cả đoàn thuyền đang bay chứ không phải đang bơi vì biển và trời gần nhau quá.

Thuyền xa khơi, dò được luồng cá chúng tôi buông leo hạ buồm đánh bắt khung cảnh biển trời tuyệt đẹp thuyền có bánh lái nhưng lại là lái gió có cánh buồm nhưng lại là buồm trông, thiên nhiên hữu tình quá! Gió trời, trăng trời hòa nhịp hỗ trợ con người trong lao động chúng tôi buông lưới thuyền, lưới là vũ khí biển trời là mặt trận ngư dân trong tư thế chủ động. Chinh phục dàn đao, vây giăng các luồng cá. Ôi! lao động trong biển đêm thật khí thế! Các bạn sẽ không thể tin được rằng chỉ cẩn ngửi mùi nước biển thôi là chúng tôi có thể biết đàn cá đang ở đâu, nhiều hay ít, chìm sâu hay nổi cạn. Chỉ cần chèo gõ nhẹ vào mạn thuyền rồi lại lắng nghe. Đôi tai kì diệu của chúng tôi dường như có thể nghe được đàn cá đang chạy rộn ràng trong lòng biển sâu sau mỗi tiến gõ.

Tục ngữ có câu " Chim thu nhụ đé". Biển quê tôi hội tụ đủ các loại cá ngon nhất này: Cá nhụ, cá chim, cá đé, cá song đều có cả. Biển không chỉ giàu mà còn đẹp. Cá quẫy nước, nước đẫm ánh trăng sao có cảm giác cá quẫy trăng vàng chóe. Trên mình con cá song có nhiều sọc vạch dài và những chấm tròn đen hồng càng lấp lánh hơn dưới ánh trăng sao như những bó đuốc tuyệt đẹp. Sao in xuống mặt nước, sóng xô nước vào mạn thuyền có cảm giác sao đang lùa nước Hạ Long vậy. Tất cả đã tạo lên hơi thở của biển đêm. Biển lung linh kì ảo như một sinh vật sống gần gũi với con người.

Không chỉ ra khơi mang theo câu hát mà khi đánh cá trên biển chúng tôi cũng vừa làm vừa hát. Tiếng hát vang lên trên mặt biển đêm biến công việc nặng nhọc thành bài ca đầy niềm vui. Bài hát gọi cá vào lưới được sự hỗ trợ của trăng trời trăng cũng góp nhịp đuổi cá để con người gặt hái được nhiều thành quả hơn. Và bài hát ấy còn cất lên từ sâu thẳm trái tim chúng tôi cảm tạ mẹ biển ân tình cho những đứa con miền biển bao tài nguyên quí giá cuộc sống lo đủ nuôi sống đời ta tự bao buổi nay. Biển với chúng tôi như người mẹ vĩ đại. Biển mẹ che chở chúng tôi, nuôi lớn chúng tôi từng ngày. Có lúc biển mẹ bao dung, hiền hòa, trìu mến. Có lúc biển mẹ giận dữ như muốn trừng phạt những đứa con ngỗ nghịch không biết nghe lời. Cuộc sống dân chài sớm bờ tối biển chẳng ngày nào yên. Nhưng chúng tôi mạnh mẽ, chúng tôi tự hào về công việc của mình. Mỗi chuyến ra khơi bồi đắp trong tôi một tình yêu lớn đối với biển cả.

Sao mờ đêm tàn trời gần về sáng cũng là lúc ngư dân chúng tôi thu hoạch cá cánh tay kéo lưới căng và khỏe bắp thịt nổi cuồn cuộn kéo những mẻ lưới nặng cá ôi thành quả thật tuyệt vời! Ánh rạng đông đã ngời lên cá quẫy tung trong lưới nhảy nhót ánh trăng bạc của cá càng lấp lánh lung linh hơn dưới ánh hồng của bình minh. Đúng lá rừng vàng biển bạc đáng quí biết bao! Xếp lưới, căng buồm chúng tôi chuẩn bị về bến.

Và khi trở về chúng tôi cũng cất cao tiếng hát nếu khi ra khơi tiếng hát cầu mong đánh bắt được nhiều cá thì giờ đây trở về tiếng hát lại mang âm hưởng ngợi ca thành quả đã đạt được. Cả đoàn thuyền hào hứng chạy đua với thời gian trở về bến kịp chuyến chợ buổi sáng. Mặt trời bình minh rạng ngời đang nhô lên giữa biển khơi bao la vô cùng tận một ngày mới bắt đầu. Mặt trời đội biển nhô lên kì vĩ. Đó là khung cảnh ấn tượng nhất mỗi ngày mà chúng tôi vẫn thường thấy. Một chiếc mâm bạc không lồ từ từ dưới biển sâu nhô lên rực sáng chói gắt. Ánh sáng kéo một vệt dài trên biển rồi tỏa ra giống hệt như hiệu ứng laze mà tôi vẫn thường thấy trong những đêm văn nghệ. Phải chăng cuộc sống mới đổi thay đang chờ đợi chúng tôi ở phía trước tươi đẹp rạng rỡ. Cá xếp dầy khít vào nhau đầy ắp trên các khoang thuyền ánh mặt trời rọi vào mắt cá như những lăng kính nhỏ phản chiếu ánh mặt trời tạo ra muôn mặt trời li ti huy hoàng. Phải chăng đó cũng là ánh mắt lấp lánh niềm vui trước thành quả đạt được của tất cả ngư dân miền biển chúng tôi. Tiếng hát vui mừng cùng gió thổi căng cánh buồn. Có lẽ con thuyền cũng háo hứng trở về nên băng băng vượt sóng.

Hành trình chuyến ra khơi của chúng tôi là như vậy đấy không ai có thể phủ nhận vai trò của biển khơi. Vậy nên một phần lãnh thổ, lãnh hải cũng không thể lọt vào tay kẻ ngoại bang ngư dân miền biển chúng tôi ngày đêm bám biển bảo vệ lãnh thổ lãnh hải thiêng liêng của đất nước mong rằng thế hệ sau học tập tốt lao động tốt xây dựng kiến thiết đất nước giàu mạnh giữ vững chủ quyền biển đảo quê hương.