Câu 1 (trang 120 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):

- Các văn bản “Về chính chúng ta, Con đường không chọn, Một đời như kẻ tìm đường” đã gợi cho chúng ta những suy nghĩ về cuộc sống: con người vô cùng nhỏ bé trước cuộc đời mênh mông, vô tận và chúng ta luôn phải đưa ra những lựa chọn để quyết định số phận của bản thân, để rồi nhận lấy hạnh phúc và thành công ngay trên chính con đường chúng ta đã trải qua. 

Câu 2 (trang 120 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Kết nối tri thức):

Tác phẩm

Luận về bản thân

Nghị luận về vấn đề xã hội

Nội dung

Thể hiện cá tính, thiên hướng, lựa chọn, niềm tin, quan điểm riêng của bản thân, hướng vào  việc tự bày tỏ, tự soi xét và chia sẻ những trải nghiệm, suy nghĩ,...của chính người viết. 

Bàn luận về các vấn đề con người, xã hội, thể hiện ý kiến của người viết về những tư tưởng trong cuộc sống, bàn luận tính đúng sai của vấn đề và thuyết phục người đọc, người nghe. 

Cấu trúc

Linh hoạt, sáng tạo, người viết có thể triển khai mạch cấu trúc theo những trải nghiệm cá nhân:

- Huy động trải nghiệm

- Suy nghĩ về bản thân và cuộc sống

- Tưởng tượng về tương lai

- Bài học từ những trải nghiệm của bản thân

- Kêu họi hành động, gợi mở suy nghĩ cho người đọc

Cấu trúc logic, chặt chẽ giữa các luận điểm, sử dụng     lý lẽ và dẫn chứng thuyết phục. 

- Thực trạng của vấn đề xã hội

- Bàn luận về tính đúng sai, những mặt tích cực / tiêu cực của vấn đề xã hội

- Phân tích ý nghĩa của vấn đề xã hội

- Bài học nhận thức chung

- Bài học cá nhân

Ngôn ngữ

Ngôn ngữ gần gũi, dễ hiểu, mang cá tính của người viết, thể hiện cảm xúc chân thành

Ngôn ngữ rõ ràng, giàu sắc thái biểu cảm, có điểm nhấn. 

Câu 3 (trang 120 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):

- Văn bản về những nhân vật, sự kiện trong cuộc sống đương đại

+ “Người hùng” lao vào nhà cháy cứu bé gái: “Mạng quan trọng nhất”.

https://thanhnien.vn/nguoi-hung-lao-vao-nha-chay-cuu-be-gai-mang-song-be-quan-trong-nhat-post1420568.html

+ Phía sau chương trình “Xuân ấm áp – Tết bình an”: Hạnh phúc khi được cho đi

https://thanhnien.vn/phia-sau-chuong-trinh-xuan-am-ap-tet-binh-an-hanh-phuc-khi-duoc-cho-di-post1424308.html

+ Nick Vujicic – Từ “người ngoài hành tinh” đến “người truyền cảm hứng”

https://baophapluat.vn/nick-vujicic-tu-nguoi-ngoai-hanh-tinh-den-nguoi-truyen-cam-hung-post350558.html

+ Cảm ơn những “chiến binh áo trắng”

https://dangcongsan.vn/cung-ban-luan/cam-on-nhung-chien-binh-ao-trang-575421.html

+ Sáng mãi đôi mắt Hải An

https://tienphong.vn/sang-mai-doi-mat-hai-an-post1022041.tpo

+ Ca sĩ Hà Anh Tuấn nối dài dự án trồng rừng Việt Nam

https://www.anninhthudo.vn/ca-si-ha-anh-tuan-noi-dai-du-an-trong-rung-viet-nam-post492763.antd

+ Sinh viên Bách Khoa Hà Nội sáng chế áo làm mát cho y bác sĩ

https://vnexpress.net/sinh-vien-bach-khoa-ha-noi-sang-che-ao-lam-mat-cho-y-bac-si-4291122.html

+ Hành trình ý nghĩa của CLB Máu nóng – Tay yêu thương

https://vtv.vn/chuyen-dong-24h/hanh-trinh-y-nghia-cua-clb-mau-nong-tay-yeu-thuong-20191117150007835.htm

Biểu đồ: Hạnh phúc và sẻ chia

Câu 4 (trang 120 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):

Thuyết trình về một vấn đề xã hội trong các văn bản đã học mà bạn thấy hứng thú, trong đó sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ.

Bài văn tham khảo:

Nhà thơ Ra-xun Gam-da-tốp với bài thơ “Trái đất” đã gửi gắm những thông điệp ý nghĩa về con người và sự sống trên hành tinh thân yêu:

“Trải đất! Có bọn xem người là quả dưa 

Họ bổ, cắn người thành muôn mảnh nhỏ 

Lũ khác nhìn người như quả bóng trên sân 

Để giành giật, họ lao vào, đá, đá.

Trải Đất với tôi – chẳng là dưa là bóng 

Với tôi, người - khuôn mặt thân thương 

Nước mắt người tôi lau - xin đừng khóc nữa 

Rửa sạch máu cho người đây, tôi hát, dịu dàng”

Bài thơ đã gợi lên trong bạn đọc những suy nghĩ về cách hành xử của con người với trái đất và những ảnh hưởng tiêu cực mà trái đất đang phải chịu đựng.

Ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu đang trở thành một vấn nạn đáng lo ngại trong cuộc sống. Cuộc sống càng hiện đại phát triển, con người với thiên nhiên dần trở nên xa cách. Không còn lối sống hòa hợp với tự nhiên mà con người sẽ lợi dụng tự nhiên để phục vụ lợi ích của mình. Nhu cầu của con người càng lớn thì mức độ ô nhiễm môi trường càng tăng. Vì vậy, thiếu ý thức bảo vệ môi trường sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng. 

Một trong những ảnh hưởng đầu tiên đó là chất lượng không khí. Không khí là nguồn cung cấp hơi thở, duy trì sự sống cho con người. Tuy nhiên, việc hít thở không khí đang trở nên khó khăn với loài người vì lượng khí thải xả ra bầu trời hằng ngày. Đó là khói bụi từ các ô tô, xe máy, khí hóa chất từ các nhà máy, khí đốt từ người dân,… Ô nhiễm không khí có thể gây ra các bệnh về phổi, thậm chí gây ra ung thư, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ con người.  WHO cũng ước tính, năm 2016, Việt Nam có hơn 60.000 người chết vì bệnh tim, đột quỵ, ung thư phổi, tắc nghẽn phổi mãn tính do ô nhiễm không khí gây ra. Chỉ số ô nhiễm của Hà Nội trong năm 2019 có những thời điểm ngang bằng với chỉ số Bắc Kinh-vùng có không khí ô nhiễm nhất trên thế giới. 

Môi trường đất cũng bị ô nhiễm gây hại đến cả đời sống của con người, các loài động vật, thực vật. Ô nhiễm xuất phát từ hóa chất từ các nhà máy thải xuống lòng đất, rác thải con người chôn, ... khiến cây cối không thể phát triển, động vật phải di chuyển nơi sinh sống. Nghiêm trọng nhất đó là hiện tượng xói mòn đất, sạt nở rừng, gây nguy hiểm cho người dân.  Năm2020 , Xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang ở mức độ gay gắt và khốc liệt. Tình trạng thiếu nước ngọt xảy ra trên diện rộng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống dân sinh.

Ngoài ra, môi trường nước trở nên ô nhiễm, bốc mùi, đổi màu. Xuất phát từ chất thải sinh hoạt từ các gia đình, chất thải hóa học, rác thải,…gây ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt của người dân. Năm 2016 đã xảy ra hiện tượng cá chết hàng loạt ở Hồ Tây. Nguồn nước ô nhiễm, đổi màu, bốc mùi ở sông Tô Lịch cũng là một trong những hậu quả của việc thiếu ý thức bảo vệ môi trường. Do thiếu ý thức về bảo vệ môi trường, hàng nghìn ha rừng của Việt Nam đã bị thiêu rụi. Lũ lụt thường xuyên xảy ra tại miền Trung cũng là một trong những hậu quả mà ô nhiễm môi trường gây ra với loài người.

Tàn phá môi trường gây ra những hậu quả   vô cùng nghiêm trọng, vậy nếu chúng ta có ý thức bảo vệ, cuộc sống sẽ ra sao? Trước hết, nó sẽ đem lại một nguồn không khí trong lành, tăng cường sức khỏe cho con người và nâng cao thẩm mĩ đô thị. Nếu mỗi người chúng ta đều có ý thức tự giác thì môi trường sống xung quanh trở nên xanh, sạch đẹp khi không có rác thải. Con người sẽ có được nguồn nước sạch, trong lành để sinh hoạt, nuôi trồng, phát triển kinh tế. Đời sống nhân dân được cải thiện, kinh tế xã hội phát triển. Từ đó, chúng ta sẽ tạo nên hình ảnh một đất nước xanh sạch đẹp, được bạn bè quốc tế biết đến tham quan và du lịch.

Qua đó, chúng ta có thể thấy rằng: Trái Đất đang “chảy máu” bởi chính những hành động thiếu ý thức của con người. Vậy chúng ta cần làm gì để bảo vệ môi trường, cũng là bảo vệ cuộc sống của chính chúng ta? Trước hết, hãy biết trân trọng môi trường sống xung quanh mình, tự cung cấp cho bản thân những hiểu biết nhằm bảo vệ môi trường. Thay vì sử dụng túi ni lông dùng một lần, chúng ta hãy sử dụng túi vải có thể tái chế. Hãy vưt rác đúng quy định và học cách phân loại rác phù hợp. Hãy tham gia những hoạt động cộng đồng bảo vệ môi trường, vừa nâng cao kĩ năng sống cho bản thân vừa cống hiến có ích cho xã hội. Với tôi, là một người trẻ, tôi mong muốn có thể đóng góp trí tuệ và năng lực của bản thân đem đến những việc làm có ý nghĩa với cộng đồng. 

Câu 5 (trang 121 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):

Viết bài văn về một sự lựa chọn có ý nghĩa mà bạn đã trải qua

Bài văn tham khảo:

Trong cuộc sống, chúng ta luôn phải đứng trước những sự lựa chọn với niềm băn khoăn, trăn trở và cả sự hối tiếc. Chúng ta không biết rằng đâu là con đường lựa chọn đúng đắn cũng không biết rằng con đường đó sẽ đưa chúng ta đến nơi nào. Nhưng dù lựa chọn bất kỳ điều gì chúng ta hãy cứ tin vào bản thân mình. Với tôi, là một người khá thiếu chính kiến, tôi luôn băn khoăn giữa rất nhiều lựa chọn của bản thân. Cho đến bây giờ, tôi vẫn nhớ về ngày lựa chọn điền nguyện vọng thi đại học của bản thân.

Có lẽ không chỉ tôi, mỗi học sinh trong đời đều trải qua cảm giác căng thẳng như vậy. Khi cầm trên tay tờ giấy điền nguyện vọng, chắc hẳn các bạn cũng rất hồi hộp, băn khoăn, lo lắng. Bởi từng dòng chữ chúng ta viết ra đều sẽ ảnh hưởng rất lớn đến cuộc đời sau này. Khi lựa chọn nguyện vọng trường đại học, chúng ta sẽ băn khoăn về những vấn đề: năng lực của bản thân, nhu cầu của bản thân, mong muốn của gia đình và nhu cầu của xã hội. Không phải ai cũng có thể kết hợp hài hòa tất cả những yếu tố đó vào trong một nguyện vọng duy nhất. Vì vậy, khi lựa chọn nguyện vọng nào là nguyện vọng đầu tiên là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn. Vậy khi đó bạn sẽ ưu tiên điều gì? Với tôi, trong các môn học, tôi nhận thấy mình có khả năng ở môn Toán, Văn và Anh, trong đó môn văn vượt trội nhất. Chính vì vậy tôi quyết định lựa chọn các nhóm ngành nghề như: giáo viên, biên tập viên, nhà báo, phóng viên, chuyên viên nghiên cứu,.... Trong công việc đó, tôi thực sự vẫn chưa có một định hướng rõ ràng về những việc mà mình sẽ làm trong tương lai. Tôi muốn trở thành một giáo viên nhưng sợ rằng sẽ không đáp ứng được nhu cầu của xã hội, tôi muốn là một nhà báo nhưng sợ rằng mình không phù hợp, tôi cũng muốn trở thành một chuyên viên nghiên cứu nhưng lại sợ bản thân lại không đủ khả năng. Trước những sự lựa chọn khó khăn đó, tôi đã hỏi thăm ý kiến từ rất nhiều người bao gồm cả thầy cô, gia đình và bạn bè. Họ đã cho tôi rất nhiều lời khuyên. Thầy cô khuyên tôi nên đi theo hướng sư phạm trở thành một giáo viên. Bố mẹ khuyên tôi có thể làm những công việc liên quan đến kinh tế hoặc giáo viên để ổn định lâu dài. Bạn bè khuyên tôi hãy thử dấn thân làm biên tập viên, phóng viên để có nhiều trải nghiệm cuộc sống. Mỗi người đều có những lý lẽ riêng nhưng quyết định là ở tôi. Bố mẹ rất tôn trọng sự lựa chọn của tôi bởi họ cho rằng tôi chỉ có thể hạnh phúc khi được làm những điều mình muốn.

Sau khi tham khảo ý kiến từ mọi người, tôi đã suy nghĩ rất nhiều. Tôi suy nghĩ rằng bản thân đang cần gì, bản thân muốn làm gì, và bản thân có thể làm công việc đó hay không. Tôi nhận ra với khả năng của mình, vào học sư phạm là môi trường phù hợp nhất. Tuy nhiên để trở thành một giáo viên dạy văn tôi cần phải trao dồi thêm rất nhiều yếu tố. Hơn nữa, điểm chuẩn vào trường đại học Sư phạm Hà Nội rất cao nhưng tỉ lệ ra trường có công việc ổn định lại rất thấp. Điều đó khiến tôi lo lắng, liệu rằng mình có hối hận khi đưa ra quyết định này? 

Cho đến một ngày khi tôi đang lang thang, bơ vơ giữa vô vàn những lựa chọn chưa thể quyết định, tôi vô tình xem được một đoạn video của chương trình Việc tử tế với tiêu đề: Việc tử tế “Ngày mai cho em”: Sống để gieo mầm yêu thương. Tôi muốn chia sẻ đến các bạn thông điệp ý nghĩa này.

Đoạn video ngắn ngủi đã giúp tôi nhận ra nghề giáo là một nghề cao quý không chỉ giúp tôi châu rồi năng lực học tập của bản thân mà còn có thể đem kiến thức truyền dạy cho những người khác. Người giáo viên không chỉ gieo mầm trí thức mà còn gieo mầm yêu thương. Tôi muốn trở thành một người giáo viên thực thụ như vậy!

Cuối cùng, tôi đã lựa chọn điền nguyện vọng đầu tiên là trường đại học Sư phạm, chuyên ngành Ngữ văn với mong muốn trở thành một giáo viên truyền cảm hứng và lẽ sống tới biết bao thế hệ. Thật hạnh phúc làm sao khi đang viết những dòng này, ước muốn của tôi đã trở thành hiện thực. Tôi mong rằng những học sinh tương lai của tôi cũng có thể chọn được hướng đi đúng đắn của bản thân. Và tôi cũng muốn gửi lời nhắn nhủ tới các bạn: khi đứng trước những sự lựa chọn, hãy suy nghĩ thật kĩ và đặt mức ưu tiên cho thứ tự những câu hỏi sau: Bạn muốn làm gì? Bạn có khả năng làm việc đó không? Công việc đó có thực sự có ý nghĩa với bạn, gia đình và xã hội hay không? Dù lựa chọn bất kì con đường nào, hãy nhớ rằng, thành công luôn đồng hành trên mỗi bước chân chúng ta đi. 

Câu 6 (trang 121 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):

Phỏng vấn một người thân hoặc một người bạn về lựa chọn của họ trong cuộc sống (Tình huống họ phải lựa chọn là gì? Họ đã lựa chọn như thế nào? Vì sao họ có sự lựa chọn đó? Lựa chọn đó có ảnh hưởng như thế nào đến cuộc đời của họ?...) Ghi lại và chép nội dung cuộc phỏng vấn đó.

Bài văn tham khảo:

Thanh: Bạn đã từng trải qua nhiều lựa chọn trong cuộc sống chưa?

Bảo: Mình đã rất nhiều lần phải đứng trước những lựa chọn

Thanh: Đâu là sự lựa chọn khiến bạn cảm thấy đó là quyết định đúng đắn nhất cuộc đời mình?

Bảo: Quyết định tham gia câu lạc bộ nghệ thuật của trường

Thanh: Hãy chia sẻ lý do lựa chọn của bạn quyết định điều đó

Bảo: Lí do vào câu lạc bộ vì theo sở thích, muốn làm quen nhiều bạn mới mở lòng với mọi người, khiến bản thân trở nên năng động hơn

Thanh: Lựa chọn đó ảnh hưởng đến cuộc đời bạn như thế nào?

Bảo: Nó khiến mình trở nên tự tin hơn vào bản thân. Tham gia câu lạc bộ, bên cạnh việc rèn luyện năng khiếu nghệ thuật, mình còn được trau dồi khả năng ngôn ngữ, giao tiếp, lãnh đạo và rất nhiều kĩ năng mềm khác. 

Thanh: Vậy đâu là sự lựa chọn khiến bạn cảm thấy hối tiếc nhất? 

Bảo: Mình hối tiếc nhất khi cấp 3 không đặt nguyện vọng thi vào trường chuyên. Mình cảm thấy nếu không vào chuyên, mình sẽ bỏ lỡ khá nhiều thứ. 

Thanh: Bạn muốn tương lai bản thân trở thành người như thế nào?

Bảo: Mình mong muốn được theo đuổi niềm đam mê, ước mơ của bản thân và sẽ không bao giờ hối tiếc với những sự lựa chọn của mình. 

Thanh: Cảm ơn bạn đã tham gia cuộc phỏng vấn. Chúc bạn thành công với những sự lựa chọn của mình. 

Câu 1

Các văn bản Về chính chúng ta, Con đường không chọn, Một đời như kẻ tìm đường gợi cho bạn suy nghĩ gì về cuộc sống?

Phương pháp giải:

- Đọc lại ba văn bản Về chính chúng ta, Con đường không chọn, Một đời như kẻ tìm.

- Dựa vào thông điệp của ba văn bản để nêu suy nghĩ của bản thân về cuộc sống.

Lời giải chi tiết:

     Cuộc sống của chúng ta là một con đường dài với nhiều ngã rẽ và mỗi lối đi luôn có những điều bất ngờ mà chúng ta không biết. Trên con đường đời ấy, chúng ta luôn phải đưa ra những lựa chọn để bước tiếp, những lựa chọn ấy sẽ quyết định tương lai của chúng ta. Nhưng dù cho nó có là lựa chọn xấu thì chúng ta vẫn phải tiến lên để tìm đến hạnh phúc của chính mình, đừng từ bỏ vì có thể thành công đang ở ngay trước mắt bạn.

Câu 2

So sánh đặc trưng của bài luận về bản thân và văn bản nghị luận thông thường dựa theo gợi ý sau:

Tác phẩm

Luận về bản thân

Nghị luận về vấn đề xã hội

Nội dung

Cấu trúc

Ngôn ngữ

Phương pháp giải:

Đọc lại bài luận về bản thân trong phần thực hành viết và bài viết nghị luận về vấn đề xã hội ở phần nói và nghe để so sánh dựa theo các tiêu chí trên.

Lời giải chi tiết:

Tác phẩm

Luận về bản thân

Nghị luận về vấn đề xã hội

Nội dung

Sống thì phải tận hưởng, làm những gì mình thích, làm những thứ có ích và tìm đến hạnh phúc một cách tốt nhất. Cuộc sống có thể không như ta mong muốn nhưng chỉ cần ta hài lòng thì chứng tỏ ta đã thành công.

Thành công và hạnh phúc luôn là hai mục tiêu quan trọng nhất trong cuộc đời của mỗi con người chúng ta. Thành công và hạnh phúc nằm trong chính suy nghĩ và sự lựa chọn của bản thân. Con người có cho mình một đích đến hoàn mỹ và đầy ắp sự thỏa mãn, đó chính là thành công và hạnh phúc.

Cấu trúc

- Quan điểm sống của bản thân.

- Trải nghiệm đáng nhớ.

- Thông điệp muốn truyền tải.

- Quan điểm của bản thân về thành công và hạnh phúc.

- Muốn thành công và hạnh phúc thì cần phải có sự tập trung, kiên trì và nỗ lực.

Ngôn ngữ

Ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh, có kết hợp yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm.

Ngôn ngữ nghị luận giàu tính thuyết phục, có xen lẫn yếu tố tự sự và biểu cảm.

Câu 3

 Tìm đọc thêm các văn bản về những nhân vật, sự kiện có ảnh hưởng lớn trong cuộc sống đương đại. Tổng hợp lại những thông tin có ý nghĩa mà bạn tiếp nhận được dưới dạng biểu đồ, sơ đồ.

Phương pháp giải:

Tìm đọc thêm các văn bản về những nhân vật, sự kiện trong cuộc sống đương đại trên sách báo hoặc trên mạng xã hội.

Lời giải chi tiết:

Học sinh tự tìm kiếm và đọc thêm các văn bản về những nhân vật, sự kiện trong cuộc sống đương đại và tổng hợp lại những thông tin hữu ích.

Câu 4

Thuyết trình về một vấn đề xã hội trong các văn bản bạn đã đọc mà bạn thấy hứng thú, trong đó có sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ.

Phương pháp giải:

- Nhớ lại những vấn đề xã hội được nhắc đến trong các văn bản đã học.

- Dựa vào hiểu biết cá nhân và nội dung đã học để hoàn thành bài thuyết trình theo yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

Môi trường là không gian, nơi ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, cung cấp tài nguyên thiên nhiên phục vụ cuộc sống của con người. Hiện nay, những vấn đề liên quan đến việc bảo vệ môi trường là những vấn đề được quan tâm nhiều nhất, đặc biệt là những giải pháp đưa đề ra nhằm giảm thiểu sự ô nhiễm môi trường. Ô nhiễm môi trường là mối nguy hại đe dọa đến sự sống của mọi loài trên Trái đất này và một trong những nguyên nhân tác động đến môi trường là sự gia tăng của rác thải nhựa. Các nhà khoa học, nhà nghiên cứu đã đề xuất rất nhiều các giải pháp nhằm giảm tải rác thải nhựa nhưng trên hết để làm được điều đó thì cần phải có sự nỗ lực của toàn cầu.

Tiến sỹ Dương Thanh Nghị, Viện Tài nguyên và Môi trường Biển đã nhận định: giảm thiểu rác thải nhựa sẽ mang lại lợi ích to lớn trong bảo vệ cảnh quan, phát triển du lịch và bảo vệ được nơi sinh sống của các loài sinh vật biển. Rác thải nhựa là những sản phẩm nhựa sau khi sử dụng sẽ được thải ra môi trường như: túi nhựa, chai nhựa, ống hút nhựa hoặc các loại chất dẻo tổng hợp... đặc điểm của loại rác thải này là thời gian phân hủy cực kì lâu, có thể lên tới hàng trăm, hàng nghìn năm. Rác thải nhựa là một phần “mắt xích” tạo nên sự ô nhiễm môi trường, dẫn đến biến đổi khí hậu toàn cầu; tuy nhiên điều này lại ít được nhắc đến hoặc bị xem nhẹ. Chất thải nhựa hiện nay chủ yếu nằm trong chất thải rắn (CTR), việc quản lý chất thải nhựa không thể tách khỏi việc quản lý CTR và có thể thấy là chất thải nhựa trong chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) là vấn đề nghiêm trọng nhất hiện nay.

Theo thống kê, mỗi năm, có đến 300 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường - nặng tương đương trọng lượng của toàn bộ dân số địa cầu và hơn một nửa số đó là những sản phẩm nhựa dùng một lần. Tính từ năm 1969 đến nay, lượng nhựa tiêu dùng đã tăng gấp 20 lần và dự báo còn tăng nhanh theo cấp số nhân trong tương lai. Hiện nay, Trung Quốc và Indonesia đang là 2 quốc gia xả rác thải nhựa nhiều nhất ra đại dương với khối lượng lần lượt là 8,8 triệu tấn và 3,2 triệu tấn mỗi năm, chiếm tới 1/3 tổng lượng rác thải nhựa ở ngoài đại dương. Việt Nam đang là quốc gia đứng thứ tư trong danh sách các quốc gia xả rác nhiều nhất trên thế giới, một con số cực kì đáng báo động. Theo số liệu từ đại diện FAO, mỗi năm Việt Nam thải ra môi trường 1,8 triệu tấn nhựa, trong đó có khoảng 730.000 tấn bị thả ra biển.

Rác thải nhựa có thời gian phân huỷ rất lâu từ 100 - 1000 năm và trong quá trình phân huỷ đó chúng sẽ bị phân rã thành các mảnh nhựa siêu nhỏ. Những hạt vi nhựa (microplastic) này sẽ đi vào nguồn nước, đất, không khí, thức ăn… mà khi con người tiếp xúc, ăn phải những mảnh vi nhựa này thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như mất cân bằng hoóc-môn, bệnh về hô hấp, bệnh về thần kinh… Do tính chất khó phân hủy nên ngay cả khi được thu gom đưa đi chôn lấp vào đất rác thải nhựa vẫn tồn tại hàng trăm năm làm thay đổi tính chất vật lý của đất đồng thời gây ô nhiễm môi trường đất, làm đất không giữ được nước dẫn đến tình trạng xói mòn, thiếu dinh dưỡng, oxi làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng. Việc xả thải rác thải nhựa tràn lan trên biển đã gây ra hiện tượng "ô nhiễm trắng" và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến các loài thủy, hải sản. Có đến hơn 260 loài sinh vật biển bị vướng hay ăn phải các mảnh rác thải nhựa trên biển, gây phá hủy tế bào, tác động xấu tới hệ tiêu hóa… hoặc làm tắc khí quản gây ngạt thở.

     Việc xử lý triệt để rác thải nhựa có lẽ là bài toán không lời giải. Cách tốt nhất để giải quyết rác thải nhựa đó là mọi người cố gắng hạn chế tối đa việc sử dụng đồ nhựa, đồng thời, nghiêm túc thực hiện việc thu gom, phân loại chất thải nhựa, tuyệt đối không thải bỏ chất thải nhựa ra ngoài môi trường. Nhiều quốc gia cũng đang áp dụng việc thu gom tái chế rác thải nhựa cũng như sử dụng biện pháp đốt chất thải lộ thiên, tuy nhiên, việc đốt chất thải trong các đám cháy lộ thiên dẫn đến việc sản sinh ra chất gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng, carbon đen ở các thành phố lớn. Cần thay đổi cách ứng xử với nhựa thông qua việc quản lý một cách khoa học, tăng cường tái chế, tái sử dụng các sản phẩm nhựa để kéo dài vòng đời của nhựa, góp phần giảm thiểu việc khai thác tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu phát thải khí nhà kính.

Chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa hiện nay bằng ý thức của các cá nhân tổ chức và cộng đồng. Tuy tình trạng xả rác thải nhựa vẫn còn tiếp diễn tại rất nhiều nơi và cũng khiến nhiều người bức xúc, chúng ta không thể phủ nhận rằng, công tác tuyên truyền, các hoạt động vì môi trường, các tổ chức tình nguyện…vẫn ngày một cố gắng và hoạt động năng nổ hơn. Để giải quyết triệt để vấn đề về rác thải nhựa cần có sự nỗ lực toàn cầu, sự hợp tác giữa các nước trong khu vực Biển Đông để chung tay cùng giải quyết vấn đề này không chỉ là nguyên tắc chung mà còn là thực tiễn hết sức cấp thiết hiện nay.

Câu 5

Viết bài văn về một sự lựa chọn có ý nghĩa mà bạn đã trải qua.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức đã học ở phần thực hành viết và kiến thức cá nhân để viết bài văn theo yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

Trong cuộc sống, chúng ta luôn phải đối mặt với sự lựa chọn, lựa chọn những ngã rẽ trong cuộc sống. Những lựa chọn ấy có thể là quyết định từ sâu trong suy nghĩ của mình hoặc là quyết định không mong muốn, đôi khi bản thân cảm thấy mình như người vô hình trong quá trình đưa ra lựa chọn ấy. Mỗi người luôn phải đưa ra những sự lựa chọn dẫn lối tương lai, đôi khi sự lựa chọn ấy chưa chắc đã là tương lai của bạn, số phận có thể sẽ đưa bạn đến với lối đi khác trong cuộc đời. Tôi cũng đã trải qua nhiều quá trình lựa chọn có sự phân vân, có sự băn khoăn và lựa chọn có ý nghĩa nhất của tôi chính là lựa chọn học chuyên môn tiếng Anh.

Ai cũng có một sở thích của riêng mình, có một môn học mà bạn thích nhất hoặc giỏi nhất, tôi cảm thấy hứng thú với ngoại ngữ và đặc biệt là tiếng Anh – English. Khi còn học cấp hai tôi đã cảm thấy môn ngoại ngữ khá thú vị, nó mở ra những cánh cửa đến với vùng đất mới, không chỉ giúp ta có thêm một ngôn ngữ mới mà còn giúp ta biết thêm về văn hóa nước ngoài. Thời niên thiếu, mọi người chắc hẳn cũng hay xem phim nước ngoài trên truyền hình hay nghe nhạc US-UK, tôi thích những bản nhạc US-UK, những bản nhạc Âu Mỹ và nó dẫn lối cho tôi đến với môn ngoại ngữ, học tiếng anh.

Có thể sẽ có nhiều bạn cảm thấy học tiếng Anh rất khó, nhiều phụ huynh chưa thấy được ý nghĩa của ngoại ngữ nên không ủng hộ con mình học ngoại ngữ nhưng bố mẹ tôi rất ủng hộ tôi theo học ngoại ngữ. Bố mẹ tôi cũng như bao gia đình khác, có chăng chỉ là bố tôi từng tiếp xúc với tiếng Nga nên ông khá hiểu tầm quan trọng của tiếng nước ngoài và khuyến khích tôi học ngoại ngữ nhiều hơn. Thật ra hồi đầu tôi khá phân vân giữa việc đăng kí học ngoại ngữ hay học chuyên văn khi vào trường cấp ba vì tôi cảm thấy môn văn của tôi ổn hơn. Trong cuộc họp gia đình về việc đăng kí tham gia thi thử vào trường chuyên của tôi, mọi người có hỏi nguyện vọng muốn học chuyên môn gì của tôi và muốn thi vào trường nào.

Việc thi thử vào trường chuyên của tỉnh thì nó không phải điều tôi muốn mà tôi nghĩ đó là hi vọng của bố mẹ, là sự an bài của số phận, tuy vậy tôi vẫn rất vui vì mình có thêm nhiều kinh nghiệm sau khi thi thử để chuẩn bị cho kì thi chính thức của trường huyện. Lựa chọn học chuyên ngoại ngữ của tôi cũng chỉ mới đấy thôi, ngay trước kì thi tuyển sinh vào lớp 10, tôi mới chính thức đưa ra sự lựa chọn của mình về môn học. Mỗi khi đứng trước sự lựa chọn thì chúng ta đều có sự phân vân, băn khoăn giữa các lựa chọn với nhau và để có thể tự tin đưa ra quyết định, tôi đã phải suy nghĩ rất lâu. Tôi đã nghe rất nhiều bản nhạc US-UK, đọc một số mẩu truyện ngắn viết bằng tiếng Anh và hứng thú của tôi với ngoại ngữ ngày một tăng. Vậy nên tôi đã đưa ra quyết định học chuyên ngoại ngữ, đầu tiên sẽ là môn tiếng Anh và hi vọng sau này tôi có thể học thêm một vài ngoại ngữ khác như tiếng Trung, tiếng Nhật,…

Có lẽ lần lựa chọn môn học chuyên là lựa chọn mà tôi phải mất rất lâu mới có thể đưa ra quyết định, lựa chọn này cũng là một con đường dẫn lối cho tương lai của tôi. Không chỉ mở đường tương lai mà lựa chọn này cũng là lựa chọn đánh dấu mốc thời gian trưởng thành, phải tự quyết định hành vi và việc làm của mình. Đây cũng chính là lựa chọn có ý nghĩa nhất trong cuộc sống của tôi, học thêm ngôn ngữ mới, tương lai có thể sẽ tươi sáng hơn.

Câu 6

Phỏng vấn một người thân, một người bạn về lựa chọn của họ trong cuộc sống (Tình huống họ phải lựa chọn là gì? Họ đã lựa chọn như thế nào? Vì sao họ lại có lựa chọn đó? Lựa chọn đó ảnh hưởng như thế nào đến cuộc đời họ? …). Ghi chép lại nội dung cuộc phỏng vấn đó.

Phương pháp giải:

 Tham khảo nội dung các văn bản đã học về sự lựa chọn cùng với các gợi ý của đề bài để phỏng vấn một người thân hoặc một người bạn về lựa chọn của họ trong cuộc sống.

Lời giải chi tiết:

     Học sinh tự lựa chọn một đối tượng là người thân hoặc bạn bè để tiến hành phỏng vấn và ghi chép lại nội dung cuộc phỏng vấn.

Câu 1 (trang 120 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Các văn bản Về chính chúng ta, Con đường không chọn, Một đời như kẻ tìm đường gợi cho bạn suy nghĩ gì về cuộc sống?

Trả lời:

- Cuộc sống chính là sự lựa chọn, việc lựa chọn tất nhiên đòi hỏi nhiều sáng suốt, nhưng trên hết người lựa chọn phải hiểu rõ thế giới mà mình đang sống và biết rõ chính mình muốn gì, và một mặt khác phải sẵn sàng cáng đáng lấy trách nhiệm trong sự lựa chọn. Mình chỉ tìm ra hướng đi đúng đắn và phù hợp cho bản thân nếu thấu hiểu rõ bản năng, bản ngã và cả tiềm thức của chính mình. Cùng một tinh thần luôn sẵn sàng đối mặt với những hệ quả tốt và xấu từ sự lựa chọn ấy.

Câu 2 (trang 120 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2):

Tác phẩm

Bài luận về bản thân

Văn bản nghị luận thông thường

Trả lời:

Tác phẩm

Bài luận về bản thân

Văn bản nghị luận thông thường

Nội dung

- Bài luận về bản thân hướng vào việc bày tỏ, tự soi xét và chia sẻ những trải nghiệm, suy nghĩ,…của chính người viết

- Dùng các lý lẽ, các dẫn chứng sau đó tiến hành lập luận chỉ ra các những điểm nhấn nhằm xác định cho người đọc, người nghe thấy được tư tưởng, quan điểm của mình gửi gắm vào tác phẩm.

Cấu trúc

Mở bài: Trình bày trực tiếp mục đích của bài luận hoặc nêu thông điệp chính của bản thân.

Thân bài:

- Thể hiện suy nghĩ, đúc rút về cuộc sống từ những sự kiện có thực mà mình đã trả qua (sắp xếp các sự kiện theo trật tự thời gian hoặc theo mạch suy ngẫm).

- Làm rõ điểm mạnh, điểm yếu cần nói đến nhất của bản thân dựa trên những bằng chứng xác thực, đáng tin cậy. (sắp xếp các ý theo trình tự logic và trình bày dàn ý dưới dạng sơ đồ).

Kết bài: Nhắc lại những điểm chính trong bài viết, nêu lên suy ngẫm, bài học từ trải nghiệm của bản thân, kêu gọi hành động, mở ra suy nghĩ cho người đọc.

Mở bài: Cần ngắn gọn, súc tích nhưng phải nêu được vấn đề cần nghị luận, cần được làm rõ và dẫn vào phần thân bài để tạo sự liên kết ràng mạch.

Thân bài

- Đưa ra những lập luận và dẫn chứng cần thiết để làm rõ vấn đề cần nghị luận. Có thể bao gồm những luận điểm nhỏ hơn để chứng minh cho luận điểm lớn. Kết cấu thân bài càng chặt chẽ càng tốt, tránh viết lan man lạc đề.

Kết bài

Chốt lại vấn đề và khẳng định lần nữa quan điểm đã trình bày để ghi lại dấu ấn cho người đọc trước khi kết thúc bài viết.

Ngôn ngữ

- Chân thành, sâu sắc.

- Cần ngắn gọn, súc tích.

Câu 3 (trang 120 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Tìm đọc thêm những văn bản về những nhân vật, sự kiện có ảnh hưởng lớn trong cuộc sống đương đại. Tổng hợp lại những thông tin đó dưới dạng biểu đồ, sơ đồ.

Trả lời:

- Có thể tìm đọc những văn bản về các nhân vật có ảnh hưởng lớn trong cuộc sống đương đại như: Bill Gates, Bác Hồ,…

- Những văn bản về sự kiện có ảnh hưởng lớng trong cuộc sống đương đại như: Sài Gòn Chọn Nhớ Những Điều Thương - Cách Chúng Ta Cùng Nhau Đi Qua Đại Dịch,…

Câu 4 (trang 120 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Thuyết trình về một vấn đề xã hội trong các văn bản đã học mà bạn thấy hứng thú, trong đó sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ.

Trả lời:

Khoan dung là một phẩm chất đáng trân trọng của con người. Khoan dung là biết tha thứ, bỏ qua cho những sai lầm thiếu sót của người khác; là biết chấp nhận những yếu đuối vấp ngã của người khác và giúp họ đứng lên sau vấp ngã. Khoan dung, còn có nghĩa là tự tha thứ cho chính mình….

Khoan dung ấy là khi bạn bỏ qua cho người lạ vừa vô tình dẫm lên chân bạn trên xe buýt. Khoan dung là khi tôi chân thành đón nhận lời xin lỗi của người bạn vừa khiến tôi buồn. Khoan dung là khi người mẹ dang rộng vòng tay ôm lấy đứa con trai sau những chuỗi ngày lang thang, nay đã ân hận trở về. Khoan dung, nhiều cách biểu hiện, chung một trái tim: Nhân ái.

Vậy tại sao phải khoan dung? Trước hết, khoan dung là sự hiểu biết của một nhân cách cao đẹp, thể hiện một tâm hồn rộng mở, giàu lòng yêu thương. Bởi, chỉ khi biết mở rộng tấm lòng, chỉ khi tình yêu được nhân ái hoá, con người ta mới có thể quên đi những thiệt hại, những tổn thất của mình mà tha thứ cho người khác.

Hãy xem cách dân tộc Việt Nam tha thứ cho kẻ thù xâm lược để thấy được truyền thống nhân đạo, nhân ái của ông cha ta đáng khâm phục đến nhường nào. Trong “Bình Ngô đại cáo”, Nguyễn Trãi viết: Mã Kì, phương chính cấp cho 500 chiếc thuyền Vương Thông, Mã Anh cấp cho hàng nghìn cỗ ngựa. Trong “Tuyên ngôn độc lập” Bác đã khẳng định: ”Tuy vậy, dân tộc Việt Nam trước sau vẫn giữ thái độ khoan hồng, nhân đạo với kẻ thù thất thế”…Hẳn là khi viết lại những hành động khoan dung, nhân đạo ấy của dân tộc ta, các tác giả phải tự hào biết bao!

Không chỉ là biểu hiện của một tấm lòng nhân ái cao đẹp, lòng nhân đạo thấm đượm tình người, khoan dung còn là phẩm chất của một con người biết mình biết ta. Không ai là không phạm sai lầm. Chính khi khoan dung với người khác là bạn đang chuẩn bị cho mình “một lối đi về”… Bởi cũng sẽ đến lúc bạn sa ngã, bạn phạm lỗi. Ai sẽ tha thứ cho bạn nếu bạn không từng biết tha thứ? Ai sẽ chấp nhận bạn nếu bạn từng không đoái hoài đến sự ăn năn hối lỗi của người khác? Và ai sẽ khoan dung với bạn nếu bạn chưa từng khoan dung với kẻ khác đây? Vậy, không khoan dung với kẻ khác là tàn nhẫn với chính mình… !

Không những thế, bất cứ khi nào bạn khoan dung cho người khác là bạn đang rộng mở một đường về cho chính họ. Lòng khoan dung sẽ cảm hoá được lỗi lầm, là động lực thúc đẩy, khuyến khích họ nhận ra sai lầm và sửa chữa. Chỉ cần một ánh mắt thiện cảm thôi cũng đủ cho những người từng là tù nhân cảm thấy được đón nhận, sống có ý nghĩa hơn, chỉ cần một nụ cười khuyến khích cũng đủ để những thanh niên vừa ra trại thấy mình không bị bỏ rơi, lạc lõng…

Tôi cực kì lên án thái độ thờ ơ lạnh nhạt của một số thanh niên hiện nay đối với những người đã từng phạm sai lầm – giờ đang mang trong mình căn bệnh thế kỉ, mòn mỏi sống trong sự ghẻ lạnh của không ít người. Chính sự thờ ơ, lạnh nhạt, chính lòng ích kỉ thiếu khoan dung ấy đang gián tiếp tiếp tay cho tội ác lan rộng. Như thế là đúng sao? là văn minh, tiến bộ sao? Những ánh mắt ghẻ lạnh ấy, những con người vô cảm ấy đang khiến xã hội này ngày càng thêm lạnh! Thiếu thốn tình cảm, thiếu thốn vị tha, lòng khoan dung,… tất cả sẽ chỉ còn là một xã hội vô tri, vô giác, lạnh lùng, vô cảm… Nhưng, vẫn còn đó những tấm lòng nhân ái, sống vì mọi người, biết tha thứ, biết khoan dung góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn, phát triển hơn, nhân ái hơn,… Và chắc hẳn những người biết khoan dung đó sẽ luôn nhận được tình yêu thương, sự kính trọng của mọi người.

Khoan dung với người khác, rất cần thiết, nhưng chưa đủ! Tôi đau lòng khi không ít người tự dằn vặt mình, hành hạ tâm hồn và thể xác mình… vì họ cho rằng mình đã làm sai, mình không đáng được tha thứ. Đừng như thế! Biết nhận ra lỗi lầm là điều tốt, nhưng cứ sống mãi trong hoài niệm thế có tốt không? Tại sao không tự tha thứ và bắt đầu lại…một sự khởi đầu mới tốt đẹp hơn… Tuy nhiên cần biết phân biệt giữa khoan dung và bao che. Thật đáng buồn khi nhiều người tiếp tay cho tội ác mà cứ nghĩ là khoan dung. Nhìn thấy người bạn thân quay cóp bài, 1 lần, 2 lần, rồi 3 lần… làm ngơ bỏ qua, hi vọng bạn tự biết sửa chữa. Khoan dung đấy ư? Nhảm nhí!!! Bạn mình lừa dối mọi người, nhắc nhở không được, đành bỏ qua, tự nhủ mình khoan dung ư? Thật đáng trách!

Xin nhắc lại, khoan dung là tha thứ chứ không là bao che. Khoan dung là chấp nhận những yếu đuối của người khác và giúp họ sửa chữa không có nghĩa là tiếp tay cho họ. Mỗi người hãy học cách khoan dung với bản thân, với người khác bằng lòng nhân ái, bằng đức hi sinh. Không chỉ biết khoan dung, bên cạnh đó, việc giúp người khác (hay chính mình) nhận ra sai lầm, định hướng sửa chữa, cũng là điều rất quan trọng. Vâng. Tôi cũng không phải là một người hoàn hảo. Bản thân tôi cũng từng mắc sai lầm, đó là khi tôi không học bài và bị điểm kém, tôi đã vô tình khiến bố mẹ và thầy cô thất vọng, là khi tôi trách nhầm đứa bạn, là khi tôi đã dửng dưng trước những ánh mắt thơ ngây cầu xin sự giúp đỡ của những em bé đánh giầy tội nghiệp…

Nhưng nhờ đó tôi cũng rút ra bài học cho bản thân mình, đó là khi nhìn thấy ánh mắt buồn của mẹ, tôi biết mình cần cố gắng, là khi nhận được lời giải thích, cái ôm xiết chặt của nhỏ bạn, tôi biết mình cần suy nghĩ chín chắn hơn, là khi tôi nhận được sự giúp đỡ của những em nhỏ đánh giầy nhặt giúp tôi chiếc ví mà tôi đã vô ý đánh rơi, tôi biết mình cần rộng lượng… Sau những vấp ngã, tôi vẫn được đón nhận, được yêu thương.

Câu 5 (trang 121 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Phỏng vấn một người thân hoặc một người bạn về lựa chọn của họ trong cuộc sống (Tình huống họ phải lựa chọn là gì? Họ đã lựa chọn như thế nào? Vì sao họ có sự lựa chọn đó? Lựa chọn đó có ảnh hưởng như thế nào đến cuộc đời của họ?...) Ghi lại và chép nội dung cuộc phỏng vấn đó.

Trả lời:

A: Đã bao giờ, bạn phải đưa ra một lựa chọn trong cuộc đời mình chưa?

B: Mình đã nhiều lần đưa ra sự lựa chọn.

A: Vậy, tình huống bạn phải lựa chọn là gì? Bạn có thể chia sẻ một chút về 1 tình huống gây cho bạn những khó khăn khi quyết định không?

B:…. à, thì mình phải chọn xem hôm nay ăn gì, mặc gì, đi chơi ở đâu…Nhưng tình huống mà mình phải đắn đo nhất chính là lựa chọn nghề nghiệp cho bản thân. Mình đã phải mất rất nhiều thời gian suy nghĩ rồi mới đưa ra được quyết định.

A: Bạn có thể nói rõ hơn không? Lựa chọn giữa những nghề nào? Có ai tư vấn hay định hướng cho bạn không?

B: Có rất nhiều người định hướng cho mình, cha mẹ hướng mình thi vào ngành sư phạm vì nghề đó là nghề cao quý, thầy cô tư vấn cho mình vào các ngành kinh tế vì xu hướng ngày này cần nhiều và dễ xin việc làm. Chị mình thì hướng mình đi luật, vì chị bảo mình có năng khiếu.

A: Bạn đã lựa chọn thế nào?

B: Bản thân mình vào thời điểm đó chưa biết bản thân mình muốn gì và tương lai cần gì. Chính vì thế mình đã nghe theo bố mẹ, nộp đơn vào trường sư phạm.

A: Lựa chọn đó đã ảnh hưởng như thế nào đến cuộc đời bạn?

B: Sau khi nộp đơn, mình cũng đậu vào trường đúng với nguyện vọng của bố mẹ. Hai năm đầu, mình lên lớp cho có nghĩa vụ, đi học đúng giờ, nộp bài đúng hạn và chẳng có một cảm xúc gì đặc biệt. Nhưng sang năm thứ ba, sau khi đi kiến tập ở trường phổ thông về, mình bắt đầu có những suy nghĩ khác về ngành này. Mình bắt đầu thích, chủ động đi tìm tòi những kiến thức, tìm đọc về tâm lý học sinh và rồi dần dần mình đã yêu nó.

A: Vậy cho đến bây giờ, bạn có hối hận vì sự lựa chọn đó không?

B: Thực sự thì nếu được chọn lại, chắc mình vẫn chọn hướng đi đó. Bản thân mình nhận ra, không có sự lựa chọn nào là đáng hối hận cả. Chỉ là ta có dám thay đổi và chấp nhận vì lựa chọn đó không thôi.

A: Cảm ơn sự chia sẻ của bạn, mình hy vọng bạn sẽ luôn tìm thấy hạnh phúc với những sự lựa chọn của mình.

Câu 1. Các văn bản Về chính chúng ta, Con đường không chọn, Một đời như kẻ tìm đường gợi cho bạn suy nghĩ gì về cuộc sống?

Trả lời:

Các văn bản Về chính chúng ta, Con đường không chọn, Một đời như kẻ tìm đường gợi cho tôi suy nghĩ con người là một phần của tự nhiên, và đôi khi ta tưởng rằng mình là người quyết định cuộc sống nhưng không hẳn là như vậy. Chúng ta vẫn có quyền được lựa chọn, được quyết định nhưng những lựa chọn, quyết định đó sẽ dẫn đến điều gì lại không nằm trong tay chúng ta.

Câu 2. So sánh đặc trưng của bài luận về bản thân và văn bản nghị luận thông thường dựa theo gợi ý sau:

Tác phẩmBài luận về bản thânVăn bản nghị luận thông thườngNội dung Cấu trúc Ngôn ngữ

Trả lời:

Tác phẩmBài luận về bản thânVăn bản nghị luận thông thườngNội dung

- Là văn bản nghị luận, thể hiện quan điểm, chủ kiến của người viết.

- Hướng vào việc tự bày tỏ, tự soi xét và chia sẻ và những trải nghiệm, suy nghĩ,... của chính người viết.

- Chỉ ra cho người đọc, người nghe thấy được tư tưởng, quan điểm của tác giả.Cấu trúcĐặt vấn đề, giải quyết vấn đề và kết thúc vấn đề.Đặt vấn đề, giải quyết vấn đề và kết thúc vấn đề.Ngôn ngữĐơn nghĩa, sáng rõ, gần gũi, săc sảo, mang tính thuyết phục cao.Đơn nghĩa, sáng rõ, săc sảo, mang tính thuyết phục cao.

Câu 3. Tìm đọc thêm các văn bản về những nhân vật, sự kiện có ảnh hưởng lớn trong cuộc sống đương đại. Tổng hợp lại những thông tin đó dưới dạng biểu đồ, sơ đồ.

Trả lời:

* Chọn đọc thêm văn bản về GS Phan Văn Trường: GS Việt từng đàm phán 60 tỷ USD: 'Tự học ngoại ngữ từ những áp lực'. (https://vietnamnet.vn/gs-viet-tung-dam-phan-60-ty-usd-tu-hoc-ngoai-ngu-t...)

* Tổng hợp lại những thông tin trong văn bản dưới dạng biểu đồ, sơ đồ: Biểu đồ, sơ đồ đảm bảo các nội dung:

- Tự học ngoại ngữ từ những áp lực

• Dẫn chứng tự học tiếng Pháp: xuất phát từ lòng tự ái, luyện tập kể chuyện tiếu lâm trước gương.
• Dẫn chứng tự học tiếng Anh: xuất phát từ việc không muốn người Anh đứng “tay trên” mình.
• Dẫn chứng tự học tiếng Việt: xuất phát từ mong muốn truyền đạt kiến thức cho sinh viên Việt Nam tốt nhất nên học tiếng Việt mọi lúc mọi nơi, vừa viết, vừa đọc, vừa tra từ điển, vừa học từ chính sinh viên của mình.

- Hai phương pháp học ngoại ngữ: lấy áp lực hoặc tình yêu làm động lực.

• Dẫn chứng lấy tình yêu làm động lực: Học từ động lực tình yêu thông qua các bài hát.
• Dẫn chứng lấy áp lực làm động lực: Người Pháp cũng không giỏi hơn người Việt khi học tiếng Anh.

- Tự học chiếm 90% sự học.

• Dẫn chứng: Dẫn chứng từ chính cuộc đời GS Phan Văn Trường.

* Biểu đồ, sơ đồ:

Câu 4. Thuyết trình về một vấn đề xã hội trong các văn bản đã đọc mà bạn thấy hứng thú, trong đó có sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ.

Trả lời:

HS có thể lựa chọn thuyết trình về văn bản vừa nêu ở câu 3 và sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ bằng biểu đồ, sơ đồ để thuyết trình về văn bản đó và đưa ra ý kiến cá nhân mình.

Câu 5. Viết bài văn về một sự lựa chọn có ý nghĩa mà bạn đã trải qua.

Trả lời:

Trong cuộc sống, con người luôn phải đứng trước những lựa chọn và đưa ra quyết định. Tôi cũng vậy, tôi có một lựa chọn ý nghĩa mà tôi sẽ ghi nhớ cả đời này. Đó là lựa chọn đi học đội tuyển học sinh giỏi Quốc gia môn Ngữ văn.

Trong lớp, tôi thuộc hàng những học sinh giỏi và có tình yêu với môn Văn. Chính điều đó đã giúp tôi được lọt vào vòng trong sau kì thi chọn đội tuyển học sinh giỏi Quốc gia. Thế nhưng, lúc này tôi phải đứng trước hai sự lựa chọn: Một là, tiếp tục học ở lớp, học kiến thức chính khóa để chuẩn bị thi đại học. Hai là, chọn học đội tuyển học sinh giỏi Quốc gia. Tôi sẽ phải chấp nhận việc bù lại kiến thức sau thời gian ôn luyện đội tuyển. Nghĩa là tôi phải học gấp đôi các bạn bình thường, và việc có đạt giải khi đi thi hay không cũng là một áp lực khủng khiếp.

Tôi đã nghĩ rất nhiều, đã hỏi bạn bè và bố mẹ. Bạn tôi đã khuyên tôi hãy lắng nghe trái tim của mình. Trái tim tôi - trái tim với tình yêu môn Văn đã mách bảo tôi đi học đội tuyển. Thế là ba tháng học đội tuyển chính là quãng thời gian đẹp đẽ nhất trong thời học sinh của tôi. Nhờ học đội tuyển Quốc gia môn Văn, tôi đã hiểu thêm nhiều vấn đề lí luận văn học, tôi đã biết cách viết những bài nghị luận thể hiện được quan điểm cá nhân, tôi đã biết để ý đến xã hội, tôi có được những cảm nhận vi tế về các chi tiết trong tác phẩm văn học.

Cuối cùng, kết quả thi học sinh giỏi đã không như tôi mong muốn, và sau đó tôi đã phải ôn luyện, đuổi kịp kiến thức với các bạn trên lớp. Đó lại là một lần áp lực nữa của tôi. Nhưng cho đến bây giờ, tôi vẫn cảm thấy rất vui và biết ơn vì những tháng ngày miệt mài đó. Chính lựa chọn học đội tuyển đã cho tôi có được những kiến thức, kĩ năng mà tôi hằng mong muốn. Chính lựa chọn học đội tuyển đã cho tôi biết khi có áp lực, tôi đã mài giũa bản thân mình, đã vượt qua các kì thi như một kì tích. Người ta nói lửa thử vàng, gian nan thử sức. Tôi không dám nhận mình là một thứ vàng quý hiếm, nhưng tôi biết rằng, bản thân đã được tôi luyện qua những giây phút gắt gao của năm tháng học sinh trên ghế nhà trường.

Steve Jobs đã từng nói: "Hãy cứ khát khao, hãy cứ dại khờ!". Những năm tháng thời học sinh THPT của tôi chính là câu nói đó. Tôi đã khát khao, tôi đã dại khờ. Tôi đã để mình được đi theo tiếng gọi của tình yêu, bất chấp những nỗi lo sợ. Quả thực, tôi thấy mình thật may mắn vì đã chọn nghe theo trái tim. Đó là lựa chọn ý nghĩa nhất đến giờ mà tôi có. Để thay lời kết, tôi chỉ mong khi đứng trước những lựa chọn, bạn sẽ chọn được lựa chọn ý nghĩa cho bản thân mình.

Câu 6. Phỏng vấn một người thân hoặc một người bạn vê lựa chọn của họ trong cuộc sống (Tình huống họ phải lựa chọn là gì? Họ đã lựa chọn như thế nào? Vì sao họ lại có lựa chọn đó? Lựa chọn đó ảnh hưởng như thế nào đến cuộc đời của họ?...). Ghi chép lại nội dung cuộc phỏng vấn đó.

Trả lời:

Chọn phỏng vấn một một người bạn về lựa chọn ngành học đại học của họ:

- Tình huống người bạn phải lựa chọn: Quyết định học âm nhạc hay tiếng Pháp.

- Người bạn ấy đã quyết định chọn học tiếng Pháp.

- Người bạn ấy chọn học tiếng Pháp vì không còn ngành nào bạn đủ điểm vào đại học. Bạn và gia đình đã bị áp lực từ xã hội vì nếu bạn không học đại học, mọi người sẽ cho rằng bạn là học sinh trường chuyên mà hóa ra lại không thi nổi vào đại học.

- Lựa chọn đó đã giúp cho người bạn ấy hiểu được khát khao thực sự của bạn là gì. Bạn ấy đã chọn không tiếp tục theo học tiếng Pháp, và đã tìm cách để đến với âm nhạc: học hát, thi các chương trình ca nhạc trên truyền hình.

Câu 1 trang 120 SGK Ngữ văn 10 Tập 2:

Đề bài: Các văn bản Về chính chúng ta, Con đường không chọn, Một đời như kẻ tìm đường gợi cho bạn suy nghĩ gì về cuộc sống?

Lời giải 

Các văn bản Về chính chúng ta, Con đường không chọn, Một đời như kẻ tìm đường gợi cho tôi suy nghĩ con người là một phần của tự nhiên, và đôi khi ta tưởng rằng mình là người quyết định cuộc sống nhưng không hẳn là như vậy. Chúng ta vẫn có quyền được lựa chọn, được quyết định nhưng những lựa chọn, quyết định đó sẽ dẫn đến điều gì lại không nằm trong tay chúng ta.

Câu 2 trang 120 SGK Ngữ văn 10 Tập 2:

Đề bài: So sánh đặc trưng của bài luận về bản thân và văn bản nghị luận thông thường dựa theo gợi ý sau:

Lời giải 

Câu 3 trang 120 SGK Ngữ văn 10 Tập 2:

Đề bài: Tìm đọc thêm các văn bản về những nhân vật, sự kiện có ảnh hưởng lớn trong cuộc sống đương đại. Tổng hợp lại những thông tin có ý nghĩa mà bạn tiếp nhận được dưới dạng biểu đồ, sơ đồ.

Lời giải 

* Chọn đọc thêm văn bản về GS Phan Văn Trường: GS Việt từng đàm phán 60 tỷ USD: 'Tự học ngoại ngữ từ những áp lực'.

* Tổng hợp lại những thông tin trong văn bản dưới dạng biểu đồ, sơ đồ: Biểu đồ, sơ đồ đảm bảo các nội dung:

- Tự học ngoại ngữ từ những áp lực

+ Dẫn chứng tự học tiếng Pháp: xuất phát từ lòng tự ái, luyện tập kể chuyện tiếu lâm trước gương.

+ Dẫn chứng tự học tiếng Anh: xuất phát từ việc không muốn người Anh đứng “tay trên” mình.

+ Dẫn chứng tự học tiếng Việt: xuất phát từ mong muốn truyền đạt kiến thức cho sinh viên Việt Nam tốt nhất nên học tiếng Việt mọi lúc mọi nơi, vừa viết, vừa đọc, vừa tra từ điển, vừa học từ chính sinh viên của mình.

- Hai phương pháp học ngoại ngữ: lấy áp lực hoặc tình yêu làm động lực.

+ Dẫn chứng lấy tình yêu làm động lực: Học từ động lực tình yêu thông qua các bài hát.

+ Dẫn chứng lấy áp lực làm động lực: Người Pháp cũng không giỏi hơn người Việt khi học tiếng Anh.

- Tự học chiếm 90% sự học.

+ Dẫn chứng: Dẫn chứng từ chính cuộc đời GS Phan Văn Trường.

Câu 4 trang 120 SGK Ngữ văn 10 Tập 2:

Đề bài: Thuyết trình về một vấn đề xã hội trong các văn bản bạn đã đọc mà bạn thấy hứng thú, trong đó có sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ.

Lời giải 

Môi trường là không gian, nơi ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, cung cấp tài nguyên thiên nhiên phục vụ cuộc sống của con người. Hiện nay, những vấn đề liên quan đến việc bảo vệ môi trường là những vấn đề được quan tâm nhiều nhất, đặc biệt là những giải pháp đưa đề ra nhằm giảm thiểu sự ô nhiễm môi trường. Ô nhiễm môi trường là mối nguy hại đe dọa đến sự sống của mọi loài trên Trái đất này và một trong những nguyên nhân tác động đến môi trường là sự gia tăng của rác thải nhựa. Các nhà khoa học, nhà nghiên cứu đã đề xuất rất nhiều các giải pháp nhằm giảm tải rác thải nhựa nhưng trên hết để làm được điều đó thì cần phải có sự nỗ lực của toàn cầu.

Tiến sĩ Dương Thanh Nghị, Viện Tài nguyên và Môi trường Biển đã nhận định: giảm thiểu rác thải nhựa sẽ mang lại lợi ích to lớn trong bảo vệ cảnh quan, phát triển du lịch và bảo vệ được nơi sinh sống của các loài sinh vật biển. Rác thải nhựa là những sản phẩm nhựa sau khi sử dụng sẽ được thải ra môi trường như: túi nhựa, chai nhựa, ống hút nhựa hoặc các loại chất dẻo tổng hợp... đặc điểm của loại rác thải này là thời gian phân hủy cực kì lâu, có thể lên tới hàng trăm, hàng nghìn năm. Rác thải nhựa là một phần “mắt xích” tạo nên sự ô nhiễm môi trường, dẫn đến biến đổi khí hậu toàn cầu; tuy nhiên điều này lại ít được nhắc đến hoặc bị xem nhẹ. Chất thải nhựa hiện nay chủ yếu nằm trong chất thải rắn (CTR), việc quản lý chất thải nhựa không thể tách khỏi việc quản lý CTR và có thể thấy là chất thải nhựa trong chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) là vấn đề nghiêm trọng nhất hiện nay.

Theo thống kê, mỗi năm, có đến 300 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường - nặng tương đương trọng lượng của toàn bộ dân số địa cầu và hơn một nửa số đó là những sản phẩm nhựa dùng một lần. Tính từ năm 1969 đến nay, lượng nhựa tiêu dùng đã tăng gấp 20 lần và dự báo còn tăng nhanh theo cấp số nhân trong tương lai. Hiện nay, Trung Quốc và Indonesia đang là 2 quốc gia xả rác thải nhựa nhiều nhất ra đại dương với khối lượng lần lượt là 8,8 triệu tấn và 3,2 triệu tấn mỗi năm, chiếm tới 1/3 tổng lượng rác thải nhựa ở ngoài đại dương. Việt Nam đang là quốc gia đứng thứ tư trong danh sách các quốc gia xả rác nhiều nhất trên thế giới, một con số cực kì đáng báo động. Theo số liệu từ đại diện FAO, mỗi năm Việt Nam thải ra môi trường 1,8 triệu tấn nhựa, trong đó có khoảng 730.000 tấn bị thả ra biển.

Rác thải nhựa có thời gian phân huỷ rất lâu từ 100 - 1000 năm và trong quá trình phân huỷ đó chúng sẽ bị phân rã thành các mảnh nhựa siêu nhỏ. Những hạt vi nhựa (microplastic) này sẽ đi vào nguồn nước, đất, không khí, thức ăn… mà khi con người tiếp xúc, ăn phải những mảnh vi nhựa này thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như mất cân bằng hoóc-môn, bệnh về hô hấp, bệnh về thần kinh… Do tính chất khó phân hủy nên ngay cả khi được thu gom đưa đi chôn lấp vào đất rác thải nhựa vẫn tồn tại hàng trăm năm làm thay đổi tính chất vật lý của đất đồng thời gây ô nhiễm môi trường đất, làm đất không giữ được nước dẫn đến tình trạng xói mòn, thiếu dinh dưỡng, oxi làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng. Việc xả thải rác thải nhựa tràn lan trên biển đã gây ra hiện tượng "ô nhiễm trắng" và làm ảnh hường nghiêm trọng đến các loài thủy, hải sản. Có đến hơn 260 loài sinh vật biển bị vướng hay ăn phải các mảnh rác thải nhựa trên biển, gây phá hủy tế bào, tác động xấu tới hệ tiêu hóa… hoặc làm tắc khí quản gây ngạt thở.

Việc xử lý triệt để rác thải nhựa có lẽ là bài toán không lời giải. Cách tốt nhất để giải quyết rác thải nhựa đó là mọi người cố gắng hạn chế tối đa việc sử dụng đồ nhựa, đồng thời, nghiêm túc thực hiện việc thu gom, phân loại chất thải nhựa, tuyệt đối không thải bỏ chất thải nhựa ra ngoài môi trường. Nhiều quốc gia cũng đang áp dụng việc thu gom tái chế rác thải nhựa cũng như sử dụng biện pháp đốt chất thải lộ thiên, tuy nhiên, việc đốt chất thải trong các đám cháy lộ thiên dẫn đến việc sản sinh ra chất gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng, carbon đen ở các thành phố lớn. Cần thay đổi cách ứng xử với nhựa thông qua việc quản lý một cách khoa học, tăng cường tái chế, tái sử dụng các sản phẩm nhựa để kéo dài vòng đời của nhựa, góp phần giảm thiểu việc khai thác tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu phát thải khí nhà kính.

Chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa hiện nay bằng ý thức của các cá nhân tổ chức và cộng đồng. Tuy tình trạng xả rác thải nhựa vẫn còn tiếp diễn tại rất nhiều nơi và cũng khiến nhiều người bức xúc, chúng ta không thể phủ nhận rằng, công tác tuyên truyền, các hoạt động vì môi trường, các tổ chức tình nguyện…vẫn ngày một cố gắng và hoạt động năng nổ hơn. Để giải quyết triệt để vấn đề về rác thải nhựa cần có sự nỗ lực toàn cầu, sự hợp tác giữa các nước trong khu vực Biển Đông để chung tay cùng giải quyết vấn đề này không chỉ là nguyên tắc chung mà còn là thực tiễn hết sức cấp thiết hiện nay.

Câu 5 trang 120 SGK Ngữ văn 10 Tập 2:

Đề bài: Viết bài văn về một sự lựa chọn có ý nghĩa mà bạn đã trải qua.

Lời giải 

Trong cuộc sống, con người luôn phải đứng trước những lựa chọn và đưa ra quyết định. Tôi cũng vậy, tôi có một lựa chọn ý nghĩa mà tôi sẽ ghi nhớ cả đời này. Đó là lựa chọn đi học đội tuyển học sinh giỏi Quốc gia môn Ngữ văn.

Trong lớp, tôi thuộc hàng những học sinh giỏi và có tình yêu với môn Văn. Chính điều đó đã giúp tôi được lọt vào vòng trong sau kì thi chọn đội tuyển học sinh giỏi Quốc gia. Thế nhưng, lúc này tôi phải đứng trước hai sự lựa chọn: Một là, tiếp tục học ở lớp, học kiến thức chính khóa để chuẩn bị thi đại học. Hai là, chọn học đội tuyển học sinh giỏi Quốc gia. Tôi sẽ phải chấp nhận việc bù lại kiến thức sau thời gian ôn luyện đội tuyển. Nghĩa là tôi phải học gấp đôi các bạn bình thường, và việc có đạt giải khi đi thi hay không cũng là một áp lực khủng khiếp.

Tôi đã nghĩ rất nhiều, đã hỏi bạn bè và bố mẹ. Bạn tôi đã khuyên tôi hãy lắng nghe trái tim của mình. Trái tim tôi - trái tim với tình yêu môn Văn đã mách bảo tôi đi học đội tuyển. Thế là ba tháng học đội tuyển chính là quãng thời gian đẹp đẽ nhất trong thời học sinh của tôi. Nhờ học đội tuyển Quốc gia môn Văn, tôi đã hiểu thêm nhiều vấn đề lí luận văn học, tôi đã biết cách viết những bài nghị luận thể hiện được quan điểm cá nhân, tôi đã biết để ý đến xã hội, tôi có được những cảm nhận vi tế về các chi tiết trong tác phẩm văn học.

Cuối cùng, kết quả thi học sinh giỏi đã không như tôi mong muốn, và sau đó tôi đã phải ôn luyện, đuổi kịp kiến thức với các bạn trên lớp. Đó lại là một lần áp lực nữa của tôi. Nhưng cho đến bây giờ, tôi vẫn cảm thấy rất vui và biết ơn vì những tháng ngày miệt mài đó. Chính lựa chọn học đội tuyển đã cho tôi có được những kiến thức, kĩ năng mà tôi hằng mong muốn. Chính lựa chọn học đội tuyển đã cho tôi biết khi có áp lực, tôi đã mài giũa bản thân mình, đã vượt qua các kì thi như một kì tích. Người ta nói lửa thử vàng, gian nan thử sức. Tôi không dám nhận mình là một thứ vàng quý hiếm, nhưng tôi biết rằng, bản thân đã được tôi luyện qua những giây phút gắt gao của năm tháng học sinh trên ghế nhà trường.

Steve Jobs đã từng nói: "Hãy cứ khát khao, hãy cứ dại khờ!". Những năm tháng thời học sinh THPT của tôi chính là câu nói đó. Tôi đã khát khao, tôi đã dại khờ. Tôi đã để mình được đi theo tiếng gọi của tình yêu, bất chấp những nỗi lo sợ. Quả thực, tôi thấy mình thật may mắn vì đã chọn nghe theo trái tim. Đó là lựa chọn ý nghĩa nhất đến giờ mà tôi có. Để thay lời kết, tôi chỉ mong khi đứng trước những lựa chọn, bạn sẽ chọn được lựa chọn ý nghĩa cho bản thân mình.

Câu 6 trang 120 SGK Ngữ văn 10 Tập 2:

Đề bài: Phỏng vấn một người thân, một người bạn về lựa chọn của họ trong cuộc sống (Tình huống họ phải lựa chọn là gì? Họ đã lựa chọn như thế nào? Vì sao họ lại có lựa chọn đó? Lựa chọn đó ảnh hưởng như thế nào đến cuộc đời họ? …). Ghi chép lại nội dung cuộc phỏng vấn đó.

Lời giải 

Thuỷ: Bạn đã từng trải qua nhiều lựa chọn trong cuộc sống chưa?

Trân: Mình đã rất nhiều lần phải đứng trước những lựa chọn

Thuỷ: Đâu là sự lựa chọn khiến bạn cảm thấy đó là quyết định đúng đắn nhất cuộc đời mình?

Trân: Quyết định tham gia câu lạc bộ nghệ thuật của trường

Thuỷ: Hãy chia sẻ lý do lựa chọn của bạn quyết định điều đó

Trân: Lí do vào câu lạc bộ vì theo sở thích, muốn làm quen nhiều bạn mới mở lòng với mọi người, khiến bản thân trở nên năng động hơn

Thuỷ: Lựa chọn đó ảnh hưởng đến cuộc đời bạn như thế nào?

Trân: Nó khiến mình trở nên tự tin hơn vào bản thân. Tham gia câu lạc bộ, bên cạnh việc rèn luyện năng khiếu nghệ thuật, mình còn được trau dồi khả năng ngôn ngữ, giao tiếp, lãnh đạo và rất nhiều kĩ năng mềm khác. 

Thuỷ: Vậy đâu là sự lựa chọn khiến bạn cảm thấy hối tiếc nhất? 

Trân: Mình hối tiếc nhất khi cấp 3 không đặt nguyện vọng thi vào trường chuyên. Mình cảm thấy nếu không vào chuyên, mình sẽ bỏ lỡ khá nhiều thứ. 

Thuỷ: Bạn muốn tương lai bản thân trở thành người như thế nào?

Trân: Mình mong muốn được theo đuổi niềm đam mê, ước mơ của bản thân và sẽ không bao giờ hối tiếc với những sự lựa chọn của mình. 

Thuỷ: Cảm ơn bạn đã tham gia cuộc phỏng vấn. Chúc bạn thành công với những sự lựa chọn của mình. 

Câu 1. Các văn bản Về chính chúng ta, Con đường không chọn, Một đời như kẻ tìm đường gợi cho bạn suy nghĩ gì về cuộc sống?

Các văn bản Về chính chúng ta, Con đường không chọn, Một đời như kẻ tìm đường gợi suy nghĩ: Con người là một phần của tự nhiên, cần sống hòa hợp và gắn bó. Cuộc sống của con người là một chặng đường dài với nhiều lựa chọn, bởi vậy cần đưa ra những quyết định đúng đắn, hợp lí.

Câu 2. So sánh đặc trưng của bài luận về bản thân và văn bản nghị luận thông thường dựa theo gợi ý sau:

Tác phẩm

Bài luận về bản thân

Văn bản nghị luận thông thường

Nội dung

Thể hiện quan điểm của người viết, hướng vào bày tỏ suy nghĩ của bản thân.

Chỉ ra, đánh giá quan điểm của tác giả.

Cấu trúc

Ba phần: Mở đầu đặt vấn đề, Thân bài giải quyết vấn đề, Kết bài kết luận lại vấn đề.

Ba phần: Mở đầu đặt vấn đề, Thân bài giải quyết vấn đề, Kết bài kết luận lại vấn đề.

Ngôn ngữ

Mang màu sắc cá nhân, giàu tính thuyết phục.

Khách quan, giàu tính thuyết phục.

Câu 3. Tìm đọc thêm các văn bản về những nhân vật, sự kiện có ảnh hưởng lớn trong cuộc sống đương đại. Tổng hợp lại những thông tin đó dưới dạng biểu đồ, sơ đồ.

Một số nhân vật như: Bill Gates, Steve Jobs…

Câu 4. Thuyết trình về một vấn đề xã hội trong các văn bản đã đọc mà bạn thấy hứng thú, trong đó có sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ.

Thuyết trình về một số vấn đề như: Bạo lực học đường, Ô nhiễm môi trường…

Câu 5. Viết bài văn về một sự lựa chọn có ý nghĩa mà bạn đã trải qua.

- Sự lựa chọn của bản thân: Chọn trường cấp 3, Chọn môn học ngoại khóa (múa, võ, bơi lội…)

- Ý nghĩa của sự lựa chọn: Giúp thay đổi bản thân theo hướng tích cực…

Câu 6. Phỏng vấn một người thân hoặc một người bạn về lựa chọn của họ trong cuộc sống (Tình huống họ phải lựa chọn là gì? Họ đã lựa chọn như thế nào? Vì sao họ lại có lựa chọn đó? Lựa chọn đó ảnh hưởng như thế nào đến cuộc đời của họ?...). Ghi chép lại nội dung cuộc phỏng vấn đó.

Gợi ý: Phỏng vấn anh/chị về việc lựa chọn trường Đại học.

- Tình huống phải lựa chọn: Lựa chọn trường Đại học phù hợp.

- Cách lựa chọn: Chọn trường dựa trên đam mê.

- Vì sao lại lựa chọn: Phải có đam mê mới tích cực học tập, rèn luyện để tích lũy kiến thức cho bước đường tương lai.

- Lựa chọn đó ảnh hưởng đến cuộc đời: Một bước ngoặt trong cuộc đời, giúp định hướng cho tương lai.