1. CHUẨN BỊ - SOẠN BÀI VÌ SAO CHÚNG TA PHẢI ĐỐI XỬ THÂN THIỆN VỚI ĐỘNG VẬT (CÁNH DIỀU)

(SGK trang 48 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều)

Khi đọc văn bản nghị luận cần chú ý:

- Nhan đề cho biết nội dung và đề tài của văn bản: Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật

- Ở văn bản này, người viết định bảo vệ những loài động vật. Để bảo vệ, người viết đã nêu lên những lí lẽ và bằng chứng:

• Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ. (đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi)
• Động vật gắn liền cuộc sống con người. (gà gáy báo thức, chim hót trên cây, lũ trâu cày ruộng gắn với người nông dân lao động thôn quê hay như công viên có rất nhiều loài động vật là nơi trẻ nhỏ thích đến)
• Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, môi trường sinh tồn của con người.

- Vấn đề bài viết nêu lên có liên quan gi đến cuộc sống hiện nay và với bản thân:

• Thực trạng môi trường sống của động vật đang bị phá hoại
• Kêu gọi bảo vệ môi trường sống động vật

- Những thông tin liên quan tới bài viết này như:

Hiện nay, có khoảng 15 triệu sinh vật sinh sống trên trái đất của chúng ta. Việc bảo vệ động vật có ý nghĩa rất quan trọng trong việc điều tiết và đánh giá chất lượng của môi trường.

Ví dụ: Sự sụt giảm về số lượng chim ưng và đại bàng vào giữa thế kỷ 20 là lời cảnh báo mạnh về mức độ nguy hiểm của thuốc trừ sâu DDT – loại này đang được sử dụng rộng rãi và thường tích tụ lại trong mô của cơ thể động vật (gây suy yếu khả năng sinh sản cũng như ấp trứng của loài động vật này). Trường hợp này sẽ gửi lời cảnh báo tới con người về tác động biến đổi khí hậu cũng như chất gây ô nhiễm môi trường.

2. ĐỌC HIỂU - SOẠN BÀI VÌ SAO CHÚNG TA PHẢI ĐỐI XỬ THÂN THIỆN VỚI ĐỘNG VẬT (CÁNH DIỀU)

*Câu hỏi giữa bài

Câu 1 trang 49 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Ý chính của phần 1 là gì?

Gợi ý:

- Ý chính của phần 1 là: Động vật gắn bó với con người, gắn với những kí ức tuổi thơ của mỗi con người

Câu 2 trang 49 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật

Gợi ý: Phong phần 2 câu cho thấy con người liên quan đến động vật là:

• Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người, nếu mất đi bất kì một loài nào cũng có thể tạo ra một vết khuyết trong hệ sinh thái là môi trường sinh tồn của con người

Câu 3 trang 49 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?

Gợi ý:

- Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ đó là con người và ccs loài động vật sống hòa hợp với nhau.

Câu 4 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: "Môi trường sinh tồn" là gì?

Gợi ý:

Môi trường sinh tồn chính là không gian sống của con người và các loài sinh vật. Đây chính là nơi mà tài nguyên thiên nhiên như rừng, khoáng sản, động thực vật quý hiếm,… và những yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mặt thiết với nhau, phục vụ, ảnh hưởng tới đời sống, quá trình tồn tại và phát triển của con người và các loài động thực vật

Câu 5 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Phần 4 nói về thực trạng nào đáng báo động?

Gợi ý:

- Phần 4 nói về thực trạng các loài động vật đang ngày một giảm đi rõ rệt do con người xâm lấn môi trường sống của động vật và thường xuyên săn bắt.

Câu 6 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Ý chính của phần 5 là gì?

Gợi ý:

- Ý chính của phần 5 là con người chúng ta cần phải bảo vệ các loài động vật

*Câu hỏi cuối bài - Soạn bài Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật (Cánh Diều)

Câu 1 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:

a) “Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người,..."

b) “Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người”

c) "Mỗi loài động vật tồn tại... là kết quả của tạo hoá trong hàng tÏ năm...”

d) "...không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn”

Gợi ý:

a) Tổ tiên: những người thuộc thế hệ đầu tiên của một dòng họ.

b)

• trực tiếp: có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc, không qua khâu trung gian
• gián tiếp: không có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc mà phải qua khâu trung gian

c) tạo hóa: đấng tạo ra muôn vật với mọi sự biến hoá, đổi thay, theo quan niệm duy tâm

d) tuyệt chủng: là một hiện tượng xảy ra trong tự nhiên khi một loài hoặc một quần thể biến mất hoàn toàn trên trái đất.

Câu 2 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lí lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.

Gợi ý:

- Theo tác giả, chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật vì động vật gắn liền với cuộc sống của con người và có ảnh hưởng to lớn đến hệ sinh thái.

+ Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.

• Dẫn chứng: đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi

+ Động vật gắn liền cuộc sống con người.

• Dẫn chứng: gà gáy báo thức, chim hót trên cây, lũ trâu cày ruộng gắn với người nông dân lao động thôn quê hay như công viên có rất nhiều loài động vật là nơi trẻ nhỏ thích đến

+ Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, môi trường sinh tồn của con người.

• Dẫn chứng: Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người. Nếu mất đi bất kỳ một loài nào cũng có thể tạo ra một vết khuyết  trong hệ sinh thái là môi trường sinh tồn của con người.

Câu 3 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?

Gợi ý:

- Tác giả đã thể hiện thái độ bất bình trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật. Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn trong văn bản như:

• Môi trường sống cùa động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại, không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn

Câu 4 trang 51 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lên lí lẽ và dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lí lẽ ấy

Gợi ý:

Lí lẽBằng chứngVì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra saoBuổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy , lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đảm của thôn quêNhững loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơĐứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơiLoài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà thôi

Nhìn cảnh khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng những ngón tay khéo léo, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi: Sao chúng có thể giống con người đến vậy

Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người

Câu 5 trang 51 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm thêm các lí lẽ hoặc bằng chứng khác để làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật?

Gợi ý:

- Văn bản trên giúp em hiểu được động vật và con người có mối quan hệ gắn liền với nhau

- Một số lí lẽ tìm hiểu thêm như:

Động vật không chỉ có vai trò quan trọng trong thiên nhiên mà còn cả với đời sống con người về mặt có lợi như cung cấp nguyên liệu: thực phẩm (rươi, ốc, mực, tôm, cá, ếch, rắn, gà, lợn, bò, ...), lông (thỏ, cừu, dê, vịt, ...), da (tuần lộc, hổ, trâu, ...); làm thí nghiệm: khoa học (ếch, chuột bạch, ...), thuốc (thỏ, chuột bạch, ... ); hỗ trợ cho con người: lao động (trâu, bò, voi, ...), giải trí (cá voi, hải cẩu, voi, hổ, vẹt, sáo, ...), bảo vệ an ninh (chó); ... Bên cạnh đó động vật còn gây hại không nhỏ cho con người như truyền, gây bệnh (trùng sốt rét, ruồi, muỗi, chuột, ...) ...

Chuẩn bị 

- Nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến) là nêu lên ý kiến và các lí lẽ, bằng chứng cụ thể nhằm thuyết phục người đọc, người nghe tán thành ý kiến của người viết, người nói về một hiện tượng trong đời sống.

- Khi đọc văn bản nghị luận:

+ Nhan đề cho biết nội dung, đề bài của bài viết là bàn luận về lí do chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật.

+ Ở văn bản này, người viết đang bảo vệ các loài động vật. Để bảo vệ chúng, người viết đã nêu lên những lí lẽ và bằng chứng:

• Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ: nhìn lũ kiến “hành quân” tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi…
• Không có động vật thì cuộc sống của con người rất khó khăn: gà trống gọi xóm làng thức dậy, lũ chim chích đùa vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc, người nông dân được mẻ tôm, mẻ cá đem về làm thức ăn…
•  Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật: con người cùng tổ tiên với khỉ và vượn…
• Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hay gián tiếp đối với con người.
•  Con người đang phá hoại môi trường sống của động vật, giết hại chúng.

+ Vấn đề bài viết nêu lên liên quan trực tiếp đến cuộc sống hiện nay của chúng ta vì con người đang là nguyên nhân trực tiếp phá hủy môi trường sống của động vấn. Từ đó tác động lên bản thân em ý thức bảo vệ môi trường.

- Đọc trước bài thơ Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật. Liên hệ những hiểu biết của bản thân để đọc hiểu văn bản.

Đọc hiểu

Trong khi đọc

Câu hỏi trang 49 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Ý chính của phần 1 là gì?

Trả lời: 

Ý chính của phần 1 là động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.

Câu hỏi trang 49 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật?

Trả lời: 

Câu “Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà thôi” trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật.

Câu hỏi trang 49 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?

Trả lời: 

Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ về những công viên bách thú, nơi có những con động vật bị nhốt ở trong đó và hằng ngày có các bạn nhỏ để tham quan.

Câu hỏi trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: “Môi trường sinh tồn” là gì?

Trả lời: 

“Môi trường sinh tồn” là toàn bộ những điều kiện tự nhiên, xã hội mà con người, sinh vật tồn tại, sống còn, phát triển trong quan hệ với con người, sinh vật khác.

Câu hỏi trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Phần 4 nói về thực trạng nào đáng báo động?

Trả lời: 

Phần 4 nói về thực trạng đáng báo động là số lượng các loài động vật ngày càng giảm do môi trường sống bị chiếm lĩnh, phá hoại.

Câu hỏi trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Ý chính của phần 5 là gì?

Trả lời: 

Ý chính của phần 5 là con người cần thay đổi để bảo vệ động vật.

Sau khi đọc

Câu 1 trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:

a) “Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người,…”

b) “Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người”

c) “Mỗi loài động vật tồn tại… là kết quả của tạo hóa trong hàng tỉ năm…”

d) “…không ít loài đã hoặc đang đứng đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn hảo”

Trả lời: 

a) tổ tiên: từ sinh vật cổ đại đã biến hoá thành một loại sinh vật hiện đại, trong quan hệ với những sinh vật hiện đại này

b) trực tiếp: có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc, không qua khâu trung gian

gián tiếp: không có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc mà phải qua khâu trung gian

c) tạo hóa: chỉ tự nhiên giới tạo ra muôn vật.

d) tuyệt chủng: bị mất hẳn nòi giống.

Câu 2 trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lí lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.

Trả lời: 

- Theo tác giả, chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật vì mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người.

- Dẫn ra một lí lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất: nếu mất đi bất kì một loài nào cũng có thể tạo ra một vết khuyết trong hệ sinh thái của con người.

Câu 3 trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?

Trả lời: 

- Tác giả đã thể hiện thái độ bất bình, cảnh cáo trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật.

- Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn “Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại, không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn” trong văn bản.

Câu 4 trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lên lí lẽ và dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lí lẽ ấy.

Lí lẽ

Bằng chứng

Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao

Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy , lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đảm của thôn quê.

Trả lời: 

Lí lẽ

Bằng chứng

Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao

Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy , lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đảm của thôn quê.

Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ 

Đứng nhìn lũ kiến “hành quân” tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi…

Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật

Lũ trẻ con thường bị thu hút bởi lũ khỉ tinh nghịch, thông minh. Nhìn cảnh khỉ mẹ cho con búm bóc chuối bằng những ngón tay khéo léo, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi: Sao chúng có thể giống con người đến vậy? Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người.

Câu 5 trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm thêm các lí lẽ hoặc bằng chứng khác làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật.

Trả lời: 

- Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm về động vật rằng chúng có mối quan hệ mật thiết với con người. Dù trực tiếp hay gián tiếp thì chỉ cần biến mất đi một loài vật nào đó cũng khiến môi trường tồn tại của con người bị khiếm khuyết. Ngoài ra, động vật rất gần gũi với chúng ta trong cuộc sống, tạo ra những kỉ niệm thời ấu thơ hay thậm chí là một phần trong sinh hoạt hàng ngày. Cuối cùng, loài người cũng chỉ là một loài vật đặc biệt mà thôi.

- Các lí lẽ hoặc bằng chứng khác làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật:

+ Cấu tạo địa chất: vỏ của các động vật nguyên sinh.

+ Làm cảnh: chim sẻ, chim bồ câu,..

+ Làm xiếc: khỉ, voi, đà điểu,...

+ Thí nghiệm: chuột bạch,...

+ Cung cấp thực phẩm: thịt, trứng,..

+ Cung cấp nguyên liệu cho ngành mĩ nghệ, may mặc: lông, da,..

+ Dùng là thuốc, có canxi: sừng trâu

+ Dùng trong trang trí: san hô, sừng tê, ngà voi, ...

+ Dùng là trang sức: ngọc trai

+ Làm thuốc bổ: gan cá,..

+ Tiêu diệt sâu bọ có hại: chim sâu,...

+ Làm tơi xốp đất: giun đất,..

+ Cung cấp sức kéo: trâu, bò, voi,..

I. Tìm hiểu chung

1. Xuất xứ: 2016, In trong Bách khoa tri thức tuổi trẻ; 10 vạn câu hỏi vì sao - Động vật.

2. Phương thức biểu cảm: Nghị luận.

3. Bố cục: 3 phần

- Phần 1: Từ đầu…”là môi trường sinh tồn của con người”: Vai trò của động vật trong cuộc sống của con người

- Phần 2: Tiếp…”không nương tay”: Thực trạng cuộc sống của động vật trong những năm gần đây.

- Phần 3: còn lại: Bài học nhận thức của con người

II. Giá trị nội dung, nghệ thuật 

1. Nội dung

Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? nhấn mạnh vai trò quan trọng của động vật đối với con người cũng như Trái Đất. Bên cạnh đó, tác giả còn nêu ra hiện trạng hành động sai trái của động vật cùng lời nhắn nhủ con người phải đặt mình vào vị trí của động vật và bảo vệ chúng.

2. Nghệ thuật

Lập luận chặt chẽ cùng những lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục.

Chuẩn bị

Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng những hiểu biết về văn nghị luận xã hội vào đọc hiểu văn bản này

- Khi đọc văn bản nghị luận các em cần chú ý:

+ Nhan đề thường cho biết nội dung đề tài của bài viết.

+ Ở văn bản này, người viết định bảo vệ hay phản đối điều gì? Để bảo vệ hay phản đối ý kiến đó, người viết đã nêu lên những lí lẽ và bằng chứng nào?

+ Vấn để bài viết nêu lên có liên quan gi đến cuộc sống hiện nay và với bản thân?

Đọc trước văn bản Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Liên hệ với những hiểu biết của em để đọc hiểu và tìm ra những thông tin liên quan tới bài viết này.

Bài làm:

Nhan đề chính là nội dung:Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật

Ở văn bản này, người viết định bảo vệ những loài động vật. Để bảo vệ, người viết đã nêu lên những lí lẽ và bằng chứng:

• Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ. Dẫn chứng: đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi
• Động vật gắn liền cuộc sống con người. Dẫn chứng: gà gáy báo thức, chim hót trên cây, lũ trâu cày ruộng gắn với người nông dân lao động thôn quê hay như công viên có rất nhiều loài động vật là nơi trẻ nhỏ thích đến
• Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, môi trường sinh tồn của con người.

Vấn đề bài viết nêu lên có liên quan gi đến cuộc sống hiện nay và với bản thân:

• Thực trạng môi trường sống của động vật đang bị phá hoại
• Kêu gọi bảo vệ môi trường sống động vật

Đọc trước văn bản Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Liên hệ với những hiểu biết của em để đọc hiểu và tìm ra những thông tin liên quan tới bài viết này như:

Hiện nay, có khoảng 15 triệu sinh vật sinh sống trên trái đất của chúng ta. Việc bảo vệ động vật có ý nghĩa rất quan trọng trong việc điều tiết và đánh giá chất lượng của môi trường.

Ví dụ: Sự sụt giảm về số lượng chim ưng và đại bàng vào giữa thế kỷ 20 là lời cảnh báo mạnh về mức độ nguy hiểm của thuốc trừ sâu DDT – loại này đang được sử dụng rộng rãi và thường tích tụ lại trong mô của cơ thể động vật (gây suy yếu khả năng sinh sản cũng như ấp trứng của loài động vật này). Trường hợp này sẽ gửi lời cảnh báo tới con người về tác động biến đổi khí hậu cũng như chất gây ô nhiễm môi trường.

Đọc hiểu

* Câu hỏi giữa bài

Ý chính của phần 1 là gì?

Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật

Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?

" Môi trường sinh tồn" là gì?

Phần 4 nói về thực trạng nào đáng báo động?

Ý chính của phần 5 là gì?

Bài làm:

Ý chính của phần 1 là: Động vật gắp bó với con người, gắn với những kí ức tuổi thơ của mỗi con người

Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật:

• Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người, nếu mất đi bất kì một loài nào cũng có thể tạp ra một vết khuyết trong hệ sinh thái là môi trường sinh tồn của con người

Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ đó là con người và thiên nhiên sống hòa hợp nhau.

Môi trường sinh tồn là một hệ sinh thái bao gồm các sinh vật, yếu tố vật lí, con người cùng nhau sinh sống và tồn tại

Phần 4 nói về thực trạng các loài động vật đang ngày một giảm đi rõ rệt

Ý chính phần 5 cong người chúng ta cần phải bảo vệ các loài động vật

* Câu hỏi cuối bài:

1.Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:

a) “Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người,..."

b) “Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người”

c) "Mỗi loài động vật tồn tại... là kết quả của tạo hoá trong hàng tÏ năm...”

d) *...không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn”

1. Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lí lễ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.
2. Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?
3. Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lên lí lẽ và dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lí lẽ ấy

Lí lẽ

Bằng chứng

Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao

Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy , lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc.

Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đảm của thôn quê

1. Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm thêm các lí lẽ hoặc bằng chứng khác để làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật?

Bài làm:

1. Tổ tiên: những người thuộc thế hệ đầu tiên của một dòng họ.

• trực tiếp: có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc, không qua khâu trung gian
• gián tiếp: không có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc mà phải qua khâu trung gian
• tạo hóa: đấng tạo ra muôn vật với mọi sự biến hoá, đổi thay, theo quan niệm duy tâm
• tuyệt chủng: là một hiện tượng xảy ra trong tự nhiên khi một loài hoặc một quần thể biến mất hoàn toàn trên trái đất.

2. 

• Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ. Dẫn chứng: đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi
• Động vật gắn liền cuộc sống con người. Dẫn chứng: gà gáy báo thức, chim hót trên cây, lũ trâu cày ruộng gắn với người nông dân lao động thôn quê hay như công viên có rất nhiều loài động vật là nơi trẻ nhỏ thích đến
• Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, môi trường sinh tồn của con người.

3. Tác giả đã thể hiện thái độ bất bình  trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật. Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn trong văn bản như:

• Môi trường sống cùa động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại, không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn

4.  Lí lẽ - Bằng chứng

Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao

Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy , lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đảm của thôn quê

Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ

Đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi

Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà thôi

Nhìn cảnh khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng những ngón tay khéo léo, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi: Sao chúng có thể giống con người đến vậy

Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người

5. Văn bản trên giúp em hiểu được động vật và con người có mối quan hệ gắn liền với nhau

Một số lí lẽ tìm hiểu thêm như:

Động vật không chỉ có vai trò quan trọng trong thiên nhiên mà còn cả với đời sống con người về mặt có lợi như cung cấp nguyên liệu: thực phẩm (rươi, ốc, mực, tôm, cá, ếch, rắn, gà, lợn, bò, ...), lông (thỏ, cừu, dê, vịt, ...), da (tuần lộc, hổ, trâu, ...); làm thí nghiệm: khoa học (ếch, chuột bạch, ...), thuốc (thỏ, chuột bạch, ... ); hỗ trợ cho con người: lao động (trâu, bò, voi, ...), giải trí (cá voi, hải cẩu, voi, hổ, vẹt, sáo, ...), bảo vệ an ninh (chó); ... Bên cạnh đó động vật còn gây hại không nhỏ cho con người như truyền, gây bệnh (trùng sốt rét, ruồi, muỗi, chuột, ...) ...

Kiến thức Ngữ Văn

1. Nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến)

Trước một hiện tượng trong đời sống, có thể có nhiều ý kiến khác nhau. Nêu lên ý kiến và lí lẽ, bằng chứng cụ thể nhằm thuyết phục người đọc, người nghe tán thành ý kiến của người viết, người nói về hiện tượng ấy chính là nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến).

2. Văn bản và đoạn văn

- Văn bản là đơn vị ngôn ngữ trình bày trọn vẹn một vấn đề trong giao tiếp.

- Văn bản có thể gồm một hoặc một số đoạn văn. Mỗi đoạn văn thể hiện một chủ đề nhỏ, hết đoạn văn phải xuống dòng.

3. Từ Hán Việt

Là những từ mà tiếng Việt mượn từ tiếng Hán (tiếng Trung Quốc) được đọc theo cách đọc Hán Việt.

Soạn Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật?

1. Chuẩn bị

- Nội dung, đề tài của bài viết: Nguyên nhân phải đối xử thân thiện với động vật.

- Người việt bảo vệ động vật. Để bảo vệ, người viết đã đưa ra những lí lẽ và bằng chứng:

• Động vật không xa lạ với cuộc sống con người, mỗi người đều từng có kí ức tuổi thơ tươi đẹp gần gũi với động vật. Dẫn chứng: Đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi.
• Động vật gắn liền cuộc sống con người. Dẫn chứng: Gà gáy báo thức, chim hót trên cây, lũ trâu cày ruộng gắn với người nông dân lao động thôn quê hay như công viên có rất nhiều loài động vật là nơi trẻ nhỏ thích đến
• Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, môi trường sinh tồn của con người.

- Vấn đề bài viết nêu lên có liên quan đến cuộc sống hiện nay và với bản thân:

• Môi trường sống của động vật đang bị phá hoại.
• Nhiều loài động vật bị tuyệt chủng, có nguy cơ bị tuyệt chủng.

- Vấn đề liên quan đến bài viết: Các loài động vật đang có nguy cơ bị tuyệt chủng.

2. Đọc hiểu

Câu 1. Ý chính của phần 1 là gì?

Ý chính: Động vật không xa lạ với cuộc sống con người, mỗi người đều có những kí ức tuổi thơ gần gũi với động vật, thiên nhiên.

Câu 2. Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật

Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người, nếu mất đi bất kì một loài nào cũng có thể tạo ra một vết khuyết trong hệ sinh thái là môi trường sinh tồn của con người

Câu 3. Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?

Tranh minh hoạt gợi suy nghĩ: Sự gần gũi của con người đối với các loài động vật.

Câu 4. “Môi trường sinh tồn” là gì?

Môi trường sinh tồn: Một hệ sinh thái bao gồm các yếu tố để con người có thể sinh sống và phát triển.

Câu 5. Phần 4 nói về thực trạng nào đáng báo động?

Phần 4 nói về thực trạng: Các loài động vật đang ngày một giảm đi rõ rệt.

Câu 6. Ý chính của phần 5 là gì?

Ý chính: Con người cần phải bảo vệ ngôi nhà chung Trái Đất, bảo vệ động vật.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:

Gợi ý:

• tổ tiên: tổng thể nói chung những người coi là thuộc những thế hệ đầu tiên, qua đời đã lâu, của một dòng họ hay một dân tộc, trong quan hệ với các thế hệ sau này
• trực tiếp: có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc, không qua khâu trung gian
• gián tiếp: không có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc mà phải qua khâu trung gian
• tạo hóa: đấng tạo ra muôn vật với mọi sự biến hoá, thay đổi.
• tuyệt chủng: một loài hoặc một quần thể biến mất hoàn toàn trên trái đất.

Câu 2. Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lí lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.

- Chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật vì chúng gắn bó và có ảnh hưởng đến môi trường sinh tồn của con người.

- Lí lẽ:

• Động vật không xa lạ với cuộc sống con người, mỗi người đều từng có kí ức tuổi thơ tươi đẹp gần gũi với động vật.
• Động vật gắn liền cuộc sống con người.
• Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, môi trường sinh tồn của con người.

Câu 3. Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?

- Thái độ của tác giả: bất bình, buồn bã và xót xa.

- Thái độ thể hiện qua câu văn: Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại, không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn

Câu 4. Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lên lí lẽ và dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lí lẽ ấy

Lí lẽ

Bằng chứng

Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao.

Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy , lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đạm của thôn quê.

Động vật không xa lạ với cuộc sống con người, gần như mỗi chúng ta đều từng có những kí ức tuổi thơ tươi đẹp gần gũi với động vật và thiên nhiên.

Đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ hay buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi.

Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà thôi.

Nhìn cảnh khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng những ngón tay khéo léo, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi: Sao chúng có thể giống con người đến vậy? Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người.

Câu 5. Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm thêm các lí lẽ hoặc bằng chứng khác để làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật?

- Văn bản trên giúp em hiểu rằng con người có động vật có mối liên hệ với nhau.

Tìm thêm các lí lẽ hoặc bằng chứng khác để làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật: Con người và động vật trở thanh những người bạn tốt của nhau (Dẫn chứng: Những chú chó cứu chủ của mình…)

Kiến thức ngữ văn​

- Nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến) là nêu lên ý kiến và các lí lẽ, bằng chứng cụ thể nhằm thuyết phục người đọc, người nghe tán thành ý kiến của người viết, người nói về một hiện tượng trong đời sống.

-Trước một hiện tượng trong đời sống, có thể có nhiều ý kiến khác nhau. Nêu lên ý kiến và lí lẽ, dẫn chứng (bằng chứng) cụ thể nhằm thuyết phục người đọc, người nghe tán thành ý kiến của người viết, người nói về hiện tượng ấy chính là nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến).

- Nhan đề cho biết nội dung, đề bài của bài viết là bàn luận về lí do chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật.

Chuẩn bị​

Soạn bài Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật - Ngữ Văn 6, sách Cánh Diều trang 48-51

* Nhan đề cho biết nội dung và đề tài của văn bản:

Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật

* Ở văn bản này, người viết bảo vệ ý kiến, quan điểm:

Cần đối xử thân thiện với loài động vật. Để bảo vệ, người viết đã nêu lên những lí lẽ và dẫn chứng:

- Lí lẽ: Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, tạo nên thời thơ ấu tươi đẹp.

Dẫn chứng: Nhìn lũ kiến "hành quân" tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi.

- Lí lẽ: Động vật gắn liền cuộc sống của con người.

Dẫn chứng: Gà trống gọi xóm làng thức dậy, chim chích đùa vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc, người nông dân cất được mẻ tôm, mẻ cá đem về làm thức ăn, công viên có rất nhiều loài động vật là nơi trẻ nhỏ thích đến..
- Lí lẽ: Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật.
Dẫn chứng: Con người cùng tổ tiên với khỉ và vượn, khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối khéo léo như người
- Lí lẽ: Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hay gián tiếp đối với con người, giúp cân bằng hệ sinh thái, là môi trường sinh tồn của con người.
Dẫn chứng: Mỗi loài động vật tồn tại trên trái đất là kết quả của tạo hóa trong hàng tỉ năm
- Lí lẽ: Con người đang phá hoại môi trường sống của động vật, giết hại chúng:
Dẫn chứng: Dân số thế giới tăng, số lượng các loài động vật dần giảm đi rõ rệt, nhiều động vật có nguy cơ tuyệt chủng; nhiều loài bị ngược đãi, săn bắt, tài sát
- Lí lẽ: Chúng ta cần phải bảo vệ môi trường, bảo vệ các loài động vật
Dẫn chứng: Không phá rừng làm trang trại, không chặt cây, không lạm dụng môi trường sống của động vật

* Vấn đề bài viết nêu lên có liên quan gì đến cuộc sống hiện nay của chúng ta:
- Thực trạng môi trường sống của động vật đang bị phá hoại
- Con người đang là nguyên nhân trực tiếp phá hủy môi trường sống của động vấn.
- Kêu gọi bảo vệ môi trường sống động vật
- Con người đang là nguyên nhân trực tiếp phá hủy môi trường sống của động vấn.
- Từ đó tác động lên mỗi người ý thức bảo vệ môi trường.

* Những thông tin liên quan tới bài viết này:
- Hiện nay, có khoảng 15 triệu sinh vật sinh sống trên trái đất của chúng ta. Việc bảo vệ động vật có ý nghĩa rất quan trọng trong việc điều tiết và đánh giá chất lượng của môi trường.
- Việc hủy hoại môi trường, phá rừng để xây dựng thành phố mới, giết mổ động vật để đáp ứng nhu cầu của con người và sự biến đổi khí hậu đã khiến nhiều loài động vật đang có nguy cơ phải biến mất vĩnh viễn: Tê giác trắng, Báo Amur, Đười ươi Borneo, kền kền trắng, cá heo chuột..

Đọc hiểu
Câu hỏi giữa bài​

Câu 1 trang 49 Ý chính của phần 1 là gì?
- Ý chính của phần 1 là: Động vật và thiên nhiên luôn gần gũi thân thiết với con người, gắn với những kí ức tuổi thơ của mỗi con người

Câu 2 trang 49 Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật
Câu văn cho thấy con người liên quan đến động vật là:
- Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người, nếu mất đi bất kì một loài nào cũng có thể tạo ra một vết khuyết trong hệ sinh thái là môi trường sinh tồn của con người

Câu 3 trang 49 Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?
- Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ:
+ Động vật có vai trò quan trọng với đời sống tinh thần mỗi người, giúp cho kí ức trẻ thơ vui vẻ
+ Con người luôn yêu quý, sống gần gũi, hòa hợp, thân thiện với động vật

Câu 4 trang 50 "Môi trường sinh tồn" là gì?
- Môi trường: Là không gian sống của con người và các loài sinh vật. Đây chính là nơi cung cấp những tài nguyên thiên nhiên như rừng, khoáng sản, động thực vật quý hiếm.. và những yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mặt thiết với nhau, phục vụ, ảnh hưởng tới đời sống, quá trình tồn tại và phát triển của cuộc sống của con người. Nhưng đây cũng chính là nơi chứa những chất thải mà con người tạo ra.
- Sinh tồn: Sống còn, thích nghi, đấu tranh để không để bị diệt vong
- >Môi trường sinh tồn: Là không gian sống thuộc một hệ sinh thái bao gồm các yếu tố để con người có thể sinh sống và phát triển.

Câu 5 trang 50 Phần 4 nói về thực trạng nào đáng báo động?
- Phần 4 nói về thực trạng các loài động vật đang ngày một giảm đi rõ rệt do con người xâm lấn, phá hoại môi trường sống của động vật và thường xuyên ngược đãi, săn bắt chúng.

Câu 6 trang 50 Ý chính của phần 5 là gì?
- Ý chính của phần 5 là con người chúng ta cần phải bảo vệ môi trường, bảo vệ các loài động vật

Câu hỏi cuối bài​

Câu 1 trang 50 Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:
A) "Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người.."
B) "Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặcgián tiếp đối với con người"
C) "Mỗi loài động vật tồn tại.. là kết quả của tạo hóa trong hàng tÏ năm.."
D) ".. không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn"
Trả lời
A) Tổ tiên: Những người thuộc thế hệ đầu tiên của một dòng họ hoặc một dân tộc, trong quan hệ với các thế hệ sau này, qua đời đã lâu
B) trực tiếp: Tiếp xúc thẳng với đối tượng, mà không cần người hay vật làm trung gian. Sự tiếp xúc này có thể ám chỉ giữa người với người hay người với vật, vật với vật
- Gián tiếp: Không có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc mà phải qua khâu trung gian
C) tạo hóa: Đấng tạo ra muôn vật với mọi sự biến hóa, đổi thay, theo quan niệm duy tâm
D) tuyệt chủng: Là một hiện tượng xảy ra trong tự nhiên khi một loài hoặc một quần thể biến mất hoàn toàn trên trái đất.

Câu 2 trang 50 Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lí lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.
Trả lời:
- Theo tác giả, chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật vì động vật gắn liền với cuộc sống sinh tồn của con người và có ảnh hưởng to lớn đến hệ sinh thái.
- 2 dẫn chứng quan trọng nhất:
+ Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, tạo nên thời thơ ấu tươi đẹp: Nhìn lũ kiến "hành quân" tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi.
+ Động vật gắn liền cuộc sống của con người: Gà trống gọi xóm làng thức dậy, chim chích đùa vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc, người nông dân cất được mẻ tôm, mẻ cá đem về làm thức ăn, công viên có rất nhiều loài động vật là nơi trẻ nhỏ thích đến..

Câu 3 trang 50 Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?
Trả lời:
- Tác giả đã thể hiện thái độ bất bình, đau buồn, xót xa trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật.
- Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở 2 câu văn:
Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại, không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn. Nhiều loài thậm chí thường xuyên bị con người ngược đãi, săn bắt vô tổ chức và tàn sát không nương tay.

Câu 4 trang 51 Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lên lí lẽ và dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lí lẽ ấy
Trả lời:
- Lí lẽ: Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao
- > Dẫn chứng: Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy, lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đảm của thôn quê
- Lí lẽ: Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ
- > Dẫn chứng: Đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi
- Lí lẽ: Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà thôi
- > Dẫn chứng: Nhìn cảnh khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng những ngón tay khéo léo, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi: Sao chúng có thể giống con người đến vậy
Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người

Câu 5 trang 51 Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm thêm các lí lẽ hoặc bằng chứng khác để làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật?
Trả lời:
- Văn bản trên giúp em hiểu được động vật và con người có mối quan hệ gắn bó khăng khít với nhau
- Một sốthông tim tìm hiểu thêm như:
+Hiện nay, có khoảng 15 triệu sinh vật sinh sống trên trái đất của chúng ta.
+ Động vật có vai trò quan trọng trong thiên nhiên, giúp cân bằng hệ sinh thái.
+ Cung cấp thực phẩm cần thiết cho con người (rươi, ốc, mực, tôm, cá, ếch, rắn, gà, lợn, bò)
+ Cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp thuộc da, lông thú (tuần lộc, hổ, trâu)

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả: Kim Hạnh Bảo - Trần Nghị Du.
2. Tác phẩm

Luyện tập

Phương thức biểu đạt của văn bản Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? là gì?

Tự sự.Miêu tả.Nghị luận.Biểu cảm.

- Xuất xứ: 2016, In trong Bách khoa tri thức tuổi trẻ; 10 vạn câu hỏi vì sao - Động vật.

- Phương thức biểu cảm: Nghị luận.

II. Đọc hiểu văn bản

1. Vai trò của động vật trong cuộc sống của con người

- Động vật gắn liền với tuổi thơ con người:

+ Nhiều người từng dành hàng giờ ngồi nhìn lũ kiến "hành quân".

+ Buộc chỉ vào chân cánh cam làm diều.

- Động vật gắn liền với cuộc sống con người:

+ Gà trống gáy o o gọi thức dậy.

+ Mẻ tôm, cá chế biến những món thanh đạm.

- Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái:

+ Tất cả loài vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người.

+ Mất đi 1 loài cũng tạo vết khuyết trong hệ sinh thái (môi trường sinh tồn của con người).

- Con người cũng chỉ là một loại động vật đặc biệt:

+ Loài khỉ, vượn là tổ tiên con người.

+ Các hành động của chúng rất giống con người.

2. Thực trạng cuộc sống của động vật những năm gần đây

Luyện tập

Đâu không phải dẫn chứng mà tác giả nêu trong bài khi nhắc đến cách đối xử của con người với động vật trong vài thập kỉ nay?

Số lượng các loài động vật giảm đi rõ rệt, nhiều loài trên nguy cơ tuyệt chủng.Nhiều loài bị con người ngược đãi, săn bắt vô tổ chức và tàn sát.Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại.Nhiều loài bị con người đưa vào thí nghiệm biến đổi gen.

- Số lượng các loài động vật giảm đi rõ rệt, nhiều loài trên nguy cơ tuyệt chủng.

- Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại.

- Nhiều loài bị con người ngược đãi, săn bắt vô tổ chức và tàn sát.

3. Bài học nhận thức cho con người

- Khi hiểu được động vật, con người sẽ:

+ Không phá rừng, chặt cây vì nhu cầu riêng.

+ Không lạm dụng và cướp đi môi trường của chúng.

→ Hãy đặt bản thân vào vị trí của động vật để cảm nhận.

- Hành động con người cần có: Thay đổi, bảo vệ Trái Đất, để động vật cũng có quyền được sống như con người.

➩ Cần đối xử thân thiện với động vật.

III. Tổng kết

1. Nội dung
Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? nhấn mạnh vai trò quan trọng của động vật đối với con người cũng như Trái Đất. Bên cạnh đó, tác giả còn nêu ra hiện trạng hành động sai trái của động vật cùng lời nhắn nhủ con người phải đặt mình vào vị trí của động vật và bảo vệ chúng.
2. Nghệ thuật
Lập luận chặt chẽ cùng những lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục.

IV. Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài

1. Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:

a) "Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người,...".

- Tổ tiên: những người thuộc thế hệ đầu tiên của một dòng họ.

b) "Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người".

-  Trực tiếp: có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc, không qua khâu trung gian.

- Gián tiếp: không có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc mà phải qua khâu trung gian.

c) "Mỗi loài động vật tồn tại... là kết quả của tạo hoá trong hàng tỉ năm...".

- Tạo hóa: đấng tạo ra muôn vật với mọi sự biến hoá, đổi thay, theo quan niệm duy tâm.

d) "...không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn".

- Tuyệt chủng: là một hiện tượng xảy ra trong tự nhiên khi một loài hoặc một quần thể biến mất hoàn toàn trên Trái Đất.

2. Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lí lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.

- Chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật vì động vật có vai trò quan trọng.

- Động vật gắn liền với tuổi thơ con người:

+ Nhiều người từng dành hàng giờ ngồi nhìn lũ kiến "hành quân".

+ Buộc chỉ vào chân cánh cam làm diều.

- Động vật gắn liền với cuộc sống con người:

+ Gà trống gáy o o gọi thức dậy.

+ Mẻ tôm, cá chế biến những món thanh đạm.

- Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái:

+ Tất cả loài vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người.

+ Mất đi 1 loài cũng tạo vết khuyết trong hệ sinh thái (môi trường sinh tồn của con người).

- Con người cũng chỉ là một loại động vật đặc biệt:

+ Loài khỉ, vượn là tổ tiên con người.

+ Các hành động của chúng rất giống con người.

3. Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?

- Tác giả đã thể hiện thái độ bất bình trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật.

- Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn: Môi trường sống cùa động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại, không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn.

4. Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lên lí lẽ và dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lí lẽ ấy.

Lí lẽ

Bằng chứng

Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao.

Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy, lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đảm của thôn quê.

Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.

Đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi.

Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà thôi.

Nhìn cảnh khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng những ngón tay khéo léo, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi: Sao chúng có thể giống con người đến vậy?

Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người.

5. Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm thêm các lí lẽ hoặc bằng chứng khác để làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật?

- Văn bản trên giúp em hiểu được vai trò của động vật và mối quan hệ gắn bó của chúng với con người.

- Một số lí lẽ tìm hiểu thêm như:

+ Động vật cung cấp nguyên liệu: thực phẩm (rươi, ốc, mực, tôm, cá, ếch, rắn, gà, lợn, bò,...), lông (thỏ, cừu, dê, vịt,...), da (tuần lộc, hổ, trâu,...).

+ Động vật làm thí nghiệm: khoa học (ếch, chuột bạch,...), thuốc (thỏ, chuột bạch,...).

+ Động vật hỗ trợ cho con người: lao động (trâu, bò, voi, ...), giải trí (cá voi, hải cẩu, voi, hổ, vẹt, sáo,...), bảo vệ an ninh (chó).

+ Động vật cũng gây hại cho con người như truyền, gây bệnh (trùng sốt rét, ruồi, muỗi, chuột,...).