Khắp nơi trên mảnh đất Việt ta đều thấy rợp những sắc xanh của các loài cây. Là xanh rì những miền quê lúa non, là xanh mát của những hàng bàng nơi sân trường, và ta cũng thấy cả sắc xanh xen lẫn màu hoa trắng của giàn thiên lý phủ bóng mặt sân. Khác với những loài thân gỗ cứng cáp, giàn thiên lý mang cho mình nét đẹp rất riêng của loài cây leo.

Là một loại cây thân mềm, thường leo theo các bờ giậu bờ rào nên được người ta gọi là cây leo. Trong thiên nhiên, thiên lý có thể được tìm thấy ở các cánh rừng thưa. Song, thiên lý cũng được gieo trồng ở nhiều nơi và trong đó có Việt Nam. Thiên lý là loại cây quen thuộc, gần gũi với cuộc sống con người, gắn bó thân thiết với gia đình em.

Giàn thiên lý được trồng ở trước nhà, trên những sào nứa bố dựng trên cao. Thân cây quấn vòng những cây sào, phủ kín cả giàn. Những khi trời nắng to, sân nhà vẫn râm mát là nhờ giàn thiên lý này che bớt đi những tia nắng gắt từ trên cao, đem lại không khí trong lành mát mẻ cho gia đình.

Lá cây có màu xanh lục như mọi loại cây khác, hình trái tim nhỏ, mọc đối xứng nhau để hứng được thật nhiều ánh mặt trời. Các lá đua nhau lớn lên, đan thành cả giàn xanh mát, mỗi khi có gió nhẹ thổi qua là lại rung rinh vẫy chào.- Mùa hạ thì phủ sắc xanh tươi, đến khi đông về thì các lá lại đổi sang sắc vàng nắng, rụng đầy mặt sân, nghe xào xạc nhưng tiếng bước chân của đất trời.

Giàn thiên lý còn cho không gian gia đình sắc vàng trắng của hoa. Hoa thiên nhỏ xinh, mọc thành từng chùm thích mắt. Năm cánh hoa khi nở rộ thì xòe ra như những cánh sao trời. thời điểm cây đẹp nhất là tầm tháng năm đến tháng mùa, khi cây ra hoa và nở rộ những chùm trắng vàng trên nền xanh của lá. Hoa thiên lý có mùi thơm rất đặc trưng, không nồng nàn mà ngát dịu giữa đất trời, tỏa hương khắp cả mảnh sân.

Thiên lý cho bóng mát vào những ngày nắng gắt, những lá đan xếp vào nhau tạo thành tấm chắn nắng xanh tươi. Ngoài ra, giàn thiên lý còn tạo cho không gian gia đình những khoảng xanh mát, hoa thiên lý tô điểm cho ngôi nhà thêm nét đẹp nhẹ nhàng tinh khôi. Hoa thiên lý còn được sử dụng như một loại thức ăn tự nhiên rất bổ dưỡng.

Giàn thiên lý đã gắn bó qua bao mùa nắng, đem lại những khoảnh sân mát và những bữa ăn thơm ngon. Màu xanh, sắc trắng, nét vàng là những sắc màu mà em yêu nhất bởi đó là của giàn thiên lý thân thương. Em sẽ chăm chỉ chăm sóc cho cây để giữ mãi bóng xanh mát của giàn thiên lý nơi sân nhà.

Nhà em ở thành thị nên chẳng có vườn rộng để trồng cây, em thích khu vườn nhỏ của ba ngoại lắm, khu vườn có bao loại cây ăn quả, bao loài hoa khác nhau rực rỡ sắc màu. Hiểu được mong ước của em, bố mới thiết kế cho em một góc cây nho nhỏ trên sân thượng tầng 2. Điều đặc biệt khu vườn tí hon trên không này, có một giàn cây leo rất đẹp. Đó chính là điều mà em tự hào và yêu thích nhất.

Giàn cây leo bao phủ trên mặt trần, che nắng che mưa, thay cho miếng tôn xanh đỏ. Những chiếc lá xanh mơn mởn, căng bóng lấp lánh dưới những ánh nắng mặt trời rực rỡ. Lấp ló giữa những chiếc lá xanh ấy là những bông hoa thiên lý tim mịn màng, những quả gấc đỏ rực mộc góc trời, những bông hoa giấy tươi tắn, tràn đầy sức sống.

Giàn leo nhỏ nhỏ xinh xinh nhưng trên đấy biêt bao nhiêu màu sắc, biết bao nhiêu hương vị, tất cả cùng hòa trộn vào nhau, cùng đắm mình trong nhau tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp. Những tia nắng vàng lấp lánh, len lỏi qua các kẽ lá, nhảy nhót trên sân thượng nhà em.

Mỗi khi học xong bài em lại ra sân thượng ngắm cảnh, ngắm nhìn bầu trời khi xuân sang, hạ đến, thu về, rồi đông qua. Lúc nào chị gió cũng khẽ xào xạc trên giàn leo rồi lại mơn man lên mái tóc ai. Không gian ở đây thật thoải mái, gian leo giúp cho không khí ở đấy trong lành hơn, xanh hơn và đẹp hơn.

Em rất yêu quý giàn cây leo này, nó đã gắn bó với gia đình em một thời gian khá dài. Em sẽ cố gắng chăm sóc giàn leo thật tốt để phần nào tô điểm thêm cho vẻ đẹp của cuộc sống.

Vườn nhà em có một giàn hoa thiên lí rất đẹp. Hoa thiên lí rất thơm nữa lên ai vào nhà em cũng khen giàn hoa thiên lí này.

Giàn thiên lí được em và mẹ trồng cách đây một năm rồi. Cây lớn thật nhanh mẹ em bắc mấy cái cây xếp thành hình chữ nhật cho cây leo lên quấn lấy nhau như một cái bạt xanh che nắng che mưa nhìn thật đẹp. Lá cây thiên lí nho nhỏ màu xanh lục, phủ kín cái giàn mẹ em bắc.

Hoa thiên lí rất đẹp, cánh hoa thiên lí nhỏ có màu vàng hơi pha chút màu trắng xếp thành từng chùm như làm đẹp cho giàn thiên lí. Hoa thiên lí còn rất thơm đôi khi có cơn gió thổi qua hương thơm đó lan tỏa ra rất xa khiến mọi người ai đi qua cũng biết nhà có giàn thiên lí.

Hoa thiên lí còn rất bổ ích được dùng trong các món ăn làm cho món ăn thêm ngon và giàu dinh dưỡng hơn. Mẹ em hay lấy hoa thiên lí để nấu canh ăn cho mát hoặc để xào thịt trâu, thịt bò.

Như vậy em rất thích giàn hoa thiên lí nó vừa cho em bóng mát, lại đẹp trang trí thêm khu vườn nhà em và nó còn rất bổ ý tạo nên các món ăn ngon. Em hứa sẽ chăm sóc nó hàng ngày để cây mãi xanh tươi và ra nhiều hoa.

Buổi chiều, phòng khách nhà em thường bị nắng soi vào. Vì vậy, mẹ em quyết định trồng một giàn thiên lí, vừa làm mát sân, vừa có hoa để ăn.

Mẹ em nhờ bố bắc cho môt cái giàn hình ô vuông ở sân rồi xin ông ngoại một cây thiên lí con về trồng. Mẹ xới đất cho thật xốp rồi mới trồng cây xuống.Em có nhiệm vụ: buổi sáng trước khi đi học thì tưới nước cho cây. Cái cây ban đầu màu xanh non, mơi chỉ có vài cái lá con mọc lan dưới mặt đất, rồi bò dần lên cái sào nối lên giàn. Mẹ tưới thêm phân vi sinh cho cây mau lớn.

Cây lớn thật nhanh, quấn òng quanh cái sào để leo lên. Sáng nào cũng vậy, khi vừa tỉnh giấc là em chạy ra xem cây hoa đã leo trùm kín cả giàn. Nhưng chiếc là xanh lục, hình trái tim nhỏ mọc đối nhau, xanh um cả giàn, ngăn cái nắng gay gắt chiếu vào phòng khách nhà em.Khi gió thổi qua, lá rung rinh như vẫy chào. Rồi cây nở hoa, hoa thiên lí nhỏ xinh màu vàng lục nở thành những chùm lúc lỉu. Mẹ em ngắt hoa lí nấu canh, ăn rất bổ và mát. Thỉnh thoảng, mẹ còn xào hoa lí với thịt bò rất thơm ngon.

Giàn thiên lý đem lại bóng mát, món ăn ngon, bổ dưỡng và nhiều niềm vui thú vị đến cho gia đình em. Em yêu cây nên chăm chỉ tưới nước cho cây, mong cây mãi mãi xanh tươi.

Nhà em có một mảnh vườn nhỏ nên mẹ em đã tận dụng nó để trồng rau sạch tự cung cấp cho gia đình. Khu vườn tuy nhỏ nhưng rau nào cũng có đủ cả. Nhưng em lại thích nhất là giàn rau thiên lý trồng trước hiên nhà

Giàn rau thiên lý này được bố mẹ em cùng nhau trồng từ lâu rồi. Từ khi em sinh ra, lá xanh đã che kín cả giàn rồi. Những chiếc lá xanh, hay cũng chính là rau thiên lý đan cài vào nhau, tạo thành một tấm vải xanh ngát tươi mới, như một tấm lọc ánh sáng, một chiếc ô che nắng vào mùa hè chói chang vậy.

Thân cây của giàn tiên lý rất đặc biệt, chúng được tạo nên từ sự đan cài chặt chẽ của nhiều thân cây mảnh mai nho nhỏ vào với nhau. Nhiều thân cây nhỏ, khi bện chặt lại, lại tạo thành một thân cây vô cùng dẻo dai, kiên cường khó có thể bị quật ngã bởi những nắng, những mưa gió bão bùng, những trở ngại mà thiên nhiên mang tới. Đưa mắt nhìn theo những thân cây màu xanh ấy, em có cảm giác như chúng giống như cây đậu thần của cậu bé Jack trong câu chuyện “Cây đậu thần” vậy.

Những chiếc lá thiên lý màu xanh tươi mát, có hình dạng gần giống với hình trái tim đang đua nhau chen chúc đón ánh nắng mặt trời. Lá to, lá nhỏ, lá non, lá già, tất cả như một gia đình thiên lý vậy. Nhưng đẹp nhất phải kể đến chính là những bông hoa thiên lý – những bông hoa mang màu sắc đặc biệt, vô cùng thích mắt. Hoa thiên lý có màu xanh lá nhạt, pha với màu trắng. Càng gần về phía đài hoa, thì màu trắng càng rõ rệt. Những cánh hoa dài, mỏng dính, khi nở ra để lộ ra nhụy hoa nhỏ xinh bên trong. Những bông hoa thiên lý cứ nở thành từng chùm từng chùm, ở dưới nắng như có sắc vàng chanh ấm áp, đứng từ xa nhìn lại trông đẹp vô cùng.

Điều tuyệt vời chính là, rau và hoa thiên lý đều có thể ăn được. Những chùm hoa được rửa sạch, đem xào với thịt bò sẽ khiến thịt bò ngọt và ngon hơn. Chính vì vậy mà em rất thích ăn loại rau này. Mỗi ngày, trước khi đi học, em đều tưới nước cho những thân cây nhỏ xinh kia để giàn hoa lại thêm tươi tốt, thêm đẹp, thêm xinh.

Em rất yêu giàn hoa thiên lý nhà mình, nó không chỉ cung cấp thực phẩm cho gia đình em mà còn góp phần tô điểm thêm cho vẻ đẹp của ngôi nhà.

Trước hiên nhà em có một giàn hoa thiên lý rất đẹp.

Thiên lý là một cây thuộc dòng họ cây leo, thân mềm. Cây hao thiên lý này được ông nội em trông từ khá lâu rồi. Thân cây mềm, mảnh, là những dây leo. Người ta thường không thích những loài cây leo thân mềm, vì nó sống dựa dẫm vào những cây khác hoặc vật khác. Riêng về phần em, em lại thấy đó là một đặc điểm rất riêng, nó thể hiện lối sống đoàn kết, biết tương trợ và giúp đỡ lẫn nhau.

Đặc biệt, nó tạo cho cây một vẻ đẹp rất mảnh dẻ và mềm mại và có thể tạo ra sức sống trường tồn dẻo dai cho cây. Trong cơn bão táp, những cây thân gỗ cao lớn lênh khênh còn bị bật tung rễ, gãy thân, gãy cành,… thì nhờ bởi thân cây leo dẻo dai, cây thiên lý nhỏ bé vẫn hiên ngang vượt qua những trận gió điên cuồng của bà mẹ thiên nhiên.

Thiên lý là cây ưa ẩm, ưa sáng, sản sinh vô tính và hữu tính. Cây chịu rét kém, thích vươn cao theo chiều thẳng đứng, thích nơi nhiều nắng, gió. Bởi thế mà trong vụ đông vừa qua, cây thiên lý nhà em đã có dấu hiệu bị bệnh, nhưng nhờ sự ân cần chăm sóc của bà, cây thiên lý đã ở lại cùng với gia đình tôi. Lá của cây hoa thiên lý nhỏ, hình trái tim, gần giống như lá cây rau bí. Trên lá có những đường gân nhỏ và mảnh như sợi chỉ.

Hoa thiên lý hình ngôi sao năm cánh rất đẹp, khi đến đọi sễ nở bung ra chuyển sang màu vàng rất xinh. Hoa thiên lý mọc thành chùm, mỗi chùm có nhiều bông hoa cụng lại. Giàn thiên lý ở trước hiên nhà, leo theo giàn sắt đã được bố em dựng sẵn, tạo thành một “mái che” mát rượi. Vào những chiều thu, em vẫn cùng bà nội hái hoa thiên lý. Những bông hoa màu vàng xinh xinh làm món ăn rất ngon, đặc biệt là món hoa thiên lý xào với lòng gà.

Giàn hoa thiên lý đối với gia đình em không chỉ là một cây cung cấp thực phẩm, mà còn là thứ cuối cùng ông nội để lại trước lúc ra đi. Ông đã ươm trồng và chăm sóc giàn hoa thiên lý bằng tất cả tình yêu thương. Và nay, ông đã đi xa rồi. Ngắm nhìn giàn hoa thiên lý, em như được gặp lại khuôn mặt hiền từ phúc hậu của ông, mái tóc bạc phơ, đôi mắt yêu thương trìu mến được bao phủ bởi một lớp sương mờ đục của thời gian.

Em và bà nội vẫn thường ngồi dưới giàn hoa thiên lý, bà kể về câu chuyện thời trẻ của ông và bà. Gió chiều hiu hiu thổi, từng tán lá rung rinh, cánh hoa khẽ đu đưa, không gian chiều hè thật yên bình.

Em rất yêu giàn hoa thiên lý nhà em.

Năm ngoái chữa nhà, lát lại cái sân, một vài thứ có thể đổi thay, nhưng cái giàn thiên lí thì bà và mẹ cô giữ, nhất định giữ lại. Giàn thiên lí này do chú Trọng bắc, ba gốc thiên lí do chú Trọng trồng, trước khi chú đi vào chiến trường miền Nam thời đánh Mĩ. Chú đi mãi, không bao giờ về nữa.

Sáu cái cột tre ngày xưa chú làm đã bị gãy, bố em đã thay bằng những ống nước bằng kẽm không gỉ. Cái giàn được chằng bằng dây thép, có sợi to bằng chiếc đũa, có sợi nhỏ bằng cọng rơm nay vẫn còn nguyên và bền chắc. Dây thép đan dọc ngang, mỗi ô giàn vuông vắn, mỗi bề nhỉnh hơn gang tay người lớn. Chú Trọng thật khéo tay, các ô giàn đan đều tăm tắp.

Giàn thiên lý xanh tươi bốn mùa. Ba gốc thiên lý nằm ở mép sân, mỗi gốc cách nhau 4 mét. Thiên lý là giống cây leo, cành, nhánh thiên lý bằng ngón tay út, bằng cọng rạ, cái vòi thiên lý chỉ bằng cọng rơm. Nhưng gốc thiên lý màu nâu thẫm, màu xanh rêu lại to bằng cổ tay người lớn.

Lá thiên lý tựa lá khoai, mỏng hơn, xanh nhạt hơn. về mùa xuân, lá thiên lý xanh biếc một màu, che kín mặt giàn. Tháng ba là mùa hoa thiên lý. Có nhà thơ nào đã viết mà cô danh ca Huế vẫn hát vẫn ngâm: "Trên giàn thiên lý bóng xuân sang" ? Hoa thiên lý kết thành chùm, mỗi chùm có ba bốn hoa. Hoa thiên lý có 5 cánh như năm ngôi sao xếp đều xòe ra xung quanh đài hoa xinh xinh như cái chuông nhỏ bằng ngọc màu xanh rêu, xanh lơ; nhụy hoa màu vàng nhạt. Hương thiên lý ngan ngát vào ban mai, nồng nàn về chiều, thoang thoảng trong sương đêm. Nhiều bữa, tỉnh giấc giữa đêm khuya, em cảm thấy cả ngôi nhà êm đềm như bao bọc bằng hương thiên lý, tâm hồn nhẹ lâng lâng.

Ngày nào, mẹ và bà cũng hái hoa thiên lý bày lên đĩa đặt lên bàn thờ. Bà nói nhỏ nhẹ, nước mắt ứa ra: "Con ơi ! Trọng ơi! Giàn thiên lý nở hoa mà con cứ đi mãi không về…". Hoa thiên lý để xào với lòng gà, xào với thịt bò, hay nấu canh. Món nào bà và mẹ nấu cũng ngon, ăn suốt mùa hè vẫn không chán. Với bà, hoa thiên lý là cây nhà lá vườn, ai đến chơi bà cũng biếu một gói để về thắp hương, nấu canh. Với mẹ thì hoa là đặc sản, mỗi tuần mẹ hái hai lần, lần ba, bốn cân, mẹ đưa lên chợ thị xã bán. Tiền bán hoa thiên lý góp lại có năm được trên một triệu, mẹ dùng để mua sắm mọi thứ làm giỗ ông, giỗ chú Trọng.

Mùa hè, ngồi dưới giàn thiên lý mát lắm. Những đêm thu, ngồi dưới giàn thiên lý để ngắm trăng, thật tuyệt. Ánh trăng lọt qua màu lá thiên lý xanh ngời ngời. Mẹ vẫn sai em đem nước vo gạo ra tưới cho gốc cây thiên lý. Cuối năm, bố thay đất, bón phân chuồng, bón đạm cho ba cây thiên lý . Đã trên 30 năm mà giàn hoa thiên lý của gia đình vẫn tươi tốt, xanh ngăn ngắt.

Cuối thu, mùa hoa thiên lý vãn. Bầy ong đến hút nhụy hoa, tìm mật hoa cũng thưa thớt dần. Thỉnh thoảng mới thấy một hai con ong bầu đen nhánh chập chờn lượn qua lượn lại. Nhưng giàn thiên lý vẫn xanh. Với bà, với mẹ, giàn thiên lý là tình nhớ thương, nỗi đợi chờ. Với em, giàn thiên lý là mảnh trời năm tháng tỏa mát tâm hồn và ngôi nhà be bé xinh xinh ngào ngạt hương hoa.

Năm nay, xuân đến sớm. Mùa xuân đã về. Mùa hoa thiên lý lại dâng hương.

Mẹ em nhờ bố bắc cho môt cái giàn hình ô vuông ở sân rồi xin ông ngoại một cây thiên lí con về trồng. Mẹ xới đất cho thật xốp rồi mới trồng cây xuống.

Em có nhiệm vụ: buổi sáng trước khi đi học thì tưới nước cho cây. Cái cây ban đầu màu xanh non, mơi chỉ có vài cái lá con mọc lan dưới mặt đất, rồi bò dần lên cái sào nối lên giàn.  Mẹ tưới thêm phân vi sinh cho cây mau lớn.

Cây lớn thật nhanh, quấn òng quanh cái sào để leo lên. Sáng nào cũng vậy, khi vừa tỉnh giấc là em chạy ra xem cây hoa đã leo trùm kín cả giàn. Nhưng chiếc là xanh lục, hình trái tim nhỏ mọc đối nhau, xanh um cả giàn, ngăn cái nắng gay gắt chiếu vào phòng khách nhà em. 

Khi gió thổi qua, lá rung rinh như vẫy chào. Rồi cây nở hoa, hoa thiên lí nhỏ xinh màu vàng lục nở thành những chùm lúc lỉu. Mẹ em ngắt hoa lí nấu canh, ăn rất bổ và mát. Thỉnh thoảng, mẹ còn xào hoa lí với thịt bò rất thơm ngon.

Giàn thiên lý đem lại bóng mát, món ăn ngon, bổ dưỡng và nhiều niềm vui thú vị đến cho gia đình em. Em yêu cây nên chăm chỉ tưới nước cho cây, mong cây mãi mãi xanh tươi.