Bố cục:

- Đoạn 1 (Từ đầu ... em vẽ cho thùng): Mã Lương học vẽ và có bút thần, em vẽ giúp đỡ người nghèo.

- Đoạn 2 (tiếp ... phóng như bay): Mã Lương dùng bút thần chống lại tên địa chủ.

- Đoạn 3 (tiếp ... lớp sóng hung dữ): Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua hung ác, tham lam.

- Đoạn 4 (còn lại): Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 85 sgk ngữ văn 6 tập 1) Mã Lương thuộc kiểu nhân vật phổ biến trong truyện cổ tích:

- Nhân vật có tài lạ, luôn dùng tài năng để giúp đỡ người nghèo, chống lại kẻ độc ác, tham lam

- Một số nhân vật tương tự như Thạch Sanh, Sọ Dừa…

Câu 2 (trang 85 sgk ngữ văn 6 tập 1) Mã Lương có tài vẽ giỏi là vì:

- Say mê, yêu thích việc vẽ, và có năng khiếu sẵn có của bản thân

- Luôn luôn tập vẽ ở mọi nơi, mọi lúc

- Cây bút thần chính là phần thưởng cho những nỗ lực và sự say mê học tập của Mã Lương

- Nhờ có cây bút thần Mã Lương việc vẽ của em trở nên hữu ích.

- Chỉ có Mã Lương mới sử dụng được cây bút như ý em mong muốn

→ Mối quan hệ giữa tài năng, đức độ và sự thần kì

Câu 3 (trang 85 sgk ngữ văn 6 tập 1) Mã Lương vẽ cho người nghèo:

- Vẽ cho người nghèo: những vật dụng cần thiết, là công cụ lao động chứ không phải là vàng bạc, đồ ăn

- Với kẻ tham lam: kiên quyết không vẽ, hoặc vẽ sai lệch so với yêu cầu

     + Mã Lương vẽ các phương tiện trốn thoát khỏi nhà địa chủ và trừng phạt hắn

     + Em giả vờ nghe theo lời của nhà vua rồi vẽ bão tố nhấn chìm tên vua độc ác

→ Mã Lương vẽ cho người nghèo, em cự tuyệt vẽ cho những kẻ tham lam, độc ác. Mã Lương cũng thực hiện sứ mệnh của mình khi vẽ cung tên, báo tố nhấn chìm kẻ độc ác như tên địa chủ và vua.

Câu 4 (Trang 85 sgk ngữ văn 6 tập 1) Những chi tiết lý thú độc đáo trong truyện:

- Khi bị địa chủ nhốt trong chuồng ngựa, em vẽ lò sưởi và bánh nướng, sau đó vẽ thang chạy trốn

- Mã Lương đánh rơi giọt mực vào bức tranh con cò không mắt, cò bỗng cất cánh bay.

- Mã Lương vẽ con cóc ghẻ và con gà trụi lông trước sự tham lam của nhà vua.

Câu 5 (trang 85 sgk ngữ văn 6 tập 1) Ý nghĩa truyện cây bút thần:

- Truyện cây bút thần thể hiện ước mơ của nhân dân có được sức mạnh diệu kì để giúp đỡ người lao động bình thường và trừng phạt những kẻ tham lam, độc ác

- Truyện cũng khẳng định tài năng chỉ có thể phát huy được tác dụng khi phục vụ nhân dân, thực hiện những mục đích chính nghĩa

- Khẳng định chắc chắn nghệ thuật chân chính là sự say mê, quyết tâm theo đuổi ước mơ của con người. Nghệ thuật chân chính cứu rỗi và thể hiện niềm tin vào khả năng kì diệu của con người.

Luyện tập

Bài 1 (trang 85 sgk ngữ văn 6 tập 1) Kể diễn cảm truyện

Bài 2 (trang 85 sgk ngữ văn 6 tập 1) Truyện cổ tích là loại truyện kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc:

     + Nhân vật bất hạnh

     + Nhân vật dũng sĩ, nhân vật có tài năng kì lạ

     + Nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch

     + Nhân vật là động vật có tính cách như người

- Truyện cổ tích có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng của cái thiện trước cái ác.

Bố cục

- Phần 1: Từ đầu → làm lạ: Mã Lương học vẽ và có cây bút thần.

- Phần 2: Tiếp đến → vẽ cho thùng: Mã Lương vẽ cho người nghèo khổ.

- Phần 3: Tiếp → phóng như bay: Mã Lương dùng bút thần để trừng trị tên địa chủ

- Phần 4: Tiếp đến → Lớp sóng hung dữ: Mã Lương dùng bút thần để trừng trị nhà vua

- Phần 5: Còn lại: Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần.

* Nếu chia truyện theo Mở bài - Thân bài - Kết bài thì bố cục của truyện được chia như sau:

Mở đầu: Từ đầu → lấy làm lạ: Giới thiệu nhân vật.

Thân truyện: Tiếp → Hung dữ: Mã Lương dùng cây bút thần giúp người nghèo, trị kẻ ác.

Kết truyện: Còn lại: Lời đồn về Mã Lương và Cây bút thần.

⇒ có hai cách chia bố cục của truyện.

Tóm tắt

      Mã Lương là một cậu bé nghèo, thông minh, ham học vẽ nhưng không có tiền để mua bút. Một hôm nằm mơ Mã Lương được ông bụt tặng cho cây bút thần. Từ khi có bút thần Mã Lương vẽ mọi thứ đều trở thành hiện thực và cậu bé dùng bút để giúp đỡ người lao động nghèo khổ. Việc cây bút thần đến tai tên địa chủ tham lam và nhà vua tàn ác,em bị tên địa chủ và nhà vua bắt và ép cậu bé vẽ những điều mà họ nói nhưng cậu bé đã dùng cây bút thần trừng trị tên địa chủ và nhà vua tàn bạo. Sau khi trừng trị xong kẻ độc ác, cậu bé đi đâu mọi người cũng không rõ, chỉ nghe lời đồn kể lại của mọi người.

Soạn bài

Câu 1 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):

- Mã Lương thuộc kiểu nhân vật có tài năng kỳ lạ ⇒ kiểu nhân vật phổ biến trong truyện cổ tích. Một số truyện tương tự như: Thạch Sanh, Sọ Dừa.

Câu 2 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):

- Nguyên nhân khiến cho Mã Lương vẽ giỏi:

     + Quá trình say mê luyện tập bền bỉ → nguyên nhân thực tế

     + Được thần tiên cho cây bút thần → nguyên nhân thần kỳ

Quan hệ: Cây bút thần là phần thưởng xứng đáng là kết quả của quá trình rèn luyện say mê bền bỉ của Mã Lương. Phần thưởng ấy chỉ thuộc về những người có tài, đức độ.

Câu 3 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):

- Mã Lương vẽ dụng cụ lao động và phương tiện sinh hoạt cho người nghèo khổ⇒ nhân hậu giúp người nghèo khổ.

- Với nhà giàu:

     + Tên địa chủ:Vẽ mũi tên bắn chết hắn ⇒ trừng trị kẻ ác.

     + Nhà Vua: Con rồng → cóc ghẻ; Phượng → gà trụi lông; dãy núi → tảng đá; thỏi vàng → mắt mãng xà.

Kết quả: Vẽ thuyền và biển cả ⇒ chôn vùi hắn trong lớp sóng ⇒ tiêu diệt kẻ ác.

Câu 4 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):

- Chi tiết lý thú và gợi cảm.

     + Tỉnh mơ → có được bút thần trên tay

     + Mã Lương cãi lệnh vua: Rồng → cóc ghẻ; Phượng → gà trụi lông.

Câu 5 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):

- Ý nghĩa của cây bút thần:

     + Truyện thể hiện quan điểm của nhân dân về công lý xã hội, về mục đích của tài năng nghệ thuật.

     + Thể hiện ước mơ về những khả năng kỳ diệu của con người.

Luyện tập

Bài 1 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):

Kể lại diễn cảm truyện Cây bút thần.

Bài 2 (trang 85 Ngữ Văn 6 Tập 1):

- Nhắc lại định nghĩa truyện cổ tích:

     + Là một loại truyện dân gian, thường có yếu tố hoang đường

     + Thể hiện ước mơ và niềm tin của nhân dân về chiến thắng cái ác.

     + Nhân vật truyện cổ tích thường là nhân vật có cuộc đời bất hạnh (Mồ côi, đi ở, hình dạng xấu xí....) ; nhân vật dũng sĩ và nhân vật có tài năng kỳ lạ

- Một số truyện cổ tích đã học: Sọ Dừa, Thạch Sanh, Em bé thông Minh, Cây bút thần.

Bố cục:

   - Đoạn 1 (Từ đầu ... em vẽ cho thùng): Mã Lương học vẽ và có bút thần, em vẽ giúp đỡ người nghèo.

   - Đoạn 2 (tiếp ... phóng như bay): Mã Lương dùng bút thần chống lại tên địa chủ.

   - Đoạn 3 (tiếp ... lớp sóng hung dữ): Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua hung ác, tham lam.

   - Đoạn 4 (còn lại): Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần.

Tóm tắt

Mã Lương là một em bé mồ côi, thông minh, nghèo nhưng say mê học vẽ, vẽ giỏi và ao ước có một cây bút vẽ. Được thần cho cây bút thần, Mã Lương vẽ vật nào, vật ấy đều thành vật thực. Em vẽ cho tất cả người nghèo trong làng. Đến tai địa chủ, hắn bắt Mã Lương vẽ theo ý hắn, em quyết không làm theo, trừng trị và bỏ đi vùng khác. Em vẽ tranh kiếm sống, sơ ý để lộ năng lực bút thần, vua biết và bắt em vẽ theo ý vua. Vì chống lại nên em bị bắt vào ngục. Vua cướp bút thần vẽ nhưng không thành, Mã Lương được thả, em vờ đồng ý, rồi vẽ biển, vẽ sóng trừng trị tên vua tham. Mã Lương trở về với dân, đem tài năng giúp đỡ người nghèo khổ.

Đọc hiểu văn bản

Câu 1* (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

   Mã Lương thuộc kiểu nhân vật có tài lạ, tốt bụng, giúp đỡ người nghèo, chống lại kẻ tham lam, độc ác. Một số nhân vật tương tự: Thạch Sanh, Sọ Dừa,...

Câu 2 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

   Mã Lương vẽ giỏi vì:

   - Sự thông minh, đam mê, chăm chỉ và có năng khiếu hội họa.

   - Có cây bút thần bằng vàng.

   → Quan hệ: bút thần chỉ xứng đáng với bàn tay của người tài năng, đức độ như Mã Lương. Chỉ người như vậy mới có thể thổi hồn vào bức tranh, vào sự vật được vẽ.

Câu 3 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

   Mã Lương không vẽ những của cải sẵn có, em vẽ cho người nghèo khổ những vật dụng sinh hoạt và phương tiện lao động (cái cày, cái cuốc, cái thùng…); với những kẻ tham lam thì hoặc cự tuyệt, hoặc chống đối, và dùng chính những vật đã vẽ để trừng trị chúng → Ngòi bút thần giúp đỡ dân nghèo, trị kẻ gian ác.

Câu 4 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

   Những chi tiết lí thú và gợi cảm:

   - Giấc mơ nhận được bút thần.

   - Mã Lương dùng bút thần chống đối vẽ những con vật bẩn thỉu cho nhà vua, vẽ biển, vã cuồng phong dìm chết vua.

Câu 5 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

   Ý nghĩa truyện: Thể hiện ước mơ nhân dân có sức mạnh kì diệu giúp đỡ người lao động và trừng trị kẻ tham lam, độc ác. Khẳng định giá trị nghệ thuật chân chính phải được nuôi dưỡng từ thực tế, kèm với tài năng, đức độ, say mê và quyết tâm. Tài năng chỉ có ý nghĩa khi phục vụ nhân dân.

Luyện tập

Câu 2 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

   - Định nghĩa Truyện cổ tích (xem lại Chú thích SGK – trang 53)

   - Những truyện cổ tích đã học: Sọ Dừa, Thạch Sanh, Em bé thông minh, Cây bút thần.

Bố cục

- Phần 1 (Từ đầu ... em vẽ cho thùng): Mã Lương học vẽ và có bút thần, em vẽ giúp người nghèo

- Phần 2 (tiếp ... phóng như bay): Mã Lương dùng bút thần chống lại địa chủ.

- Phần 3 (tiếp ... lớp sóng hung dữ): Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua tham lam

- Phần 4 (còn lại): Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần.

Giá trị nội dung

Là câu chuyện kể về một em bé với tài năng kì lạ thể hiện quan niệm của nhân dân ta về công lí xã hội, về mục đích của tài năng nghệ thuật, đồng thời thể hiện ước mơ về tài năng kì diệu của con người

Trả lời câu hỏi

Câu 1 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85):

- Mã Lương thuộc kiểu nhân vật có tài năng kì lạ

- Một số nhân vật tương tự: Thạch Sanh, Sọ Dừa,...

Câu 2 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85):

- Mã Lương vẽ giỏi vì em có tài năng, niềm đam mê, sự chăm chỉ dưới sự hỗ trợ của cây bút thần

- Mối quan hệ: dưới sự tài hoa và sự chân chính của em, bút thần mới phát huy hết tác dụng thần kì của nó

Câu 3 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85):

- Với người nghèo khổ: Em vẽ vật dụng sinh hoạt và lao động

- Với kẻ tham lam: em không vẽ, hoặc vẽ những vật trừng trị chúng

=> Ngòi bút thần của Mã Lương dùng để giúp đỡ người nghèo và trừng trị kẻ tham lam

Câu 4 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85):

- Chi tiết lí thú và gợi cảm:

   + Qúa trình có cây bút thần

   + Sự trái ngược khi bút thần được vẽ bởi Mã Lương và nhà vua

Câu 5 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85):

- Ý nghĩa truyện

   + Thể hiện quan điểm của nhân dân về công lý xã hội, về mục đích của tài năng nghệ thuật.

   + Ước mơ về khả năng kì diệu của con người.

Luyện tập (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85)

Bài 1:

- HS kể diễn cảm truyện Cây bút thần, chú ý giọng kể truyền cảm, thể hiện rõ giọng điệu nhân vật

Bài 2:

- HS nhắc lại định nghĩa truyện cổ tích (SGK/Tập 1/ trang 53)

- Một số truyện cổ tích đã học: Sọ Dừa, Thạch Sanh, Em bé thông Minh, Cây bút thần.

Trả lời câu 1 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mã Lương thuộc một kiểu nhân vật rất phổ biến nào trong truyện cổ tích? Hãy kể tên một số nhân vật tương tự trong truyện cổ tích mà em biết.

Lời giải chi tiết:

- Mã Lương thuộc kiểu nhân vật có tài năng kì lạ - kiểu nhân vật rất phổ biến trong truyện cổ tích.

- Một số nhân vật tương tự: Ba chàng thiện nghệ (chàng bắn giỏi, chàng Lặn giỏi, chàng chữa bệnh giỏi), Thạch Sanh...

Trả lời câu 2 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Những điều gì đã giúp cho Mã Lương vẽ giỏi như vậy? Những điều ấy quan hệ với nhau ra sao?

Lời giải chi tiết:

*  Những điều giúp Mã Lương vẽ giỏi:

-   Mã Lương say mê, cần cù chăm chỉ, cộng với sự thông minh và khiếu vẽ sẵn có.

-  Mã Lương được thần cho cây bút thần bằng vàng để vẽ được vật có khả năng như thật.

*  Những nguyên nhân nói trên quan hệ chặt chẽ với nhau. Thần cho Mã Lương cây bút thần chứ không phải vật gì khác và cũng chỉ có Mã Lương chứ không phải ai khác được thần cho bút thần.

Trả lời câu 3 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mã Lương đã vẽ gì cho những người nghèo khổ và cho những kẻ tham lam? Hãy đánh giá ngòi bút thần của Mã Lương qua những gì mà Mã Lương vẽ.

Lời giải chi tiết:

*   Mã Lương dùng cây bút thần vẽ cho tất cả những người nghèo trong làng. Nhà nào không có cày, em vẽ cho cày. Nhà nào không có cuốc, em vẽ cho cuốc. Nhà nào không có đèn, em vẽ cho đèn...

Mã Lương vẽ cho dân làng không phải là thóc gạo, nhà cửa, vàng bạc... mà là cái cuốc, cái cày, cái đèn, cái thùng. Điều này có ý nghĩa sâu sắc. Mã Lương đã không vẽ của cải vật chất có sẵn để hưởng thụ mà vẽ các công cụ cần thiết cho cuộc sống để người dân sản xuất, sinh hoạt, tạo ra thóc gạo, nhà cửa và của cải khác. Của cải mà con người hưởng thụ phải do chính con người tạo ra.

*   Mã Lương dùng bút thần chống lại tên địa chủ và tên vua tham lam, độc ác:

-  Vẽ mũi tên lao đúng họng tên địa chủ, hắn ngã nhào xuống đất.

-  Vua bắt em vẽ con rồng, con phượng, em vẽ con cóc ghẻ và con gà trụi lông xấu xí, bẩn thỉu, nhảy nhót tứ tung bên cạnh nhà vua.

-  Vẽ một chiếc thuyền buồm lớn, gió mạnh, sóng nổi dữ dội, sóng biển xô vào thuyền hết đợt này đến đợt khác nhấn chìm nhà vua.

*   Chúng ta nhận thấy: từ chỗ Mã Lương không vẽ gì cho tên địa chủ trong làng đến chỗ vẽ ngược hẳn ý muôn của vua; từ chỗ trừng trị kẻ ác để thoát thân đến chỗ chủ động diệt kẻ ác lớn nhất để trừ hoạ cho mọi người, Mã Lương như người được trao sứ mệnh vung bút thần lên để tiêu diệt kẻ ác, thực hiện công lí.

Trả lời câu 4 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Truyện Cây bút thần được xây dựng theo trí tưởng tượng rất phong phú và độc đáo của nhân dân. Theo em những chi tiết nào trong truyện là lí thú và gợi cảm hơn cả?

Lời giải chi tiết:

Cây bút thần lí thú và gợi cảm ở chỗ:

-  Là phần thưởng xứng đáng cho Mã Lương

-   Có những khả năng kì diệu

-   Chỉ ở trong tay Mã Lương, bút thần mới tạo ra được những vật như mong muốn, còn ở trong tay những kẻ ác, nó tạo ra những điều ngược lại.

-   Cây bút thần thực hiện công lí của nhân dân: giúp đỡ người nghèo khó và trừng trị kẻ tham lam độc ác. Nó cũng thể hiện ước mơ về những khả năng kì diệu của con người.

Trả lời câu 5 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Hãy nêu ý nghĩa của truyện Cây bút thần.

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa của truyện Cây bút thần:

-  Thế hiện quan niệm của nhân dân về công lí xã hội: Những người chăm chỉ tốt bụng, thông minh được nhận phần thưởng xứng đáng; kẻ độc ác, tham lam bị trừng trị.

-   Khẳng định tài năng phải phục vụ nhân dân, phục vụ chính nghĩa, chống lại cái ác.

-  Khẳng định nghệ thuật chân chính thuộc về nhân dân.

-  Thể hiện ước mơ và niềm tin về khả năng kì diệu của con người.

Luyện tập

Nhắc lại khái niệm truyện cổ tích và kể tên những truyện cổ tích mà em được học.

Lời giải chi tiết:

Truyện cổ tích là loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc (nhân vật bất hạnh, nhân vật dũng sĩ, nhân vật thông minh, nhân vật ngốc nghếch...).

Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuổì cùng của cái thiện đối với cái ác.

*  Những truyện cổ tích được học:

-  Thạch Sanh

- Em bé thông minh.

-  Cây bút thần.

Tóm tắt

Video hướng dẫn giải

       Mã Lương là cậu bé mồ côi nhà nghèo những ham học vẽ. Một hôm em nằm mơ thấy cụ già tóc bạc tặng em chiếc bút thần bằng vàng. Em nhận và cám ơn, từ đó Mã Lương dùng bút vẽ dụng cụ lao động cho người dân nghèo. Tên địa chủ biết được bắt nhốt, bỏ đói em trong chuồng ngựa. Mã Lương vẽ thang, ngựa để trốn thoát, em vẽ cung tên bắn chết tên địa chủ đang đuổi theo.

       Mã Lương vẽ tranh sơ ý làm lộ chuyện cây bút thần. Nhà vua tham lam, tàn ác bắt em vẽ của cải nhưng Mã Lương không vẽ. Vua cướp bút vẽ vàng thành thỏi đá và mãng xà. Vua đành dụ dỗ Mã Lương vẽ biển và thuyền. Cuối cùng vua và triều đình đi chơi trên biển, Mã Lương vẽ cuồng phong nhấn chìm vua và bọn quan tham.

Trả lời câu 1* (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mã Lương thuộc kiểu nhân vật rất phổ biến nào trong truyện cổ tích? Hãy kể tên một số nhân vật tương tự trong truyện cổ tích mà em biết.

- Mã Lương thuộc kiểu nhân vật có tài năng kì lạ - kiểu nhân vật rất phổ biến trong truyện cổ tích.

- Một số nhân vật tương tự: “Ba chàng thiện nghệ” (chàng bắn giỏi, chàng lặn giỏi, chàng chữa bệnh giỏi), “Thạch Sanh” (Thạch Sanh)…

Trả lời câu 2 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Những điều gì giúp cho Mã Lương vẽ giỏi như vậy? Những điều ấy có quan hệ với nhau ra sao?

* Những điều giúp Mã Lương vẽ giỏi:

- Em là một đứa bé thông minh, chăm chỉ luyện tập vẽ mỗi ngày.

- Mã Lương được thần cho cây bút thần bằng vàng để vẽ được vật như thật.

* Những điều đó có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Thần cho Mã Lương cây bút thần chứ không cho vật gì khác và cũng chỉ có Mã Lương mới được thần cho cây bút thần đó không phải là ai khác.

Trả lời câu 3 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

* Mã Lương vẽ cho người nghèo khổ:

- Mã Lương vẽ cho tất cả những nhà nghèo trong làng. Mã Lương vẽ: cuốc, cày, đèn, thùng nước…

* Mã Lương vẽ cho những kẻ tham lam (tên địa chủ và vua):

- Mã Lương vẽ mũi tên lao đúng họng tên địa chủ, hắn ngã nhào xuống đất.

- Vua bắt em vẽ rồng, phượng thì em vẽ con cóc ghẻ và con gà trụi lông xấu xí, bẩn thỉu.

- Em vẽ một chiếc thuyền buồm lớn, gió mạnh, sóng nổi dữ dội , sóng biển xô vào thuyền hết đợt này đến đợt khác nhấn chìm nhà vua.

* Đánh giá ngòi bút của Mã Lương:

- Mã Lương khi vẽ cho người nghèo không vẽ cho họ ngay thóc, gạo, tiền bạc mà em vẽ cái cuốc, thùng, cày…Điều này có ý nghĩa hết sức sâu sắc: Mã Lương không vẽ của cải vật chất để họ hưởng thụ mà chỉ đưa cho họ phương tiện để họ tự làm ra của cải. Chỉ có như vậy, họ mới biết quý trọng của cải họ làm ra.

- Mã Lương không vẽ gì cho tên địa chủ và vẽ ngược lại những điều nhà vua muốn. Điều này chứng tỏ: Mã Lương chỉ được dùng bút thần vào những việc có lý, có nghĩa, tiêu diệt kẻ ác và thực hiện công lý.

Trả lời câu 4 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Theo em, những chi tiết nào trong truyện là lí thú và gợi cảm hơn cả?

* Chi tiết cây bút thần là chi tiết lí thú và gợi cảm hơn cả:

- Chiếc bút thần là phần thưởng xứng đáng cho Mã Lương – thể hiện niềm say mê, luyện tập chăm chỉ hằng ngày.

- Cây bút thần có khả năng kì diệu: tạo ra những đồ vật như thật.

- Điều đặc biệt, chỉ ở trong tay Mã Lương, bút thần mới tạo ra được những vật như mong muốn còn ở trong tay những kẻ tham lam khác nó tạo ra những điều ngược lại:

+, Vua vẽ núi vàng => những tảng đá lớn.

+, Vua vẽ thỏi vàng dài, dài không biết bao nhiêu thước => con mãng xà.

- Cây bút thần thực hiện công lí của nhân dân: giúp đỡ người nghèo khó và trừng trị kẻ tham lam độc ác. Nó cũng thể hiện ước mơ về những khả năng kì diệu của con người.

Trả lời câu 5 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Hãy nêu ý nghĩa của truyện “Cây bút thần”.

* Ý nghĩa của truyện “Cây bút thần”:

- Thể hiện quan niệm của nhân dân về công lí xã hội: Những người chăm chỉ, tốt  bụng, thông minh được nhận phần thưởng xứng đáng còn kẻ tham lam, độc ác sẽ bị trừng trị.

- Khẳng định: Tài năng chân chính phải phục vụ nhân dân, phục vụ chính nghĩa chống lại cái ác.

- Khẳng định: Nghệ thuật chân chính thuộc về nhân dân.

- Truyện còn thể hiện ước mơ và niềm tin mãnh liệt về khả năng kì diệu của con người.

Luyện tập

Nhắc lại định nghĩa truyện cổ tích và kể tên những truyện cổ tích mà em biết:

Trả lời:

- Truyện cổ tích là loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc:

+, Nhân vật bất hạnh

+, Nhân vật dũng sĩ và nhân vật có tài năng kì lạ

+, Nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch.

+, Nhân vật là động vật

Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công.

- Những truyện cổ tích: Sọ Dừa, Thạch Sanh, Em bé thông minh, Cây khế, Tấm Cám…

Bố cục:

- Đoạn 1 (Từ đầu … đến “em vẽ cho thùng”): Mã Lương học vẽ, có được bút thần. Em dùng cây bút để vẽ công cụ lao động cho người nghèo khổ.

- Đoạn 2 (Tiếp theo … đến “phóng như bay”): Mã Lương trừng trị tên địa chủ tham lam.

- Đoạn 3 (Tiếp theo … đến “những lớp sóng hung dữ”): Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua độc ác, tham lam.

- Đoạn 4 (Còn lại): Truyền tụng về Mã Lương và cây bút.