1. Chuẩn bị - Soạn bài Gấu con chân vòng kiềng (Cánh Diều)

(SGK trang 37 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều)

- Xem lại mục Chuẩn bị bài Đêm nay Bác không ngủ đê vận dụng vào văn bản Gấu con chân vòng kiềng:

+Câu chuyện được kể trong bài thơ: Mọi người chê bai chân vòng kiều của gấu con.

+Những yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản:

• Gấu con đi dạo trong rừng nhặt quả thông bị quả rơi trúng đầu nên ngã.
• Sáo, đàn thỏ trêu chọc chân vòng kiềng của gấu.
• Gấu về nhà mách mẹ và được mẹ khuyên nhủ.
• Gấu luống cuống, vướng chân và ngã nghe cái bộp.
• Gấu con, gấu mẹ, gấu bố chân vòng kiềng.

→ Tác dụng: Khiến người đọc thấy rõ được quá trình gây dựng sự tự tin trong người gấu con.

+Một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ:

• Sử dụng từ láy: líu lo, luống cuống,…
• Từ ngữ giản dị, gần gũi với trẻ thơ

+Ý nghĩa của bài thơ và những nhận thức, tình cảm của em:

• Tự tin về bản thân mình, về những khiếm khuyết của bản thân mình.
• Không được chê bai, đánh giá ngoại hình của người khác.

- Nhà văn An-đrây A-lếch-xê-ê-vích U-xa-chốp (Andrey Alekseyevich Usachev):

+An-đrây A-lếch-xê-ê-vích U-xa-chốp sinh năm 1958 tại Mát-xcơ-va, là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch cho thiếu nhi.

+Cha của nhà thơ là người lao động, mẹ ông là một giáo viên lịch sử. Sau khi tham gia quân đội, ông đã đăng ký học Khoa Ngữ văn của Đại học bang Kalinin, năm 1987 ông tốt nghiệp với Luận văn về đề tài: "Các bài thơ về những bài thơ cho trẻ em Daniila Harmsa". Năm 1985, tác phẩm của ông bắt đầu được xuất bản trên tạp chí "Murzilka"

2. Đọc hiểu - Soạn bài Gấu con chân vòng kiềng (Cánh Diều)

*Câu hỏi giữa bài

Câu 1 trang 38 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tại sao ngoài con sáo, tác giả còn đưa thêm chi tiết “Cả đàn năm con thỏ” cùng nhận xét về “chân vòng kiềng” của gấu con?

Gợi ý:

- Tác giả muốn người đọc thấy được rằng không chỉ một mình sáo mà còn có rất nhiều con vật khác trong rừng cười nhạo đôi chân vòng kiềng ấy khiến cho gấu con xấu hổ gấp bội, khiến cậu tự ti về bản thân nhiều hơn.

Câu 2 trang 39 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tại sao gấu mẹ lại nói với gấu con về chân của mình, chân của gấu bố và khẳng định: “Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy!”?

Gợi ý:

Gấu mẹ nói như vậy là để cậu thấy rằng không phải một mình cậu như vậy, cả nhà gấu đều giống cậu vì đây là di truyền. Tuy là chân vòng kiềng nhưng ông nội là người giỏi nhất vùng nên gấu con không phải xấu hổ hay tự ti về bản thân.

*Câu hỏi cuối bài - Soạn bài Gấu con chân vòng kiềng (Cánh Diều)

(SGK trang 39 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều)

Câu 1. Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng.

Gợi ý:

Gấu con đang đi dạo nhặt những quả thông già dưới mặt đất. Gấu con bị con sáo trêu trọc là đồ chân vòng kiềng giẫm phải đuôi khi thấy cậu bị ngã do quả thông rơi vào đầu cậu và làm cậu bị vướng chân. Đàn thỏ thấy vậy liền hùa theo và trêu chọc gấu con. Vì quá xấu hổ, cậu liền về nhà mách mẹ. Cậu tủi thân khóc to vì mọi người chê cậu xấu xí. Sau khi được mẹ gấu giải thích rõ ràng cậu liền cảm thấy bản thân tuyệt vời vì những đặc điểm riêng của giống loài.

Câu 2. Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ như thế nào? Điều này có ảnh hưởng gì đến gấu con?

Gợi ý:

- Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ: Chân vòng kiềng rất xấu.

- Điều này khiến gấu con cảm thấy xẩu hổ, tự ti về bản thân mình.

Câu 3. Tại sao ở hai dòng số 43 và 44, gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin vào rừng đi dạo?

Gợi ý:

Vì cậu đã được mẹ giải thích và nhận ra chân vòng kiềng không phải một đặc điểm xấu xí, dù là chân vòng kiềng nhưng ông nội của cậu là người giỏi nhất vùng. Cậu tự hào về gia đình, về chân vòng kiềng của bản thân.

Câu 4. Theo em, ngoại hình của một người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không? Vì sao?

Gợi ý:

- Theo em, ngoại hình của một người không quan trọng lắm, nó không phải thứ quyết định nên bản chất của mỗi con người.

- Chúng ta không nên trêu chọc người khác về ngoại hình vì điều đó khiến họ cảm thấy buồn, không hòa nhập được cộng đồng. Dần dần họ sẽ trở nên tự ti và cảm thấy chán ghét bản thân mình.

I. Tìm hiểu bài thơ Gấu con chân vòng kiềng sách Cánh Diều

Bố cục bài 

- Phần 1 (5 khổ đầu): Gấu con bị loài vật khác trêu chọc về chân vòng kiềng.

- Phần 2 (Còn lại): Gấu con sau nghe mẹ giải thích rất tự tin vào chân vòng kiềng của mình.

Tìm hiểu về tác giả 

- Quê quán: Mát-xcơ-va, Nga.

- Là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch cho thiếu nhi.

II. Hướng dẫn soạn bài thơ Gấu con chân vòng kiềng chi tiết

Trả lời câu hỏi trong bài

Câu hỏi trang 38 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tại sao ngoài con sáo, tác giả còn đưa thêm chi tiết “Cả đàn năm con thỏ” cùng nhận xét về “chân vòng kiềng” của gấu con?

Trả lời: 

Tác giả muốn người đọc thấy được rằng dường như ai cũng chê bai, cười nhạo đôi chân vòng kiềng ấy khiến cho gấu con xấu hổ gấp bội, khiến cậu tự chê trách bản thân nhiều hơn.

Câu hỏi trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tại sao gấu mẹ lại nói với gấu con về chân của mình, chân của gấu bố và khẳng định: “Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy!”?

Trả lời: 

Gấu mẹ nói với gấu con những điều trên để chứng minh rằng chân vòng kiềng không xấu, cả bố mẹ và ông nội - người giỏi nhất vùng cũng có đôi chân như vậy. Chính vì điều đó, gấu con có thể cảm thấy tự hào, vui vẻ vì điều đó.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1. Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng.

Trả lời: 

Tôi đang đi dạo trong khu rừng nhỏ để nhặt những quả thông nhỏ. Đột nhiên có một quả thông rụng vào đầu khiến tôi luống cuống nên bị ngã. Chị sáo liền trêu chọc tôi. Thấy vậy, đàn thỏ cũng hùa theo nói tôi là chân vòng kiềng. Tất cả mọi người đều hùa theo nói tôi như vậy. Tôi buồn bã trở về nhà mách mẹ. Mẹ lại ngạc nhiên nói rằng đôi chân vòng kiềng rất đẹp. Cả bố, mẹ và ông nội - người giỏi nhất vùng cũng đều có đôi chân như thế. Tôi nghe lời mẹ nên cảm thấy vui vẻ và tự tin hơn.

Câu 2. Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ như thế nào? Điều này có ảnh hưởng gì đến gấu con? 

Trả lời: 

- Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ: Chân vòng kiềng rất xấu.

- Điều này khiến gấu con cảm thấy xẩu hổ, tự ti về bản thân mình.

Câu 3. Tại sao ở hai dòng số 43 và 44, gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin vào rừng đi dạo?

Trả lời: 

Gấu con đã lắng nghe lời khuyên của mẹ, nhận ra đôi chân vòng kiềng không hề xấu mà còn tự hào hơn.

Câu 4. Theo em, ngoại hình của một người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không? Vì sao?

Trả lời: 

- Theo em, ngoại hình của một người không quan trọng lắm, nó không phải thứ quyết định nên bản chất của mỗi con người.

- Chúng ta không nên trêu chọc người khác về ngoại hình vì điều đó khiến họ cảm thấy buồn, không hòa nhập được cộng đồng. Dần dần họ sẽ trở nên tự ti và cảm thấy chán ghét bản thân mình.

III. Tổng kết soạn bài Gấu con chân vòng kiềng

Giá trị Nội dung 

 - Gấu con chân vòng kiềng nêu lên vấn đề về ngoại hình của con người. Bài thơ khẳng định ngoại hình không quan trọng và không nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài.

Nghệ thuật 

- Thể thơ năm chữ cùng các biện pháp nghệ thuật: điệp ngữ, hoán dụ,...

VI. Từ câu chuyện của gấu con trong Gấu con chân vòng kiềng, hãy nêu suy nghĩ của anh chị về vấn đề miệt thị ngoại hình

Xã hội ngày càng phát triển, con người đòi hỏi những thứ tốt đẹp để đáp ứng nhu cầu của bản thân, quan niệm về vẻ đẹp của con người cũng vì thế mà gây nên nhiều ý kiến

Xã hội ngày càng phát triển, con người đòi hỏi những thứ tốt đẹp để đáp ứng nhu cầu của bản thân, quan niệm về vẻ đẹp của con người cũng vì thế mà gây nên nhiều ý kiến. Người cho rằng đẹp nhân tạo còn hơn xấu tự nhiên, có người lại cho rằng vẻ đẹp tự nhiên là quan trọng nhất. Tuy nhiên, đẹp hay xấu không phải là vấn đề quá to tát mà việc đem ngoại hình của người khác ra bình phẩm rồi miệt thị mới thực sự là vấn đề nhức nhối hiện nay. 

Chắc hẳn chúng ta đã quen thuộc hoặc không ít lần bắt gặp thuật ngữ “body shaming” - một thuật ngữ ám chỉ lời nói, hành động miệt thị ngoại hình của người khác. Miệt thị ngoại hình là gì? Là bình phẩm, chê bai các đường nét trên khuôn mặt, các bộ phận trên cơ thể hay chiều cao cân nặng của một ai đó. Đôi khi người ta miệt thị chính người quen của mình hoặc thậm chí là những người họ chỉ vừa lướt qua trên phố. Chỉ cần ngoại hình không thuận theo số đông là nghiễm nhiên trở thành tâm điểm của “body shaming”. Có những người sinh ra với chiếc mũi tẹt, đôi mắt một mí, xương hàm hô hay chân vòng kiềng…; có những người có thân hình quá béo hay quá gầy, quá cao hay quá thấp...cũng vô tình trở thành tâm điểm bàn tán của người khác. Chúng ta phải hiểu rằng thân thể của mỗi người đâu có được tự quyết định, họ sinh ra với hình hài mà ba mẹ họ cho, dù đẹp hay xấu cũng không ai có quyền mang điều đó ra để miệt thị, coi thường. Bởi gu thẩm mỹ của mỗi người là khác nhau, song điều đó không cho phép ta chê bai người khác, có thể ta thấy không đẹp, nhưng với họ lại là một điều tuyệt vời mà tạo hóa ban cho.

Có cô người mẫu nọ mang vẻ đẹp với đôi mắt một mí, mảnh khảnh cùng với khả năng trình diễn xuất sắc trở thành người mẫu Việt Nam đầu tiên được một hãng thời trang nổi tiếng thế giới mời tham gia chiến dịch quảng bá toàn cầu, sau khi bức ảnh được đăng tải đã có nhiều ý kiến trái chiều xảy ra. Người ta khen cô này có vẻ đẹp mang đậm nét Á Châu, một vài người lại bình luận chê bai cô này “xấu”, dè bỉu hãng thời trang này “gu mặn” khi chọn cô này. Đối mặt với những bình luận trái chiều ấy, cô người mẫu này vẫn tự tin, cô ấy đã và đang gặt hái được rất nhiều thành công với ngoại hình và khả năng của mình. Tuy nhiên không phải ai cũng mạnh mẽ và tự tin như cô người mẫu ấy, có không ít người vì bị miệt thị ngoại hình mà trở nên bi quan, tự ti dẫn đến lựa chọn cách giải quyết tiêu cực nhất đó là tự hủy hoại bản thân.

Việc đem ngoại hình của người khác ra bình luận và chê bai đem lại hậu quả rất khôn lường, nó không chỉ làm tổn thương tinh thần của người khác mà còn biến những con người dè bỉu kia trở thành những kẻ xấu tính. Đó là một phong cách sống không mấy tốt đẹp. Chúng ta không nên và không có quyền đem ngoại hình của bất cứ ai ra chê bai bởi nếu chúng ta chê bai một ai đó thì cũng sẽ có người khác đem ngoại hình của ta ra mà dè bỉu. Bên cạnh những người miệt thị ngoại hình người khác thì vẫn có phần đông những người tôn trọng và đề cao vẻ đẹp của mỗi cá nhân khác nhau, họ không hề bình phẩm, không hạ thấp ngoại hình của người khác bởi mỗi người đều mang một hình hài khác nhau. 

Thật vậy, hình hài ba mẹ ban cho không có lý nào mà ta tự ti với ngoại hình đó và những người khác càng không có quyền đem nó ra để chê bai, miệt thị. Vì một xã hội dân chủ văn minh hãy nói không với “body shaming”, nói không với miệt thị ngoại hình.

Phần I: CHUẨN BỊ

Trả lời câu 1 (trang 37 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Xem lại mục Chuẩn bị trong bài Đêm nay Bác không ngủ để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

Phương pháp giải:

Xem lại mục Chuẩn bị ở bài Đêm nay Bác không ngủ từ đó lần lượt trả lời các câu hỏi đối với văn bản này.

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ kể về câu chuyện của một chú gấu chân vòng kiềng.

- Những yếu tố tự sự trong bài thơ: kể lại một lần chú gấu bị ngã và bị trêu chọc chân vòng kiềng khiến cậu xấu hổ. Trở về nhà nghe lời mẹ nói, cậu đã lấy được tự tin không hề thấy xấu hổ

- Đặc sắc về:

+ Hình thức: thể thơ 5 chữ

+ Nội dung: yếu tố tự sự được xen kẽ khéo léo trong mỗi câu thơ, nội dung bài thơ về câu chuyện chú gấu rất dễ thương, nhẹ nhàng.

Trả lời câu 2 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Đọc trước bài thơ Gấu con chân vòng kiềng, tìm hiểu thêm về nhà thơ An-dray A-lech-xe-e-vich U-xa-chop( Andrey Alekseyevic Usachev)

Phương pháp giải:

Em tham khảo thêm từ sách vở, internet.

Lời giải chi tiết:

Andrey Alekseyevic Usachev là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch cho thiếu nhi. Ông sinh tại Mat-xcơ-va, có tác phẩm xuất bản từ năm 1985.

Phần II: ĐỌC HIỂU

Câu hỏi giữa bài

Trả lời câu 1 (trang 38 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tại sao ngoài con sáo, tác giả còn đưa thêm chi tiết "Cả đàn năm con thỏ" cùng nhận xét về "chân vòng kiềng" của gấu con?

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ về hiệu ứng đám đông.

Lời giải chi tiết:

Vì tác giả muốn đẩy tình huống lên cao, khi thêm chi tiết cả đàn năm con thỏ cũng cười nhạo nhận xét về chân vòng kiềng của gấu con khiến gấu con càng cảm thấy như tất cả mọi người đều đang cười nhạo mình là lí do gấu con xấu hổ gấp bội.

Trả lời câu 2 (trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tại sao gấu mẹ lại nói với gấu con về chân của mình, chân của gấu bố và khẳng định: "Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy"

Phương pháp giải:

Đọc kĩ lời khuyên và giọng điệu của gấu mẹ.

Lời giải chi tiết:

- Bởi gấu mẹ muốn gấu con không nên xấu hổ vì chuyện chân con vòng kiềng.

- Gấu mẹ lí giải cho gấu con hiểu rằng chân vòng kiềng của con được di truyền lại từ ông và bố, ông nội chân vòng kiềng nhưng ông vẫn là người giỏi nhất vùng, chính vì thế con nên thấy tự hào và không cần phải xấu hổ vì chúng.

CH cuối bài

Trả lời câu 1 (trang 38 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng.

Phương pháp giải:

Kể lại các sự việc chính trong bài thơ xoay quanh nhân vật gấu con.

Lời giải chi tiết:

      Một ngày nọ, gấu con đi dạo trong rừng nhỏ. Đột nhiên, khi đang nhặt thông và hát líu lo, một quả thông rơi trúng gấu con. Gấu con loạng choạng, vấp phải chân và ngã cái bộp. Thấy gấu con bị ngã, con sáo trên cành hét to trêu chọc "Ê gấu, chân vòng kiềng/ Giẫm phải đuôi à nhóc". Rồi lại đến cả năm con thỏ trong bụi hùa theo rồi hét thật to "đến xấu". Thế rồi ai cũng biết, tất cả đều chê bai. Gấu con tủi thân chạy về mách mẹ "Con thà chết còn hơn". Nó nấp sau cánh tủ, khóc nức vì bị cả khu rừng trêu chân vòng kiềng xấu. Ngạc nhiên thay, mẹ gấu khen chân gấu rất đẹp, mẹ luôn tự hào. Cả mẹ, bố chân đều cong và ông nội - con gấu giỏi nhất vùng - cũng vậy. Gấu con nghe vậy thì bình tâm trở lại, ăn bánh mật và bước ra kiêu hãnh, vui vẻ hét to "Chân vòng kiềng là ta/ Ta vào rừng đi dạo!".

Trả lời câu 2 (trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ như thế nào? Điều này có ảnh hưởng như thế nào đến gấu con?

Phương pháp giải:

Đọc lại các lần sáo và thỏ nói chuyện về gấu.

Lời giải chi tiết:

- Trong cảm nhận của sáo và thỏ, ngoại hình của gấu con rất xấu.

- Điều này đã khiến gấu buồn, tủi thân khóc nức nở.

Trả lời câu 3 (trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tại sao ở hai dòng thơ 43 và 44, gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin vào rừng đi dạo?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ đoạn cuối và trả lời.

Lời giải chi tiết:

Bởi vì gấu con thấy chân vòng kiềng không có gì đáng xấu hổ cả. Người tài giỏi như ông nội cũng chân vòng kiềng. Và mẹ của gấu đã khuyên nhủ, giải thích, tiếp thêm sức mạnh và sự tự tin cho gấu.

Trả lời câu 4 (trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Theo em ngoại hình của một người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không?

Phương pháp giải:

Em tự suy nghĩ và trả lời.

Lời giải chi tiết:

Ngoại hình của một người không quan trọng. Chúng ta không nên trêu chọc người khác về ngoại hình của họ. Bởi vì ngoại hình không quyết định tài năng hay tích cách của họ.

Tóm tắt tác phẩm Gấu con chân vòng kiềng

Một ngày nọ, gấu con đi dạo trong rừng nhỏ. Đột nhiên, khi đang nhặt thông và hát líu lo, một quả thông rơi trúng gấu con. Gấu con loạng choạng, vấp phải chân và ngã cái bộp. Thấy gấu con bị ngã, con sáo trên cành hét to trêu chọc "Ê gấu, chân vòng kiềng/ Giẫm phải đuôi à nhóc". Rồi lại đến cả năm con thỏ trong bụi hùa theo rồi hét thật to "đến xấu". Thế rồi ai cũng biết, tất cả đều chê bai. Gấu con tủi thân chạy về mách mẹ "Con thà chết còn hơn". Nó nấp sau cánh tủ, khóc nức vì bị cả khu rừng trêu chân vòng kiềng xấu. Ngạc nhiên thay, mẹ gấu khen chân gấu rất đẹp, mẹ luôn tự hào. Cả mẹ, bố chân đều cong và ông nội - con gấu giỏi nhất vùng - cũng vậy. Gấu con nghe vậy thì bình tâm trở lại, ăn bánh mật và bước ra kiêu hãnh, vui vẻ hét to "Chân vòng kiềng là ta/ Ta vào rừng đi dạo!".

Bố cục văn bản Gấu con chân vòng kiềng

Có thể chia văn bản thành 2 phần:

- Phần 1 (Từ đầu đến ...Đi dạo trong rừng nhỏ...): Mọi người chê bai gấu con

- Phần 2 (Còn lại): Gấu con tự hào về bản thân

Nội dung chính bài Gấu con chân vòng kiềng

Bài thơ Gấu con chân vòng kiềng nêu lên vấn đề về ngoại hình bên ngoài của con người và cách đánh giá chúng. Qua đó khẳng định ngoại hình không quan trọng và chúng ta không nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài.

Đọc hiểu văn bản: Gấu con chân vòng kiềng

1. Tại sao cả con sáo và năm con thỏ đều chê bai về chân vòng kiềng của gấu con?

- Nếu chỉ có chim sáo chê bai và trêu chọc về chân vòng kiềng của gấu con thì không có gì đáng nói. Nhưng ở đây, cả khu rừng đều chê bai chân vòng kiềng của gấu con xấu, đây tình huống lên cao trào, làm cho gấu con cảm thấy mình thật sự xấu, dẫn đến xấu hổ, chạy về nhà mách mẹ.

2. Giải thích về lời khuyên của gấu mẹ?

- Gấu mẹ sợ gấu buồn nên đưa ra lý do cùng lời động viên gấu con, rằng chân vòng kiềng không hề xấu mà còn là dấu hiệu của những người thông minh. 

Trả lời câu hỏi bài soạn Gấu con chân vòng kiềng

1. Kể lại câu chuyện bằng ngôn ngữ tự sự ngôi thứ nhất

Tôi đang dạo chơi trong rừng thì gặp cô chim sáo. Vừa định chào cô thì cô đã buông lời trêu ghẹo tôi “Ê gấu chân vòng kiềng”. Rồi các bạn thỏ trong bụi rậm cũng bàn tán xôn xao, cười nhạo về đôi chân của tôi. “Chân của mình xấu đến thế sao?” - Tôi thầm nghĩ. Vì quá xấu hổ, tôi chạy một mạch về nhà mách mẹ.

Về đến nhà, tôi òa khóc và kể cho mẹ nghe về chuyện mình bị trêu chọc ở rừng. Mẹ nhẹ nhàng bảo “Chân mẹ vòng kiềng nhé / Cả chân bố cũng cong / Vòng kiềng giỏi nhất vùng / Chính là ông nội đấy!” Nghe đến đây, mắt tôi ráo hoảnh, rửa sạch chân tay rồi ngồi ăn bánh mật mẹ cho. Tôi thầm nghĩ, do mọi người không biết về tài năng của những người chân vòng kiềng nên mới bảo thế. Rồi tôi lại vui vẻ dạo chơi trong rừng, còn tự xưng “Chân vòng kiềng là ta”

2. Ngoại hình của gấu con trong mắt sáo và thỏ ra sao? Điều này khiến tâm trạng của gấu con như thế nào? 

Soạn bài Gấu con chân vòng kiềng

- Chim sáo và thỏ cảm thấy gấu con rất xấu vì có đôi chân cong vòng kiềng

- Điều này đã khiến gấu con xấu hổ và mặc cảm về ngoại hình của mình.

3. Tại sao câu 43 và 44 gấu con lại kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng của mình?

- Vì gấu con được nghe mẹ an ủi và giải thích, rằng chân vòng kiềng không có gì đáng xấu hổ, cả nhà gấu đều có chân vòng kiềng, thậm chí ông nội của gấu con còn là một con gấu rất tài giỏi. Nên gấu con cảm thấy tự hào về bản thân.

4. Ngoại hình một người có quan trọng không? Chúng ta nên hay không khi trêu chọc ngoại hình của một người? Vì sao?

- Có ngoại hình ta sẽ có lợi trong rất nhiều lĩnh vực, nhưng ngoại hình không phải là tất cả. Quan trọng là cách sống của một người. 

- Chúng ta không nên đem ngoại hình của người khác ra trêu chọc. Bởi vì không ai là không muốn sinh ra được xinh đẹp và hoàn hảo, nhưng cũng không ai có thể lựa chọn được khi mình sinh ra. Vì vậy, trêu chọc về ngoại hình của người khác sẽ khiến bản thân trở thành một người vô duyên và thiếu tinh tế, đồng thời gây tổn thương cho người khác. 

1. Chuẩn bị

- Bài thơ kể về câu chuyện: Một chú gấu có chân vòng kiềng.

- Yếu tố tự sự: Kể lại việc một lần chú gấu bị ngã, bị trêu chọc vì chân vòng kiềng nên cậu xấu hổ. Gấu trở về nhà kể cho mẹ, được mẹ khuyên nhủ nên đã lấy được tự tin không hề thấy xấu hổ.

- Đặc sắc về hình thức nghệ thuật: thể thơ năm chữ ngắn gọn, giọng điệu hồn nhiên…

- Tác giả U-xa-chốp sinh năm 1958 tại Mát-xcơ-va. Ông là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch cho thiếu nhi, có tác phẩm xuất bản từ năm 1985.

2. Đọc hiểu

Câu 1. Tại sao ngoài con sáo, tác giả còn đưa thêm chi tiết “Cả đàn năm con thỏ” cùng nhận xét về “chân vòng kiềng” của gấu con.

Tác giả đưa thêm chi tiết trên khiến cho gấu con cảm thấy tất cả mọi người đang cười chê mình, điều đó làm nó xấu hổ, tủi thân hơn.

Câu 2. Tại sao gấu mẹ lại nói với gấu con về chân của mình, chân của gấu bố và khẳng định: “Vòng kiềng giỏi nhất vùng/Chính là ông nội đấy”.

Gấu mẹ nói với gấu con những điều trên để chứng minh rằng chân vòng kiềng không xấu, cả bố mẹ và ông nội - người giỏi nhất vùng cũng có đôi chân như vậy. Chính vì điều đó, gấu con có thể cảm thấy tự hào, vui vẻ vì điều đó.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng.

Tôi đang đi dạo trong khu rừng nhỏ để nhặt những quả thông nhỏ. Đột nhiên có một quả thông rụng vào đầu khiến tôi luống cuống nên bị ngã. Chị sáo liền trêu chọc tôi. Thấy vậy, đàn thỏ cũng hùa theo nói tôi là chân vòng kiềng. Tất cả mọi người đều hùa theo nói tôi như vậy. Tôi buồn bã trở về nhà mách mẹ. Mẹ lại ngạc nhiên nói rằng đôi chân vòng kiềng rất đẹp. Cả bố, mẹ và ông nội - người giỏi nhất vùng cũng đều có đôi chân như thế. Tôi nghe lời mẹ nên cảm thấy vui vẻ và tự tin hơn.

Câu 2. Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ như thế nào? Điều này có ảnh hưởng gì đến gấu con?

• Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ: Có đôi chân vòng kiềng rất xấu.
• Điều này khiến gấu con cảm thấy tủi thân, xấu hổ và tự ti.

Câu 3. Tại sao ở hai dòng số 43 và 44, gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin vào rừng đi dạo?

Gấu con đã lắng nghe lời khuyên của mẹ, nhận ra đôi chân vòng kiềng không hề xấu mà còn tự hào hơn.

Câu 4. Theo em, ngoại hình của một người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không? Vì sao?

• Ngoại hình của một người có quan trọng, nhưng không phải là yếu tố quyết định tất cả.
• Chúng ta không nên trêu chọc về ngoại hình của người khác. Bởi không ai sinh ra đã đẹp đẽ, hoàn hảo. Lời trêu chọc sẽ vô tình gây ra sự tổn thương, khiến họ trở nên tự tin hơn.

Tác giả

- An-đrây A-lếch-xê-ê-vich U-xa-chốp là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch cho thiếu nhi. 

- Ông sinh tại Matxcơva, có tác phẩm xuất bản từ năm 1985.

Tác phẩm

I. Tìm hiểu chung

Thể thơ: 5 chữ.

Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp tự sự và miêu tả.

Bố cục: 2 phần.

- Phần 1 (5 khổ đầu): Gấu con bị loài vật khác trêu chọc về chân vòng kiềng.

- Phần 2 (Còn lại): Gấu con sau nghe mẹ giải thích rất tự tin vào chân vòng kiềng của mình.

II. Giá trị nội dung, nghệ thuật

Giá trị nội dung

- Gấu con chân vòng kiềng nêu lên vấn đề về ngoại hình của con người. Bài thơ khẳng định ngoại hình không quan trọng và không nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài.

Giá trị nghệ thuật

- Thể thơ năm chữ cùng các biện pháp nghệ thuật: điệp ngữ, hoán dụ,...

Chuẩn bị

Câu hỏi trang 37 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Đọc trước bài thơ Gấu con chân vòng kiềng, tìm hiểu thêm về nhà thơ An-dray A-lech-xe-e-vich U-xa-chop( Andrey Alekseyevic Usachev) 

Trả lời:

– Andrey Alekseyevich Usachev (Андрей Алексеевич Усачёв, 1958-) là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch cho thiếu nhi. 

– Ông sinh tại Matxcơva, 

– Có tác phẩm xuất bản từ năm 1985.

Đọc hiểu

Trong khi đọc

Câu hỏi trang 38 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Tại sao ngoài con sáo, tác giả còn đưa thêm chi tiết “Cả đàn năm con thỏ” cùng nhận xét về ” chân vòng kiềng” của gấu con

Trả lời:

– Sở dĩ tác giả đưa thêm chi tiết cả đàn năm con thỏ cũng vào trêu trọc gấu vì tác giả muốn đẩy tình huống lên cao, không chỉ một người chê mà rất nhiều người chê bai, cười nhạo đôi chân vòng kiềng của gấu.

Câu hỏi trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Tại sao gấu mẹ lại nói với gấu con về chân của mình, chân của gấu bố và khẳng định:” Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy”

Trả lời:

– Bởi mẹ muốn gấu thoát ra khỏi cảm giác mặc cảm tự ti về bản thân, muốn cho con hiểu rằng đôi chân vòng kiềng không hề xấu, nó không phải là khuyết điểm. Với đôi chân vòng kiềng ta vẫn có thể làm rất nhiều việc như ông, bố mẹ gấu.

Sau khi đọc

Câu 1 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng

Trả lời:

Sáng nay khi đang vui vẻ đi dạo trong khu rừng nhỏ. Bỗng từ đâu một quả thông già rơi xuống làm vướng chân tôi, tôi làm tôi loạng choạng và bị ngã. Trên cây bạn sáo hét thật to trêu chọc tôi là đồ chân vòng kiềng. Thế rồi các bé thỏ cũng từ đâu chui ra hùa vào trêu chọc đôi chân của tôi. Tôi giận lắm và rất buồn về nhà tôi mách mẹ, mẹ giảng giải cho tôi hiểu đôi chân tôi không hề xấu nó rất đẹp và khỏe mạnh. Như chân bố và mẹ cũng vòng kiềng đó thôi, hay như ông nội dù đôi chân vòng kiềng nhưng ông là người giỏi nhất làng. Nghe mẹ nói thế tôi bình tâm nghĩ lại và thấy rất tự hào về đôi chân của mình. Buổi chiều đó, tôi chạy vào vườn đi dạo và hét thật to “- Chân vòng kiềng là ta/ Ta vào rừng đi dạo”.

Câu 2 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Ngoại hình của con gấu trong cảm nhận của sáo và thỏ như thế nào? Điều này có ảnh hưởng gì đến gấu con?

Trả lời:

– Trong cảm nhận của thỏ và sáo đôi chân vòng kiềng của gấu rất xấu. Vì vậy mà gấu rất tự ti, mặc cảm, buồn bã với đôi chân đó.

Câu 3 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Tại sao ở hai dòng thơ số 43 và 44, gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin vào rừng đi dạo?

Trả lời:

– Gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng và tự tin đi dạo trong rừng vì nó đã được mẹ giải thích về đôi chân đó, là một đôi chân rất đẹp và khỏe mạnh, mẹ rất tự hào về đôi chân đó. Ông nội, bô, mẹ đều là những người có đôi chân vòng kiềng nhưng đều rất khỏe mạnh và tài giỏi. Nên nó hoàn toàn có thể tự tin vào đôi chân của mình.

Câu 4 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Theo em, ngoại hình của một con người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không? Vì sao?

Trả lời:

– Theo em, ngoại hình của một con người có quan trọng nhưng không phải là tất cả, thứ quan trọng nhất đó là phẩm chất, nhân cách của con người đó.

– Chúng ta không nên trêu chọc người khác về ngoại hình vì đó là một tính cách rất xấu, việc làm đó sẽ gây ra nhiều tổn thương cho người khác.