Tri thức Ngữ Văn

1. Tri thức đọc hiểu

- Truyện là một loại tác phẩm văn học, sử dụng phương thức kể chuyện, bao gồm các yếu tố chính như: cốt truyện, bối cảnh, nhân vật…

- Chi tiết tiêu biểu là chi tiết gây ấn tượng, cảm xúc mạnh đối với người đọc, góp phần quan trọng tạo nên hình tượng nghệ thuật gợi cảm và sống động trong tác phẩm.

- Ngoại hình của nhân vật là những biểu hiện đặc điểm bên ngoài của nhân vật thể hiện qua hình dáng, nét mặt, trang phục.

- Ngôn ngữ nhân vật là lời nói của nhân vật trong tác phẩm, thường được nhận biết về mặt hình thức qua các dấu hiệu như: câu nói được đặt thành dòng riêng và có gạch đầu dòng; câu nói được đặt trong ngoặc kép sau dấu hai chấm.

- Hành động của nhân vật là những động tác, hoạt động của nhân vật, những hành vi, ứng xử của nhân vật với những nhân vật khác và với các sự vật, hiện tượng trong tác phẩm.

- Ý nghĩa của nhân vật là những suy nghĩ của nhân vật về con người, sự vật hay sự việc nào đó. Ý nghĩ thể hiện một phần tính cách, tình cảm, cảm xúc, của nhân vật, chi phối hành động của nhân vật.

2. Tri thức tiếng Việt

- Văn bản là sản phẩm của hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ, thường là tập hợp các câu, đoạn, hoàn chỉnh về nội dung và hình thức, có tính liên kết chặt chẽ và nhằm đạt mục tiêu giao tiếp nhất định.

- Đoạn văn là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, thường do nhiều câu tạo thành với những đặc điểm:

• Biểu đạt một nội dung tương đối trọn vẹn.
• Bắt đầu từ chỗ viết hoa lùi vào đầu dòng và kết thúc bằng dấu câu dùng để ngắt đoạn.
• Có thể có câu chủ đề hoặc không có câu chủ đề. Câu chủ đề nêu ý chính trong đoạn văn. Câu chủ đề có thể đứng cuối hoặc đầu đoạn văn.

Soạn bài Gió lạnh đầu mùa

1. Chuẩn bị đọc

Câu 1. Dựa vào nhan đề, em đoán xem văn bản này viết về điều gì?

Dựa vào nhan đề, em dự đoán nhà văn sẽ kể câu chuyện diễn ra vào mùa đông.

Câu 2. Em đã bao giờ làm một việc tốt nhưng bị người khác hiểu lầm và chê trách hay chưa?

Ví dụ: Khi nhặt được một số tiền, nhưng bị hiểu lầm là ăn cắp…

2. Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1. Hình ảnh Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống của những đứa trẻ nghèo?

Hình ảnh Cúc, Xuân, Tý gợi về cuộc sống thiếu thốn của những đứa trẻ nghèo. Vào mùa đông lạnh giá, chúng không có được một chiếc áo lành lặn để mặc. Những cơn gió lạnh khiến “ môi chúng nó tím lại và qua những chỗ áo rách, da thịt thâm đi. Mỗi cơn gió đến, chúng lại run lên, hàm răng đập vào nhau”.

Câu 2. Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện tính cách gì của hai chị em?

Hai chị em Sơn giàu lòng yêu thương, sự tốt bụng và biết chia sẻ đối với mọi người xung quanh.

Câu 3. Theo em, trong đoạn tiếp theo, chị em Sơn sẽ gặp chuyện gì?

Theo em, trong đoạn tiếp theo, chị em Sơn có thể sẽ bị mẹ mắng vì tự ý mang áo của em cho cái Hiên.

3. Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1. Chỉ ra một số từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn dưới đây:

Sơn bây giờ mới chợt nhớ ra là mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa. Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã nhớ thương đến em Duyên ngày trước vẫn chơi cùng với Hiên, đùa nghịch ở vườn nhà. Một ý nghĩ tốt bỗng thoáng qua trong trí, (...).

Gợi ý: Một số từ ngữ thể hiện ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn: chợt nhớ, thấy động lòng thương, nhớ thương, ý nghĩ tốt.

Câu 2. Các sự việc chính trong Gió lạnh đầu mùa có thể tóm tắt thành chuỗi như sau:

đ. Mẹ Hiên mang áo bông sang nhà trả lại, may mắn được mẹ Sơn và Lan cho vay tiền mua áo ấm cho Hiên.

Em hãy cho biết:

• Các sự việc trên liên quan với nhau như thế nào?
• Nếu không có sự việc (c) thì có xảy ra sự việc (đ) hay không?

Gợi ý:

- Các sự việc trên liên quan chặt chẽ với nhau, sự việc trước dẫn đến sự việc sau.

Nếu không có sự việc hai chị em Sơn đem áo của Duyên cho Hiên, thì cũng không thể dẫn đến việc mẹ Hiên mang áo sang trả. Sự việc c là nguyên nhân dẫn đến sự việc.

Câu 3. Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách gì của Sơn và Lan? Hành động ấy có ý nghĩa gì với Hiên?

• Hành động cho áo góp phần thể hiện sự tốt bụng, giàu tình yêu thương của Sơn và Lan.
• Hành động ấy giúp Hiên cảm nhận được sự ấm áp của tình người ngay giữa mùa đông lạnh giá.

Câu 4. Vì sao người mẹ không trách mắng Sơn và Lan? Hành động của hai đứa trẻ đã tác động thế nào đến cách ứng xử của hai người mẹ ở cuối truyện?

- Người mẹ không trách mắng Sơn và Lan vì hành động đó thể hiện đức tính tốt đẹp, tấm lòng biết sẻ chia của hai chị em.

- Hành động của hai đứa trẻ đã dẫn đến cách ứng xử của hai người mẹ ở cuối truyện. Mẹ Hiên đem chiếc áo trả lại, còn mẹ Sơn đã cho mẹ Hiên mượn năm hào để may áo cho con.

Câu 5. Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ lấy chiếc áo bông của em Duyên đem cho Hiên là đáng khen hay đáng trách? Vì sao?

Hành động của Lan và Sơn vừa đáng khen vừa đáng trách. Đáng khen vì đã thể hiện được tấm lòng tốt đẹp của chị em Sơn. Đáng trách vì chiếc áo là kỉ niệm về em Duyên, mà Lan và Sơn đã tự ý quyết định mà chưa xin phép mẹ.

Câu 6. Văn bản này viết về đề tài gì?

Đề tài: Tình yêu thương của con người.

Câu 7. Nêu chủ đề của câu chuyện.

Chủ đề: Truyện Gió lạnh đầu mùa cho thấy sự khác biệt giữa những đứa trẻ sống trong gia đình khá giả và nghèo khó. Đồng thời, truyện còn ca ngợi tình yêu thương, tấm lòng nhân ái của con người.

Tóm tắt

Hai chị em Lan và Sơn ra chợ chơi với lũ bạn. Thấy cái Hiên chỉ mặc một manh áo rách tả tơi, hở cả lưng và tay, đứng co ro bên cột quản. Rồi chị em Sơn thấy thương quá liền hăm hở chạy về nhà lấy cái áo bông em Duyên đem cho cái Hiên…Vú già biết chuyện. Hai chị em Sơn và Lan lo mẹ đánh đòn, mãi đến chập tối mới dắt tay nhau khép nép về nhà. Mẹ cái Hiên đem áo đến trả. Mẹ Sơn cho mẹ cái Hiên vay năm hào về may áo cho con. Bà nhẹ nhàng, âu yếm ôm hai con vào lòng mà bảo: ‘Hai con tôi quỷ quá, dám tự do lẩy áo đem cho người ta, không sợ mẹ mắng ư?’.

Bố cục

Có thể chia văn bản thành 2 đoạn:

- Đoạn 1 (Từ đầu đến …tự nhiên thấy ấm áp, vui vui): Hoàn cảnh, lí do dẫn đến việc chị em Sơn đem áo bông cũ cho Hiên.

- Đoạn 2 (Còn lại): Sự việc trả áo của mẹ con Hiên

Nội dung chính

Câu chuyện kể về lòng nhân hậu, thương người của hai chị em Lan và Sơn khi đem áo bông cũ cho Hiên, giúp Hiên được tránh rét. Câu chuyện được kết thúc một cách nhẹ nhàng, mẹ Hiên trả lại áo và mẹ Sơn cho vay tiền. Qua đó ta thấy được sự lan tỏa của tình thương, người này là điểm tựa tinh thần cho người kia.

Gió lạnh đầu mùa

* Chuẩn bị đọc

Dựa vào nhan đề, em đoán xem văn bản này viết về điều gì?

Dựa vào nhan đề, em đoán văn bản này viết về những cơn gió lạnh đầu mùa 

Em đã bao giờ làm một việc tốt nhưng bị người khác hiểu lầm và chê trách hay chưa?

Em đã từng làm một việc tốt nhưng bị hiểu lầm và chê trách. Đó là em đã nhặt được đồ rơi, chuẩn bị đem nộp nhờ thầy phụ trách tìm người mất đồ để trả lại nhưng lại bị hiểu lầm thành ăn cắp đồ của người đó.

* Trải nghiệm cùng văn bản

Liên hệ

Hình ảnh Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống của những đứa trẻ nghèo?

-  Hình ảnh của Cúc, Xuân, Tý ,Túc gợi cho em hình ảnh về cuộc sống của những đứa trẻ nghèo khổ cơ cực, đến nỗi một cái áo lành lặn để mặc cũng không có.

- Vì khi những cơn gió lạnh đầu mùa đến, chúng vẫn mặc bộ quần áo ngày thường được may vá nhiều chỗ, rét đến nỗi “môi chúng nó tím lại”, “da thịt thâm” đi, răng thì “đập vào nhau”. 

- Hình ảnh ấy khiến em cảm thấy buồn và thương xót vô cùng cho cuộc sống của những đứa trẻ nghèo khổ, bần hàn.

Suy luận

Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện tính cách gì của hai chị em?

- Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện chị em Sơn có lòng tốt, bao dung, đùm bọc những đứa trẻ nghèo. 

Hay còn nói cách khác là chị em Sơn có lòng trắc ẩn với cuộc sống nghèo khổ.

Dự đoán

Theo em, trong đoạn tiếp theo, chị em Sơn sẽ gặp chuyện gì?

 - Theo em, đoạn tiếp theo hai chị em Sơn được mẹ khen, vì có lòng tốt giúp đỡ người nghèo khổ hoặc bị mẹ trách mắng, vì tự ý lấy áo mẹ mua đem cho người khác.

* Suy ngẫm và phản hồi

Chỉ ra một số từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn dưới đây:

Sơn bây giờ mới chợt nhớ ra là mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa. Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã nhớ thương đến em Duyên ngày trước vẫn chơi cùng với Hiên, đùa nghịch ở vườn nhà. Một ý nghĩ tốt bỗng thoáng qua trong trí, (...).

Trả lời:

- Một số từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn:

 + chợt nhớ, động lòng thương, nhớthương, ýnghĩ tốt

Các sự việc chính trong Gió lạnh đầu mùa có thể tóm tắt thành chuỗi như sau:

a) Những cơn gió lạnh đầu mùa thổi đến phố chợ.

b) Chị em Lan, Sơn xúng xính trong những chiếc áo ấm đắt tiền; những đứa trẻ nghèo hàng xóm vẫn mặc những chiếc áo mong manh thường ngày; riêng Hiên vẫn mặc chiếc áo rách tơi tả, đang co ro vì lạnh.

c) Ái ngại về hoàn cảnh của Hiên, Sơn và Lan quyết định về nhà lấy áo bông của Duyên (đứa em xấu số), giấu mẹ, mang sang cho Hiên.

d) Chuyện đến tai người nhà, Sơn và Lan sợ bị mẹ mắng. đi đòi lại áo không được, không dám về nhà.

đ) Mẹ Hiên mang áo bông sang nhà trả lại, may mắn được mẹ Sơn và Lan cho vay tiền mua áo ấm cho Hiên.

Em hãy cho biết:

Các sự việc trên liên quan với nhau như thế nào?

Nếu không có sự việc (c) thì có xảy ra sự việc (d) hay không?

Trả lời:

- Các sự việc trên liên quan chặt chẽ với nhau, có sự kiệ trước đã xảy ra mới có sự kiện tiếp theo.

- Nếu không có sự kiện (c) thì sẽ không có sự kiện (d) vì có hành động cho áo Hiên của hai chị em thì mẹ Hiên mới mang áo đến trả lại.

Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách gì của Sơn và Lan? Hành động ấy có ý nghĩa gì với Hiên?

Trả lời:

- Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách tốt bụng, biết yêu thương đùm bọc những người có hoàn cảnh khó khăn của chị em Sơn. 

- Hành động đó của hai đứa trẻ có ý nghĩa vô cùng to lớn với Hiên vì Hiên được nhận được sự quan tâm, chia sẻ của người khác trong cơn gió lạnh đầu mùa.

Vì sao người mẹ không trách mắng Sơn và Lan? Hành động của hai đứa trẻ đã tác động thế nào đến cách ứng xử của hai người mẹ ở cuối truyện?

Trả lời:

Người mẹ không trách mắng Sơn và Lan vì hành động của hai đứa đã bộc lộ được tính cách tốt bụng, quan tâm và sẻ chia. Mặt khác cũng thể hiện được sự giáo dục tốt từ người mẹ.

Hành động đẹp của hai đứa trẻ đã tác động không nhỏ tới cách ứng xử của hai người mẹ ở cuối chuyện bởi lẽ chúng không có gì đáng chê trách về hành động ấy, hai người mẹ lấy làm tự hào hơn vì chúng biết quan tâm đến người khác.

Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ lấy chiếc áo bông của em Duyên đem cho Hiên là đáng khen hay đáng trách? Vì sao?

Trả lời:

- Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ lấy chiếc áo bông của em Duyên đem cho Hiên vừa đáng khen vừa đáng trách. 

+ Đáng khen ở chỗ hai đứa trẻ tốt bụng, sẻ chia và quan tâm những người có hoàn cảnh khó khăn. 

+ Đáng trách ở chỗ đó là chiếc áo chưa được sự cho phép của mẹ mà hai chị em đã đem đi cho người khác.

Văn bản này viết về đề tài gì?

Trả lời:

- Văn bản này viết về đề tài cuộc sống của những đứa trẻ nơi phố chợ nghèo trong con gió lạnh đầu mùa.

 Nêu chủ đề của câu chuyện.

Trả lời:

- Chủ đề của truyện xoay quanh những đứa trẻ và sự khác biệt giữa những đứa trẻ lớn lên trong gia đình giàu có và những đứa tre nghèo khổ tận cùng của xã hội.

Chuẩn bị đọc

Câu 1 (trang 8 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Dựa vào nhan đề, em đoán xem văn bản này viết về điều gì?

Phương pháp giải:

Phân tích các từ ngữ trong nhan đề để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Dựa vào nhan đề, em đoán văn bản này viết về những cơn gió lạnh giá của mùa đông bắt đầu tràn về và đem lại bài học nào đó cho chúng ta.

Câu 2 (trang 8 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Em đã bao giờ làm một việc tốt nhưng bị người khác hiểu lầm và chê trách hay chưa?

Phương pháp giải:

Nhớ lại xem em đã từng làm việc nào tốt nhưng lại bị hiểu lầm và trình bày cùng các bạn.

Lời giải chi tiết:

Em đã từng làm một việc tốt nhưng bị hiểu lầm và chê trách. Trong một lần học về, có em bé đi lạc, em dẫn em bé đến đồn công an để tìm bố mẹ nhưng khi về lại bị mẹ hiểu lầm là la cà học xong không chịu về.

Phần II: Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1 (trang 8 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Hình ảnh Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống của những đứa trẻ nghèo?

Phương pháp giải:

Nêu suy nghĩ của riêng em về cuộc sống của những em bé nghèo đói, thiếu thốn.

Lời giải chi tiết:

- Hình ảnh của Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em nghĩ về hình ảnh cuộc sống nghèo khổ của những đứa trẻ đáng thương trong xã hội cũ và thời đại bây giờ cũng đầy rẫy những cảnh đời bất hạnh như thế.

- Chúng nghèo đói, đáng thương đến mức không có một manh áo lành khi đông về. Những cơn gió lạnh đầu mùa, chúng vẫn mặc bộ quần áo ngày thường được may vá nhiều chỗ, rét đến nỗi môi tím lại, da thịt thâm đi, răng thì đập vào nhau.

- Hình ảnh ấy phảng phất vào tâm trí người đọc những nỗi buồn, niềm thương xót với những đứa trẻ nghèo.

Câu 2 (trang 9 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện tính cách gì của hai chị em?

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ xem hai chị em đã bộc lộ phẩm chất gì khi trai tặng áo cho bạn khó khăn hơn mình.

Lời giải chi tiết:

Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện chị em Sơn là những đứa trẻ nhân hậu, tốt bụng, biết nghĩ cho người khác và biết giúp đỡ những cảnh đời khó khăn.

Câu 3 (trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Theo em, trong đoạn tiếp theo, chị em Sơn sẽ gặp chuyện gì?

Phương pháp giải:

Em dự đoán xem việc tặng áo sẽ khiến chị em Sơn gặp phải điều gì.

Lời giải chi tiết:

Theo em, đoạn tiếp theo hai chị em Sơn được mẹ khen vì có lòng tốt giúp đỡ người khác hoặc bị mẹ trách mắng vì tự ý lấy áo cho người khác.

Phần III: Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1 (trang 11 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Chỉ ra một số từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn dưới đây:

Sơn bây giờ mới chợt nhớ ra là mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa. Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã nhớ thương đến em Duyên ngày trước vẫn chơi cùng với Hiên, đùa nghịch ở vườn nhà. Một ý nghĩ tốt bỗng thoáng qua trong trí, (...).

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn, liệt kê ra các từ ngữ thể hiện cảm xúc của nhân vật.

Lời giải chi tiết:

Một số từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn: chợt nhớ, động lòng thương, nhớ thương, ý nghĩ tốt.

Câu 2 (trang 11 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Các sự việc chính trong Gió lạnh đầu mùa có thể tóm tắt thành chuỗi như sau:

a) Những cơn gió lạnh đầu mùa thổi đến phố chợ.

b) Chị em Lan, Sơn xúng xính trong những chiếc áo ấm đắt tiền; những đứa trẻ nghèo hàng xóm vẫn mặc những chiếc áo mong manh thường ngày; riêng Hiên vẫn mặc chiếc áo rách tơi tả, đang co ro vì lạnh.

c) Ái ngại về hoàn cảnh của Hiên, Sơn và Lan quyết định về nhà lấy áo bông của Duyên (đứa em xấu số), giấu mẹ, mang sang cho Hiên.

d) Chuyện đến tai người nhà, Sơn và Lan sợ bị mẹ mắng. Đi đòi lại áo không được, không dám về nhà.

đ) Mẹ Hiên mang áo bông sang nhà trả lại, may mắn được mẹ Sơn và Lan cho vay tiền mua áo ấm cho Hiên.

Em hãy cho biết:

- Các sự việc trên liên quan với nhau như thế nào?

- Nếu không có sự việc (c) thì có xảy ra sự việc (d) hay không?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các sự việc đã cho, tìm mối liên hệ giữa chúng.

Lời giải chi tiết:

- Các sự việc trên liên quan chặt chẽ với nhau, sự việc này dẫn đến sự việc kia, tạo thành chuỗi liền mạch cho văn bản.

- Nếu không có sự kiện (c) thì sẽ không có sự kiện (d) vì có hành động cho áo Hiên của hai chị em thì mẹ Hiên mới mang áo đến trả lại.

Câu 3 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách gì của Sơn và Lan? Hành động ấy có ý nghĩa gì với Hiên?

Phương pháp giải:

Suy nghĩ xem, một người tặng quà cho những người khó khăn hơn mình sẽ là người như thế nào và hành động ấy sẽ giúp người khó khăn nhận được điều gì về mặt tình cảm và vật chất.

Lời giải chi tiết:

- Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách tốt bụng, biết yêu thương đùm bọc những người có hoàn cảnh khó khăn của chị em Sơn.

- Hàng động đó của hai đứa trẻ có ý nghĩa vô cùng to lớn với Hiên vì Hiên không những được ủ ấm mà về tinh thần, Hiên còn nhận được sự quan tâm, chia sẻ của người khác trong cơn gió lạnh đầu mùa.

Câu 4 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Vì sao người mẹ không trách mắng Sơn và Lan? Hành động của hai đứa trẻ đã tác động thế nào đến cách ứng xử của hai người mẹ ở cuối truyện?

Phương pháp giải:

Xét xem hành động của hai chị em là hành động đáng khen hay đáng trách. Từ đó đã giúp người lớn có cách cư xử đẹp như thế nào.

Lời giải chi tiết:

- Người mẹ không trách mắng Sơn và Lan vì hành động của hai đứa trẻ là một hành động đẹp. Hành động đó đã bộc lộ được tính cách tốt bụng, quan tâm và sẻ chia của các em. Mặt khác cũng thể hiện được sự giáo dục tốt từ người mẹ.

- Hành động của hai đứa trẻ đã tác động tích cực đến cách ứng xử của hai người mẹ ở cuối truyện, mẹ của hai đứa trẻ đã cho mẹ Hiên mượn tiền để may áo cho con. Có thể nói, hai đứa trẻ đã phần nào giúp người lớn trở nên tốt đẹp hơn.

Câu 5 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ lấy chiếc áo bông của em Duyên đem cho Hiên là đáng khen hay đáng trách? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đây là câu hỏi mở, em suy nghĩ và trả lời theo quan điểm của bản thân và giải thích lí do vì sao em cho là như vậy.

Lời giải chi tiết:

Đây là câu hỏi mở, các em trả lời theo quan điểm của bản thân. Tham khảo câu trả lời dưới đây:

Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ lấy chiếc áo bông của em Duyên đem cho Hiên là hành động đáng khen. Đáng khen ở chỗ hai đứa trẻ tốt bụng, sẻ chia và quan tâm những người có hoàn cảnh khó khăn. Chiếc áo của em Duyên nhưng em Duyên đã không còn và không dùng đến nữa, mình nên tặng lại cho người có hoàn cảnh khó khăn.

Câu 6 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Văn bản này viết về đề tài gì?

Phương pháp giải:

Từ nội dung văn bản, nêu ra đề tài của bài.

Lời giải chi tiết:

Văn bản này viết về tình yêu thương của con người trong cuộc sống.

Câu 7 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Nêu chủ đề của câu chuyện.

Phương pháp giải:

Từ đề tài của văn bản, đi tìm chủ đề cụ thể của truyện (chủ đề là vấn đề cụ thể, nhỏ hơn đề tài).

Lời giải chi tiết:

Chủ đề của truyện xoay quanh sự sẻ chia của những đứa trẻ và sự khác biệt giữa những đứa trẻ lớn lên trong gia đình giàu có và những đứa trẻ nghèo khổ tận cùng của xã hội.

Chuẩn bị đọc: Soạn bài Gió lạnh đầu mùa - Chân trời sáng tạo

Câu 1.(trang 8 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Dựa vào nhan đề, em đoán xem văn bản này viết về điều gì?

Trả lời 

Dựa vào nhan đề, em dự đoán nhà văn sẽ kể câu chuyện diễn ra vào mùa đông.

Câu 2.(trang 8 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Em đã bao giờ làm một việc tốt nhưng bị người khác hiểu lầm và chê trách hay chưa?

Trả lời:

Em đã từng làm một việc tốt nhưng bị mẹ hiểu lầm và đã chê trách em. Trong một lần học về, em gặp một em bé đi lạc, em dẫn em bé đến đồn công an để tìm bố mẹ nhưng khi về lại bị mẹ hiểu lầm là la cà đi chơi, không chịu về thẳng nhà.

Trải nghiệm cùng văn bản: Soạn bài Gió lạnh đầu mùa - Chân trời sáng tạo

Câu 1. (Liên hệ trang 8 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Hình ảnh Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống của những đứa trẻ nghèo?

Trả lời:

- Hình ảnh Cúc, Xuân, Tý gợi về cuộc sống thiếu thốn của những đứa trẻ nghèo. Vào mùa đông lạnh giá, chúng không có được một chiếc áo lành lặn để mặc. Những cơn gió lạnh khiến “ môi chúng nó tím lại và qua những chỗ áo rách, da thịt thâm đi. Mỗi cơn gió đến, chúng lại run lên, hàm răng đập vào nhau”.

Câu 2. (Suy luận trang 9 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện tính cách gì của hai chị em?

Trả lời:

Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện chị em Sơn là những đứa trẻ nhân hậu, tốt bụng, biết nghĩ cho người khác.

Câu 3. (Dự đoán trang 10 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Theo em, trong đoạn tiếp theo, chị em Sơn sẽ gặp chuyện gì?

Trả lời:

Theo em, đoạn tiếp theo hai chị em Sơn được mẹ khen vì có lòng tốt giúp đỡ người khác. Hoặc hai chị em Sơn bị mẹ trách mắng vì tự ý lấy áo của em cho người khác.

Suy ngẫm và phản hồi: Soạn bài Gió lạnh đầu mùa - Chân trời sáng tạo

Câu 1.(trang 11 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Chỉ ra một số từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn dưới đây:

Sơn bây giờ mới chợt nhớ ra là mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa. Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã nhớ thương đến em Duyên ngày trước vẫn chơi cùng với Hiên, đùa nghịch ở vườn nhà. Một ý nghĩ tốt bỗng thoáng qua trong trí, (...).

Trả lời:

Một số từ ngữ thể hiện ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn: chợt nhớ, thấy động lòng thương, nhớ thương, ý nghĩ tốt.

Câu 2.(trang 11 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Các sự việc chính trong Gió lạnh đầu mùa có thể tóm tắt thành chuỗi như sau:

a) Những cơn gió lạnh đầu mùa thổi đến phố chợ.

b) Chị em Lan, Sơn xúng xính trong những chiếc áo ấm đắt tiền; những đứa trẻ nghèo hàng xóm vẫn mặc những chiếc áo mong manh thường ngày; riêng Hiên vẫn mặc chiếc áo rách tơi tả, đang co ro vì lạnh.

c) Ái ngại về hoàn cảnh của Hiên, Sơn và Lan quyết định về nhà lấy áo bông của Duyên (đứa em xấu số), giấu mẹ, mang sang cho Hiên.

d) Chuyện đến tai người nhà, Sơn và Lan sợ bị mẹ mắng, đi đòi lại áo không được, không dám về nhà.

đ) Mẹ Hiên mang áo bông sang nhà trả lại, may mắn được mẹ Sơn và Lan cho vay tiền mua áo ấm cho Hiên.

Em hãy cho biết:

- Các sự việc trên liên quan với nhau như thế nào?

- Nếu không có sự việc (c) thì có xảy ra sự việc (đ) hay không?

Trả lời:

- Các sự việc trên liên quan chặt chẽ với nhau, sự việc trước dẫn đến sự việc sau.

- Nếu không có sự việc hai chị em Sơn đem áo của Duyên cho Hiên, thì cũng không thể dẫn đến việc mẹ Hiên mang áo sang trả. Sự việc c là nguyên nhân dẫn đến sự việc đ.

Câu 3.(trang 12 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách gì của Sơn và Lan? Hành động ấy có ý nghĩa gì với Hiên?

Trả lời:

- Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách tốt bụng, biết yêu thương đùm bọc những người có hoàn cảnh khó khăn của Sơn và Lan.

- Hành động đó của hai đứa trẻ có ý nghĩa vô cùng to lớn với Hiên vì Hiên không những có áo ấm để mặc trong lúc rét mướt, Hiên còn nhận được sự quan tâm, chia sẻ của người khác khi cơn gió lạnh đầu mùa ùa về: mẹ Sơn cho mẹ Hiên mượn 5 hào để may áo ấm cho Hiên.

Câu 4.(trang 12 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Vì sao người mẹ không trách mắng Sơn và Lan? Hành động của hai đứa trẻ đã tác động thế nào đến cách ứng xử của hai người mẹ ở cuối truyện?

Trả lời:

- Người mẹ không trách mắng Sơn và Lan vì hành động của hai đứa trẻ là một hành động đẹp.

- Hành động của hai đứa trẻ đã khiến mẹ của hai đứa trẻ cho mẹ Hiên mượn tiền để may áo cho con. → Hai đứa trẻ đã phần nào giúp người lớn trở nên tốt đẹp hơn.

Câu 5.(trang 12 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ lấy chiếc áo bông của em Duyên đem cho Hiên là đáng khen hay đáng trách? Vì sao?

Trả lời:

Theo em, hành động của Lan và Sơn vừa đáng khen vừa đáng trách. Đáng khen vì đã thể hiện được tấm lòng tốt đẹp của chị em Sơn. Đáng trách vì chiếc áo là kỉ niệm về em Duyên, mà Lan và Sơn đã tự ý quyết định mà chưa xin phép mẹ.

Câu 6.(trang 12 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Văn bản này viết về đề tài gì?

Trả lời:

Văn bản này viết về tình yêu thương của con người trong cuộc sống.

Câu 7.(trang 12 sgk Ngữ văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Nêu chủ đề của câu chuyện.

Trả lời:

Chủ đề của câu chuyện Gió lạnh đầu mùa là thể hiện tình yêu thương, sự cảm thông, chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau giữa người với người trong cuộc sống.

Kiến thức Ngữ Văn​

*Tác giả: Thạch Lam (1910 – 1942)
- Thạch Lam (1910-1942), tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh.
- Quê: Sinh ra Hà Nội; lúc nhỏ sống ở quê ngoại Cẩm Giàng, Hải Dương.
- Ông sáng tác nhiều thể loại: Tiểu thuyết, truyện ngắn, tùy bút..
- Tác phẩm của ông ẩn chứa niềm yêu thương, trân trọng đối với thiên nhiên, con người, cuộc sống.
- Thạch Lam có sở trường về truyện ngắn; truyện ngắn Thạch Lam giàu chất thơ và thấm đượm niềm cảm thương chân thành đối với những kiếp người bất hạnh.
- Các tác phẩm chính: Các tập truyện ngắn Gió đầu mùa (1937), Nắng trong vườn (1938), Sợi tóc (1942) ; tập tùy bút Hà Nội băm sáu phố phường (1943) ; tập tiểu luận, phê bình văn học Theo dòng (1941).

Câu 1: Dựa vào nhan đề, em đoán xem văn bản Gió lạnh đầu mùa viết về điều gì?

     Đọc nhan đề, em đoán bài văn này sẽ viết về những cơn gió đầu mùa của thiên nhiên vào thời điểm chuyển giao mùa. 

Câu 2:  Em đã bao giờ làm một việc tốt nhưng bị người khác hiểu lầm và chê trách hay chưa?

     Em đã từng làm việc tốt nhưng lại bị người khác hiểu lầm và chê trách. Đó là trong giờ thi em đã cho bạn bàn bên mượn một cây bút nhưng lại bị thầy giám thị hiểu lầm trao đổi bài với bạn.

II. Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1: Hình ảnh Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống của những đứa trẻ nghèo?

     Hình ảnh Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em sự xót thương cho những đứa trẻ phải sống trong cảnh nghèo khổ cơ cực, đến một cái áo lành lặn để mặc trong những ngày đông lạnh giá cũng không có, phải mặc những cái áo rách đã được vá ở nhiều chỗ, rét run đến nỗi môi tím lại, da thịt thâm đi. Đó là những hình ảnh khiến người đọc phảng phất một nỗi buồn sâu sắc cho số phận của những đứa trẻ nghèo đáng thương.

Câu 2: Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện tính cách gì của hai chị em?

     Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện hai chị em đều là những người có lòng tốt, sự bao dung, biết cảm thông và chia sẻ với những người có số phận đáng thương hơn mình. Đó chính là biểu hiện của lòng trắc ẩn đáng quý đáng trân trọng.

Câu 3: Theo em, trong đoạn tiếp theo, chị em Sơn sẽ gặp chuyện gì?

     Theo em ở đoạn tiếp theo có thể xảy ra theo 2 trường hợp: đó là hai chị em sẽ được mẹ khen vì đã có lòng tốt, biết chia sẻ và giúp đỡ người khác; hoặc hai mạng hai chị em sẽ trách mắng vì đã tự ý lấy áo cho người khác mà không nói với mẹ.

III. Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1:Chỉ ra một số từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn dưới đây:

     Một số từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn là: chợt nhớ, động lòng thương, nhớ thương, ý nghĩ tốt.

Câu 2: Các sự việc chính trong Gió lạnh đầu mùa có thể tóm tắt thành chuỗi như sau:

     Các sự việc có sự liên quan chặt chẽ với nhau, xảy ra theo một trình tự thời gian và có sự kiện trước xảy ra thì mới xuất hiện sự kiện tiếp theo.

     Nếu không có sự kiện (c) thì sẽ không có sự kiện (d). Bởi vì hai chị em lấy áo bông cho Hiên thì mới xảy ra sự kiện mẹ Hiên đến trả áo.

Câu 3: Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách gì của Sơn và Lan? Hành động ấy có ý nghĩa gì với Hiên?

     Hành động cho áo thể hiện Sơn và Lan đều là những đứa trẻ có lòng tốt bụng, biết yêu thương và đùm bọc những người có hoàn cảnh khó khăn hơn. Đó là một hành động có ý nghĩa của cùng to lớn đối với Hiên vì nó không chỉ giúp Hiên có một chiếc áo mặc trong mùa đông lạnh giá, mà còn giúp em cảm nhận được sự quan tâm, chia sẻ của người khác trong xã hội tưởng chừng lạnh lùng này.

Câu 4: Vì sao người mẹ không trách mắng Sơn và Lan? Hành động của hai đứa trẻ đã tác động thế nào đến cách ứng xử của hai người mẹ ở cuối truyện?

      Người mẹ không trách mắng Sơn và Lan vì hành động của hai em đã thể hiện được tính cách cao đẹp, đáng quý. Đồng thời, nó cũng cho thấy được sự giáo dục đúng cách từ người mẹ đối với hai đứa trẻ.

     Hành động trên đã tác động lớn đến cách ứng xử của hai người mẹ ở cuối truyện. Nó giúp họ thêm tự hào vì có những đứa con biết quan tâm đến người khác.

Câu 5: Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ lấy chiếc áo bông của em Duyên đem cho Hiên là đáng khen hay đáng trách? Vì sao?

     Việc Lan và Sơn lấy chiếc áo bông cho Hiên vừa đáng khen vừa đáng trách. Đáng trách ở chỗ đó là chiếc áo có ý nghĩa quan trọng, là kỷ niệm của người em xấu số và hai em đã chưa được sự cho phép của mẹ mà tự ý hành động. Nhưng nó đáng khen hơn cả ở việc, hành động này xuất phát từ sự tốt bụng, biết chia sẻ và quan tâm đến những người có hoàn cảnh khó khăn của hai em.

Câu 6: Văn bản này viết về đề tài gì?

     Văn bản “Gió lạnh đầu mùa” viết về đề tài cuộc sống, nó tái hiện cuộc sống của những đứa trẻ nơi phố chợ nghèo trong cơn gió lạnh đầu mùa và tình yêu thương giữa người với người vẫn còn lan tỏa.

Câu 7: Nêu chủ đề của câu chuyện

     Chủ đề của truyện xoay quanh sự khác biệt trong cuộc sống của những đứa trẻ lớn lên trong gia đình giàu có với những đứa trẻ sinh ra trong một gia đình nghèo khổ, bất hạnh.

A. Soạn bài Gió lạnh đầu mùa ngắn gọn:

Chuẩn bị đọc

Câu 1 (trang 8 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Dựa vào nhan đề, em đoán văn bản này viết về những cơn gió lạnh giá của mùa đông bắt đầu tràn về và đem lại bài học nào đó cho chúng ta.

Câu 2 (trang 8 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Em đã từng làm một việc tốt nhưng bị hiểu lầm và chê trách. Trong một lần học về, có em bé đi lạc, em dẫn em bé đến đồn công an để tìm bố mẹ nhưng khi về lại bị mẹ hiểu lầm là la cà học xong không chịu về.

Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1 (trang 8 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Hình ảnh Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống của những đứa trẻ nghèo?

Trả lời:

- Hình ảnh của Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em nghĩ về hình ảnh cuộc sống nghèo khổ của những đứa trẻ đáng thương trong xã hội cũ và thời đại bây giờ cũng đầy rẫy những cảnh đời bất hạnh như thế.

- Chúng nghèo đói, đáng thương đến mức không có một manh áo lành lạnh khi đông về. Những cơn gió lạnh đầu mùa, chúng vẫn mặc bộ quần áo ngày thường được may vá nhiều chỗ, rét đến nỗi môi tím lại, da thịt thâm đi, răng thì đập vào nhau.

- Hình ảnh ấy phảng phất vào tâm trí người đọc những nỗi buồn, niềm thương xót với những đứa trẻ nghèo.

Câu 2 (trang 9 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện tính cách gì của hai chị em?

Trả lời:

Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện chị em Sơn là những đứa trẻ nhân hậu, tốt bụng, biết nghĩ cho người khác và biết giúp đỡ những cảnh đời khó khăn.

Câu 3 (trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Theo em, trong đoạn tiếp theo, chị em Sơn sẽ gặp chuyện gì?

Trả lời:

Theo em, đoạn tiếp theo hai chị em Sơn được mẹ khen vì có lòng tốt giúp đỡ người khác hoặc bị mẹ trách mắng vì tự ý lấy áo cho người khác.

Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1 (trang 11 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Một số từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn:

 Sơn bây giờ mới chợt nhớ ra là mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa. Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã nhớ thương đến em Duyên ngày trước vẫn chơi cùng với Hiên, đùa nghịch ở vườn nhà. Một ý nghĩ tốt bỗng thoáng qua trong trí, (...).

Câu 2 (trang 11 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

- Các sự việc trên liên quan chặt chẽ với nhau, sự việc này dẫn đến sự việc kia, tạo thành chuỗi liền mạch cho văn bản.

- Nếu không có sự kiện (c) thì sẽ không có sự kiện (đ) vì có hành động cho áo Hiên của hai chị em thì mẹ Hiên mới mang áo đến trả lại.

Câu 3 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

- Hành động tặng cho Hiên chiếc áo đã thể hiện tính cách nhân hậu, biết sẻ chia cảm thông, quan tâm đến những người có hoàn cảnh khó khắn hơn mình của hai chị em Sơn. Hành động đó thật đẹp đẽ và ý nghĩa

- Hành động đó đã giúp sưởi ấm tâm hồn của Hiên khi những ngày lạnh gió. Giúp em cảm thấy mình được yêu thương quan tâm và chia sẻ.

Câu 4 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

- Mẹ không trách mắng hai anh em vì mẹ cũng là người biết quan tâm, yêu thương mọi người. Và mẹ thấy hạnh phúc khi hai đứa con của mình cũng có trái tim ấm áp như vậy.

- Hành động của hai chị em đã phần nào giúp cho mẹ Sơn hiểu được sự vất vả, túng thiếu của mẹ Hiên. Và mẹ Hiên cũng cảm thấy thật hạnh phúc và ấm áp khi vẫn có nhiều người quan tâm, yêu thương lo lắng cho cuộc sống của mình.

Câu 5 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

(Học sinh trả lời dựa trên những cảm nhận của cá nhân mình)

Đây có thể là hành động vừa đáng trách lại rất đang khen

- Đáng trách vì khi muốn cho, tặng ai đồ vật gì các em cũng cần phải hỏi ý kiến người lớn trong gia đình.

- Đáng khen vì đây là hành động tốt xuất phát từ trái tim nhân hậu, biết quan tâm yêu thương mọi người.

Câu 6 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Văn bản này viết về tình yêu thương của con người trong cuộc sống.

Câu 7 (trang 12 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Chủ đề của truyện xoay quanh sự sẻ chia của những đứa trẻ và sự khác biệt giữa những đứa trẻ lớn lên trong gia đình giàu có và những đứa tre nghèo khổ tận cùng của xã hội.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Gió lạnh đầu mùa:

I. Tác giả

Tiểu sử

- Thạch Lam (1910 – 1942) sinh ra và học tập tại Hà Nội nhưng thuở nhỏ sống ở phố huyện Cẩm Giàng - Hải Dương. 

- Sau khi đỗ Tú tài, ông thôi học về làm báo với anh và gia nhập Tự lực văn đoàn. 

- Là người thông minh, trầm tĩnh, điềm đạm, đôn hậu và rất tinh tế.

 Sự nghiệp văn học

Quan điểm sáng tác

Theo Thạch Lam văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực, nó tác động sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm của con người. Ông quan niệm: “Đối với tôi văn chương không phải là một cách đem đến cho người đọc sự thoát ly hay sự quên, trái lại văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối và tàn ác, làm cho lòng người được thêm trong sạch và phong phú hơn".

 Tác phẩm chính

- Ông để lại các tác phẩm tiêu biểu như: “Gió đầu mùa” (1937), “Nắng trong vườn”(1938), “Sợi tóc” (1942),  “Ngày mới” (1939), “Theo dòng” (1941), “Hà Nội ba sáu phố phường” (1943), ...

Phong cách nghệ thuật

 - Sáng tác thường hướng vào cuộc sống cơ cực của những người dân thành thị nghèo và vẻ đẹp nên thơ của cuộc sống thường nhật.

- Cốt truyện đơn giản thuộc hoặc không có cốt truyện.

- Thạch Lam đi sâu vào thế giới nội tâm nhân vật.

- Có sự hòa quyện tuyệt vời giữa hai yếu tố hiện thực và lãng mạn, tự sự và trữ tình. 

II. Tác phẩm

Xuất xứ

- Trích trong tập Gió lạnh đầu mùa, in trong Văn chương Tự lực văn đoàn, tập ba, NXB giáo dục, Hà Nội, 2001.

Bố cục: 3 phần

+ Phần 1 (Từ đầu đến rơm rớm nước mắt): Cảnh sinh hoạt trong gia đình Sơn ngày gió đầu mùa.

+ Phần 2 (Tiếp đến ấm áp vui vui): Cảnh hai chị em Sơn cùng vui chơi và chia sẻ áo ấm cho Hiên.

+ Phần 3 (Còn lại): Sự lo lắng của Sơn và cảnh mẹ Hiên trả lại áo.

Tóm tắt

      Một ngày đầu đông, hai chị em Lan và Sơn ra chợ chơi với lũ bạn. Mấy đứa trẻ nhà nghèo lại gần, giương mắt ngắm và trầm trồ quần áo mới của Sơn. Lũ bạn của Sơn ăn mặc rách ruới, da thịt thâm tím. Còn cái Hiên, đứa con gái bên hàng xóm bạn chơi với Lan và Duyên, nó chỉ mặc một manh áo rách tả tơi, đứng co ro bên cột quản. Khi nghe cái Hiên bịu xịu nói ‘hết áo rồi, chỉ còn cái áo này’, Sơn mới chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo. Sơn động lòng thương, lại gần chị Lan thì thầm. Rồi chị Lan hăm hở chạy về nhà lấy cái áo bông em Duyên đem cho cái Hiên… Vú già biết chuyện. Hai chị em Sơn và Lan lo mẹ đánh đòn, mãi đến chập tối mới dắt tay nhau khép nép về nhà. Mẹ cái Hiên đem áo đến trả. Mẹ Sơn cho mẹ cái Hiên vay năm hào về may áo cho con. Bà nhẹ nhàng, âu yếm ôm hai con vào lòng mà bảo: ‘Hai con tôi quỷ quá, dám tự do lẩy áo đem cho người ta, không sợ mẹ mắng ư?’.

Thể loại: truyện ngắn.

Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm.

Giá trị nội dung

Qua câu chuyện cho áo và cho vay tiền mua áo, Thạch Lam ca ngợi những tấm lòng thơm thảo thương yêu nhau, giúp đỡ nhau trong cảnh bần hàn.

Giá trị nghệ thuật

Nghệ thuật tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm tinh tế cùng các thủ pháp đối lập, miêu tả tâm lí xuất sắc.