Chuẩn bị

Hiển thị nội dung

Yêu cầu (trang 91 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Đọc trước văn bản nghị luận Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”, tìm hiểu thêm những bài viết về tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển (Véc-nơ).

- Liên hệ với những hiểu biết của em về văn bản Bạch Tuộc, trích Hai vạn dặm dưới đáy biển của Giuyn Véc – nơ (Bài 3) để hiểu thêm văn bản nghị luận này.

Trả lời:

- Đọc trước văn bản nghị luận Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Lê Phương Liên.

- Nhà văn Lê Phương Liên sinh năm 1951 tại Hà Nội. 

- Bà có nhiều tác phẩm được chú ý như Khúc hát hạnh phúc (NXB Hội Nhà văn, 2002), Én nhỏ, NXB Kim Đồng (2013), Ký ức ánh sáng (NXB Phụ nữ, 2013).

- Bà đã được nhận nhiều giải thưởng như: Giải thưởng Trung ương Đoàn, Giải thưởng Bộ Giáo dục năm 1970 cho truyện ngắn Câu hỏi trẻ thơ, Huy chương Vì sự nghiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam năm 1997. 

- Bà có rất nhiều những sáng tác đặc sắc dành cho thiếu nhi

Đọc hiểu

* Nội dung chính:  

Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển nói về khát vọng của con người với biển cả mênh mông, rộng lớn, giá trị nhân văn sâu sắc của cuốn tiểu thuyết vĩ đại này với hiện tại và tương lai

* Trả lời câu hỏi giữa bài: 

Câu 1 (trang 91 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):  Câu nào là ý kiến của tác giả nêu trong phần 1?

Trả lời:

- “Tác phẩm của nhà văn Giuyn Véc-nơ hấp dẫn bạn đọc mọi lứa tuổi, không chỉ bởi những yếu tố li kì mà còn bởi tính nhân văn.”

Câu 2 (trang 92 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):  Phần 2 phát triển ý kiến nêu ở phần 1 như thế nào?

Trả lời:

- Phần 2 phát triển ý kiến nêu ở phần 1 như sau:

+ Khái vọng được khám biển cả, đại dương mênh mông là khát vọng muôn thủa của rất nhiều dân tộc.

+ Thuyền trưởng Nê-mô là hình ảnh đại diện cho người anh hùng manh lí tưởng cao đẹp, mạnh mẽ đó.

Câu 3 (trang 92 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):  Chú ý những nhận xét của người viết về tác giả Véc – nơ.

Trả lời:

- Là người mang những sáng tạo kì vĩ, mang tính khoa học viễn tưởng. Là người am hiểu sâu rộng về địa lí thế giới, sự am hiểu cặn kẽ về kiến thức vật lí, toán học, sinh học, lịch sử, tự nhiên và xã hội,…

Câu 4 (trang 93 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):  Nội dung phần 4 liên quan gì tới nhan đề văn bản?

Trả lời:

- Nội dung phần 4 thể hiện những điểm hấp dẫn của cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển có liên quan trực tiếp tới nhan đề văn bản 

Câu 5 (trang 93 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):  Nội dung chính của phần 5 là gì?

Trả lời:

- Giá trị của những tác phẩm văn học mà Véc- nơ để lại sẽ còn mãi với thời gian và sẽ ngày càng phát huy hơn nữa.

* Trả lời câu hỏi cuối bài: 

Câu 1 (trang 93 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):  Nhan đề văn bản cho em biết về vấn đề trọng tâm mà tác giả muốn nêu lên là gì?

Trả lời:

- Vấn đề trọng tâm của văn bản là sức hấp dẫn và những giá trị sâu sắc của tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển

Câu 2 (trang 93 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):  Tóm tắt nội dung các phần của văn bản bằng cách nêu 1 – 2 câu hỏi ngắn gọn cho mỗi phần theo mẫu sau:

Phần 1

Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển viết về ai, về sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm?

Phần 2

Phần 3

Phần 4

Phần 5

Trả lời:

Phần 1

Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển viết về ai, về sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm?

Phần 2

Khát vọng của con người với biển cả mênh mông là gì? Hình ảnh thuyền trưởng Nê-mô xuất hiện trong tác phẩm như thế nào? 

Phần 3

Tài năng của tác giả Véc-nơ được thể hiện như thế nào?

Phần 4

Giá trị sâu sắc của cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển là gì?

Phần 5

Giá trị của những tác phẩm văn học mà Véc- nơ để lại là gì?

Câu 3 (trang 94 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):  Theo tác giả bài nghị luận, “những giá trị nhân văn” trong tác phẩm của Véc – nơ được thể hiện như thế nào?

Trả lời:

- “những giá trị nhân văn” trong tác phẩm của Véc – nơ được thể hiện qua khao khát muốn tìm hiểu, muốn sống chung với biển cả của nhân loại.

Câu 4 (trang 94 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):  Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được điều gì về văn bản Bạch tuộc (trích tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển) đã học ở Bài 3?

Trả lời:

- Văn bản này giúp em hiểu thêm về văn bản Bạch tuộc nó không chỉ là một câu chuyện phưu lưu, mạo hiểm, mang lại cho ta những cảm xúc nhất thời, hơn hết nó mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc thể hiện khao khát muốn tìm hiểu, muốn sống chung với biển cả của nhân loại.

Nội dung chính

Văn bản giúp người đọc nhận biết và cảm thụ được thêm nhiều chi tiết hay và ý nghĩa về tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển, hiểu thêm về tác giả Véc-nơ với những ý tưởng thiên tài tiên phong trong thể loại khoa học viễn tưởng

Chuẩn bị

(trang 91, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Tham khảo sách báo, Internet

Lời giải chi tiết:

- Hai vạn dặm dưới biển: Du hành vào thế giới dưới nước là một cuốn tiểu thuyết cổ điển về khoa học viễn tưởng của nhà văn Pháp Jules Verne xuất bản năm 1870.

- Cuốn sách được đánh giá cao trong thời gian phát hành và vẫn còn cho đến ngày nay; cuốn sách được xem như một trong những tiểu thuyết mạo hiểm xuất sắc đồng thời là một trong những tác phẩm vĩ đại nhất của Verne, bên cạnh những tác phẩm khác như Vòng quanh thế giới trong 80 ngày và Du hành vào trung tâm Trái Đất.

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 91, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc phần 1, tìm câu nêu ý kiến của tác giả.

Lời giải chi tiết:

“Tác phẩm của nhà văn Giuyn Véc-nơ hấp dẫn bạn đọc mọi lứa tuổi, không chỉ bởi yếu tố li kì mà còn bởi tính nhân văn.”

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 92, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc phần 2 và tìm dẫn chứng để trả lời

Lời giải chi tiết:

Đưa ra các dẫn chứng về sự huyền bí, ly kỳ của tác phẩm đồng thời khái quát giá trị nhân văn của tác phẩm này

Đọc hiểu 3

Câu 3 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc phần 4 và tìm dẫn chứng để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Đưa ra minh chứng về cuộc vật lộn giữa con người với thiên nhiên rộng lớn để cho thấy sức hấp dẫn và tính nhân văn của tác phẩm

Đọc hiểu 4

Câu 4 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc phần 5 và khái quát nội dung chính

Lời giải chi tiết:

Nội dung: kết luận về tài năng của nhà văn Véc-nơ để tổng kết lại ý kiến bàn luận cho toàn bài

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Khái quát lại nội dung chính tác phẩm và liên hệ với nhan đề để trả lời

Lời giải chi tiết:

Vấn đề trọng tâm là những nhân tố làm nên sự hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển.

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Khái quát lại nội dung chính từng phần và đặt câu hỏi tương ứng.

Lời giải chi tiết:

Phần 1

Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển viết về ai, về sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm?

Phần 2

Tại sao những sự kiện và nhân vật ấy lại trở nên hấp dẫn trong mắt người đọc?

Phần 3

Người viết có  nhận xét gì về tác giả Véc-nơ.

Phần 4

Tính nhân văn trong tác phẩm của Véc-nơ là gì?

Phần 5

Các tác phẩm của Véc-nơ đem lại giá trị gì?

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 94, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc văn bản và tìm dẫn chứng

Lời giải chi tiết:

“Những giá trị nhân văn” được làm rõ qua cuộc chiến giữa con người với thiên nhiên to lớn, thực chất là một sự hòa đồng, rằng con người sẽ sống chung với biển cả, yêu và không ngừng tìm hiểu về biển cả cũng như tìm hiểu chính bản thân mình.

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 94, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Nhớ lại văn bản Bạch tuộc và liên hệ với văn bản này để trả lời

Lời giải chi tiết:

Giúp em nhận biết và cảm thụ được thêm nhiều chi tiết hay và ý nghĩa trong đoạn trích Bạch tuộc, hiểu thêm về tác giả Véc-nơ với những ý tưởng thiên tài tiên phong trong thể loại khoa học viễn tưởng.

I. Tác giả

- Lê Phương Liên sinh năm 1951, quê ở Hà Nội.

II. Tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

1. Thể loại: Nghị luận văn học
2. Phương thức biểu đạt: Nghị luận
3. Tóm tắt tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

Văn bản phân tích những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển.

• Bố cục tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

- Phần 1: Từ đầu ... kì lạ: Giới thiệu những nét đặc sắc của tác phẩm.

- Phần 2: Tiếp ...của tác giả.: Đặc sắc miêu tả nhân vật.

- Phần 3: Tiếp ... tình người?: Sự sáng tạo của Véc-nơ.

- Phần 4: Còn lại: Vị trí của Véc-nơ trên diễn đàn văn học thế giới.

• Giá trị nội dung tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

- Văn bản cho người đọc hiểu hơn về nội dung, nhân vật, sự sáng tạo trong tác phẩm Hai vạn dặm dưới đại dương. Qua đó, người đọc cũng hiểu rõ hơn về tác giả và vị trí của ông trên diễn đàn văn học.

• Giá trị nghệ thuật Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

- Văn bản đưa ra những nhận định xác đáng, phân tích sâu sắc.

- Dẫn chứng cụ thể, rõ ràng.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

• Nghệ thuật miêu tả nhân vật đặc sắc

- Con người luôn khát vọng tiến ra biển, làm chủ biển cả, thấu hiểu biển cả.

- Nhân vật thuyền trưởng Nê-mô: Con người có trí tuệ, có tính phiêu lưu, mạo hiểm; hành động dũng mãnh, bản lĩnh sáng suốt, tự tin.

→ Bí ẩn như huyền thoại.

⇒⇒Hình tượng anh hùng mang tư tưởng của tác giả.

- Nhân vật Giáo sư A-rôn-nác: người đọc hiểu được cuộc sống nội tâm và ngoại cảnh.

• Sự sáng tạo của Véc-nơ trong tác phẩm

- Sự sáng tạo của Véc-nơ:

- Những máy móc công nghệ hiện đại.

- Những dự cảm về không gian tận đáy biển xa xôi, nơi con người chưa đặt chân đến.

→ Véc-nơ có vốn hiểu biết sâu rộng về địa lí thế giới, am hiểu cặn kẽ về kiến thức vật lí, toán học, sinh học, lịch sử, tự nhiên và xã hội... Chính những điều này đã tạo nên thành công cho tác phẩm của ông.

- Đặc sắc trong tác phẩm: 

+ Một lối kể chuyên hấp dẫn.

+ Tình huống bất ngờ, nghẹt thở, đầy kịch tính.

+ Giọng văn hài hước, dí dỏm, chan chứa tình cảm yêu thương con người.

→ Tạo nên sức hấp dẫn trong mọi thời đại của tác phẩm.

- Giá trị nhân văn: 

- Ca ngợi sức mạnh của con người.

- Thể hiện sự hòa đồng giữa con người với biển cả: con người cần biển cả, yêu biển cả, hiểu về biển cả hơn như tìm hiểu bản thân mình.

- Thể hiện tình cảm giữa con người với con người.

→ Tác phẩm mang những giá trị nhân văn sâu sắc, có giá trị mọi thời đại.

• Giá trị nhân vật trong tác phẩm

- Hình tượng anh hùng mang tư tưởng của tác giả là thuyền trưởng Nê-mô: trải qua nhiều đau khổ nên đứng trước mọi khó khăn đều quả quyết hành động dũng mãnh với một bản lĩnh sáng suốt.

- Nhân vật tự sự - giáo sư A-rôn-nác: khát vọng khám phá cuộc sống cả về nội tâm và ngoại cảnh.

Chuẩn bị soạn bài Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển

Câu hỏi (trang 91, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đọc trước văn bản nghị luận Sức hấp dẫn của tác phẩm "Hai vạn dặm dưới đáy biển"; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Lê Phương Liên

Lời giải 

- Đọc trước văn bản nghị luận Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Lê Phương Liên.

- Nhà văn Lê Phương Liên sinh năm 1951 tại Hà Nội. 

- Bà có nhiều tác phẩm được chú ý như Khúc hát hạnh phúc (NXB Hội Nhà văn, 2002), Én nhỏ, NXB Kim Đồng (2013), Ký ức ánh sáng (NXB Phụ nữ, 2013).

- Bà đã được nhận nhiều giải thưởng như: Giải thưởng Trung ương Đoàn, Giải thưởng Bộ Giáo dục năm 1970 cho truyện ngắn Câu hỏi trẻ thơ, Huy chương Vì sự nghiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam năm 1997. 

- Bà có rất nhiều những sáng tác đặc sắc dành cho thiếu nhi

Đọc hiểu bài Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển

Trả lời câu hỏi giữa bài

Câu 1 (trang 91, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Câu nào là ý kiến của tác giả nêu trong phần 1?

Lời giải 

Câu nêu ý kiến tác giả trong phần 1 là: “Tác phẩm của nhà văn Giuyn Véc-nơ hấp dẫn bạn đọc mọi lứa tuổi, không chỉ bởi yếu tố li kì mà còn bởi tính nhân văn

Câu 2 (trang 92, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Phần 2 phát triển ý kiến nêu ở phần 1 như thế nào?

Lời giải 

– Phần 2 phát triển ý kiến nêu ở phần 1 như sau:

+ Khái vọng được khám biển cả, đại dương mênh mông là khát vọng muôn thủa của rất nhiều dân tộc.

+ Thuyền trưởng Nê-mô là hình ảnh đại diện cho người anh hùng manh lí tưởng cao đẹp, mạnh mẽ đó.

Câu 3 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Nội dung phần 4 liên quan gì tới nhan đề văn bản?

Lời giải 

Nội dung phần 4 của văn bản nhằm tổng hợp lại những điều đặc sắc, hấp dẫn nhất của văn bản như được thể hiện ở nhan đề.

Câu 4 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):

Nội dung chính của phần 5 là gì?

Lời giải 

Nội dung: kết luận về tài năng của nhà văn Véc-nơ để tổng kết lại ý kiến bàn luận cho toàn bài

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Nhan đề văn bản cho em biết vấn đề trọng tâm mà tác giả muốn nêu lên là gì?

Lời giải 

- Vấn đề trọng tâm của văn bản là sức hấp dẫn và những giá trị sâu sắc của tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển

Câu 2 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Tóm tắt nội dung các phần của văn bản bằng cách nêu 1 - 2 câu hỏi ngắn gọn cho mỗi phần theo mẫu sau:

Lời giải 

Câu 3 (trang 94, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Theo tác giả bài nghị luận, “những giá trị nhân văn” trong tác phẩm của Véc-nơ được thể hiện như thế nào?

Lời giải 

“Những giá trị nhân văn” được làm rõ qua cuộc chiến giữa con người với thiên nhiên to lớn, thực chất là một sự hòa đồng, rằng con người sẽ sống chung với biển cả, yêu và không ngừng tìm hiểu về biển cả cũng như tìm hiểu chính bản thân mình.

Câu 4 (trang 94, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)

Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được điều gì về văn bản Bạch tuộc (trích tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển) đã học ở Bài 3?

Lời giải 

Văn bản này giúp em hiểu thêm về văn bản Bạch tuộc nó không chỉ là một câu chuyện phưu lưu, mạo hiểm, mang lại cho ta những cảm xúc nhất thời, hơn hết nó mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc thể hiện khao khát muốn tìm hiểu, muốn sống chung với biển cả của nhân loại.

I. Giới thiệu tác giả Lê Phương Liên 

Nhà văn Lê Phương Liên tên thật là Lê Thị Phương Liên sinh ra tại phường Hàng Bạc, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Bà là Đảng viên Đảng CSVN; Hội viên Hội nhà văn Việt Nam năm 1981. Nguyên trưởng Ban Văn học thiếu nhi Hội Nhà văn Việt Nam.
Nhà văn Lê Phương Liên đến nay đã có nửa thế kỷ sáng tác văn chương. Bà vốn là cô giáo dạy sau khi tốt nghiệp khoa Toán - Lý trường Cao đẳng Sư phạm Hà Nội. Tình yêu với văn chương ăn sâu vào máu nên chỉ sau 9 năm đứng trên bục giảng, Lê Phương Liên quyết định rẽ lối, đầu quân cho NXB Kim Đồng.Hiện là Cán bộ biên tập văn học, Giám đốc Quỹ học bổng Đôrêmôn của Nxb Kim Đồng.

Hiện nay, bà đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội.

Những giải thưởng mà bà nhận được: 

- Giải thưởng Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản.

- Giải thưởng Bộ Giáo dục năm 1970 cho truyện ngắn "Câu hỏi trẻ thơ".

- Huy chương Vì sự nghiệp văn học nghệ thuật Việt Nam năm 1997.

- Huy chương Vì thế hệ trẻ năm 1981 với hai tác phẩm "Những tia nắng đầu tiên" và "Khi mùa xuân đến".

II. Khái quát tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển

1. Thể loại

Văn nghị luận là thể loại văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng nào đó đối với các sự việc, hiện tượng trong đời sống hay trong văn học bằng các luận điểm, luận cứ và lập luận.

2, Bố cục

Văn bản Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển được chia thành 5 phần:

- Phần 1 (từ đầu đến “con tàu No-ti-lớt kì lạ”): Giới thiệu nội dung, nghệ thuật của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển

- Phần 2 (tiếp theo đến “hiện thân của tác giả”): Sự huyền bí, ly kỳ và giá trị nhân văn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển

- Phần 3 (tiếp đến “yêu thương con người”): Bối cảnh ra đời của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển

- Phần 4 (tiếp đến “là một đại dương tình người?”): Minh chứng về cuộc vật lộn giữa con người với thiên nhiên rộng lớn để cho thấy sức hấp dẫn và tính nhân văn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển

- Phần 5 (còn lại): Kết luận về tài năng của nhà văn Véc-nơ

3, Giá trị nội dung

Văn bản giúp người đọc nhận biết và cảm thụ được thêm nhiều chi tiết hay và ý nghĩa về tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển, hiểu thêm về tác giả Véc-nơ với những ý tưởng thiên tài tiên phong trong thể loại khoa học viễn tưởng

4, Đặc sắc nghệ thuật 

- Cách triển khai ý kiến, lí lẽ mạch lạc, rõ ràng

- Ngôn ngữ chính xác, khoa học

- Lối viết hấp dẫn, thuyết phục

Nội dung chính: Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển nói về những nhân vật, những đặc sắc và lý tưởng của tác giả Véc-nơ trong truyện Hai vạn dặm dưới đáy biển.

Câu 1 (trang 93 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 1) 

Nhan đề văn bản cho em biết vấn đề trọng tâm mà tác giả muốn nêu lên là gì?

Trả lời:

Nhan đề văn bản cho em biết về vấn đề trọng tâm mà tác giả muốn nêu lên là những điều đặc sắc, thú vị, hấp dẫn người đọc trong truyện Hai vạn dặm dưới đáy biển của Véc-nơ.

Câu 2 (trang 93 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 1) 

Tóm tắt nội dung các phần của văn bản bằng cách nêu 1 - 2 câu hỏi ngắn gọn cho mỗi phần theo mẫu sau:

Phần (1)

Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển viết về ai, về sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm?

Phần (2)

Phần (3)

Phần (4)

Phần (5)

Trả lời:

Phần 1

Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển viết về ai, về sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm?

Phần 2

Lịch sử bắt nguồn của các cuộc thám hiểm là gì? Hình ảnh thuyền trưởng Nê-mô hiện lên như thế nào?

Phần 3

Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển cho ta biết điều gì? Qua đó ta có nhận xét gì về những trang viết của Véc-nơ?

Phần 4

Con người được thể hiện như thế nào trong truyện Hai vạn dặm dưới đáy biển?

Phần 5

Tác giả có kết luận gì về Véc-nơ và những ý tưởng thiên tài của ông?

Câu 3 (trang 94 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 1) 

Theo tác giả bài nghị luận, "những giá trị nhân văn" trong tác phẩm của Véc-nơ được thể hiện như thế nào?

Trả lời:

Theo tác giả bài nghị luận, “những giá trị nhân văn” trong tác phẩm của Véc – nơ được thể hiện ở những nhân vật mang trong mình những hoàn cảnh khác nhau. Thuyền trưởng Nê-mô thần bí nhưng là một người tài giỏi, vừa có trí tuệ, vừa có tính phiêu lưu mạo hiểm. Nhóm người giáo sư A-rôn-nắc bất đắc dĩ tham gia vào cuộc hành trình nhưng vẫn cố gắng, giúp đỡ hết mình. Và công cuộc vật lộn giữa con người và biển cả đưa con người đến gần với thế giới tự nhiên hơn.

Câu 4 (trang 94 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 1) 

Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được điều gì về văn bản Bạch tuộc (trích tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển) đã học ở Bài 3?

Trả lời:

Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm về các nhân vật, lối viết độc đáo của truyện. Đặc biệt, đó là thông điệp mà tác giả muốn truyền tải đến người đọc qua các tình huống truyện được dựng lên. Như trong trận chiến giữa con người và bạch tuộc khổng lồ, tác giả muốn thể hiện một cuộc hòa đồng, gắn bó và thấu hiểu lẫn nhau giữa con người và thế giới tự nhiên.

1. CHUẨN BỊ

Câu 1. Đọc trước văn bản Sức hấp dẫn của tác phẩm "Hai vạn dặm dưới đáy biển", tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Lê Phương Liên.

Trả lời: Thông tin về tác giả Lê Phương Liên:

• Sinh năm 1951, ở khu phố cổ Hà Nội.
• Từng là cô giáo dạy sau khi tốt nghiệp khoa Toán - Lý trường Cao đẳng Sư phạm Hà Nội.
•  Được biết đến là tác giả nổi bật về văn học thiếu nhi.
• Tác phẩm: truyện vừa Những tia nắng đầu tiên và truyện ngắn Câu hỏi trẻ thơ là tác phẩm đầu tay; Khi mùa xuân đến, Hoa dại, Bức tranh còn vẽ, Én nhỏ, Khúc hát hạnh phúc, Dòng thu, Cuộc phiêu lưu của chú rối Tễu, Khu vườn biết nói, Ký ức ánh sáng...

2. ĐỌC HIỂU

Câu 1. Câu nào là ý kiến của tác giả nêu trong phần (1)?

Trả lời: Câu nêu ý kiến của tác giả nêu trong phần (1) là: "Tác phẩm của nhà văn Giuyn Véc-nơ hấp dẫn bạn đọc mọi lứa tuổi, không chỉ bởi những yếu tố li kì mà còn bởi tính nhân văn."

Câu 2.  Phần (2) phát triển ý kiến nêu ở phần (1) như thế nào?

Trả lời: Phần (2) phát triển ý kiến nêu ở phần (1) bằng cách chỉ rõ yếu tố li kì và tính nhân văn trong tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển.

Câu 3. Nội dung phần (4) liên quan gì tới nhan đề văn bản?

Trả lời:  Nội dung phần (4) khẳng định sức hấp dẫn của Hai vạn dặm dưới đáy biển nằm ở nội dung của nó là một cuộc tìm hiểu biển cả cũng chính là tìm hiểu sâu thẳm bản thân mỗi người. Như vậy, nội dung phần (4) đã tổng kết sức hấp dẫn tác phẩm của Véc-nơ - điều được nhắc tới ở nhan đề văn bản.

Câu 4.  Nội dung chính của phần (5) là gì?

Trả lời:  Nội dung chính của phần (5) là giới thiệu những tác phẩm khác của Véc-nơ và khẳng định giá trị văn chương của Véc-nơ.

CÂU HỎI

Câu 1. Nhan đề văn bản cho em biết vấn đề trọng tâm mà tác giả muốn nêu lên là gì?

Trả lời: 

Câu 2. Tóm tắt nội dung các phần của văn bản bằng cách nêu 1 - 2 câu hỏi ngắn gọn cho mỗi phần theo mẫu sau:

Phần (1)Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển viết về ai, về sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm?Phần (2) Phần (3) Phần (4) Phần (5)

Trả lời: 

Phần (1)Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển viết về ai, về sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm?Phần (2)Yếu tố li kì và tính nhân văn được thể hiện trong Hai vạn dặm dưới đáy biển như thế nào?Phần (3)Véc-nơ có vốn hiểu biết như thế nào? Lối viết của Véc-nơ như thế nào?Phần (4)Điều cốt lõi trong Hai vạn dặm dưới đáy biển là gì? Đâu là sức hấp dẫn của tác phẩm này?Phần (5)Véc-nơ còn có những tác phẩm nào? Giá trị văn chương của Véc-nơ là như thế nào?

Câu 3. Theo tác giả bài nghị luận, "những giá trị nhân văn" trong tác phẩm của Véc-nơ được thể hiện như thế nào?

Trả lời:  Hình tượng anh hùng qua nhân vật thuyền trưởng Nê-mô: trải qua nhiều đau khổ nên đứng trước mọi khó khăn đều quả quyết hành động dũng mãnh với một bản lĩnh sáng suốt và nhân vật tự sự - giáo sư A-rôn-nác: khát vọng khám phá cuộc sống cả về nội tâm và ngoại cảnh.

Câu 4. Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được điều gì về văn bản Bạch tuộc (trích tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển) đã học ở Bài 3?

Trả lời:  Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được về tính cách của nhân vật Nê-mô và A-rôn-nác cũng như khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người trong văn bản Bạch tuộc (trích tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển) đã học ở Bài 3.

I. Tác giả văn bản Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

- Nhà văn Lê Phương Liên sinh năm 1951 tại Hà Nội.

- Bà có nhiều tác phẩm được chú ý như Khúc hát hạnh phúc (NXB Hội Nhà văn, 2002), Én nhỏ, NXB Kim Đồng (2013), Ký ức ánh sáng (NXB Phụ nữ, 2013).

- Bà đã được nhận nhiều giải thưởng như: Giải thưởng Trung ương Đoàn, Giải thưởng Bộ Giáo dục năm 1970 cho truyện ngắn Câu hỏi trẻ thơ, Huy chương Vì sự nghiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam năm 1997.

- Bà có rất nhiều những sáng tác đặc sắc dành cho thiếu nhi

II. Tìm hiểu tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

1. Thể loại: Văn bản nghị luận
2. Phương thức biểu đạt : Nghị luận
3. Tóm tắt: Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển nói về khát vọng của con người với biển cả mênh mông, rộng lớn, giá trị nhân văn sâu sắc của cuốn tiểu thuyết vĩ đại này với hiện tại và tương lai
4. Bố cục:

Phần 1: Khái quát về cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển

Phần 2: Khát vọng của con người trước biển cả mênh.

Phần 3: Tài năng của tác giả Véc-nơ.

Phần 4: Giá trị sâu sắc của cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển.

Phần 5: Giá trị của những tác phẩm văn học mà Véc- nơ để lại là gì.

Giá trị nội dung:

- Văn bản đã nói lên những giá trị nhân văn sâu sắc trong cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển.

- Ca ngợi tài năng nghệ thuật xuất chúng của Véc-nơ, những thông điệp nhân văn và tình người được ông thể hiện trong các tác phẩm của mình.

Giá trị nghệ thuật:

- Những ý kiến, lĩ lẽ bằng chứng được nêu lên đúng đắn và logic

- Nghệ thuật phân tích, đánh giá, bình luận cụ thể để thấy được cái hay trong cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

• Giá trị nhân văn trong cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển.

- Khát vọng muốn vươn ra biển lớn, tìm hiểu về biển sống chung vơi biển của con người.

- Hình ảnh thuyền trưởng Nê -mô và giáo sư A – rôn – nác chính là những hình tượng tiểu biểu, đại diện cho những người anh hùng vừa có trí tuệ, vừa có tính phưu lưu, mạo hiểm.

- Cuộc vận lộn giữa con người với đại dương thực ra là một cuộc hòa đồng, con người sẽ chung sống với biển cả, yêu biển cả và hòa mình vào biển cả

→ Cuốn tiểu thuyết không chỉ hấp dẫn bạn đọc ở những chi tiết li kì mà còn hấp dẫn bạn đọc ở những giá trị nhân văn sâu sắc

• Tài năng nghệ thuật của tác giả Véc – nơ

- Véc-nơ đã ghi dấu vào nền văn học thế giới ở những sáng tạo mang tính khoa học viễn tưởng

→ Từ đó thấy được

- Sự am hiểu cặn cẽ về kiến thức vật lí, toán học, sinh học, lịch sử, tự nhiên và xã hội

- Lối kể chuyện hấp dẫn tự nhiên và bất ngờ, nghẹt thở, đầy kịch tính

→ Ông là nhà văn đi tiên phong trong thể loại khoa học viễn tưởng, một lối đi riêng biệt trong văn học thế giới.

1. Chuẩn bị

Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển ra đời năm 1870. Khi đó, tàu ngầm mới được thử nghiệm ở mức độ sơ khai, bạch tuộc cũng chỉ có một số người được gặp.

2. Đọc hiểu

Câu 1. Câu nào là ý kiến của tác giả nêu trong phần (1)?

Tác phẩm của nhà văn Giuyn Véc-nơ hấp dẫn bạn đọc mọi lứa tuổi, không chỉ bởi những yếu tố li kì mà còn bởi tính nhân văn.

Câu 2. Phần (2) phát triển ý kiến nêu ở phần (1) như thế nào?

Chỉ ra yếu tố li kì, cùng với khái quát giá trị nhân văn của tác phẩm.

Câu 3. Nội dung phần (4) liên quan gì tới nhan đề văn bản?

Sức hấp dẫn của Hai vạn dặm dưới đáy biển nằm ở những giá trị nhân văn mà tác phẩm gửi gắm.

Câu 4. Nội dung chính của phần (5) là gì?

Khẳng định tài năng và giá trị văn chương của Véc-nơ.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Nhan đề văn bản cho em biết vấn đề trọng tâm mà tác giả muốn nêu lên là gì?

Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển.

Câu 2. Tóm tắt nội dung các phần của văn bản bằng cách nêu 1 - 2 câu hỏi ngắn gọn cho mỗi phần theo mẫu sau:

Phần 1

Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển viết về ai, về sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm?

Phần 2

Yếu tố li kì và tính nhân văn được thể hiện như thế nào?

Phần 3

Phong cách sáng tác của Véc-nơ là gì?

Phần 4

Sức hấp dẫn của Hai vạn dặm dưới đáy biển này là gì?

Phần 5

Tài năng và giá trị văn chương của Véc-nơ là gì?

Câu 3. Theo tác giả bài nghị luận, “những giá trị nhân văn” trong tác phẩm của Véc-nơ được thể hiện như thế nào?

- Hình tượng thuyền trưởng Nê-mô và con tàu No-ti-lớt sinh ra từ nỗi đau khổ từ thế giới loài người, người đọc nhận ra con người mới thật là dữ dội, bởi con người chứa trong tâm can “một đại dương”.

- Cuộc vật lộn giữa con người và đại dương thực sự là cuộc hòa đồng, con người đã và sẽ chung sống với biển cả, yêu biển cả và càng ngày càng tìm hiểu biển cả sâu sắc hơn, như tìm hiểu chính bản thân mình.

Câu 4. Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được điều gì về văn bản Bạch tuộc (trích tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển) đã học ở Bài 3?

Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm về nhân vật: Nê-mô và A-rôn-nác.