Câu 1

Tìm và sửa lỗi dùng từ trong các trường hợp sau:

a. Thời cơ đã chín mùi nhưng họ lại không biết nắm bắt.

đ. Tôi rất thích bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu vì bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu rất hay.

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ lí thuyết tại phần Tri thức Ngữ Văn.

- Áp dụng lí thuyết làm bài tập.

Lời giải chi tiết:

a.

Lỗi sai: lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm.

Sửa lỗi: Thời cơ đã chín muồi nhưng họ lại không biết nắm bắt.

b.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không phù hợp với khả năng kết hợp (từ “giấu giếm” không kết hợp với từ “với”).

Sửa lỗi: Nó không giấu giếm ba mẹ chuyện gì.

c.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm.

Sửa lỗi: Ngày mai, lớp em sẽ đi tham quan động Hương Tích.

d.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không đúng nghĩa (Từ “bất tử” chỉ dành cho con người, không dùng cho các loại hình nghệ thuật).

Sửa lỗi: Những bài hát bất hủ ấy sẽ còn lại mãi với thời gian.

đ.

Lỗi sai: Lỗi lặp từ.

Sửa lỗi: Tôi rất thích bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu bởi nó rất hay.

e.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không phù hợp với kiểu văn bản. (Trong văn bản hành chính, không nên dùng từ “phiền”).

Sửa lỗi: Tôi hi vọng Ban Giám hiệu xem xét và giải quyết vấn đề này giúp tôi.

Câu 2

Lựa chọn từ ngữ ở cột A với nghĩa tương ứng ở cột B.

Hình ảnh (trang 71, SGK Ngữ Văn 10, tập một)

Phương pháp giải:

- Đặt những từ ngữ ở cột A vào từng văn cảnh cụ thể để dễ dàng phân biệt.

Lời giải chi tiết:

Câu 3

Đặt câu với các từ sau để thấy rõ sự khác biệt về ý nghĩa của chúng.

Phương pháp giải:

- Đặt từng từ vào văn cảnh cụ thể để đặt câu.

- Cầm tìm hiểu rõ nghĩa từng từ để đặt câu chính xác nhất.

Lời giải chi tiết:

a.

- Làm bộ: sự giả vờ.

Đặt câu: Anh ấy thích cô nhưng vì ngại không dám thổ lộ nên làm bộ như không có tình cảm vậy.

- Làm dáng: làm đẹp.

Đặt câu: Bạn A lớp tôi làm dáng ghê lắm.

- Làm cao: sự kiêu ngạo, chảnh.

Đặt câu: Thích vậy mà còn làm cao.

b.

- Nhẹ nhàng: có tính chất nhẹ, không gây cảm giác nặng nề hoặc chỉ đức tính con người.

Đặt câu: Đây quả thật là công việc nhẹ nhàng!

- Nhè nhẹ: hơi nhẹ.

Đặt câu: Gió thổi nhè nhẹ qua từng kẽ lá.

- Nhẹ nhõm: cảm giác thanh thản, khoan khoái, không bị vướng bận hay nặng nề bởi thứ gì.

Đặt câu: Làm xong bài tập về nhà khiến mình thở phào nhẹ nhõm.

c.

- Nho nhỏ: hơi nhỏ.

Đặt câu: Những bông hoa nho nhỏ đang tỏa ngát hương.

- Nhỏ nhoi: nhỏ bé, ít ỏi, mỏng manh.

Đặt câu: Mình còn chút vốn liếng nhỏ nhoi, bạn cầm lấy để làm việc cần thiết nhé!

- Nhỏ nhen: hẹp hòi, hay chú ý đến những việc nhỏ nhặt.

Đặt câu: Sau câu chuyện tối qua mới thấy lòng dạ anh ấy thật nhỏ nhen.

- Nhỏ nhặt: những điều không đáng kể.

Đặt câu: Tuy chỉ có chút phần quà nhỏ nhắt nhưng ở đó chất chứa tình thương của tất cả mọi người

Từ đọc đến viết

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) thể hiện niềm giao cảm với thiên nhiên và con người, trong đó có sử dụng các từ ngữ gợi cảm xúc.

Phương pháp giải:

- Hiểu được thế nào là từ ngữ gợi cảm xúc.

- Viết đoạn văn theo đúng chủ đề.

Lời giải chi tiết:

     Thiên nhiên chính là những sự vật có sẵn ở tự nhiên bao quanh con người mà chúng ta nhìn thấy hằng ngày: nước, đất, không khí, cây cối,.. Con người chúng ta sinh sống và tồn tại trong thiên nhiên, thiên nhiên cũng giao hòa cùng con người. Đó là một mối quan hệ gắn bó khắng khít, chặt chẽ, tương hỗ cho nhau. Thiên nhiên mang lại sự sống cho con người, là nơi con người sinh sống, phát triển; là một nguồn tư liệu bất tận trong các sáng tác thơ văn. Con người biết yêu thiên nhiên, quan tâm, chăm sóc, bảo tồn cũng sẽ góp phần tạo nên một hệ sinh thái xanh – sạch – đẹp. Một không gian thiên nhiên thoáng đãng, tươi xanh sẽ giúp con người khỏe mạnh, tươi trẻ và thoải mái. Chính vì vậy, khi thiên nhiên bị hủy hoại cũng chính là lúc cuộc sống con người bị đe dọa, ảnh hưởng nặng nề. Điển hình như việc biến đổi khí hậu hay thiên tai, lũ lụt hằng năm. Hãy cùng chung tay giữ vững mối quan hệ đó để tất cả đều được phát triển trong những đều kiện tốt nhất.

- Các từ ngữ gợi cảm xúc: yêu, thoải mái, tươi trẻ..

Câu 1. Tìm và sửa lỗi dùng từ trong các trường hợp sau

đ. Tôi rất thích bài “Thơ duyên” của xuân Diệu vì bài “Thơ duyên” của xuân Diệu rất hay.

Gợi ý:

đ. Tôi rất thích bài “Thơ duyên” của xuân Diệu vì nó rất hay.

Câu 2. Lựa chọn từ ngữ ở cột A tương ứng với cột B:

A

B

đề xuất

đưa một người giữ chức vụ cao hơn

đề cử

trình bày ý kiến, nguyện vọng lên cấp trên

đề đạt

giới thiệu ra để lựa chọn mà bầu

đề bạt

đưa ra một ý kiến, giải pháp

Gợi ý:

• đề xuất: đưa ra một ý kiến, giải pháp
• đề cử: giới thiệu ra để lựa chọn mà bầu
• đề đạt: trình bày ý kiến, nguyện vọng lên cấp trên
• đề bạt: đưa một người giữ chức vụ cao hơn

Câu 3. Đặt câu với các từ sau để thấy rõ sự khác biệt về ý nghĩa của chúng:

Gợi ý:

a.

• Con bé chỉ đang làm bộ khóc lóc thôi.
• Con công đang làm dáng để thu hút bạn tình.
• Cô ta rất thích, nhưng vẫn còn làm cao.

b.

• Công việc hôm nay rất nhẹ nhàng.
• Tôi nghe thấy tiếng bước chân nhè nhẹ.
• Tôi cảm thấy nhẹ nhõm khi giải quyết xong mọi việc.

c.

• Chú chim non nho nhỏ đang đậu trên cành cây.
• Tôi chỉ có một mong muốn nhỏ nhoi.
• Cậu ta là một người nhỏ nhen.
• Chị ấy lúc nào cũng quan tâm đến những chuyện nhỏ nhặt.

Từ đọc đến viết

Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) thể hiện niềm giao cảm với thiên nhiên và con người, trong đó có sử dụng từ ngữ gợi cảm xúc.

Thiên nhiên không mang đến nguồn tài nguyên quý giá, vô tận mà còn là nơi nuôi dưỡng tâm hồn chúng ta. Thế giới tự nhiên có thể phát triển mà không cần đến loài người nhưng chắc chắn con người không thể tồn tại nếu không có tự nhiên. Chính vì vậy, chúng ta cần trân trọng và bảo vệ môi trường sinh thái. Khi con người chú tâm và quan sát vạn vật quanh mình, họ sẽ tìm được niềm vui và sự thư thái. Ở đó, ta được đắm chìm trong màu xanh tươi mát của những hàng cây, thảm cỏ, cánh đồng. Ta được hòa mình vào dòng nước ngọt lành, mát lịm của con suối, biển xanh. Hay ta đặt bàn chân lên đất mềm tơi xốp để cảm nhận được đất mẹ thiêng liêng. Thiên nhiên còn nuôi dưỡng, chuyên chở bao kí ức thời ấu thơ ngây ngô, dại khờ. Đó là hình ảnh lũy tre xanh đang rì rào trong gió, là tiếng sáo diều vi vu trên nền trời trong, là con sông đỏ nặng phù sa mỗi khi mùa mưa tới. Vì lẽ đó mà mỗi lần cảm thấy căng thẳng, áp lực trước cuộc sống, chúng ta luôn cố gắng tìm về với khoảng trời rộng lớn của thiên nhiên. Được sống giao cảm, hòa hợp với thiên nhiên là niềm hạnh phúc của mỗi người.

Câu 1 trang 71 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Tìm và sửa lỗi dùng từ trong các trường hợp sau:

a. Thời cơ đã chín mùi nhưng họ lại không biết nắm bắt.

đ. Tôi rất thích bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu vì bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu rất hay.

Trả lời:

a.

Lỗi sai: lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm.

Sửa lỗi: Thời cơ đã chín muồi nhưng họ lại không biết nắm bắt.

b.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không phù hợp với khả năng kết hợp (từ “giấu giếm” không kết hợp với từ “với”).

Sửa lỗi: Nó không giấu giếm ba mẹ chuyện gì.

c.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm.

Sửa lỗi: Ngày mai, lớp em sẽ đi tham quan động Hương Tích.

d.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không đúng nghĩa (Từ “bất tử” chỉ dành cho con người, không dùng cho các loại hình nghệ thuật).

Sửa lỗi: Những bài hát bất hủ ấy sẽ còn lại mãi với thời gian.

đ.

Lỗi sai: Lỗi lặp từ.

Sửa lỗi: Tôi rất thích bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu bởi nó rất hay.

e.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không phù hợp với kiểu văn bản. (Trong văn bản hành chính, không nên dùng từ “phiền”).

Sửa lỗi: Tôi hi vọng Ban Giám hiệu xem xét và giải quyết vấn đề này giúp tôi.

Câu 2 trang 71 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Lựa chọn từ ngữ ở cột A với nghĩa tương ứng ở cột B.

Hình ảnh (trang 71, SGK Ngữ Văn 10, tập một)

Trả lời:

A

B

Đề xuất

Đưa một người giữ chức vụ cao hơn

Đề cử

Trình bày ý kiến, nguyện vọng lên cấp trên

Đề đạt

Giới thiệu ra để lựa chọn mà bầu

Đề bạt

Đưa ra một ý kiến, giải pháp

Trả lời:

+ Đề xuất- đưa ra một ý kiến, giải pháp

+ Đề cử- giới thiệu ra để lựa chọn mà bầu

+ Đề đạt- trình bày ý kiến, nguyện vọng lên cấp trên

+ Đề bạt- đưa một người giứ chức vụ cao hơn

Câu 3 trang 71 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Đặt câu với các từ sau để thấy rõ sự khác biệt về ý nghĩa của chúng.

Trả lời:

a.

- Làm bộ: sự giả vờ.

Đặt câu: Anh ấy thích cô nhưng vì ngại không dám thổ lộ nên làm bộ như không có tình cảm vậy.

- Làm dáng: làm đẹp.

Đặt câu: Bạn A lớp tôi làm dáng ghê lắm.

- Làm cao: sự kiêu ngạo, chảnh.

Đặt câu: Thích vậy mà còn làm cao.

b.

- Nhẹ nhàng: có tính chất nhẹ, không gây cảm giác nặng nề hoặc chỉ đức tính con người.

Đặt câu: Đây quả thật là công việc nhẹ nhàng!

- Nhè nhẹ: hơi nhẹ.

Đặt câu: Gió thổi nhè nhẹ qua từng kẽ lá.

- Nhẹ nhõm: cảm giác thanh thản, khoan khoái, không bị vướng bận hay nặng nề bởi thứ gì.

Đặt câu: Làm xong bài tập về nhà khiến mình thở phào nhẹ nhõm.

c.

- Nho nhỏ: hơi nhỏ.

Đặt câu: Những bông hoa nho nhỏ đang tỏa ngát hương.

- Nhỏ nhoi: nhỏ bé, ít ỏi, mỏng manh.

Đặt câu: Mình còn chút vốn liếng nhỏ nhoi, bạn cầm lấy để làm việc cần thiết nhé!

- Nhỏ nhen: hẹp hòi, hay chú ý đến những việc nhỏ nhặt.

Đặt câu: Sau câu chuyện tối qua mới thấy lòng dạ anh ấy thật nhỏ nhen.

- Nhỏ nhặt: những điều không đáng kể.

Đặt câu: Tuy chỉ có chút phần quà nhỏ nhắt nhưng ở đó chất chứa tình thương của tất cả mọi người

Từ đọc đến viết

Câu hỏi trang 71 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) thể hiện niềm giao cảm với thiên nhiên và con người, trong đó có sử dụng các từ ngữ gợi cảm xúc.

Trả lời:

Thiên nhiên chính là những sự vật có sẵn ở tự nhiên bao quanh con người mà chúng ta nhìn thấy hằng ngày: nước, đất, không khí, cây cối,.. Con người chúng ta sinh sống và tồn tại trong thiên nhiên, thiên nhiên cũng giao hòa cùng con người. Đó là một mối quan hệ gắn bó khắng khít, chặt chẽ, tương hỗ cho nhau. Thiên nhiên mang lại sự sống cho con người, là nơi con người sinh sống, phát triển; là một nguồn tư liệu bất tận trong các sáng tác thơ văn. Con người biết yêu thiên nhiên, quan tâm, chăm sóc, bảo tồn cũng sẽ góp phần tạo nên một hệ sinh thái xanh – sạch – đẹp. Một không gian thiên nhiên thoáng đãng, tươi xanh sẽ giúp con người khỏe mạnh, tươi trẻ và thoải mái. Chính vì vậy, khi thiên nhiên bị hủy hoại cũng chính là lúc cuộc sống con người bị đe dọa, ảnh hưởng nặng nề. Điển hình như việc biến đổi khí hậu hay thiên tai, lũ lụt hằng năm. Hãy cùng chung tay giữ vững mối quan hệ đó để tất cả đều được phát triển trong những đều kiện tốt nhất.

Câu 1 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Tìm và sửa lỗi dùng từ trong các trường hợp sau:

a. Thời cơ đã chín mùi nhưng họ lại không biết nắm bắt.

đ. Tôi rất thích bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu vì bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu rất hay.

Trả lời:

đ. Tôi rất thích bài ''Thơ duyên'' của xuân Diệu vì nó rất hay

e.Tôi mong Ban Giám hiệu xem xét và giải quyết vấn đề này giúp tôi.

Câu 2 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Lựa chọn từ ngữ ở cột A với nghĩa tương ứng ở cột B.

A

B

Đề xuất

Đưa một người giữ chức vụ cao hơn

Đề cử

Trình bày ý kiến, nguyện vọng lên cấp trên

Đề đạt

Giới thiệu ra để lựa chọn mà bầu

Đề bạt

Đưa ra một ý kiến, giải pháp

Trả lời:

+ Đề xuất- đưa ra một ý kiến, giải pháp

+ Đề cử- giới thiệu ra để lựa chọn mà bầu

+ Đề đạt- trình bày ý kiến, nguyện vọng lên cấp trên

+ Đề bạt- đưa một người giứ chức vụ cao hơn

Câu 3 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Đặt câu với các từ sau để thấy rõ sự khác biệt về ý nghĩa của chúng.

Trả lời:

- Cô ấy làm bộ như không thèm để ý đến sự có mặt của tôi.

- Mai Hoa là một cô gái đẹp và thích làm dáng

- Mặc dù bộ bàn ghế không phải hàng quý hiếm nhưng chủ cửa hàng vẫn làm cao không bán nó

- Lời mẹ nói nhẹ nhàng giúp tôi hiểu ra lỗi lầm.

- Gió thổi nhè nhẹ trên tán cây.

- Sau khi làm xong bài thi tôi cảm thấy nhẹ nhõm hơn

- Đó là một bông hoa nho nhỏ trên mặt hồ.

- Dù chỉ là một món quà nhỏ nhoi nhưng Lan cảm thấy rất vui

- Hắn ta là một kẻ nhỏ nhen, ích kỷ

- Cô ấy rất quan tâm đến nhân viên của mình ngay từ những việc nhỏ nhặt nhất.

Từ đọc đến viết (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1):

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) thể hiện niềm giao cảm với thiên nhiên và con người, trong đó có sử dụng các từ ngữ gợi cảm xúc.

Thiên nhiên là cội nguồn của sự sống, là ngôi nhà chung của tất cả chúng ta. Thiên nhiên cung cấp cho chúng ta mọi điều kiện sống, giúp con người sinh tồn và phát triển. Thiên nhiên còn mang lại cho con người vẻ đẹp, để con người tận hưởng cuộc sống tốt lành, thơi thả tâm hồn sau những công việc đầy khó nhọc. Bởi thế, từ xã xưa, con người luôn dành cho thiên nhiên một tình yêu lớn. Yêu cuộc sống tự nhiên chính là sự gắn bó, sống hòa hợp với thiên nhiên, yêu quý và giữ gìn thiên nhiên ở xung quanh mình. Con người từ lâu đã dành cho thiên nhiên một tình yêu lớn. Vẻ đẹp của thiên nhiên đi vào nghệ thuật thi ca, hội họa, âm nhạc, nâng đỡ và dìu dắt cảm xúc của con người. Lối sống hòa hợp, tôn trong thiên nhiên của người xưa là một mẫu mực của tình yêu thiên nhiên thiết tha. Thế nhưng, ngày nay, thiên nhiên đang bị hủy hoại nghiêm trọng bởi con người, gây nên những hậu quả nặng nề đến đời sống của toàn nhân loại. Mẹ thiên nhiên đang bị xúc phạm và con người phải gánh lấy hậu quả do những hành động nông nổi của chính mình. hãy nhớ rằng mỗi mầm xanh là một nguồn sống đáng quý, mỗi dòng nước chảy mang theo nguồn năng lượng sinh tồn. Hãy biết bảo vệ lấy nó. Bảo vệ thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống chính mình, bảo vệ sự sống trên trái đất. Hãy tập cách tôn trọng và sống hài hòa với thiên nhiên để cuộc sống ngày càng đẹp tươi.

Câu 1 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

Tìm và sửa lỗi dùng từ trong các trường hợp sau:

đ. Tôi rất thích bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu vì bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu rất hay.

Trả lời:

a.

- Lỗi sai: lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm.

- Sửa : Thời cơ đã chín muồi nhưng họ lại không biết nắm bắt.

b.

- Lỗi sai: Lỗi dùng từ không phù hợp với khả năng kết hợp (từ “giấu giếm” không kết hợp với từ “với”).

- Sửa : Nó không giấu giếm ba mẹ chuyện gì.

c.

- Lỗi sai: Lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm.

+Sửa : Ngày mai, lớp em sẽ đi tham quan động Hương Tích.

d.

- Lỗi sai: Lỗi dùng từ không đúng nghĩa (Từ “bất tử” chỉ dành cho con người, không dùng cho các loại hình nghệ thuật).

- Sửa: Những bài hát bất hủ ấy sẽ còn lại mãi với thời gian.

đ.

- Lỗi sai: Lỗi lặp từ.

- Sửa: Tôi rất thích bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu bởi nó rất hay.

e.

- Lỗi sai: Lỗi dùng từ không phù hợp với kiểu văn bản. (Trong văn bản hành chính, không nên dùng từ “phiền”).

- Sửa: Tôi hi vọng Ban Giám hiệu xem xét và giải quyết vấn đề này giúp tôi.

Câu 2 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

Lựa chọn từ ngữ ở cột A với nghĩa tương ứng ở cột B.

Trả lời:

A

B

Đề xuất

Đưa một người giữ chức vụ cao hơn

Đề cử

Trình bày ý kiến, nguyện vọng lên cấp trên

Đề đạt

Giới thiệu ra để lựa chọn mà bầu

Đề bạt

Đưa ra một ý kiến, giải pháp

Trả lời:

+ Đề xuất- đưa ra một ý kiến, giải pháp

+ Đề cử- giới thiệu ra để lựa chọn mà bầu

+ Đề đạt- trình bày ý kiến, nguyện vọng lên cấp trên

+ Đề bạt- đưa một người giứ chức vụ cao hơn

Câu 3 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

Đặt câu với các từ sau để thấy rõ sự khác biệt về ý nghĩa của chúng.

Trả lời:

a.

- Làm bộ: chỉ sự giả vờ, không thật.

Đặt câu: Anh ấy làm bộ như mình không liên quan

- Làm dáng: chú ý về vẻ bề ngoài, làm đẹp.

Đặt câu: Mới còn nhỏ, nhưng Bình đã biết làm duyên, làm dáng.

- Làm cao: sự kiêu ngạo, chảnh.

Đặt câu: Cô Hoa đã nhiều tuổi, nhưng vẫn làm cao.

b.

- Nhẹ nhàng: chỉ thái độ hoặc hành động hoặc tính chất nhỏ nhẹ, không gây tiếng động, tạo sự nhã nhặn, gợi sự nhàn hạ trong công việc.

Đặt câu: Thời tiết mùa thu thật nhẹ nhàng, mát mẻ

- Nhè nhẹ: hơi nhẹ, gợi sự chuyển động lướt qua nhẹ nhàng.

Đặt câu: Bước đi của cô giáo em nhè nhẹ.

- Nhẹ nhõm: cảm giác thanh thản, khoan khoái, không bị vướng bận hay nặng nề bởi thứ gì.

Đặt câu: Sau khi đã hoàn thành công việc tôi thấy thật nhẹ nhõm.

c.

- Nho nhỏ: hơi nhỏ.

Đặt câu: Nhưng bông hoa nho nhỏ khoe sắc trong vườn

- Nhỏ nhoi: nhỏ bé, ít ỏi, mỏng manh.

Đặt câu: Mình còn chút vốn liếng nhỏ nhoi, bạn cầm lấy để làm việc cần thiết nhé!

- Nhỏ nhen: hẹp hòi, hay chú ý đến những việc nhỏ nhặt.

Đặt câu: Cô ấy, tính cách rất nhỏ nhen

- Nhỏ nhặt: những điều không đáng kể.

Đặt câu: Đây chỉ một việc hết sức nhỏ nhặt.

Từ đọc đến viết

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) thể hiện niềm giao cảm với thiên nhiên và con người, trong đó có sử dụng các từ ngữ gợi cảm xúc.

Trả lời:

Con người với thiên nhiên luôn đồng hành cùng với nhau. Điều này còn được thể hiện ở các tác phẩm thi ca như Nguyễn Du từng có câu :''Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu/ Người buồn carh có vui đâu bao giờ''. Hay như Xuân Diệu, thể hiện cái tình, cái rung đọng của mình trước cuộc đời qua việc miêu tả thiên nhiên:''của ong bướm này đây tuần tháng mật, của yến anh này đây khúc tình si". Khung cảnh thiên nhiên luôn có một ảnh hưởng nhất định đến cảm xúc, tâm trajg của con người. Như khi thấy trời trong xanh, mát mẻ, thoáng đãng, tâm hồn chúng ta cũng thấy thư thái, nhẹ nhàng. Khi mưa xuống hay gió lạnh, ta lại cảm thấy nhịp sống chậm lại. Nhìn mưa có thể khiến ta nhớ đến những hồi ức, những kỷ niệm sâu sắc của cuộc đời mình, nhớ đến những điều hay người mà ta thương yêu. Theo từng nhịp, từng sự thay đổi mà cảm xúc, tâm trạng cũng có sự chuyển biến. Cảnh đẹp thì ta vui, cảnh trầm thì ta sống chậm lại. Đó là một mối giao cảm tự nhiên, khăng khít.

Câu 1 trang 71 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Tìm và sửa lỗi dùng từ trong các trường hợp sau:

a. Thời cơ đã chín mùi nhưng họ lại không biết nắm bắt.

đ. Tôi rất thích bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu vì bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu rất hay.

Lời giải 

a.

Lỗi sai: lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm.

Sửa lỗi: Thời cơ đã chín muồi nhưng họ lại không biết nắm bắt.

b.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không phù hợp với khả năng kết hợp (từ “giấu giếm” không kết hợp với từ “với”).

Sửa lỗi: Nó không giấu giếm ba mẹ chuyện gì.

c.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm.

Sửa lỗi: Ngày mai, lớp em sẽ đi tham quan động Hương Tích.

d.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không đúng nghĩa (Từ “bất tử” chỉ dành cho con người, không dùng cho các loại hình nghệ thuật).

Sửa lỗi: Những bài hát bất hủ ấy sẽ còn lại mãi với thời gian.

đ.

Lỗi sai: Lỗi lặp từ.

Sửa lỗi: Tôi rất thích bài “Thơ duyên” của Xuân Diệu bởi nó rất hay.

e.

Lỗi sai: Lỗi dùng từ không phù hợp với kiểu văn bản. (Trong văn bản hành chính, không nên dùng từ “phiền”).

Sửa lỗi: Tôi hi vọng Ban Giám hiệu xem xét và giải quyết vấn đề này giúp tôi.

Câu 2 trang 71 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Lời giải

- Đề xuất- đưa ra một ý kiến, giải pháp

- Đề cử- giới thiệu ra để lựa chọn mà bầu

- Đề đạt- trình bày ý kiến, nguyện vọng lên cấp trên

- Đề bạt- đưa một người giứ chức vụ cao hơn

Câu 3 trang 71 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Đặt câu với các từ sau để thấy rõ sự khác biệt về ý nghĩa của chúng.

Lời giải 

a.

- Làm bộ: sự giả vờ.

Đặt câu: Anh ấy thích cô nhưng vì ngại không dám thổ lộ nên làm bộ như không có tình cảm vậy.

- Làm dáng: làm đẹp.

Đặt câu: Bạn A lớp tôi làm dáng ghê lắm.

- Làm cao: sự kiêu ngạo, chảnh.

Đặt câu: Thích vậy mà còn làm cao.

b.

- Nhẹ nhàng: có tính chất nhẹ, không gây cảm giác nặng nề hoặc chỉ đức tính con người.

Đặt câu: Đây quả thật là công việc nhẹ nhàng!

- Nhè nhẹ: hơi nhẹ.

Đặt câu: Gió thổi nhè nhẹ qua từng kẽ lá.

- Nhẹ nhõm: cảm giác thanh thản, khoan khoái, không bị vướng bận hay nặng nề bởi thứ gì.

Đặt câu: Làm xong bài tập về nhà khiến mình thở phào nhẹ nhõm.

c.

- Nho nhỏ: hơi nhỏ.

Đặt câu: Những bông hoa nho nhỏ đang tỏa ngát hương.

- Nhỏ nhoi: nhỏ bé, ít ỏi, mỏng manh.

Đặt câu: Mình còn chút vốn liếng nhỏ nhoi, bạn cầm lấy để làm việc cần thiết nhé!

- Nhỏ nhen: hẹp hòi, hay chú ý đến những việc nhỏ nhặt.

Đặt câu: Sau câu chuyện tối qua mới thấy lòng dạ anh ấy thật nhỏ nhen.

- Nhỏ nhặt: những điều không đáng kể.

Đặt câu: Tuy chỉ có chút phần quà nhỏ nhắt nhưng ở đó chất chứa tình thương của tất cả mọi người

Từ đọc đến viết

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) thể hiện niềm giao cảm với thiên nhiên và con người, trong đó có sử dụng các từ ngữ gợi cảm xúc.

Lời giải 

Bài tham khảo

Mẫu 1: 

Thiên nhiên luôn đem lại cho ta sự thư thái, thảnh thơi trong tâm hồn. Sống hòa hợp với thiên nhiên luôn là niềm mơ ước cháy bỏng của mỗi người. Hàng ngày, vòng xoay của cuộc sống hối hả khiến chúng ta rơi vào trạng thái mệt mỏi, chán nản. Những lúc như vậy, hầu hết mọi người sẽ tìm đến những thú vui như xem phim, nghe nhạc,... Nhưng nếu được, mong bạn hãy thử tìm về với núi rừng xanh tươi, với đại dương rộng lớn để hàn gắn rạn nứt trong tâm hồn. Bạn tưởng tượng mà xem, đôi chân mềm được bước đi trên bờ cát trắng, từng con sóng xô bờ mang theo tiếng biển nơi xa chẳng phải sẽ tuyệt lắm sao? Không còn tiếng còi xe đinh tai nhức óc, chỉ có tiếng gió thổi trên rặng dừa cao cao. Về với thiên nhiên, ta được đắm chìm trong bầu không khí trong lành ngập tràn khắp không gian. Đó thực là phút giây thăng hoa, hứng khởi của con người. Được giao cảm với thiên nhiên là niềm hạnh phúc lớn lao với mỗi người. Vì vậy, chúng ta cần nâng niu, trân trọng những giá trị mà thiên nhiên đem lại.

Mẫu 2:

Thiên nhiên luôn chiếm một vị trí quan trọng trong cuộc sống con người. Thiên nhiên như một người bạn vỗ về, âu yếm, làm dịu mát tâm hồn chúng ta. Được sống giao cảm với thiên nhiên đất trời, con người sẽ trở nên thư thái và yên bình. Giây phút hòa mình trong hương thơm của núi rừng xanh tươi, tâm hồn ta như được gột rửa sau những ngày tháng mệt nhọc, vất vả. Hay khi lắng nghe tiếng chim ca, ngắm nhìn nắng mai nhảy nhót trên cành lá và bắt trọn hương thơm ngọt ngào từ hoa cỏ, con người sẽ gạt bỏ được cuộc sống tấp nập, bon chen, trở về trạng thái "an yên". Như vậy, sống giao cảm với thiên nhiên không chỉ giúp ta khám phá được các vẻ đẹp khác nhau của đất trời mà còn đem đến những khoảnh khắc hạnh phúc cho cuộc đời. Thiên nhiên như liều thuốc tinh thần, xoa dịu trái tim cằn cỗi, hàn gắn các vết thương lòng. Thiên nhiên còn là cầu nối gắn kết tất cả mọi người. Qua đây, ta càng nhận thức được tầm quan trọng của việc sống hòa hợp, giao cảm với thiên nhiên, vạn vật. Từ đây, mỗi người hãy luôn có ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường tự nhiên. Chúng ta cần cùng nhau chung tay để thiên nhiên luôn tươi đẹp và giàu có.

Mẫu 3:

  Thiên nhiên như liều thuốc xoa dịu tâm hồn con người. Khoảnh khắc được sống giao cảm với thiên nhiên là giây phút hạnh phúc nhất của chúng ta. Thử tượng tượng mà xem, cuộc sống nhộn nhịp như chiếc guồng quay, cuốn tất cả mọi người vào tất bật, lo toan đời thường. Và rồi, chẳng còn ai chú tâm lắng nghe tiếng nói của thiên nhiên. Cứ như thế, chúng ta đã bỏ lỡ mọi vẻ đẹp của hương sắc đất trời. Vậy nên, mỗi người hãy thử sống gắn bó với thiên nhiên. Các bạn có thể tận hưởng không khí trong lành của biển cả, lắng nghe tiếng rì rào ngọn sóng và ngắm nhìn đàn chim trời trên bầu trời xanh. Các bạn cũng nên gạt bỏ suy tư, phiền não để đắm chìm vào vẻ tươi mát, rực rỡ của cảnh vật. Từ đó, tâm hồn mỗi người sẽ dần trở nên thư thái, nhẹ nhàng. Thiên nhiên và con người luôn được gắn kết bởi sợi dây vô hình mà bền chặt. Để sợi dây ấy luôn tồn tại, mỗi người hãy bồi dưỡng cho mình tình yêu thiên nhiên và trân trọng sự sống của vạn vật. Tất cả chúng ta cùng nhau vun đắp, bảo vệ môi trường tự nhiên để ngày mai, trời vẫn trong, nắng sẽ lên, hoa lại nở và chim luôn hót.