III – Luyện tập

Câu 1 (trang 37 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

a) Tính thống nhất về chủ đề của đoạn văn:

    + Toàn bộ đoạn văn tập trung vào làm rõ một ý chính được nêu ở câu đầu đoạn: “Giữa cơ thể và môi trường có ảnh hưởng qua lại với nhau”.

    + Các câu văn còn lại trong đoạn đều có tác dụng làm cụ thể thêm cho nội dung của câu chủ đề.

b) Đoạn văn được phát triển chủ đề theo hướng từ khái quát đến cụ thể:

    + Câu 1 nêu nội dung khái quát của toàn bộ đoạn văn

    + Câu 2, 3: Liên kết ý khái quát với các dẫn chứng cụ thể ở phía sau.

    + Câu 4, 5: Chứng minh rõ sự ảnh hưởng của môi trường đối với cơ thể.

c) Có thể đặt các nhan đề khác cho văn bản như: Cơ thể và môi trường; Cơ thể với môi trường Sự ảnh hưởng của môi trường đến cơ thể sống; Những cơ thể sống dưới sự tác động của môi trường.

Câu 2 (trang 38 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Cách sắp xếp: 1 - 3 - 4 - 5 – 2

Đoạn văn hoàn chỉnh:

“Tháng 10 năm 1954, các cơ quan trung ương của Đảng và Chính phủ rời Chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội. Nhân sự kiện thời sự có tính lịch sử ấy, Tố Hữu sáng tác bài thơ “Việt Bắc”. Phần đầu bài thơ tái hiện một giai đoạn gian khổ, vẻ vang của Cách mạng và Kháng chiến ở chiến khu Việt Bắc nay đã trở thành những kỉ niệm sâu nặng trong lòng người. Phần sau nói lên sự gắn bó giữa miền ngược và miền xuôi trong một viễn cảnh hoà bình tươi sáng của đất nước và kết thúc bằng lời ngợi ca công ơn của Bác Hồ, của Đảng đối với dân tộc. “Việt Bắc” là một đỉnh cao của thơ Tố Hữu và cũng là một tác phẩm xuất sắc của văn học Việt Nam thời kì kháng chiến chống Pháp”.

- Nhan đề có thể là: Hoàn cảnh ra đời bài thơ "Việt Bắc", Hoàn cảnh sáng tác bài thơ"Việt Bắc", Giới thiệu bài thơ "Việt Bắc", Bài thơ Việt bắc của Tố Hữu.

Câu 3 (trang 38 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

Viết tiếp đoạn văn:

Gợi ý:

Môi trường sống của loài người hiện nay đang bị huỷ hoại ngày càng nghiêm trọng. Rừng đầu nguồn đang bị chặt phá, khai thác bừa bãi là nguyên nhân gây ra các thiên tai như lụt lội, hạn hán, … kéo dài. Không gian xung quanh chúng ta bị khói bụi, khí thải, … làm ô nhiễm, gây nên rất nhiều bệnh về da và hô hấp. Không chỉ vậy, chất thải chưa qua xử lí vứt bừa bãi, xả thẳng ra môi trường sống. Đó là một trong các nguyên nhân khiến các sông, suối, nguồn nước sạch ngày càng bị cạn kiệt, khan hiếm. Các chất thải của các khu công nghiệp, của các nhà máy, … không được xử lí cũng là nguyên nhân lớn khiến môi trường đã phải kêu cứu biết bao lần. Tất cả sự ô nhiễm mà con người đang gây ra cho môi trường đã nguy hiểm đến mức báo động.

Tiêu đề: Môi trường sống đang kêu cứu, Môi trường kêu cứu, Tiếng kêu cứu từ môi trường,…

Câu 4 (trang 38 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

Nội dung cần thiết đối với một lá đơn xin phép nghỉ học:

- Người nhận: Đơn gửi đến thầy (cô) giáo chủ nhiệm lớp, hoặc hiệu trưởng nhà trường

- Người viết: HS của lớp, của trường

- Mục đích viết đơn: Đề xuất nguyện vọng (nghỉ học)

- Nội dung cơ bản của đơn thường có:

    + Tên họ của người viết đơn.

    + Nêu lí do nghỉ học.

    + Thời gian xin nghỉ học (bao lâu?)

    + Lời hứa thực hiện đầy đủ các công việc học tập trong thời gian nghỉ học.

- Kết cấu của lá đơn: Theo đúng khuôn mẫu chung sẵn có của kiểu văn bản hành chính công vụ, đảm bảo các nội dung:

(1) Quốc hiệu, tiêu ngữ

(2) Ngày, tháng, năm viết đơn

(3) Tên đơn

(4) Họ tên, địa chỉ người nhận.

(5) Họ tên, địa chỉ lớp của người viết đơn.

(6) Nội dung đơn (lí do nghỉ học, thời gian xin nghỉ, lời hứa.

(7) Kí và ghi rõ họ tên

Gợi ý:

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Ngày ... tháng ... năm ...

ĐƠN XIN PHÉP NGHỈ HỌC

Kính gửi: Cô giáo chủ nhiệm lớp ..., Trường THPT ....

Tên em là: Nguyễn Văn A, học sinh lớp ....

Em xin trình bày với cô một việc như sau: Hôm nay, thứ ... ngày ... tháng ... năm ..., em bị … (nêu lí do) không thể đi học được. Em làm đơn này kính xin cô cho em nghỉ buổi học hôm nay.

Em hứa sẽ thực hiện việc chép bài và học bài nghiêm túc và đầy đủ.

Em xin chân thành cảm ơn cô!

Học sinh (kí tên)

Nguyễn Văn A

III. Luyện tập

Câu 1 (trang 37 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

- Tính thống nhất tập trung ở câu văn mở đầu: “Giữa cơ thể và môi trường có ảnh hưởng qua lại với nhau”.

- Sự phát triển của chủ đề trong đoạn văn:

+ Các câu này trình bày những dẫn chứng cụ thể về quan hệ của lá cây với môi trường trong việc duy trì sức sống của cây. + Cụ thể: câu thứ 2 giải thích câu 1; câu 3, 4, 5 giải thích và chứng minh câu 2.

- Có thể đặt nhan đề cho đoạn văn; Cơ thể và môi trường hoặc Sự ảnh hưởng của môi trường đến cơ thể sống,…

Câu 2 (trang 38 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Trình tự sắp xếp các câu thành văn bản như sau: (1) - (3) - (5) - (2) - (4) hoặc (1) - (3) - (4) - (5) - (2).

Gợi ý đoạn văn hoàn chỉnh như sau:

Tháng 10 năm 1954, các cơ quan trung ương của Đảng và Chính phủ rời chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội. Nhân sự kiện thời sự có tính chất lịch sử ấy, Tố Hữu sáng tác bài thơ Việt Bắc. Phần đầu bài thơ tái hiện một giai đoạn gian khổ, vẻ vang của cách mạng và kháng chiến ở chiến khu Việt Bắc nay đã trở thành những kỉ niệm sâu nặng trong lòng người. Phần sau nói lên sự gắn bó giữa miền ngược và miền xuôi trong một viễn cảnh hòa bình tươi sáng của đất nước và kết thúc bằng lời ca ngợi công ơn của Bác Hồ, của Đảng với dân tộc. Việt Bắc là một đỉnh cao của thơ Tố Hữu và cũng là một tác phẩm xuất sắc của văn học Việt Nam thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp.

Có thể đặt cho văn bản tiêu đề là: Hoàn cảnh ra đời bài thơ Việt Bắc hoặc Giới thiệu bài thơ Việt Bắc.

Câu 3 (trang 38 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Gợi ý:

Môi trường sống của loài người hiện nay đang bị hủy hoại ngày càng nghiêm trọng. Phần lớn môi trường sống bị hủy hoại do các hoạt động của con người như khai thác tài nguyên thiên nhiên cho các sản xuất công nghiệp và sự đô thị hóa. Hàng năm có hàng triệu tấn rác thải không phân hủy vứt bữa bãi khắp nơi làm tắc cống rãnh và giết chết các loài sinh vật. Những cánh rừng ở đầu nguồn cũng dần dần vắng bóng khiến cho nạn lũ lụt, lở đất ngày càng hoành hành, dữ dội hơn. Quá trình công nghiệp hóa phát triển làm nguồn nước ngầm cũng bị ô nhiễm nặng. Đặc biệt là các ngành phát triển công nghiệp thải ra không khí khói bụi gây ô nhiễm bầu khí quyển và làm thủng tầng ozon. Ô nhiễm môi trường đang là hồi chuông cảnh báo rung lên đối với sự sống của chính con người, hãy biết bảo vệ và chung sức cứu lấy môi trường.

Tiêu đề: Chúng ta đang hủy hoại cuộc sống của chính mình, Hãy lên tiếng để bảo vệ thiên nhiên,…

Câu 4 (trang 38 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):

Viết đơn xin phép nghỉ học chính là làm một văn bản. Để tạo lập văn bản này, cần xác định được các nội dung sau:

- Người nhận: Giáo viên chủ nhiệm lớp (hoặc có thể cho Ban Giám hiệu nhà trường nếu thời gian nghỉ học quá dài).

- Người viết đơn: Học sinh hoặc sinh viên.

- Mục đích của việc viết đơn: thông báo việc nghỉ học và xin phép việc nghỉ học.

- Nội dung cơ bản của đơn thường có:

   + Tên họ người viết đơn

   + Nêu lí do nghỉ học

   + Thời gian xin nghỉ học (bao lâu?)

   + Lời hứa thực hiện đầy đủ các công việc học tập trong thời gian nghỉ học.

- Kết cấu của đơn

   + Quốc hiệu, tiêu ngữ

   + Ngày, tháng, năm viết đơn

   + Tên đơn

   + Họ tên, địa chỉ người nhận

   + Họ tên, địa chỉ lớp của người viết đơn

   + Nội dung đơn (lí do nghỉ học, thời gian xin nghỉ, lời hứa)

   + Kí và ghi rõ họ tên.

Viết một lá đơn:

                  CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

                              Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

                                                                        Ngày…tháng…năm…

                                   ĐƠN XIN NGHỈ HỌC

Kính gửi: thầy/cô giáo chủ nhiệm lớp… Trường THPT….

Tên em là: …., học sinh lớp…

Em xin trình bày với thầy/cô một việc như sau:

Hôm nay, thứ…ngày…tháng…năm… em bị…. (nêu lí do) không thể đi học được. Em làm đơn này, kính xin thầy/cô cho em nghỉ buổi học ngày hôm nay.

Em xin hứa sẽ thực hiện việc chép bài và học bài nghiêm túc, đầy đủ.

Em xin chân thành cảm ơn cô!

                                                                                  Học sinh

                                                                                  (kí tên)

Luyện tập

Câu 1 (trang 37 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Đọc đoạn văn sau và thực hiện những yêu cầu nêu ở dưới

a. Có thể coi đoạn văn như một văn bản nhỏ bởi:

- Nó có một chủ đề thống nhất. Chủ đề ấy tập trung ở câu văn mở đầu: “Giữa cơ thể và môi trường có ảnh hưởng qua lại với nhau.”

- Các câu tiếp theo của đoạn văn là các câu khai triển, làm rõ ý của chủ đề. Các câu này đã ra những dẫn chứng cụ thể về quan hệ của lá cây với môi trường trong việc duy trì sức sống của cây.

b. Phân tích sự phát triển của chủ đề trong đoạn văn:

- Câu 1: Câu chủ đề

- Câu 2: Câu phát triển ý cho câu 1

- Câu 3: Câu chuyển tiếp, vừa giải thích cho câu 2 và tạo tiền đề cho sự xuất hiện của các câu (4), (5)

- Câu 4: Nêu dẫn chứng 1 (cây đậu Hà Lan và cây mây)

- Câu 5: Nêu dẫn chứng 2 (Cây xương rồng và cây lá bỏng)

c. Có thể đặt tiêu đề cho văn bản là: Mối quan hệ giữa cơ thể và môi trường hoặc Sự ảnh hưởng của môi trường đến cơ thể sống,…

Câu 2 (trang 38 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Sắp xếp các câu thành văn bản:

- Có thể sắp xếp theo hai cách, thứ tự của các câu là:

   + Cách 1: Câu (1), (3), (5), (2), (4)

   + Cách 2: Câu (1), (3), (4), (5), (2)

- Có thể đặt cho văn bản trên tiêu đề là: Hoàn cảnh ra đời bài thơ "Việt Bắc", Giới thiệu bài thơ "Việt Bắc"

Câu 3 (trang 38 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Viết tiếp câu để hoàn tạo thành văn bản

Môi trường sống của loài người hiện nay đang bị huỷ hoại ngày càng nghiêm trọng. Hàng năm có hàng triệu tấn rác thải không phân hủy bị vứt bừa bãi khắp nơi làm ô nhiễm môi trường đất và nước. Việc làm này khiến đất đai không còn trồng trọt được, đầu độc và giết chết các sinh vật đang sống trong lòng đất và ở các nguồn nước, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của con người. Những cánh rừng ở đầu nguồn bị chặt phá bừa bãi khiến lũ lụt, lở đất ngày càng trở nên dữ dội hơn. Không chỉ vậy, bầu không khí của chúng ta cũng bị ô nhiễm nặng nề. Khí thải từ các nhà máy, các khu công nghiệp xả ra quá mức cho phép làm cho tầng ôzôn bị thủng, tăng hiệu ứng nhà kính, gia tăng thêm các bệnh về da và hô hấp cho con người.

- Có thể đặt tên cho văn bản là: “Ô nhiễm môi trường sống”

Câu 4 (trang 38 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Xác định những nội dung của một đơn xin phép nghỉ học:

- Đơn thường gửi cho giáo viên chủ nhiệm lớp (hoặc có thể cho Ban Giám hiệu nhà trường nếu thời gian nghỉ học quá dài). Người viết đơn thường là học sinh hoặc sinh viên.

- Mục đích của việc viết đơn là: báo cáo việc nghỉ học và xin phép được nghỉ học.

- Nội dung cơ bản của đơn thường có:

   + Tên họ của người viết đơn.

   + Nêu lí do nghỉ học.

   + Thời gian xin nghỉ học (bao lâu?)

   + Lời hứa thực hiện đầy đủ các công việc học tập trong thời gian nghỉ học.

- Kết cấu của đơn:

   (1) Quốc hiệu

   (2) Ngày, tháng, năm viết đơn

   (3) Tên đơn

   (4) Họ tên, địa chỉ người nhận.

   (5) Họ tên, địa chỉ lớp của người viết

   (6) Nội dung đơn (lí do nghỉ học, thời gian xin nghỉ, lời hứa.

   (7) Kí và ghi rõ họ tên

- Viết một lá đơn đáp ứng yêu cầu của văn bản hành chính:

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

ĐƠN XIN NGHỈ HỌC

   Kính gửi: Cô giáo chủ nhiệm lớp ..., Trường THPT ....

   Tên em là: Nguyễn Quang Vinh, học sinh lớp ....

   Em viết đơn này xin trình bày với cô việc như sau: Hôm nay, thứ ... ngày ... tháng ... năm ..., em bị cảm không thể đi học được. Em làm đơn này kính xin cô cho em nghỉ buổi học hôm nay.

   Em xin hứa sẽ thực hiện việc chép bài và học bài nghiêm túc và đầy đủ.

   Em xin chân thành cảm ơn!

..., ngày...tháng...năm...

Người làm đơn

Nguyễn Quang Vinh

Hướng dẫn soạn bài học

Câu 1 (trang 37 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

Tính thống nhất về chủ đề của đoạn văn:

- Đoạn văn tập trung vào làm rõ một ý chính được nêu ở câu đầu đoạn (câu chủ đề): Giữa cơ thể và môi trường có ảnh hưởng qua lại với nhau

- Các câu còn lại trong đoạn đều có tác dụng làm cụ thể thêm cho nội dung của câu chủ đề.

Sự phát triển của chủ đề trong đoạn văn

- Câu 1: Câu chủ đề nêu luận điểm: Giữa cơ thể và môi trường có mối ảnh hưởng qua lại với nhau.

- Câu 2, 3: Liên kết ý khái quát với các dẫn chứng.

- Các câu 4, 5: Chứng minh cho chủ đề thể hiện trong câu 1 (ảnh hưởng của môi trường đối với cơ thể).

Nhan đề cho đoạn văn: Cơ thể với môi trường, Mối quan hệ giữa cơ thể với môi trường,....

Câu 2 (trang 38 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Sắp xếp: 1 - 3 - 4 - 5 – 2

Đoạn văn hoàn chỉnh

Tháng 10 năm 1954, các cơ quan trung ương của Đảng và Chính phủ rời Chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội. Nhân sự kiện thời sự có tính lịch sử ấy, Tố Hữu sáng tác bài thơ “Việt Bắc”. Phần đầu bài thơ tái hiện một giai đoạn gian khổ, vẻ vang của Cách mạng và Kháng chiến ở chiến khu Việt Bắc nay đã trở thành những kỉ niệm sâu nặng trong lòng người. Phần sau nói lên sự gắn bó giữa miền ngược và miền xuôi trong một viễn cảnh hoà bình tươi sáng của đất nước và kết thúc bằng lời ngợi ca công ơn của Bác Hồ, của Đảng đối với dân tộc. “Việt Bắc” là một đỉnh cao của thơ Tố Hữu và cũng là một tác phẩm xuất sắc của văn học Việt Nam thời kì kháng chiến chống Pháp.

- Nhan đề có thể đặt là: Bài thơ Việt bắc của Tố Hữu, Hoàn cảng ra đời của bài thơ Việt Bắc, ........

Câu 3 (trang 38 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

Môi trường sống của loài người hiện nay đang bị huỷ hoại ngày càng nghiêm trọng. Rừng đầu nguồn bị chặt phá gây ra các trận hạn hán , lũ lụt kéo dài. Không khí ô nhiễm gây ra các bệnh về hô hấp, về da cho con người. Nguồn nước ngày càng ô nhiễm do rác thải từ người dân, các nhà máy xí nghiệp đổ ra ao hồ gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt, ung thư,... Môi trường ngày càng ô nhiễm đến mức báo động.

- Đặt tên: Thực trạng môi trường hiện nay

Câu 4 (trang 38 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

Xác định các vấn đề về đơn xin nghỉ học:

- Người nhận: Đơn gửi đến thầy (cô) giáo chủ nhiệm lớp, hoặc hiệu trưởng nhà trường

- Người viết: học sinh của lớp, của trường

- Mục đích viết đơn: Đề xuất nguyện vọng xin nghỉ học

- Nội dung cơ bản của đơn thường có:

    + Tên họ của người viết đơn.

    + Nêu lí do nghỉ học.

    + Thời gian xin nghỉ học

    + Lời hứa thực hiện đầy đủ các công việc học tập trong thời gian nghỉ học.

- Kết cấu của lá đơn: Theo đúng khuôn mẫu chung sẵn có của kiểu văn bản hành chính công vụ, đảm bảo các nội dung:

(1) Quốc hiệu, tiêu ngữ

(2) Ngày, tháng, năm viết đơn

(3) Tên đơn

(4) Họ tên, địa chỉ người nhận.

(5) Họ tên, địa chỉ lớp của người viết đơn.

(6) Nội dung đơn (lí do nghỉ học, thời gian xin nghỉ, lời hứa.

(7) Kí và ghi rõ họ tên ⇒ Viết đơn

Câu 1 (trang 37 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

a)

Tính thống nhất về chủ đề của đoạn văn:

- Chủ đề nói về: Môi trường ảnh hưởng đến cơ thể. Tính thống nhất thể hiện ở việc các câu sau nêu dẫn chứng về các loại cây ở các môi trường khác nhau để chứng minh cho chủ đề.

b) 

- Câu chủ đề: “Giữa cơ thể và môi trường có ảnh hưởng qua lại với nhau”  (câu khái quát)

- Câu thứ hai triển khai ý thứ nhất: ảnh hưởng của môi trường đến đặc tính của cơ thể.

- Các câu còn lại là dẫn chứng để làm rõ cho ý: ảnh hưởng của môi trường đến đặc tính của cơ thể.

c) 

- Nhan đề: Ảnh hưởng của môi trường đến cơ thể.

Câu 2 (trang 38 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

- Sắp xếp: 3 – 4 – 5 -2.

- Nhan đề: Giới thiệu tập thơ “Việt Bắc”.

Câu 3 (trang 38 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

     Môi trường sống của loài người hiện nay đang bị hủy hoại ngày càng nghiêm trọng. Con người phải đối mặt với vấn đề ô nhiễm môi trường, sự biến đổi nhanh chóng của khí hậu như  sự gia tăng nhiệt độ, nước biển xâm ngập mặn, hiệu ứng nhà kính,...Không chỉ vậy, bầu không khí của chúng ta cũng bị ô nhiễm nặng nề. Khí thải từ các nhà máy, các khu công nghiệp xả ra quá mức cho phép làm cho tầng ôzôn bị thủng, tăng hiệu ứng nhà kính, gia tăng thêm các bệnh về da và hô hấp cho con người.

- Nhan đề: Môi trường sống đang bị hủy hoại nghiêm trọng.

Câu 4 (trang 38 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Độc lập –Tự do – Hạnh phúc

ĐƠN XIN NGHỈ HỌC

Kính gửi: Cô Nguyễn Thanh Mai – giáo viên chủ nhiệm lớp 21C.

Tên em là: Mai Quỳnh Trang, học sinh lớp 12C.

Hôm nay em viết lá đơn này để xin phép cô cho em nghỉ học một buổi ngày 11/09/2017 do em phải đi khám bệnh tại bệnh viện. Em xin hứa sẽ chép bài và hoàn thành bài tập đầy đủ.

Em xin chân thành cảm ơn cô.

                Người viết đơn     

Mai Quỳnh Trang   

Câu 1 (trang 37 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đọc đoạn văn (mục 1, SGK trang 37) và thực hiện các yêu cầu:

a. Phân tích tính thống nhất về chủ đề của đoạn văn.

b. Phân tích sự phát triển của chủ đề trong đoạn văn

c. Đặt nhan đề cho đoạn văn

Lời giải chi tiết:

a. Đoạn văn gồm 5 câu, có một chủ đề thống nhất, câu chủ đề đứng ở đầu câu. Câu chốt (câu chủ đề được làm rõ bằng các câu tiếp theo: Giữa cơ thể và môi trường có ảnh hưởng qua lại với nhau)

- Môi trường có ảnh hưởng tối mọi đặc tính của cơ thể.

- So sánh các lá mọc trong môi trường khác nhau.

(Một luận điểm, 2 luận cứ và 4 luận chứng)

b. Sự phát triển của chủ đề trong đoạn văn:

-  Câu 1: Câu chủ đề nêu luận điểm: Giữa cơ thể và môi trường có mối ảnh hưởng qua lại với nhau.

-  Câu 2, 3: Liên kết ý khái quát với các dẫn chứng.

-  Các câu 4, 5: Chứng minh cho chủ đề thể hiện trong câu 1 (ảnh hưởng của môi trường đối với cơ thể).

c. Đặt nhan đề cho đoạn văn: Cơ thể với môi trường; Cơ thể với môi trường Sự ảnh hưởng của môi trường đến cơ thể sống; Những cơ thể sống dưới sự tác động của môi trường.

Câu 2 (trang 37 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Sắp xếp các câu (SGK tr. 28) thành một văn bản hoàn chỉnh và đặt nhan đề.

Lời giải chi tiết:

- Sắp xếp: 1 - 3 - 4 - 5 - 2

- Đoạn văn hoàn chỉnh:

      “Tháng 10 năm 1954, các cơ quan trung ương của Đảng và Chính phủ rời Chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội. Nhân sự kiện thời sự có tính lịch sử ấy, Tố Hữu sáng tác bài thơ “Việt Bắc”. Phần đầu bài thơ tái hiện một giai đoạn gian khổ, vẻ vang của Cách mạng và Kháng chiến ở chiến khu Việt Bắc nay đã trở thành những kỉ niệm sâu nặng trong lòng người. Phần sau nói lên sự gắn bó giữa miền ngược và miền xuôi trong một viễn cảnh hoà bình tươi sáng của đất nước và kết thúc bằng lời ngợi ca công ơn của Bác Hồ, của Đảng đối với dân tộc. “Việt Bắc” là một đỉnh cao của thơ Tố Hữu và cũng là một tác phẩm xuất sắc của văn học Việt Nam thời kì kháng chiến chống Pháp”.

- Nhan đề có thể là: Bài thơ Việt bắc của Tố Hữu; Giới thiệu bài thơ Việt Bắc,...

Câu 3 (trang 38 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Viết câu khác tiếp theo câu văn đã cho để tạo thành một văn bản. Đặt tên cho văn bản đã viết.

Lời giải chi tiết:

a. Gợi ý một số nội dung cho đoạn văn sẽ viết:

- Môi trường sống của loài người hiện nay đang bị huỷ hoại nghiêm trọng.

- Rừng đầu nguồn đang bị chặt phá khai thác bừa bãi là nguyên nhân gây ra sụt lở, lụt lội, hạn hán kéo dài.

- Các sông, suối, nguồn nước ngày càng bị cạn kiệt và bị nhiễm do các chất thải của các khu công nghiệp, của các nhà máy.

- Các chất thải nhất là bao ni lông vứt bừa bãi trong khi ta chưa có quy hoạch xử lí hàng ngày.

- Phân bón và thuốc trừ sâu, trừ cỏ sử dụng không đúng theo quy định. Tất cả đã đến mức báo động về môi trường sống của loài người.

b. Tiêu đề: Môi trường kêu cứu

Câu 4 (trang 38 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đơn xin nghỉ học là một văn bản hành chính. Anh chị hãy xác định rõ những vấn đề sau (SGK trang 38)

Lời giải chi tiết:

HS chú ý các nội dung:

-  Đơn gửi thầy (cô) giáo chủ nhiệm lớp, hoặc hiệu trưởng nhà trường Cương vị người viết: HS của lớp, của trường

-  Mục đích viết đơn: Đề xuất nguyện vọng (nghỉ học)

-  Nội dung cơ bản của đơn: Trình bày lí do xin nghỉ học, thời gian, địa điểm nghỉ học và lời hứa.

Gợi ý:

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Ngày ... tháng ... năm ...

ĐƠN XIN PHÉP NGHỈ HỌC

Kính gửi: Cô giáo chủ nhiệm lớp ..., Trường THPT ....

Tên em là: Nguyễn Văn A, học sinh lớp ....

Em xin trình bày với cô một việc như sau: Hôm nay, thứ ... ngày ... tháng ... năm ..., em bị … (nêu lí do) không thể đi học được. Em làm đơn này kính xin cô cho em nghỉ buổi học hôm nay.

Em hứa sẽ thực hiện việc chép bài và học bài nghiêm túc và đầy đủ.

Em xin chân thành cảm ơn cô!

Học sinh (kí tên)

Nguyễn Văn A