Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 65 Sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Rây Brét-bơ-ry (1920-2012), là một nhà văn Mỹ nổi tiếng về truyện khoa học viễn tưởng. Ông được coi là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất thế kỷ 20 và 21 của nước Mỹ. Nhiều tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành phim và chương trình truyền hình. Rây Brét-bơ-ry cũng đã được nhận được nhiều giải thưởng lớn như giải thưởng O Hen-ry (О Henry) và Ben-gia-min Franh-klin (Benjamin Franklin).

- Em đã từng thấy gỉ sắt rồi. Hiện tượng sắt bị gỉ là những vật liệu, thiết bị bằng sắt bị oxit hóa khiến chúng bị ăn mòn, chuyển sang màu nâu, giòn, xốp và dễ vỡ vụn. Hiện tượng này làm hỏng các thiết bị bằng sắt, khiến nó không sử dụng được. Nguyên nhân chính gây ra hiện tượng này là do độ ẩm trong không khí cao làm đẩy nhanh quá trình oxit hóa sắt.

Đọc hiểu

* Nội dung chính: Kể về cuộc nói chuyện giữa đại tá và một trung sĩ trẻ tuổi mang trong mình một ý tưởng về việc chống lại chiến tranh.

* Trả lời câu hỏi giữa bài: 

Câu 1 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Đại tá muốn chuyển công tác cho viên trung sĩ vì anh không hoàn thành được các nhiệm vụ được giao.

Câu 2 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Viên trung sĩ muốn sống mà không có chiến tranh. Anh muốn tất cả các vũ khí bao gồm đại bác, bom mìn sẽ không còn tồn tại, trả lại cho anh cuộc sống bình yên trong sự hòa bình, không chiến tranh.

Câu 3 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Đại tá không tin vào những lời viên trung sĩ nói.

Câu 4 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Cơ sở phát minh mà viên trung sĩ đề xuất:

- Phát minh này dựa trên cơ sở cấu trúc các nguyên tử xác định.

- Nếu đaị tá nghiên cứu chúng, hẳn sẽ biết các nguyên tử của thép vũ khí được sắp đặt theo một trật tự nhất định.

- Trong đầu tôi nảy ra ý tưởng là trong khí quyển bao giờ cũng có chất gây ra sự hoen gỉ: đó là hơi nước.

Câu 5 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Đại tá khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu vì nghĩ rằng anh đang bị bệnh về tâm nó, bị chứng hoang tưởng, bởi ý tưởng của anh đang chống lại lý tưởng của chính nơi anh làm việc và nó là một điều khó có thể thực hiện.

Câu 6 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Viên trung sĩ đã nêu các dự định:

- Tạo ra một thiết bị nhỏ có thể nhét vừa bao diêm

- Tầm hoạt động của nó là chín nghìn dặm

- Tôi có thể điều chỉnh nó cho bất cú loại thép nào trong vài ngày đi khắp châu Mỹ.

- Tôi sẽ hủy diệt ngay bát cứ phương tiện kỹ thuật nào chống lại chúng ta. Sau đó, tôi sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, tôi sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm họa chiến tranh.

Câu 7 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Đến lúc này, đại tá vẫn không tin vào những điều viên trung sĩ nói.

Câu 8 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Nội dung phần 2 kể về cuộc hội thoại giữa đại tá và bác sĩ Mét-thiu và phản ứng của đại tá khi chứng kiến ý tưởng của viên trung sĩ thành sự thật.

Câu 9 (trang 68 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Bởi tất cả súng, đạn, các vũ khí bằng sắt đều đã biến thành đống vụn sắt màu vàng, anh lính gác đang chứng kiến sự việc đó, nó khiến anh sợ hãi, bất ngờ và không hiểu chuyện gì đang xảy ra.

Câu 10 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Điểm đặc sắc của kết thúc truyện là đại tá ra ngoài, tính tìm một dụng cụ gì để xử lí viên trung sĩ, nhưng không dám sử dụng cái gì bằng thép, chỉ dám tìm đồ bằng gỗ.

- Em nghĩ rằng đại tá sẽ không tìm được viên trung sĩ, bởi anh sẽ đoán được đại tá sẽ tìm anh ấy và anh ấy sẽ trốn đi, sau đó thực hiện những dự định của mình.

* Trả lời câu hỏi cuối bài: 

Câu 1 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Truyện kể về một anh trung sĩ với lý tưởng cao cả, phát minh ra thiết bị biến những vũ khí chiến tranh thành đống đổ nát nhưng chẳng ai chịu tin anh làm được cho đến khi anh thử chúng với vũ khí thật sự.

- Nhân vật chính: viên trung sĩ trẻ và đại tá.

Câu 2 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Theo em, “chất làm gỉ” là chất ăn mòn những vật liệu bằng sắt, thép, phá hủy và biến chúng thành không thể sử dụng được.

- Ý tưởng làm hoen gỉ các vật liệu làm bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở cấu trúc nguyên tử xác định.

- Đoạn văn nêu lên những khiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng ấy là đoạn văn từ “Không, tôi nói hoàn toàn nghiêm túc đấy… tan vụn ra thành bụi ngay.”

Câu 3 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gì được tác giả thể hiện rõ ở những đoạn văn:

- “Ông đặt tạm ống nói sang một bên, nhìn khắp mặt bàn,… cầm lấy máy điện thoại.”

- “Đại tá ngồi phịch… chiếc lốp cao su lăn đi một cách vô định trên mặt đường.”

- “Nói rồi ông quẳng ống nghe xuống…tránh xa cái bàn.”

Câu 4 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hoá tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa thể hiện một khát vọng về một thế giới không còn chiến tranh, không còn vũ khí hạt nhân, một thế giới hòa bình, con người chung sống, hòa thuận với nhau.

Câu 5 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Nhận xét của em về tính cách nhân vật đại tá: đó là một người cương trực, thẳng thắn, luôn giữ vững lí tưởng, lập trường của mình là người chỉ huy quân đội, người tham gia trực tiếp vào cuộc chiến.

Câu 6 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Truyện thể hiện mơ ước của người viết về một thế giới hòa bình, không chiến tranh.

- Điều đó vẫn còn ý nghĩa trong xã hội hiện nay. Bởi ngày nay, khi khoa học-công nghệ ngày càng phát triển, các vũ khí ngày càng hiện đại và có sức công phá rất lớn vì vậy nếu chiến tranh nổ ra, hậu quả để lại sẽ rất nghiêm trọng cả về con người và cơ sở vật chất. Vì vậy, ngày nay mong ước về một thế giới hòa bình, không chiến tranh vẫn tồn tại và dần biến thành hành động.

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 65 Sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Đọc trước truyện ngắn Chất làm gỉ, tìm hiểu thêm các tư liệu về truyện khoa học viễn tưởng và tác giả Rây Brét-bơ-ry - nhà văn Mỹ nổi tiếng về truyện khoa học viễn tưởng, đã được nhận các giải thưởng O Hen-ry (О Henry) và Ben-gia-min Franh-klin (Benjamin Franklin)

Trả lời:

- Truyện khoa học viễn tưởng: là một thể loại tiểu thuyết hư cấu mang các yếu tố khoa học, thường khám phá hoặc dự đoán những hệ quả, hậu quả tiềm tàng của những đổi mới trong khoa học, xã hội và công nghệ.

- Nhà văn Rây Brét-bơ-ry: (22/8/1920 - 5/6/2012) là một nhà văn chuyên về sáng tác các tác phẩm kinh dị, khoa học viễn tưởng, và bí ẩn người Mỹ. Nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết 451 độ F (Fahrenheit 451, 1953) và tập hợp những câu chuyện khoa học viễn tưởng như The Martian Chronicles (1950) và Người minh họa (The Illustrated Man, 1951). Ông là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất thế kỷ 20 và 21 của nước Mỹ. Nhiều tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành phim và chương trình truyền hình.

Đọc hiểu

* Nội dung chính Chất làm gỉ: Kể về một viên trung sĩ chế ra “chất làm gỉ” có thể phá hủy tất cả các vũ khí bằng kim loại để ngăn chặn chiến tranh

* Trả lời câu hỏi giữa bài

Câu 1 (trang 65 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Đại tá muốn làm gì với viên trung sĩ?

Trả lời:

Đại tá muốn thuyên chuyển viên trung sĩ đi nơi khác, có thể là sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa.

Câu 2 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Viên trung sĩ muốn gì?

Trả lời:

Viên trung sĩ muốn sống không có chiến tranh, những cỗ đại bác trên toàn thế giới trở thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột đại bác trở nên nên vô hại, những chiếc xe tang bỗng đổ rụi.

Câu 3 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Đại tá có tin vào ý tưởng của viên trung sĩ hay không?

Trả lời:

Đại tá không tin vào ý tưởng của viên trung sĩ, ông ta bảo anh dẹp ngay ý tưởng đó đi.

Câu 4 (trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý cơ sở phát minh mà viên trung sĩ đề xuất.

Trả lời:

Cơ sở phát minh mà viên trung sĩ đề xuất dựa trên cơ sở cấu trúc của nguyên tử xác định.

Câu 5 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tại sao đại tá lại khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu?

Trả lời:

Đại tá khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu vì đại tá nghĩ trung sĩ càn có sự giúp đỡ của bác sĩ.

Câu 6 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Viên trung sĩ đã nêu các dự định gì của mình?

Trả lời:

Viên trung sĩ sẽ hủy diệt bất cứ phương tiện nào chống lại họ, trong vòng một tháng, anh sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm họa chiến tranh.

Câu 7 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Đến lúc này, đại tá có tin những điều viên trung sĩ nói không?

Trả lời:

Đến lúc này, đại tá vẫn không tin vào những điều trung sĩ nói.

Câu 8 (trang 67 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Nội dung phần 2 kể về chuyện gì?

Trả lời:

Phần 2 kể về việc đại tá gọi bác sĩ đến chữa trị cho anh trung sĩ vì lo sợ những năm dài chiến tranh đã tác động đến anh ta. Và đại tá vô cùng tức giận khi những vũ khí, xe tải biến thành sắt gỉ.

Câu 9 (trang 68 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Vì sao người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá?

Trả lời:

Người lính gác không thể làm theo lệnh cảu đại tá vì những khẩu súng đang biến thành sắt vụn gỉ màu vàng, những chiếc máy bay thì tan vụn ra thành đám bụi màu xám, xe tăng thì từ từ chìm vào lớp nhựa nóng chảy,…

Câu 10 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Kết thúc truyện có gì đặc sắc? Liệu đại tá có làm gì được viên trung sĩ không?

Trả lời:

Kết thúc truyện đặc sắc ở chỗ khẩu súng lục kim loại của đại tá cất trong ngăn kéo đã biến thành vụn sắt gỉ, ông tức giận vô cùng và đuổi bắt viên trung sĩ. Đại tá sẽ không làm gì được viên trung sĩ.

* Trả lời câu hỏi cuối bài: 

Câu 1 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Truyện kể về việc gì? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?

Trả lời:

- Truyện kể về sự kiện anh trung sĩ vì mong muốn chấm dứt chiến tranh nên đã chế tạo ra chất làm gỉ để biến hết những súng máy, xe tăng trở thành sắt gỉ.

- Truyện có những nhân vật: đại tá, trung sĩ, bác sĩ, quân lính trong đó nhân vật chính là đại tá và anh trung sĩ

Câu 2 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Em hiểu “chất làm gì” là gì? Ý tưởng làm hoen gỉ các vật làm bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở nào? Đoạn văn nào trong văn bản nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng ấy?

Trả lời:

- Chất làm gỉ là: chất khiến cho tất cả các loại vũ khí chiến tranh, súng máy, xem tăng biến thành vụn gỉ, không thể thực hiện được chức năng chiến đấu.

- Ý tưởng làm heon gỉ các vật bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở cấu trúc của nguyên tử xác định.

- Đoạn văn nêu lên những kiến thức khoa học lien quanđến ý tưởng ấy: … Không tôi nói hoàn toàn nghiêm túc đấy…. tôi có thể bắt nó tan vụn ra thành bụi ngay.”

Câu 3 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gì được tác giả thể hiện rõ ở những đoạn văn nào?

Trả lời:

Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gỉ được tác giả thể hiện rõ nhất ở những đoạn văn:

- “Tôi muốn sống không có chiến tranh …ước mơ của tôi là như vậy đó.”

- “Không tôi nói hoàn toàn nghiêm túc… bắt nó tan vụn ra thành bụi ngay”

- “Đại tá hẳn nghĩ rằng tôi đang đánh lừa đại tá… thảm họa chiến tranh”

Câu 4 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hoá tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa gì?

Trả lời:

Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại củ viên trung sĩ có ý nghĩa: là xóa bỏ hoàn toàn vũ khí và chấm dứt chiến tranh trên thế giới.

Câu 5 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Hãy nêu nhận xét của em về tính cách nhân vật đại tá trong truyện.

Trả lời:

Tính cách nhân vật đại tá trong truyện là một người độc đoán, nóng nảy không chấp nhận những ý tưởng mới. Ông ta gạt phăng tất cả những ý tưởng của anh trung sĩ thậm chí còn cho rằng anh có vấn đề.

Câu 6 (trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Người viết gửi gắm ước mơ gì qua câu chuyện? Điều đó còn có ý nghĩa với xã hội hiện nay không? Vì sao?

Trả lời:

Truyện thể hiện ước mơ về một thế giới hòa bình, không có chiến tranh, không có đau thương. Điều đó trong xã hội hiện nay vẫn còn ý nghĩa vì hiện tại các nước phát triển họ nghiên cứu ra các loại vũ khí tối tân hiện đại thì độ sát thương ngày càng lớn.

1. CHUẨN BỊ

Đọc trước truyện ngắn Chất làm gỉ, tìm hiểu thêm các tư liệu về truyện khoa học viễn tưởng và tác giả Rây Brét-bơ-ry - nhà văn Mỹ nổi tiếng về truyện khoa học viễn tưởng, đã được nhận các giải thưởng O Hen-ry (O Henry) và Ben-gia-min Franh-klin (Benjamin Franklin).

Trả lời:

 Rây Brét-bơ-ry (Ray Bradbury) (22/08/1920- 05/06/2012) là một nhà văn, nhà biên kịch người Mỹ nổi tiếng nhất thế kỷ XX.

 New York Times gọi Bradbury là "nhà văn chịu trách nhiệm lớn nhất trong việc đưa khoa học viễn tưởng hiện đại vào dòng văn học chính thống.".

 Ông có một phát biểu hay: "Yêu và ở lại với tình yêu. Làm những gì bạn yêu thích, đừng làm điều gì khác ngoài nó. Đừng viết vì tiền. Hãy viết vì bạn yêu điều gì đó. Nếu bạn viết vì tiền, bạn sẽ không viết được bất cứ thứ gì đáng đọc." ("Fall in love and stay in love. Do what you love, don't do anything else. Don't write for money. Write because you love to do something. If you write for money, you won't write anything worth reading") (Từ cuộc phỏng vấn với Breandan Dowling năm 2002).

 2. ĐỌC HIỂU

Câu 1. Đại tá muốn làm gì với viên trung sĩ?

Trả lời: Đại tá muốn thuyên chuyển viên trung sĩ đi nơi khác.

Câu 2. Viên trung sĩ muốn gì?

Trả lời: Viên trung sĩ muốnkhông có chiến tranh, muốn biết làm cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố có lấp đầy nhựa đường.

Câu 3.  Viên trung sĩ đã nêu các dự định gì của mình?

Trả lời:  Viên trung sĩ đã nêu các dự định của mình: Phá hủy các vũ khí chiến tranh bằng chất làm gỉ, đầu tiên là khắp châu Mỹ trong vài ngày, sau đó sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm họa chiến tranh.

Câu 4. Đến lúc này, đại tá có tin những điều viên trung sĩ nói không?

Trả lời: Đến lúc này (khi đại tá đưa cho viên trung sĩ phiếu khám bệnh), đại tá vẫn không tin những điều viên trung sĩ nói.

Câu 5. Vì sao người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá?

Trả lời: Người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá vì khẩu súng của người lính gác đã biến thành vụn sắt gỉ màu vàng.

Câu 6. Kết thúc truyện có gì đặc sắc? Liệu đại tá có làm gì được viên trung sĩ không?

Trả lời: Kết thúc truyện đặc sắc ở chỗ, đại tá đã không dùng đến vũ khí bằng sắt, thép mà dùng vũ khí bằng gỗ để tóm viên trung sĩ. Đại tá có thể làm gì được viên trung sĩ vì đại tá có sức khỏe và vũ khí gỗ chắc nịch. Đại tá cũng có thể không làm gì được viên trung sĩ vì anh ta đã có sự chuẩn bị từ trước.

CÂU HỎI

Câu 1. Truyện kể về sự kiện gì? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?

Trả lời: 

• Truyện kể về các sự kiện:
  •  Đại tá muốn điều chuyển viên trung sĩ đến nơi khác.
  • Viên trung sĩ nói về ý tưởng của mình.
  •  Ý tưởng của viên trung sĩ được chứng minh và đại tá muốn tiêu diệt viên trung sĩ.
• Truyện có những nhân vật: đại tá, viên trung sĩ, bác sĩ Mét-thiu, người lính gác
• Nhân vật chính trong truyện là viên trung sĩ.

Câu 2. Em hiểu "chất làm gỉ" là gì? Ý tưởng làm hoen gỉ các vật bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở nào? Đoạn văn nào trong văn bản Chất làm gỉ nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng ấy?

Trả lời: 

• Em hiểu "chất làm gỉ" ở đây là chất tạo ra phản ứng khiến cho các loại vũ khí bằng kim loại đều bị gỉ, tan thành bụi.
• Ý tưởng làm hoen gỉ các vật bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở cấu trúc của các nguyên tử xác định.
• Đoạn văn nào trong văn bản Chất làm gỉ nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng ấy: "- Không, tôi nói hoàn toàn nghiêm túc đấy ... tôi có thể bắt nó tan vụn ra thành bụi ngay".

Câu 3. Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gỉ được tác giả thể hiện rõ ở những đoạn văn nào?

Trả lời: Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gỉ được tác giả thể hiện rõ ở những đoạn văn:

•  "- Tôi muốn sống không có chiến tranh... như vậy đó".
•  "- Không, tôi nói hoàn toàn ... thành bụi ngay".
•  "Ông sờ các túi áo... những chiếc lốp cao su lăn đi một cách vô định trên mặt đường".

Câu 4. Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa gì?

Trả lời: Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa nhân văn, muốn cho thế giới không có chiến tranh, tránh được các thảm họa do chiến tranh gây ra.

Câu 5. Hãy nêu nhận xét của em về tính cách nhân vật đại tá trong truyện ngắn.

Trả lời: Tính cách nhân vật đại tá trong truyện ngắn là đa nghi thiếu tin tưởng người khác, thiếu sự đồng cảm, lắng nghe, nóng tính và dễ kích động

Câu 6. Truyện thể hiện ước mơ gì của người viết? Điều đó còn có ý nghĩa với xã hội hiện nay không? Vì sao?

Trả lời: Truyện thể hiện ước mơ của người viết về một thế giới hòa bình không chiên tranh và sự tiến bộ của khoa học công nghệ. Điều đó còn nguyên ý nghĩa với xã hội hiện nay. Vì xã hội hiện nay vẫn cần có sự phát triển của khoa học công nghệ, đồng thời cần gìn giữ được hòa bình.

1. Chuẩn bị

- Rây Brét-bơ-ry sinh năm 1920, mất năm 2022, người Mĩ.

- Hiện tượng gỉ sắt: Trên bề mặt sắt có những lớp có màu nâu hoặc nâu đỏ, rất dễ vỡ.

2. Đọc hiểu

Câu 1. Đại tá muốn làm gì với viên trung sĩ?

Đại tá muốn thuyên chuyển viên trung sĩ đi nơi khác.

Câu 2. Viên trung sĩ muốn gì?

Viên trung sĩ muốn sống không có chiến tranh.

Câu 3. Đại tá có tin vào ý tưởng của viên trung sĩ không?

Đại tá không tin vào ý tưởng của viên trung sĩ, nghĩ rằng anh ta đang nói đùa.

Câu 4. Tại sao đại tá lại khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu?

Đại tá nghĩ rằng viên trung sĩ cần có sự giúp đỡ của bác sĩ.

Câu 5. Viên trung sĩ đã nêu các dự định gì của mình?

Dự định: Phá hủy vũ khí chiến tranh bằng chất làm gỉ, đầu tiên là khắp châu Mỹ trong vài ngày, sau đó sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm họa chiến tranh.

Câu 6. Đến lúc này, đại tá có tin những điều viên trung sĩ nói không?

Đại tá vẫn không tin những điều viên trung sĩ nói và đưa phiếu khám bệnh cho anh.

Câu 7. Nội dung phần (2) kể về truyện gì?

Phần (2) kể về việc đại tá gọi cho bác sĩ Mét-thiu để nhờ chữa bệnh cho viên trung sĩ. Nhưng sau đó, tất cả những điều viên trung sĩ nói đã xảy ra, khiến đại tá tức giận và đòi bắt anh ta.

Câu 8. Vì sao người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá?
Khẩu súng đã biến thành vụn sắt gỉ màu vàng.

Câu 9. Kết thúc truyện có gì đặc sắc? Liệu đại tá có làm gì được viên trung sĩ không?

Đại tá phải dùng chiếc ghế gỗ để tóm viên trung sĩ. Đại tá không thể làm gì được viên trung sĩ, vì anh ta có thể đã trốn thoát.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Truyện kể về sự kiện gì? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?

- Truyện kể về sự việc:

• Đại tá muốn thuyên chuyển viên trung sĩ.
• Viên trung sĩ nói về ý tưởng của mình, nhưng đại tá không tin và yêu cầu anh đến khám bác sĩ.
• Những lời viên trung sĩ nói thành sự thật, đại tá tức giận và muốn giết chết anh.

- Những nhân vật: viên trung sĩ, đại tá, bác sĩ Mét-thiu, người lính gác.

- Nhân vật chính: viên trung sĩ và đại tá.

Câu 2. Em hiểu “chất làm gỉ” là gì? Ý tưởng làm hoen gỉ các vật bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở nào? Đoạn văn nào trong văn bản Chất làm gỉ nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng ấy?

- “Chất làm gỉ”: Chất tạo ra phản ứng khiến các kim loại bị hoen gỉ.

- Ý tưởng làm hoen gỉ các vật bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở cấu trúc của các nguyên tử xác định.

- Đoạn văn trong văn bản Chất làm gỉ nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng ấy: “- Không, tôi nói hoàn toàn nghiêm túc đấy… tan vụn ra thành bụi ngay”.

Câu 3. Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gỉ được tác giả thể hiện rõ ở những đoạn văn nào?

Các đoạn văn là:

• “- Tôi muốn sống không có chiến tranh… Đó, ước mơ của tôi là như vậy đó”.
• “- Không, tôi nói hoàn toàn nghiêm túc đấy... tan vụn ra thành bụi ngay”.
• “Ông không nhìn thấy và nghe thấy gì… những chiếc lốp cao su lăn đi một cách vô định trên mặt đường”.

Câu 4. Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa gì?

Ý nghĩa: Mong muốn chấm dứt chiến tranh, thế giới được sống trong bình yên.

Câu 5. Hãy nêu nhận xét của em về tính cách nhân vật đại tá trong truyện ngắn.

Đại tá là một con người bảo thủ, đa nghi và thiếu đi sự đồng cảm.

Câu 6. Truyện thể hiện ước mơ gì của người viết? Điều đó còn có ý nghĩa với xã hội hiện nay không? Vì sao?

- Ước mơ: Thế giới được sống trong hòa bình.

- Điều đó có ý nghĩa trong xã hội hiện nay. Khi những vấn đề về xung đột sắc tộc, vũ khí hạt nhân… vẫn còn tồn tại, đe dọa đến nền hòa bình của thế giới.

Chuẩn bị

(trang 65, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đọc trước truyện ngắn Chất làm gỉ, tìm hiểu thêm các tư liệu về truyện khoa học viễn tưởng và thông tin tác giả Rây Brét-bơ-ry.

Phương pháp giải:

Tham khảo sách báo, internet

Lời giải chi tiết:

• Truyện khoa học viễn tưởng

- Truyện khoa học viễn tưởng là một thể loại tiểu thuyết hư cấu mang các yếu tố khoa học, thường khám phá hoặc dự đoán những hệ quả, hậu quả tiềm tàng của những đổi mới trong khoa học, xã hội và công nghệ.

• Tác giả

Ray Bradbury Douglas (22 tháng 8 năm 1920 — 5 tháng 6 năm 2012) là một nhà văn chuyên về sáng tác các tác phẩm kinh dị, khoa học viễn tưởng, và bí ẩn người Mỹ. Nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết 451 độ F (Fahrenheit 451, 1953) và tập hợp những câu chuyện khoa học viễn tưởng như The Martian Chronicles (1950) và Người minh họa (The Illustrated Man, 1951), Ray Bradbury là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất thế kỷ 20 và 21 của nước Mỹ. Nhiều tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành phim và chương trình truyền hình.

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 65, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đại tá muốn làm gì với viên trung sĩ?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần đầu của văn bản

Lời giải chi tiết:

Đại tá muốn thuyên chuyển viên trung sĩ đi nơi khác, có thể là sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa.

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 66, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Viên trung sĩ muốn gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “Anh trung sĩ nhún vai…như vậy đó”

Lời giải chi tiết:

Viên trung sĩ muốn sống không có chiến tranh. Anh muốn biết làm cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố có lấp đầy nhựa đường.

Đọc hiểu 3

Câu 3 (trang 65, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đại tá có tin vào ý tưởng của viên trung sĩ không?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “- Anh hãy dẹp ý tưởng về chất làm hoen gỉ…thành bụi ngay”

Lời giải chi tiết:

Đại tá không tin vào ý tưởng của viên trung sĩ

Đọc hiểu 4

Câu 4 (trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tại sao đại tá lại khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích từ “Đại tá cúi thấp người…thảm họa chiến tranh”

Lời giải chi tiết:

Đại tá khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu vì đại tá nghĩ rằng viên trung sĩ cần có sự giúp đỡ của bác sĩ khám chữa.

Đọc hiểu 5

Câu 5 (trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Viên trung sĩ đã nêu các dự định gì của mình

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Viên trung sĩ muốn biến những cỗ đại bác thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột bom trở nên vô hại và xe tăng đổ rụi, nằm im trong các hố đầy nhựa đường để chiến tranh kết thúc.

Đọc hiểu 6

Câu 6 (trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đến lúc này, đại tá có tin những điều viên trung sĩ nói không?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Đến lúc này, đại tá vẫn chưa tin viên trung sĩ

Đọc hiểu 7

Câu 7 (trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Nội dung phần (2) kể về chuyện gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần (2)

Lời giải chi tiết:

Phần 2 kể về việc viên đại tá cho rằng những ý nghĩ của trung sĩ là điên rồ và gọi cho bác sĩ để chữa trị cho anh ta. Nhưng sau đó, tất cả những điều mà trung sĩ nói lại trở thành hiện thực khi súng và các thiết bị điện tử bị hóa thành bột mịn khiến đại tá tức điên lên.

Đọc hiểu 8

Câu 8 (trang 68, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Vì sao người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích từ “giọng nói đứt quãng…vô định trên mặt đường”

Lời giải chi tiết:

Lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá bắn viên trung sĩ vì những khẩu súng của họ đang biến thành vụn sắt gỉ màu vàng.

Đọc hiểu 9

Câu 9 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Kết thúc truyện có gì đặc sắc? Liệu đại tá có làm gì được viên trung sĩ không?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần kết thúc văn bản

Lời giải chi tiết:

Kết thúc truyện đặc sắc ở chỗ khẩu súng lục kim loại của đại tá cất trong ngăn kéo đã biến thành vụn sắt gỉ, ông tức giận vô cùng và đuổi bắt viên trung sĩ. Đại tá sẽ không làm gì được viên trung sĩ.

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Truyện kể về việc gì? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết:

Truyện kể về mong muốn chấm dứt chiến tranh của viên trung sĩ bằng cách làm gỉ tất cả các loại súng máy, xe tăng. Viên đại tá đã cho rằng những ý tưởng đó là điên rồ và gọi điện cho bác sĩ nhưng sau đó lại tức điên lên vì những điều trung sĩ nói đều trở thành hiện thực.

Truyện có các nhân vật: đại tá, trung sĩ, bác sĩ và quân lính. Trong đó đại tá và trung sĩ là hai nhân vật chính

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em hiểu “chất làm gỉ” là gì? Ý tưởng về "chất làm gỉ" của viên trung sĩ dựa trên cơ sở nào? Đoạn văn nào trong văn bản Chất làm gỉ nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng ấy?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý cơ sở phát minh mà viên trung sĩ đề xuất

Lời giải chi tiết:

- Em hiểu “chất làm gỉ” là chất khiến các loại súng máy, vũ khí chiến tranh bị hóa thành bột hoặc vô hiệu hóa, không thể thực hiện chức năng chiến đấu, giết chóc

- Đoạn văn nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng chất làm gỉ thể hiện rõ nhất ở đoạn viên trung sĩ giải thích cho ông đại tá ý tưởng khoa học của mình: “Phát minh này dựa trên cơ sở cấu trúc của các nguyên tử xác định. Nếu như đại tá nghiên cứu chúng, đại tá hẳn biết rằng các nguyên tử của loại thép vũ khí được sắp đặt theo một trật tự nhất định. Tôi đi tìm một nhân tố nào đó có khả năng phá huỷ sự cân bằng của chúng. Có lẽ đại tá biết là tôi nghiên cứu vật lí và luyện kim... Trong đầu tôi nảy ra ý nghĩ là trong khí quyển bao giờ cũng có chất gây ra sự hoen gỉ: đó là hơi nước. Cần tìm ra phương pháp nào đó để gây ra ở thép một hiệu ứng “sốc thần kinh”. Khi đó, hơi nước sẽ tự làm công việc của nó.”.

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của "chất làm gỉ' được tác giả thể hiện rõ ở những đoạn văn nào?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gỉ được tác giả thể hiện rõ ở lời đối thoại nói về ước mơ của viên trung sĩ qua đoạn văn: “Các thiết bị của tôi nhỏ đến nỗi có thể nhét vừa trong bao diêm. Tầm hoạt động của nó là chín trăm dặm. Tôi có thể điều chỉnh nó cho bất cứ loại thép nào và trong vài ngày đi khắp châu Mỹ. Những quốc gia khác không thể sử dụng thiết bị này, vì tôi sẽ huỷ diệt ngay cứ phương tiện kĩ thuật nào chống lại chúng ta. Sau đó, tôi sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, tôi sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm hoạ chiến tranh.”

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Ý tưởng dùng "chất làm gỉ" để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết:

Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa xóa bỏ vũ khí để chấm dứt chiến tranh.

CH cuối bài 5

Câu 5 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Hãy nêu nhận xét của em về tính cách nhân vật đại tá trong truyện

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích, chú ý những chi tiết miêu tả nhân vật đại tá

Lời giải chi tiết:

Nhân vật đại tá là một người có tính cách nóng nảy và độc đoán. Ông gạt phăng tất cả những dự định, ước mơ của viên trung sĩ và khăng khăng yêu cầu cấp dưới phải làm theo mệnh lệnh, còn gọi cho bác sĩ vì cho rằng trung sĩ có vấn đề thần kinh

CH cuối bài 6

Câu 6 (trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Người viết gửi gắm ước mơ gì qua câu chuyện? Điều đó còn có ý nghĩa với xã hội hiện nay không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết:

Truyện thể hiện ước mơ xóa bỏ vũ khí, chấm dứt chiến tranh của người viết. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với xã hội hiện nay. Khi các nước phát triển đang chạy đua vũ trang, phát minh ra các loại vũ khí vô cùng tân tiến thì nguy cơ bùng phát chiến tranh lại càng cao. Chính vì thế tác phẩm này đã thể hiện một ước mơ về một chất có thể giúp xóa bỏ các loại vũ khí chết chóc, hướng đến mục đích vì hòa bình của thế giới.

Trước khi đọc bài Chất làm gỉ

Đọc trước truyện ngắn Chất làm gỉ, tìm hiểu thêm các tư liệu về truyện khoa học viễn tưởng và tác giả Rây Brét-bơ-ry - nhà văn Mỹ nổi tiếng về truyện khoa học viễn tưởng, đã được nhận các giải thưởng Franh-klin (Franklin) và O Hen-ry (O Henry)

Lời giải

• Truyện khoa học viễn tưởng

- Truyện khoa học viễn tưởng là tác phẩm văn học mà ở đó, tác giả tưởng tượng, hư cấu dựa trên thành tựu của khoa học và công nghệ. Truyện khoa học viễn tưởng rất ít khi chứa các yếu tố thần kì, siêu nhiên mà luôn dựa trên những kiến thức hoặc lí thuyết khoa học tại thời điểm tác phẩm ra đời.

- Đề tài thường gắn liền với các lĩnh vực khoa học như công nghệ tương lại, du hành vũ trụ, người ngoài hành tinh, khám phá đại dương và lòng Trái đất…

- Sự kiện có thể bắt đầu từ sự kiện có thật, từ đó, nhà văn hình dung, tưởng tượng ra câu chuyện chuyện.

- Tình huống trong truyện thường đột ngột, bất ngờ, có phần li kì, mạo hiểm…

- Cốt truyện thường gắn với các sự kiện khoa học và công nghệ, với những sự kiện “đi trước thời gian”, những tình huống táo bạo, bất ngờ.

- Nhân vật trong truyện thường là những con người thông thái trong các lĩnh vực mà tác phẩm đề cập tới.

- Bối cảnh trong truyện thường gắn với đề tài của truyện.

• Tác giả

Ray Bradbury Douglas (22/08/1920 – 05/06/2012) là một nhà văn chuyên về sáng tác các tác phẩm kinh dị, khoa học viễn tưởng, và bí ẩn người Mỹ.

Gia đình: cha mẹ là Esther (Moberg) Bradbury, một người Mỹ gốc Thụy Điển, và Leonard Spaulding Bradbury, một người sửa chữa và bảo dưỡng đường dây điện và điện thoại.

Cuộc đời: Thời niên thiếu, Ray đi cùng cha đến Los Angeles trong thời kỳ suy thoái. Thời điểm này, cuốn tiểu thuyến giả tưởng của Edgar Rice Burroughs "Tarzan" đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến cậu. Ray không đi học đại học, ông dành thời gian ở các thư viện để tự học và bắt đầu viết cho các tạp chí.

Sự nghiệp: Năm 1950, Bradbury cho ra mắt cuốn sách đầu tiên The Martian Chronicles. Sau đó, cho ra mắt những tác phẩm nổi tiếng khác như Dandelion Wine, I Sing the Body Electric và From the Dust Returned…. Ông viết hàng trăm truyện ngắn cũng như rất nhiều bài thơ, nhạc kịch, kịch…

Giải thưởng: Năm 2000, Ray Bradury được trao tặng Huân chương Quỹ sách quốc gia. Năm 2004, ông nhận được giải thưởng đặc biệt của Pulitzet – huân chương Nghệ thuật Quốc gia. Ông đã giành một giải Emmy cho cuốn tiểu thuyết xuất bản năm 1972 The Tree Halloween.

Trả lời câu hỏi giữa bài

Câu 1 (Trang 65, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đại tá muốn làm gì với viên trung sĩ?

Lời giải 

Với viên trung sĩ, đại tá muốn thuyên chuyển anh đi nơi khác, có thể là muốn sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa hoặc muốn ra mặt trận.

Câu 2 (Trang 66, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Viên trung sĩ muốn gì?

Lời giải 

Viên trung sĩ muốn “Tôi muốn sống không có chiến tranh. Tôi muốn biết làm cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong cách hố cỏ lấp đầy nhựa đường”.

Câu 3 (Trang 65, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đại tá có tin vào ý tưởng của viên trung sĩ không?

Lời giải 

Đại tá không tin vào ý tưởng của viên trung sĩ. Bằng chứng là ông đã gạt phăng đi và nói “Hãy dẹp những câu chuyện lí tưởng này sang một bên”.

Câu 4 (Trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tại sao đại tá lại khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu?

Lời giải 

Đại tá khuyên viên trung sĩ đến gặp bác sĩ Mét-thiu vì cho rằng, anh đang gặp phải vấn đề về tâm lí và cần có sự trợ giúp của bác sĩ. 

Câu 5 (Trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Viên trung sĩ đã nêu các dự định gì của mình?

Lời giải 

Dự định của viên trung sĩ là “Hủy diệt bất cứ phương tiện kĩ thuật nào chống lại chúng ta. Sau đó, sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, tôi sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm họa chiến tranh”.

Câu 6 (Trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đến lúc này, đại tá có tin những điều viên trung sĩ nói không?

Lời giải 

Đến lúc này, đại tá vẫn chưa tin viên trung sĩ. Đại tá vẫn cho rằng, viên trung sĩ cần đến gặp bác sĩ vì những suy nghĩ không thể tưởng tượng nổi của anh ta.

Câu 7 (Trang 67, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Nội dung phần (2) kể về chuyện gì?

Lời giải 

Phần (2) kể về chuyện đại tá thông báo tình trạng của viên trung sĩ khi anh có những suy nghĩ khác thường và mong muốn nhận được sự giúp đỡ từ bác sĩ. Tuy nhiên, chuyện không ngờ rằng, điều mà viên trung sĩ nói đã trở thành hiện thực. Những khẩu súng đang biến thành vụn sắt gỉ màu vàng, những chiếc máy bay tan vụn ra thành đám bụi màu xám bị gió cuốn đi bay lả tả, những chiếc xe tăng từ từ chìm vào lớp nhựa đường nóng chảy, như những con quái vật thời tiền sử một thời bị rơi vào những cái hố nhựa đường.

Câu 8 (Trang 68, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Vì sao người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá?

Lời giải 

Người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá là bởi những khẩu súng đang biến thành vụn sắt gỉ màu vàng, những chiếc máy bay tan vụn ra thành đám bụi màu xám bị gió cuốn đi bay lả tả, những chiếc xe tăng từ từ chìm vào lớp nhựa đường nóng chảy, như những con quái vật thời tiền sử một thời bị rơi vào những cái hố nhựa đường.

Câu 9 (Trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Kết thúc truyện có gì đặc sắc? Liệu đại tá có làm gì được viên trung sĩ không?

Lời giải 

Đặc sắc trong kết thúc truyện là chi tiết đại tá kéo chiếc ngăn kéo cuối cùng để lấy súng lục nhưng nó đã trở thành cái bao da màu nâu đầy vụn sắt gỉ.

Đại tá không làm gì được viên trung sĩ.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (Trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Truyện kể về việc gì? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?

Lời giải 

Truyện kể về ước nguyện của viên trung sĩ biến tất cả các loại súng, đạn, cỗ đại bác, máy bay chiến đấu, xe tăng, tàu chiến… thành gỉ để nhanh chóng chấm dứt chiến tranh. Nhưng lại bị gạt phăng và cho đấy là những suy nghĩ không bình thường của đại tá. Chuyện kì lạ đã xảy ra khi những mong muốn của viên trung sĩ bỗng trở thành hiện thực.

Truyện gồm có những vật: đại tá, viên trung sĩ, bác sĩ và quân lính.

Nhân vật chính trong câu chuyện là đại tá và viên trung sĩ.

Câu 2 (Trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em hiểu “chất làm gỉ” là gì? Ý tưởng làm hoen gỉ các vật làm bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở nào? Đoạn văn nào trong văn bản Chất làm gỉ nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng ấy?

Lời giải 

Em hiểu “chất làm gỉ” là một loại chất nào đó có tác dụng làm cho các loại súng máy, vũ khí chiến thành không thể hoạt động được nữa, mất đi công dụng vốn có.

Ý tưởng làm hoen gỉ các vật làm bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở: dựa trên cấu trúc của các nguyên tử xác định.

Đoạn văn trong văn bản “Chất làm gỉ” nêu lên những kiến thức khoa học liên quan đến ý tưởng đấy là đoạn: “Các nguyên tử của loại thép vũ khí được sắp đặt theo một trật tự nhất định… Trong khí quyển bao giờ cũng có chất gây ra sự hoen gỉ: đó là hơi nước…”.

Câu 3 (Trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gỉ được tác giả thể hiện rõ ở những đoạn văn nào?

Lời giải 

Sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gỉ được tác giả thể hiện rõ ở lời đối thoại nói về ước mơ của viên trung sĩ được thể hiện qua những đoạn văn:

“Tôi muốn sống không có chiến tranh. Tôi muốn biết làm cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe tăng bỗng đổ ruik, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố cỏ lấp đầy nhựa đường. Đó, mơ ước của tôi là như vậy đó”.

“Không, tôi nói hoàn toàn nghiêm tục đấy. Đã từ lâu tôi muốn nói chuyện với đại tá. Tôi rất mừng khi chính đại tá đã gọi cho tôi đến! Tôi nghiên cứu cái này đã lâu. Tôi đã mơ ước về nó từ nhiều năm nay. Phát minh này dựa trên cơ sở cấu trúc của các nguyên tử xác định. Nếu như đại tá nghiên cứu chúng, đại tá hẳng biết rằng các nguyên tử của loại thép vũ khí được sắp đặt theo một trật tự nhất định. Tôi đi tìm một nhân tố nào đó có khả năng phá hủy sự cân bằng của chúng. Có lẽ đại tá biết là tôi nghiên cứu vật lí và luyện kim… Trong đầu tôi nảy ra ý nghĩ là trong khí quyển bao giờ cũng có chất gây ra sự hoen gỉ: đó là hơi nước. Cần tìm ra phương pháp nào đó để gây ra ở thép một hiệu ứng “sốc thần kinh”. Khi đó, hơi nước sẽ tự động làm công việc của nó. Tất nhiên, tôi muốn nói đến không phải bất cứ đồ vật bằng thép nào. Nền văn minh của chúng ta dựa trên sắt thép và đa số các sản phẩm thép tôi không muốn phá hủy. Tôi chỉ muốn vô hiệu hóa các cỗ đại bác, các loại súng, đạn, xe tăng, máy bay chiến đấu, tàu chiến… Nếu cần, tôi có thể bắt thiết bị của tôi tác động lên cả đồng, nhôm. Chỉ cần đi ngang qua bất kì loại vũ khí nào là tôi có thể bắt nó tan vụn ra thành bụi ngay.”

“Đại tá hẳn nghĩ rằng tôi đánh lừa đại tá. – Trung sĩ nói – Không, tôi nói thật đấy. Các thiết bị của tôi nhỏ đến nỗi có thể nhét vừa trong bao diêm. Tầm hoạt động của nó là chín trăm dặm. Tôi có thể điều chỉnh nó cho bất cứ loại thép nào và trong vài ngày đi khắp châu Mỹ. Những quốc gia khác không thể sử dụng thiết bị này, vì tôi sẽ hủy diệt ngay bất cứ phương tiện kĩ thuật nào chống lại chúng ta. Sau đó, tôi sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, tôi sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm họa chiến tranh.”

Câu 4 (Trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa gì?

Lời giải 

Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa xóa bỏ vũ khí, chấm dứt chiến tranh và hướng đến một môi trường hòa bình, không bom đạn, không chết chóc. Không biết điều này có thành hiện thực hay không, nhưng không thể phủ nhận được giá trị tốt đẹp mà nó hướng đến, vì một thế giới không còn chiến tranh.

Câu 5 (Trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Hãy nêu nhận xét của em về tính cách nhân vật đại tá trong truyện.

Lời giải 

Nhân vật đại tá trong truyện hiện lên là nhân vật cố chấp, không biết lắng nghe người khác và là kẻ nóng nảy. Khi nghe những mong muốn của viên trung sĩ, chưa chắc nó trở thành hiện thực hay không, nhưng với ý nghĩa tốt đẹp từ viên trung sĩ, đại tá nên có sự tán thưởng thay vì chối bỏ và bảo viên trung sĩ đi khám bác sĩ. Và khi chứng kiến những ước muốn của viên trung sĩ thành sự thật, nhân vật đại tá đã nổi giận đùng đùng thông quá các hành động được nhà văn miêu tả “ông văng tục”, “đập cái ghế vào tường hai lần làm nó long ra”, “mặt tím lại vì tức giận, mồm há rộng để hớp không khí”, “cầm chân ghế đập mạnh”, gào lên như điên”, “vừa chạy ra ngoài và đóng sập cửa lại”.

Câu 6 (Trang 69, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Truyện thể hiện ước mơ gì của người viết? Điều đó còn có ý nghĩa với xã hội hiện nay không? Vì sao?

Lời giải 

Truyện thể hiện ước mơ chấm dứt chiến tranh của tác giả. Đối với xã hội hiện nay, điều này vẫn còn có ý nghĩa to lớn. Bởi lẽ, phần lớn các quốc gia trên thế giới đang chung sống hòa bình, nhưng cuộc chạy đua về vũ trang giữa các nước còn diễn ra khốc liệt. Phổ biến các quốc gia đều trang bị cho mình lực lượng chiến đấu, trang bị vũ khí chiến đấu, để bảo vệ đất nước, ngăn không cho sự đô hộ, xâm lược từ các quốc gia khác. Về mặt tích cực, đây không phải là điều xấu, vì nó mang tính chính nghĩa vô cùng cao quý. Tuy nhiên, hiện nay, có không ít quốc gia lạm dụng điều này để phát minh các loại vũ khí có sức tấn công ảnh hưởng nghiêm trọng đến con người và vạn vật; tiềm ẩn sự nguy hiểm. Mang thể loại là truyện khoa học viễn tưởng, nhà văn đã lột tả được thông điệp về một thế giới hòa bình, không bom đạn, không chiến tranh. Tất cả chúng ta đều sống an vui và hạnh phúc.