I. Chuẩn bị

1. Tác giả

- Văn Công Hùng sinh năm 1958.

- Quê hương: Thừa Thiên Huế.

- Ông là hội viên Hội nhà văn Việt Nam.

- Một số tác phẩm như: Bến đợi (thơ, 1992), Ngựa trắng bay về (trường ca, 2002), Mắt cao nguyên (tản văn và phóng sự, 2006)...

2. Tác phẩm

- Thể loại: Văn bản Đồng Tháp Mười mùa nước nổi thuộc thể loại du ký.

- Xuất xứ: In trên báo Văn nghệ, số 49, tháng 12 năm 2011.

3. Trả lời câu hỏi trong SGK

- Văn bản viết về chuyến đi đến Đồng Tháp Mười.

- Phương tiện: xe máy

- Thái độ và cảm xúc: hào hứng, thích thú

- Cảnh sắc thì mộc mạc, dân giã còn con người thì sôi nổi, thật thà.

- Thái độ và tình cảm của người đọc: tò mò, thích thú và muốn khám phá Đồng Tháp Mười.

- Du lịch sinh thái: là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hoá bản địa gắn với giáo dục môi trường, có đóng góp cho nỗ lực bảo tồn và phát triển bền vững với sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương.

- Du lịch miệt vườn: là loại hình du lịch sinh thái gắn liền với những vườn cây ăn trái rộng lớn và trù phú. Với những thuận lợi về đất đai, khí hậu và hệ thực vật phong phú, du lịch sinh thái miệt vườn rất phát triển ở vùng Nam Bộ nước ta, đem đến lợi ích kinh tế cho người dân địa phương.

II. Đọc hiểu

1. Thiên nhiên Đồng Tháp Mười

- Lũ:

Nguồn sống của cả cư dân miền sông nước.

Mang phù sa, tôm cá về; làm nên một nền văn hóa đồng bằng.

Nếu không có lũ thì sẽ thiếu nước ngọt nghiêm trọng, phèn nổi lên rất nhiều và đậm.

- Kênh rạch:

Để thông thương, lấy nước, lấy đất đắp đường.

Hình thành một đống bằng rộng lớn, đầy bản sắc.

- Tràm chim:

Những cây tràm kết thành rừng và chim dày đặc thành vườn.

Chiều tối hàng vạn hàng chục con lớn bé to nhỏ rợp cả một khoảng trời.

- Sen:

Thế lực của cái đẹp tự nhiên.

Bạt ngàn sen chen giữa rừng chàm, sen tinh khiết bung nở giữa bùn, sen ngạo nghễ khoe giữa năn lác.

Sen vươn lên giữa nắng, gió phương Nam và tự tin khoe sắc hồng đặc trưng của mình.

=> Thiên nhiên: hùng vĩ, tươi đẹp.

2. Cuộc sống của con người ở Đồng Tháp Mười

- Đặc sản: món bông điên điển xào tôm, cá linh kho ngót

- Di tích: Gò Tháp, ghi dấu lịch sử dân tộc.

- Con người: vui vẻ sống, hiền lành sống, năng động sống.

=> Cuộc sống gắn bó với thiên nhiên.

* Trả lời câu hỏi trong SGK:

- Lũ quan trọng với Đồng Tháp Mười:

Mang phù sa, tôm cá về; làm nên một nền văn hóa đồng bằng.

Nếu không có lũ thì sẽ thiếu nước ngọt nghiêm trọng, phèn nổi lên rất nhiều và đậm.

- “Tràm chim” là: Những cây tràm kết thành rừng và chim dày đặc thành vườn.

- Món ăn là đặc sản của Đồng Tháp Mười: bông điên điển xào tôm, cá linh kho ớt.

- Sen ở Đồng Tháp Mười có gì đặc biệt: Bạt ngàn sen chen giữa rừng chàm, sen tinh khiết bung nở giữa bùn, sen ngạo nghễ khoe giữa năn lác.

- Khu di tích Gò Tháp có điểm đặc sắc: rộng khoảng 5000 mét vuông, cao hơn khoảng 5 mét so với mực nước biển Hà Tiên, nằm giữa rốn Đồng Tháp Mười sàn sạt, lênh loang nước, là nơi khai quật được một di tích nền gạch cổ là nền tòa tháp có khoảng 15000 năm trước.

- Khi đến thành phố Cao Lãnh, tác giả có cảm nghĩ gì: người dân ở đây sống vui vẻ, hiền lành, năng động; cuộc sống bình dị và an lành, tự tin và khẳng khái.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Tác giả của bài du kí Đồng Tháp Mười mùa nước nổi đã lựa chọn, giới thiệu những gì để làm nổi bật màu sắc riêng của Đồng Tháp Mười?

• Nước lũ
• Tràm chim
• Món ăn đặc sản: bông điên điển, cá linh
• Sen
• Khu di tích Gò Tháp
• Con người

Câu 2. Tình cảm của tác giả thể hiện như thế nào khi viết về Đồng Tháp Mười? Hãy chỉ ra một số câu văn thể hiện rõ tình cảm ấy.

- Tình cảm: thích thú, yêu mến và trân trọng.

- Một số câu văn như:

Trong khi chúng tôi thì chỉ có một ngày cưỡi xe, mà lại muốn đi nhiều, thấy nhiều, chiêm ngưỡng nhiều…

Bằng nỗi khao khát và trân trọng của mình, tôi đã miệt mà ăn hai món quốc hồn túy đồng bằng ấy.

Câu 3. Từ văn bản trên, theo em, bài du ký về một vùng đất mới cần chú ý giới thiệu những gì?

Bài du ký về một vùng đất mới cần chú ý giới thiệu những nét đặc trưng về thiên nhiên, cuộc sống của con người.

Câu 4. Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài du ký có tác dụng gì?

Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất giúp cho bài du ký trở nên chân thực hơn, thuyết phục hơn, kích thích người đọc muốn khám phá tìm hiểu.

Câu 5. Nếu được đi thăm Đồng Tháp Mười, em sẽ đến nơi nào nêu trong bài du ký? Vì sao?

- Em sẽ đến: Tràm chim Đồng Tháp Mười

- Nguyên nhân: Để có thể tìm hiểu về một nét đặc sắc trong thiên nhiên ở Đồng Tháp Mười.

1. Chuẩn bị

- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận đụng vào đọc hiểu bài du kí này.

- Khi đọc du kí, các em cần chú ý:

+ Văn bản viết về chuyến đi đến đâu? Đi bằng phương tiện gì? Thái độ và cảm xúc của người viết ra sao?

+ Cảnh sắc và con người ở đó như thế nào? Tác giả ghi lại bằng cách miêu tà, kể chuyện, phát biểu cảm nghĩ hay kết hợp các yếu tố đó?

+ Bài du kí mang lại cho em hiểu biết, thái độ và tình cảm gì?

- Tìm hiểu về loại hình du lịch mới ngày nay với tên gọi “du lịch sinh thái”, du lịch ở vùng miền Tây Nam Bộ được gọi là “du lịch miệt vườn”; về vùng Đông Tháp Mười, Nam Bộ.

- Đọc trước văn bản Đồng Tháp Mười mùa nước nổi, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Văn Công Hùng.

Gợi ý trả lời câu hỏi trang 55 SGK

- Văn bản viết về chuyến đi đến đồng tháp Mười, đi bằng xe máy

- Thái độ: hào hứng, ngạc nhiên, vui mừng khi được tham quan, ngắm nhìn mảnh đất này

- Cảnh sắc, con người ở đây đơn sơ mộc mạc, dân dã mà giản dị:

• Khung cảnh Đồng Tháp Mười mùa nước lũ
• Kênh rạch chằng chịt, chim bay thẳng cảnh
• Bạt ngàn sen chen giữa rừng tràm
• Di tích văn hóa cổ
• Người dân vui vẻ, hiền lành, năng động

- Bài du kí cho em hiểu biết về vùng đất Tháp Mười, về khung cảnh thiên nhiên, con người, nét đẹp văn hóa, di tích lịch sử lâu đời và văn hóa ẩm thực nơi đây. Từ đó khơi gợi cho em niềm yêu thích, thích thú, muốn khám phá mảnh đất này hơn nữa

- Du lịch sinh thái là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hoá bản địa gắn với giáo dục môi trường, có đóng góp cho nỗ lực bảo tồn và phát triển bền vững với sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương. Du lịch sinh thái là loại hình du lịch có trách nhiệm đối với môi trường ở các khu thiên nhiên còn tương đối hoang sơ với mục đích thưởng ngoạn thiên nhiên và các giá trị văn hóa kèm theo của quá khứ và hiện tại, thúc đẩy công tác bảo tồn, có ít tác động tiêu cực đến môi trường và tạo các ảnh hưởng tích cực về mặt kinh tế - xã hội cho cộng đồng địa phương

- Du lịch miệt vườn là loại hình du lịch sinh thái gắn liền với những vườn cây ăn trái rộng lớn và trù phú. Với những thuận lợi về đất đai, khí hậu và hệ thực vật phong phú, du lịch sinh thái miệt vườn rất phát triển ở vùng Nam Bộ nước ta, đem đến lợi ích kinh tế cho người dân địa phương.

- Tìm hiểu về nhà thơ Văn Công Hùng sinh năm 1958 tại thành phố Thanh Hóa, hiện sống ở thành phố Pleiku, Gia Lai và Tp HCM. Anh Viết văn, viết báo và làm thơ từ 1981 và là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Hội viên Hội Nhà báo Việt Nam, Hội viên Hội Văn Nghệ dân gian Việt Nam, Hội VHNT các dân tộc thiểu số Việt Nam. Anh nguyên là Tổng biên tập Tạp chí Văn Nghệ Gia Lai, là Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà Văn Việt Nam khóa VIII. Quan niệm văn chương của ông là:“Viết không bao giờ là trò chơi, mà là cuộc vật lộn khổ sở, là nghiệp đeo đẳng suốt đời. Chữ không làm cho người no, nhưng cho ta cảm giác bình an và như thế là hạnh phúc. Nhiều hay ít là do tài năng từng người, nhưng được một câu thơ một bài báo có ích là mong mỏi của tôi, người viết.”

2. Đọc hiểu 

*Câu hỏi giữa bài

Câu 1 trang 55 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi: Lũ quan trọng như thế nào đối với Đồng Tháp?

Gợi ý trả lời:

Lũ quan trọng đối với Đồng Tháp bởi:

– Nó mang phù sa mùa màng, mang tôm cá về, làm nên một nền văn hóa mùa màng

– Cung cấp nước ngọt cho người dân sinh hoạt.

Câu 2 trang 56 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi: Thế nào là "tràm chim”?

Gợi ý trả lời

Tràm chim: được hiểu đơn giảm là tràm và chim. Tràm là gồm những cây tràm kết thành rừng và chim thì dày đặc thành vườn

Câu 3 trang 56 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi: Món ăn nào là đặc sản của Đồng Tháp Mười?

Gợi ý trả lời:

Đặc sản của Đồng Tháp Mười: điên điển xào tôm, cá linh kho ngót.

Câu 4 trang 57 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi: Sen ở Đồng Tháp Mười có gì đặc biệt?

Gợi ý trả lời:

Sen ở đây bát ngát chen giữa rừng tràm, sen tinh khiết bung nở giữa bùn, ngạo nghễ khoe giữa năn lác.

Câu 5 trang 57 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi: Khu di tích Gò Tháp có những gì đặc sắc?

Gợi ý trả lời:

Khu di tích Gò Tháp đặc sắc ở: rộng khoảng 5000 mét buông, cao hơn khoảng 5 mét, nằm giữa rốn Đồng Tháp Mười sàn sạt, lênh loang nước nên nó trở thành của hiếm, gắn liền với lịch sử chống Mĩ cứu nước. Hơn thế nơi đây còn khai quật được di tích nền gạch cổ niên đại 1500 năm trước.

Câu 6 trang 58 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi: Tác giả có cảm nhận gì về Đồng Tháp Mười qua thành phố Cao Lãnh?

Gợi ý trả lời:

Tác giả cảm nhận được con người nơi đây hòa đồng, vui vẻ, hiền lành, năng động, cuộc sống nơi đây bình dị nhưng cũng rất năng động, hiện đại. Tất cả không khỏi khiến tác tác giả xao xuyến.

*Câu hỏi cuối bài

Câu 1 trang 58 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi: Tác giả của bài du kí Đồng Tháp Mười mùa nước nổi đã lựa chọn, giới thiệu những gì để làm nổi bật màu sắc riêng của Đồng Tháp Mười?

Gợi ý trả lời câu hỏi

- Tác giả giới thiệu về:

+ Nước lũ Đồng Tháp Mười, những kênh rạch chằng chịt nơi đây

+ Tràm chim Đồng Tháp Mười

+ Văn hóa ẩm thực: bông điên điển xào tôm, cá linh kho ngót.

+ Sen Đồng Tháp

+ Di tích lịch sử Gò Tháp

+ Con người nơi đây

Câu 2 trang 58 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi: Tình cảm của tác giả thể hiện như thế nào khi viết về Đồng Tháp Mười? Hãy chỉ ra một số câu văn thể hiện rõ tình cảm ấy.

Gợi ý trả lời câu hỏi

- Tình cảm của tác giả khi viết về Đông Tháp Mười là thứ tình cảm yêu mến, trân trọng và khát khao muốn khám phá. Một số câu văn thể hiện tình cảm như:

+ Trong khi chúng tôi chỉ có một ngày cưỡi xe, mà lại muốn đi nhiều, thấy nhiều, chiêm ngưỡng nhiều

+ Bằng nỗi khát khao và trân trọng của mình, tôi đã miệt mài ăn hai món quốc hồn quốc túy đồng bằng ấy.

+ ….

Câu 3 trang 58 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi: Từ văn bản trên, theo em, bài du kí về một vùng đất mới cần chú ý giới thiệu những gì?

Gợi ý trả lời câu hỏi

- Cần chú ý giới thiệu về cảnh quan, con người, những nét văn hóa dân tộc, ẩm thực, truyền thống lịch sử, những nét đẹp đặc sắc ở vùng đất đó cho người đọc biết đồng thời xen lẫn cảm xúc của bản thân khi đến khám phá những nơi này.

Câu 4 trang 58 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi: Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài du kí có tác dụng gì?

Gợi ý trả lời câu hỏi

- Tác dụng: làm cho người đọc nắm bắt tâm trạng nhân vật sâu sắc, sinh động, chân thật và gần gũi hơn.

Câu 5 trang 58 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi: Nếu được đi thăm Đồng Tháp Mười, em sẽ đến nơi nào nêu trong bài du kí? Vì sao?

Gợi ý trả lời câu hỏi

- Em mong một lần đến được có cơ hội chèo thuyền giữa hồ sen vì em muốn được 1 lần đắm mình trong hương thơm dịu nhẹ tinh khiết của những bông sen nở, để có thể ” bâng khuâng, ngơ ngác giữa thế giới sen” như lời tác giả giới thiệu

I. Chuẩn bị 

- Du kí là một thể của kí dùng để ghi lại những điều đã chứng kiến trong một chuyến đi diễn ra chưa lâu của bản thân tới một miền đất khác.

- Khi đọc bài thơ du kí:

+ Văn bản viết về chuyến đi đến Đồng Tháp Mười. Di chuyển bằng phương tiện xe máy. Thái độ và cảm xúc của người viết vô cùng hào hứng, thích thú khi được đến tham quan vùng đất này, chỉ có một ngày cưỡi xe, mà lại muốn đi nhiều, thấy nhiều, chiêm ngưỡng nhiều.

+ Cảnh sắc nơi đây sinh động đa dạng: Khung cảnh Đồng Tháp Mười mùa nước lũ, những kênh rạch chằng chịt, bạt ngàn bông sen chen giữa rừng tràm, những di tích văn hóa cổ,… Con người ở nơi đây thì vui vẻ sống, hiền lành sống, năng động sống,…

Tác giả ghi lại bằng cách kết hợp miêu tả, kể chuyện và phát biểu cảm nghĩ.

+ Bài du kí mang lại cho em hiểu biết về vùng đất Đồng Tháp Mười và con người nơi đây. Từ đó khơi gợi về trong em niềm yêu thích, tò mò, mong muốn được trải nghiệm trực tiếp vùng đất này.

- Tìm hiểu về loại hình du lịch mới ngày nay với tên gọi “du lịch sinh thái”: Loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hoá bản địa gắn với giáo dục môi trường, có đóng góp cho nỗ lực bảo tồn và phát triển bền vững với sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương. Bên cạnh trách nhiệm đối với môi trường thì mục đích thưởng ngoạn thiên nhiên và cá giá trị văn hóa kèm theo của quá khứ và hiện tại, thúc đẩy công tác bảo tồn.

- Tìm hiểu về du lịch ở vùng miền Tây Nam Bộ được gọi là “du lịch miệt vườn”: Loại hình du lịch sinh thái gắn liền với những vườn cây ăn trái rộng lớn và trù phú. Du lịch sinh thái miệt vườn ngày càng phát triển ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long với mô hình phổ biến là trên trồng cây ăn quả, dưới ao hay kênh rạch thì thả cá. Khách đến tham quan vườn cây ăn trái sẽ được tận tay hái và thưởng thức những loại trái cây thơm ngon, tươi rói, mệt thì nghỉ chân hóng gió tại những chòi lá được bố trí dọc lối đi trong vườn. Khách tham quan cũng được thưởng thức những bữa ăn đậm chất thôn quê, dân dã tại các miệt vườn và tham gia các trò chơi dân gian thú vị, đậm chất miền Tây như đi cầu treo dây, câu cá, tát mương bắt cá…

- Tìm hiểu về vùng Đồng Tháp Mười, Nam Bộ: Một vùng đất ngập nước của Đồng bằng sông Cửu Long, có diện tích 697.000 hecta, trải rộng trên ba tỉnh Long An, Tiền Giang và Đồng Tháp trong đó Long An chiếm hơn phân nửa, thủ phủ vùng là thị xã Kiến Tường. Vùng Đồng Tháp Mười có khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen, vườn quốc gia Tràm Chim. Sự tương tác giữa các yếu tố tự nhiên: địa mạo, trầm tích, đất, nước và các yếu tố khác đã hình thành những cảnh quan tự nhiên với các hệ sinh thái đặc trưng của vùng Đồng Tháp Mười. Ở đây có hệ sinh thái rừng tràm, hệ sinh thái đồng cỏ ngập nước theo mùa,…

- Đọc trước văn bản Về thăm mẹ; tìm hiểu thêm về tác giả Văn Công Hùng:

+ Tác giả Văn Công Hùng sinh năm 1958, quê quán ở Thừa Thiên Huế. Ông sinh ra và lớn lên, học phổ thông ở Thanh Hoá, tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Huế năm 1981, xung phong lên Gia Lai – Kon Tum công tác, từng làm cán bộ Sở Văn hoá thông tin, sưu tầm nghiên cứu văn hoá dân gian, phóng viên báo Văn hoá, Thư ký toà soạn tạp chí Văn nghệ Gia Lai, giảng dạy tại Trường Trung học Văn hoá nghệ thuật Gia Lai... 

+ Các tác phẩm chính đã xuất bản: Bến đợi (thơ, 1992), Hát rong (thơ, 1999),  Ngựa trắng bay về (trường ca, 2002), Hoa tường vi trong mưa (thơ, 2003), Mắt cao nguyên (tản văn và phóng sự, 2006),…

+ Những giải thưởng văn chương:

Ÿ Giải nhì thơ tỉnh Gia lai năm 1985.

Ÿ Giải C Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam năm 2002.

Ÿ Tặng thưởng cuộc thi thơ tạp chí Sông Hương năm 2001 – 2003.

Ÿ Giải A giải thưởng văn học nghệ thuật Gia Lai lần thứ nhất 2000 – 2005.

+ Quan niệm văn chương: “Viết không bao giờ là trò chơi, mà là cuộc vật lộn khổ sở, là nghiệp đeo đẳng suốt đời. Chữ không làm cho người no, nhưng cho ta cảm giác bình an và như thế là hạnh phúc. Nhiều hay ít là do tài năng từng người, nhưng được một câu thơ một bài báo có ích là mong mỏi của tôi, người viết.”

II. Đọc hiểu

1. Trong khi đọc

Câu hỏi trang 55 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Lũ quan trọng như thế nào với Đồng Tháp Mười?

Trả lời: 

Lũ chính là nguồn sống của cả cư dân miền sông nước Đồng Tháp Mười: mang phù sa mùa màng về, mang tôm cá về, làm nên một nền văn hóa đồng bằng.

Câu hỏi trang 56 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Thế nào là “tràm chim”?

Trả lời: 

“Tràm chim” đơn giản là những cây tràm kết thành rừng và chim thì dày đặc thành vườn.

Câu hỏi trang 56 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Món ăn nào là đặc sản của Đồng Tháp Mười?

Trả lời: 

Món ăn đặc sản của Đồng Tháp Mười là cá linh kho ngót và bông điển điển xào tôm.

Câu hỏi trang 57 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Sen ở Đồng Tháp Mười có gì đặc biệt?

Trả lời: 

Sen ở Đồng Tháp Mười đặc biệt ở chỗ:

- Bạt ngàn sen chen giữa rừng tràm, sen tinh khiết bung nở giữa bùn, sen ngạo nghễ khoe giữa năn lác.

- Sen chiếm những không gian rộng lớn, bát ngát chỉ mình sen.

- Sen vươn lên giữa nắng, giữa gió phương Nam, kiêu hãnh và tự tin khoe sắc hồng đặc trưng…

Câu hỏi trang 57 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Khu di tích Gò Tháp có những gì đặc sắc?

Trả lời: 

Những đặc sắc có ở khu di tích Gò Tháp:

- Khu gò rộng khoảng 5000 mét vuông và cao hơn khoảng 5 mét so với mực nước biển Hà Tiên, nằm giữa rốn Đồng Tháp Mười sàn sạt, lênh loanh nước nên nó trở thành của hiếm.

- Có di tích nền gạch cổ là nền tòa tháp có khoảng 1500 năm trước và đạt được công nhận di tích quốc gia.

- Bản đại doanh của cụ Thiên hộ Dương và Đốc binh Kiều – hai vị anh hùng chống thực dân Pháp.

- Căn cứ địa chống Mỹ cứu nước của cách mạng Việt Nam.

- Có tháp Sen được xây để tôn vinh sen Đồng Tháp Mười.

Câu hỏi trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Tác giả có cảm nhận gì về Đồng Tháp Mười qua thành phố Cao Lãnh?

Trả lời: 

Cảm nhận của tác giả về Đồng Tháp Mười qua thành phố Cao Lãnh là một đô thị vừa trẻ trung vừa hiện đại, rất có gu kiến trúc, vừa mềm vừa xanh, cứ nao nao như một câu hò vươn trên sóng,…

2. Sau khi đọc

Câu 1 trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Tác giả của bài du kí Đồng Tháp Mười mùa nước nổi đã lựa chọn, giới thiệu những gì để làm nổi bật màu sắc riêng của Đồng Tháp Mười?

Trả lời: 

Tác giả của bài du kí Đồng Tháp Mười mùa nước nổi đã lựa chọn, giới thiệu để làm nổi bật màu sắc riêng của Đồng Tháp Mười:

- Mùa lũ – nguồn sống ở Đồng Tháp Mười với những kênh rạch chằng chịt.

- Tràm chim (sự kết hợp giữa rừng tràm và đàn chim) ở Đồng Tháp Mười.

- Đặc sản – hai món quốc hồn quốc túy đồng bằng Đồng Tháp Mười – bông điên điển xào tôm, cá linh kho ngót.

- Bạt ngàn sen giữa rừng tràm ở Đồng Tháp Mười.

- Khu di tích Gò Tháp ở Đồng Tháp Mười.

- Thành phố Cao Lãnh ở Đồng Tháp Mười.

Câu 2 trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Tình cảm của tác giả thể hiện như thế nào khi viết về Đồng Tháp Mười? Hãy chỉ ra một số câu văn thể hiện rõ tình cảm ấy.

Trả lời: 

Tình cảm của tác giả thể hiện khi viết về Đồng Tháp Mười sự khao khát được khám phá, yêu quý trân trọng vùng đất ấy. Một số câu văn thể hiện rõ tình cảm ấy:

- Trong khi chúng tôi thì chỉ có một ngày cưỡi xe, mà lại muốn đi nhiều, thấy nhiều, chiêm ngưỡng nhiều,…

- Bằng nỗi khát khao và trân trọng của mình, tôi đã miệt mài ăn hai món quốc hồn quốc túy đồng bằng ấy.

- … một đô thị Cao Lãnh vừa trẻ trung vừa hiện đại, rất có gu kiến trúc, vừa mềm vừa xanh, cứ nao nao như một câu hò vươn trên sóng,…

Câu 3 trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Từ văn bản trên, theo em, bài du kí về một vùng đất mới cần chú ý giới thiệu những gì?

Trả lời: 

Từ văn bản trên, theo em, bài du kí về một vùng đất mới cần chú ý giới thiệu:

- Vị trí địa lí, đặc điểm tự nhiên của vùng đất ấy.

- Nêu những địa danh nổi bật mà chỉ có ở đó.

- Nêu đặc sản của vùng (thức ăn, trái cây,…).

- Những đặc tính con người ở vùng đất ấy…

Câu 4 trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài du kí có tác dụng gì?

Trả lời: 

Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài du kí có tác dụng xác thực chuyến đi của tác giả, làm người đọc thấy được sự chân thực, chính xác cũng như hòa mình vào chuyến đi cùng tác giả qua văn chương.

Câu 5 trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Nếu được đi thăm Đồng Tháp Mười, em sẽ đến nơi nào nêu trong bài du kí? Vì sao?

Trả lời: 

Nếu được đi thăm Đồng Tháp Mười, em sẽ đến đầm lầy sen mọc giữa rừng tràm ở trong bài du kí. Bởi vì em muốn xem thực sự sen nơi đây nhiều đến mức nào mà khiến tác giả cảm thấy ngợp. Và em cũng muốn được trải nghiệm cảm giác rợn ngợp và cô độc giữa cái mênh mông của sen tinh khiết, sen ngạo nghễ.

I. Chuẩn bị

1. Bố cục

Bố cục: 6 phần như trong sách đã đánh dấu.

2. Tác giả

- Quê quán: sinh ra tại Thanh Hóa, hiện đang sống ở Pleiku, Gia Lai và Thành phố Hồ Chí Minh.

- Vị trí:

+ Hội viên: Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam.

+ Nguyên là Tổng biên tập Tạp chí Văn Nghệ Gia Lai.

+ Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà Văn Việt Nam khóa VIII.

- Quan niệm văn chương: "Viết không bao giờ là trò chơi, mà là cuộc vật lộn khổ sở, là nghiệp đeo đẳng suốt đời. Chữ không làm cho người no, nhưng cho ta cảm giác bình an và như thế là hạnh phúc. Nhiều hay ít là do tài năng từng người, nhưng được một câu thơ một bài báo có ích là mong mỏi của tôi, người viết."

3. Đọc hiểu

a. Thiên nhiên Đồng Tháp Mười

- Lũ:

+ Nguồn sống của cả cư dân miền sông nước.

+ Mang phù sa, tôm cá về; làm nên một nền văn hóa đồng bằng.

+ Nếu không có lũ thì sẽ thiếu nước ngọt nghiêm trọng, phèn nổi lên rất nhiều và đậm.

- Kênh rạch:

+ Để thông thương, lấy nước, lấy đất đắp đường.

+ Hình thành một đống bằng rộng lớn, đầy bản sắc.

- Tràm chim:

+ Những cây tràm kết thành rừng và chim dày đặc thành vườn.

+ Chiều tối hàng vạn hàng chục con lớn bé to nhỏ rợp cả một khoảng trời.

- Sen:

+ Thế lực của cái đẹp tự nhiên.

+ Bạt ngàn sen chen giữa rừng chàm, sen tinh khiết bung nở giữa bùn, sen ngạo nghễ khoe giữa năn lác.

+ Sen vươn lên giữa nắng, gió phương Nam và tự tin khoe sắc hồng đặc trưng của mình.

=> Thiên nhiên: hùng vĩ, tươi đẹp

b. Cuộc sống của con người ở Đồng Tháp Mười

- Đặc sản: món bông điên điển xào tôm, cá linh kho ngót

- Di tích: Gò Tháp, ghi dấu lịch sử dân tộc.

- Con người: vui vẻ sống, hiền lành sống, năng động sống.

=> Cuộc sống gắn bó với thiên nhiên.

II. Hướng dẫn soạn Đồng Tháp Mười mùa nước nổi sách Cánh Diều chi tiết

1. Trả lời câu hỏi trong bài

Câu hỏi trang 55 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Lũ quan trọng như thế nào với Đồng Tháp Mười?

Trả lời: 

Lũ quan trọng đối với Đồng Tháp bởi:

+ Nó mang phù sa mùa màng, mang tôm cá về, làm nên một nền băn hóa mùa màng

+ Cung cấp nước ngọt cho người dân sinh hoạt.

Câu hỏi trang 56 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Thế nào là “tràm chim”?

Trả lời: 

“Tràm chim” đơn giản là những cây tràm kết thành rừng và chim thì dày đặc thành vườn.

Câu hỏi trang 56 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Món ăn nào là đặc sản của Đồng Tháp Mười?

Trả lời: 

Món ăn đặc sản của Đồng Tháp Mười là cá linh kho ngót và bông điển điển xào tôm.

Câu 4: Sen ở Đồng Tháp Mười có gì đặc biệt?

Trả lời:

   Sen ở đây bạt ngạt chen giữa rừng tràm, sen tinh khiết bung nở giữa bùn, ngạo nghễ khoe giữa năn lác.

Câu hỏi trang 57 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Khu di tích Gò Tháp có những gì đặc sắc?

Trả lời: 

Những đặc sắc có ở khu di tích Gò Tháp:

- Khu gò rộng khoảng 5000 mét vuông và cao hơn khoảng 5 mét so với mực nước biển Hà Tiên, nằm giữa rốn Đồng Tháp Mười sàn sạt, lênh loanh nước nên nó trở thành của hiếm.

- Có di tích nền gạch cổ là nền tòa tháp có khoảng 1500 năm trước và đạt được công nhận di tích quốc gia.

- Bản đại doanh của cụ Thiên hộ Dương và Đốc binh Kiều – hai vị anh hùng chống thực dân Pháp.

- Căn cứ địa chống Mỹ cứu nước của cách mạng Việt Nam.

- Có tháp Sen được xây để tôn vinh sen Đồng Tháp Mười.

Câu hỏi trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Tác giả có cảm nhận gì về Đồng Tháp Mười qua thành phố Cao Lãnh? 

Trả lời:

   Tác giả cảm nhận được con người nơi đây hòa đồng, vui vẻ, hiền lành, năng động, cuộc sống nơi đây bình dị nhưng cũng rất năng động, hiện đại. Tất cả không khỏi khiến tác tác giả xao xuyến.

2. Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Tác giả của bài du kí Đồng Tháp Mười mùa nước nổi đã lựa chọn, giới thiệu những gì để làm nổi bật màu sắc riêng của Đồng Tháp Mười?

Trả lời: 

Tác giả của bài du kí Đồng Tháp Mười mùa nước nổi đã lựa chọn, giới thiệu để làm nổi bật màu sắc riêng của Đồng Tháp Mười:

- Mùa lũ – nguồn sống ở Đồng Tháp Mười với những kênh rạch chằng chịt.

- Tràm chim (sự kết hợp giữa rừng tràm và đàn chim) ở Đồng Tháp Mười.

- Đặc sản – hai món quốc hồn quốc túy đồng bằng Đồng Tháp Mười – bông điên điển xào tôm, cá linh kho ngót.

- Bạt ngàn sen giữa rừng tràm ở Đồng Tháp Mười.

- Khu di tích Gò Tháp ở Đồng Tháp Mười.

- Thành phố Cao Lãnh ở Đồng Tháp Mười.

Câu 2 trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Tình cảm của tác giả thể hiện như thế nào khi viết về Đồng Tháp Mười? Hãy chỉ ra một số câu văn thể hiện rõ tình cảm ấy.

Trả lời:

Tình cảm của tác giả khi viết về Đông Tháp Mười là thứ tình cảm yêu mến, trân trọng và khát khao muốn khám phá. Một số câu văn thể hiện tình cảm như:

Trong khi chúng tôi chỉ có một ngày cưỡi xe, mà lại muốn đi nhiều, thấy nhiều, chiêm ngưỡng nhiều

Bằng nỗi khát khao và trân trọng của mình, tôi đã miệt mài ăn hai món quốc hồn quốc túy đồng bằng ấy.

Câu 3 trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Từ văn bản trên, theo em, bài du ký về một vùng đất mới cần chú ý giới thiệu những gì?

Bài du ký về một vùng đất mới cần chú ý giới thiệu những nét đặc trưng về thiên nhiên, cuộc sống của con người.

Câu 4 trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài du kí có tác dụng gì?

Trả lời:

   Tác dụng sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài du kí: làm cho người đọc nắm bắt tâm trạng nhân vật sâu sắc, sinh động, chân thật và gần gũi hơn.

Câu 5 trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Nếu được đi thăm Đồng Tháp Mười, em sẽ đến nơi nào nêu trong bài du kí? Vì sao?

Trả lời: 

Nếu được đi thăm Đồng Tháp Mười, em sẽ đến đầm lầy sen mọc giữa rừng tràm ở trong bài du kí. Bởi vì em muốn xem thực sự sen nơi đây nhiều đến mức nào mà khiến tác giả cảm thấy ngợp. Và em cũng muốn được trải nghiệm cảm giác rợn ngợp và cô độc giữa cái mênh mông của sen tinh khiết, sen ngạo nghễ.

III. Tổng kết

1. Nội dung chính

Qua văn bản Đồng Tháp Mười mùa nước nổi, tác giả đã kể về trải nghiệm của bản thân khi được đến vùng đất Đồng Tháp Mười. Đó là một chuyến thú vị, tác giả đã được tìm hiểu nhiều hơn về cảnh vật, thiên nhiên, di tích, ẩm thực và cả con người nơi đây

2. Nghệ thuật 

Thể loại du kí ghi lại trải nghiệm về vùng đất mới.

1. Chuẩn bị
- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận đụng vào đọc hiểu bài du kí này.
- Khi đọc du kí, các em cần chú ý:
+ Văn bản viết về chuyến đi đến đâu? Đi bằng phương tiện gì? Thái độ và cảm xúc của người viết ra sao?
+ Cảnh sắc và con người ở đó như thế nào? Tác giả ghi lại bằng cách miêu tà, kể chuyện, phát biểu cảm nghĩ hay kết hợp các yếu tổ đó?
+ Bài du kí mang lại cho em hiểu biết, thái độ và tình cảm gì?
- Tìm hiểu về loại hình du lịch mới ngày nay với tên gọi “du lịch sinh thái”, du lịch ở vùng miền Tây Nam Bộ được gọi là “du lịch miệt vườn”; về vùng Đông Tháp Mười, Nam Bộ.
- Đọc trước văn bản Đồng Tháp Mười mùa nước nổi, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Văn Công Hùng.

Bài làm:

+ Văn bản viết về chuyến đi đến đồng tháp Mười, đi bằng xe máy

+ Thái độ: hào hứng, ngạc nhiên, vui mừng khi được tham quan, ngắm nhìn mảnh đất này

+ Cảnh sắc, con người ở đây đơn sơ mộc mạc, dân dã mà giản dị:

• Khung cảnh Đồng Tháp Mười mùa nước lũ
• Kểnh rạch chằng chịt, chim bay thẳng cảnh
• Bạt ngàn sen chen giữa rừng tràm
• Di tích văn hóa cổ
• Người dân vui vẻ, hiền lành, năng động

+ Bài du kí cho em hiểu biết về vùng đất Tháp Mười, về khung cảnh thiên nhiên, con người, nét đẹp văn hóa, di tích lịch sử lâu đời và văn hóa ẩm thực nơi đây. Từ đó khơi gợi cho em niềm yêu thích, thích thú, muốn khám phá mảnh đất này hơn nữa

+ Du lịch sinh thái là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hoá bản địa gắn với giáo dục môi trường, có đóng góp cho nỗ lực bảo tồn và phát triển bền vững với sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương. Du lịch sinh thái là loại hình du lịch có trách nhiệm đối với môi trường ở các khu thiên nhiên còn tương đối hoang sơ với mục đích thưởng ngoạn thiên nhiên và cá giá trị văn hóa kèm theo của quá khứ và hiện tại, thúc đẩy công tác bảo tồn, có ít tác động tiêu cưc đến môi trường và tạo các ảnh hưởng tích cực về mặt kinh tế- xã hội cho cộng đồng địa phương

+ Du lịch miệt vườn là loại hình du lịch sinh thái gắn liền với những vườn cây ăn trái rộng lớn và trù phú. Với những thuận lợi về đất đai, khí hậu và hệ thực vật phong phú, du lịch sinh thái miệt vườn rất phát triển ở vùng Nam Bộ nước ta, đem đến lợi ích kinh tế cho người dân địa phương.

+ Tìm hiểu về nhà thơ Văn Công Hùng sinh năm 1958 tại thành phố Thanh Hóa, hiện sống ở thành phố Pleiku, Gia Lai và Tp HCM. Anh Viết văn, viết báo và làm thơ từ 1981 và là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Hội viên Hội Nhà báo Việt Nam, Hội viên Hội Văn Nghệ dân gian Việt Nam, Hội VHNT các dân tộc thiểu số Việt Nam. Anh nguyên là Tổng biên tập Tạp chí Văn Nghệ Gia Lai, là Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà Văn Việt Nam khóa VIII. Quan niệm văn chương của ông là:“Viết không bao giờ là trò chơi, mà là cuộc vật lộn khổ sở, là nghiệp đeo đẳng suốt đời. Chữ không làm cho người no, nhưng cho ta cảm giác bình an và như thế là hạnh phúc. Nhiều hay ít là do tài năng từng người, nhưng được một câu thơ một bài báo có ích là mong mỏi của tôi, người viết.”

2. Đọc hiểu
* Câu hỏi giữa bài:
+ Lũ quan trọng như thế nào đối với Đồng Tháp?
+ Thế nào là" tràm chim"?
+ Món ăn nào là đặc sản của Đồng Tháp Mười?
+ Sen ở Đồng Tháp Mười có gì đặc biệt?
+ Khu di tích Gò Tháp có những gì đặc sắc?
+ Tác giả có cảm nhận gì về Đồng Tháp Mười qua thành phố Cao Lãnh?

Bài làm:

+ Lũ quan trọng đối với Đồng Tháp bởi:

- Nó mang phù sa mùa màng, mag tôm cá về, làm nên một nền băn hóa mùa màng

- Cung cấp nước ngọt cho người dân sinh hoạt.

+ Tràm chim: được hiểu đơn giảm là tràm và chim. Tràm là gồm những cây tràm kết thành rừng và chim thì dày đặc thành vườn

+ Đặc sản của Đồng Tháp Mười: điên điển xào tôm, cá linh kho ngót.

+ Sen ở đây bạt ngạt chen giữa rừng tràm, sen tinh khiết bung nở giữa bùn, ngạo nghễ khoe giữa năn lác.

+ Khu di tích Gò Tháp đặc sắc ở: rộng khoảng 5000 mét buông, cao hơn khoảng 5 mét, nằm giữa rốn Đồng Tháp Mười sàn sạt, lênh loang nước nên nó trở thành của hiếm, gắn liền với lịch sử chống Mĩ cứu nước. Hơn thế nơi đây còn khai quạt được di tích nền gạch cổ niên đại 1500 năm trước.

+ Tác giả cảm nhận được con người nơi đây hòa đồng, vui vẻ, hiền lành, năng động, cuộc sống nơi đây bình dị nhưng cũng rất năng động, hiện đại. Tất cả không khỏi khiến tác tác giả xao xuyến.

* Câu hỏi cuối bài:
1. Tác giả của bài du kí Đồng Tháp Mười mùa nước nổi đã lựa chọn, giới thiệu những gì để làm nổi bật màu sắc riêng của Đồng Tháp Mười?
2. Tình cảm của tác giả thể hiện như thế nào khi viết về Đồng Tháp Mười? Hãy chỉ ra một số câu văn thể hiện rõ tình cảm ấy.
3. Từ văn bản trên, theo em, bài du kí về một vùng đất mới cần chú ý giới thiệu những gì?
4. Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài du kí có tác dụng gì?
5. Nếu được đi thăm Đồng Tháp Mười, em sẽ đến nơi nào nêu trong bài du kí? Vì sao?

Bài làm:

1. Tác giả của bài du kí Đồng Tháp Mười mùa nước nổi đã lựa chọn, giới thiệu những gì để làm nổi bật màu sắc riêng của Đồng Tháp Mười?

Tác giả giới thiệu về:

+ Nước lũ Đồng Tháp Mười, những kênh rạch chằng chịt nơi đây

+ Tràm chim Đồng Tháp Mười

+ Văn hóa ẩm thực: bông điên điển xào tôm, cá linh kho ngót.

+ Sen Đông Tháp

+ Di tích lịch sử Gò Tháp

+ Con người nơi đây

2. Tình cảm của tác giả thể hiện như thế nào khi viết về Đồng Tháp Mười? Hãy chỉ ra một số câu văn thể hiện rõ tình cảm ấy.

Tình cảm của tác giả khi viết về Đông Tháp Mười là thứ tình cảm yêu mến, trân trọng và khát khao muốn khám phá. Một số câu văn thể hiện tình cảm như:

Trong khi chúng tôi chỉ có một ngày cưỡi xe, mà lại muốn đi nhiều, thấy nhiều, chiễm ngưỡng nhiều

Bằng nỗi khát khao và trân trọng của mình, tôi đã miệt mài ăn hai món quốc hồn quốc túy đồng bằng ấy.

3. Từ văn bản trên, theo em, bài du kí về một vùng đất mới cần chú ý giới thiệu những gì?

Cầm chú ý giới thiệu về cảnh quan, con người, những nét văn hóa dân tộc, ẩm thực, truyền thống lịch sử, những nét đẹp đặc sắc ở vùng đất đó cho người đọc biết đồng thời xen lẫn cảm xúc của bản thân khi đến khám phá những nơi này.

4. Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài du kí có tác dụng gì?

Tác dụng: làm cho người đọc nắm bắt tâm trạng nhân vật sâu sắc, sinh động, chân thật và gần gũi hơn.

5. Nếu được đi thăm Đồng Tháp Mười, em sẽ đến nơi nào nêu trong bài du kí? Vì sao?

Em mong một lần đến được có cơ hội chèo thuyền giữa hồ sen vì em muốn được 1 lần đắm mình trong hương thơm dịu nhẹ tinh khiết của những bông sen nở, để có thể " bâng khuâng, ngơ ngác giữa thế giới sen" như lời tác giả giới thiệu.

1. Chuẩn bị.

Câu hỏi trang 55 SGK Ngữ văn tập 1: Khi đọc du kí, các em cần chú ý:

+ Văn bản viết về chuyến đi đến đâu? Đi bằng phương tiện gì? Thái độ và cảm xúc của người viết ra sao?

+ Cảnh sắc và con người ở đó như thế nào? Tác giả ghi lại bằng cách miêu tả, kể chuyện, phát biểu cảm nghĩ hay kết hợp các yếu tố đó?

+ Bài du kí mang lại cho em hiểu biết, thái độ và tình cảm gì?

Trả lời

- Văn bản viết về chuyến đi đến Đồng Tháp Mười. Đi bằng phương tiện xe máy. Thái độ của người viết rất hào hứng, say mê tìm hiểu về vùng đất mới.

- Cảnh sắc và con người ở Đồng Tháp Mười: Cảnh sắc đơn sơ, mộc mang đậm đà chất dân tộc và con người thì thân thiện, năng động, hiền lành. Tác giả đã kết hợp cả ba cách là miêu tả, kể chuyện và phát biểu cảm nghĩ khi viết bài kí này.

- Bài du kí giúp  cho em hiểu biết về văn hóa, đặc điểm thiên nhiên ở vùng Đồng Tháp Mười. Từ đó gợi cho em sự thích thú, hào hứng khi biết thêm nhiều điều về một vùng đất mới.

Câu hỏi trang 55 SGK Ngữ văn tập 1: Tìm hiểu về loại hình du lịch mới ngày nay với tên gọi “du lịch sinh thái”, du lịch ở vùng miền Tây Nam Bộ được gọi là “du lịch miệt vườn”; về vùng Đồng Tháp Mười, Nam Bộ.

Trả lời

- Du lịch sinh thái / miệt vườn là là loại hình du lịch sinh thái gắn liền với những vườn cây ăn trái rộng lớn và trù phú. Với những thuận lợi về đất đai, khí hậu và hệ thực vật phong phú, du lịch sinh thái miệt vườn rất phát triển ở vùng Nam Bộ nước ta, đem đến lợi ích kinh tế cho người dân địa phương.

Câu hỏi trang 55 SGK Ngữ văn tập 1: Đọc trước văn bản Đồng Tháp Mười mùa nước nổi, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Văn Công Hùng.

Trả lời

Tìm hiểu về tác giả Văn Công Hùng

- Cuộc đời:

+ Văn Công Hùng sinh ngày 19-5-1958, quê quán Điền Hoà, Phong Điền, Thừa Thiên Huế.

+ Ông sinh ra và lớn lên, học phổ thông ở Thanh Hoá, tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Huế năm 1981,

 - Sự nghiệp:

+ Xung phong lên Gia Lai-Kon Tum công tác, từng làm cán bộ Sở Văn hoá thông tin, sưu tầm nghiên cứu văn hoá dân gian, phóng viên báo Văn hoá, Thư ký toà soạn tạp chí Văn nghệ Gia Lai, giảng dạy tại Trường Trung học Văn hoá nghệ thuật Gia Lai...

+ Ông hiện là Uỷ viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khoá 8, Phó Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Gia Lai, Tổng biên tập tạp chí Văn nghệ Gia Lai.

- Tác phẩm đã xuất bản: Bến đợi (thơ, 1992) / Hát rong (thơ, 1999) /Ngựa trắng bay về (trường ca, 2002

2. Đọc hiểu

a. Trong khi đọc

Câu hỏi trang 55 SGK Ngữ văn tập 1: Lũ quan trọng như thế nào đối với Đồng Tháp?

Trả lời

- Có thể nói lũ rất quan trọng với những người dân vùng Đồng Tháp Mười, lũ là nguồn sống của cư dân miền sông nước, lũ mang phù sa về, nếu không có lũ người dân sẽ thiếu nước ngọt nghiêm trọng, cuộc sống sinh hoạt của con người sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, cây cỏ khô rụi.

Câu hỏi trang 56 SGK Ngữ văn tập 1: Thế nào là" tràm chim"?

Trả lời

- “Tràm chim” tức là tràm và chim gồm những cây tràm kết thành rừng và chim thì dày đặc thành vườn.

Câu hỏi trang 56 SGK Ngữ văn tập 1: Món ăn nào là đặc sản của Đồng Tháp Mười?

Trả lời

- Món ăn đặc sản của Đồng Tháp Mười là cá linh kho ngót  và bông điên điển xào tôm.

Câu hỏi trang 57 SGK Ngữ văn tập 1: Sen ở Đồng Tháp Mười có gì đặc biệt?

Trả lời

- Sen ở Đồng Tháp Mười rất đặc biệt so với sen ở các vùng khác sen ở đây chen giữa rừng tràm, không chen chúc chật chội chúng chiếm những không gian lớn bát ngát chỉ mình sen.

Câu hỏi trang 57 SGK Ngữ văn tập 1: Khu di tích Gò Tháp có những gì đặc sắc?

Trả lời

Khu di tích Gò Tháp có những nét đặc biệt như rộng khoảng 5000 mét vuông, cao hơn khoảng 5 mét, nằm giữa rốn Đồng Tháp Mười sàn sạt, lênh loang nước nên nó trở thành của hiếm, gắn liền với lịch sử chống Mĩ cứu nước. Hơn thế nơi đây còn khai quật được di tích nền gạch cổ niên đại 1500 năm trước.

Câu hỏi trang 58 SGK Ngữ văn tập 1: Tác giả có cảm nhận gì về Đồng Tháp Mười qua thành phố Cao Lãnh?

Trả lời

- Những cảm nhận của tác giả về Đồng Tháp Mười.

+ Con người: vui vẻ sống, hiền lành sống, năng động sống...

+ Cuộc sống ở đây: bình dị an lành, tự tin khẳng khái.

+ Tạo nên một Đồng Tháp Mười năng động, hiện đại đô thị Cao Lãnh vừa trẻ trung lại có gu kiến trúc...

b. Sau khi đọc

Câu 1 trang 58 SGK Ngữ văn tập 1: Tác giả của bài du kí Đồng Tháp Mười mùa nước nổi đã lựa chọn, giới thiệu những gì để làm nổi bật màu sắc riêng của Đồng Tháp Mười?

Trả lời:

- Tác giả đã lựa chọn, giới thiệu những điều sau để làm nổi bật Đồng Tháp Mười: Giới thiệu về đặc điểm và vai trò của lũ với mảnh đất này, về những địa danh nổi tiếng, về những món ăn quen thuộc, về nét riêng biệt loài hoa sen ở đây, khu di tích Gò Tháp, cuối cùng là về con người và nhịp sống ở nơi đây.

Câu 2 trang 58 SGK Ngữ văn tập 1: Tình cảm của tác giả thể hiện như thế nào khi viết về Đồng Tháp Mười? Hãy chỉ ra một số câu văn thể hiện rõ tình cảm ấy.

Trả lời:

- Tình cảm của tác giả khi viết bài kí này là tình cảm say mê, thích thú và trân trọng mảnh đất này. Được thể hiện qua một số câu văn như “Người dân ở đây vui vẻ sống, hiền lành sống,...năng động hiện đại” và “bằng nỗi khao khát .... quốc hồn quốc túy đồng bằng ấy”

Câu 3 trang 58 SGK Ngữ văn tập 1: Từ văn bản trên, theo em, bài du kí về một vùng đất mới cần chú ý giới thiệu những gì?

Trả lời:

- Từ bài du kí trên theo em để viết một bài du kí về vùng đất mới cần phải đặc biệt chú ý giới thiệu những đặc điểm nổi bật, riêng khác của mảnh đất đó để người đọc khi đọc bài du kí đó sẽ lưu lại những ấn tượng sâu sắc.

- Đồng thời qua bài kí cũng cần thể hiện được cảm xúc, tâm trạng của mình về vùng đất mới đó.

Câu 4 trang 58 SGK Ngữ văn tập 1: Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài du kí có tác dụng gì?

Trả lời:

- Việc sử dụng ngôi kể 1 sẽ có tác dụng tạo được sự chân thật, gần gũi, sinh động, người đọc sẽ cảm nhận được tình cảm, cảm xúc chân thực của tác giả.

Câu 5 trang 58 SGK Ngữ văn tập 1: Nếu được đi thăm Đồng Tháp Mười, em sẽ đến nơi nào nêu trong bài du kí? Vì sao?

Trả lời:

- Nếu được đến thăm Đồng Tháp Mười thì em sẽ đi thăm “Tràm chim” đầu tiên vì em rất tò mò về những cây tràm kết thành rừng và chim dày đặc thành vườn như thế nào.