Tác giả

Tiểu sử

- Y Phương (sinh năm 1948) tên thật là Hứa Vĩnh Sước

- Quê quán: Trùng Khánh - Cao Bằng , ông là người dân tộc Tày.

- Ông nhập ngũ năm 1968, phục vụ trong quân đội đến năm 1981 chuyển về công tác tại sở văn hóa và thông tin tỉnh Cao Bằng.

- Năm 1993 là chủ tịch hội văn nghệ Cao Bằng

Sự nghiệp

• Tác phẩm chính

“Người hoa núi”, “Lời chúc”, “Đàn then”…

• Phong cách nghệ thuật

Thơ ông thể hiện tâm hồn mạnh mẽ, chân thực và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người dân tộc miền núi, mang đậm bản sắc vùng cao.

• Giải thưởng

Năm 2007 ông được nhận giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật. Đây quả là một giải thưởng cao quý rất xứng đáng với những gì ông đã cống hiến cho nền văn học nước nhà

Tác phẩm

Tìm hiểu chung

• Xuất xứ

- Trích Tháng Giêng - tháng Giêng một vòng dao quắm

• Bố cục

- Phần 1 (từ đầu đến “…cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân”): giới thiệu về vị ngon và giá trị của hạt dẻ Trùng Khánh

- Phần 2 (tiếp đến “…trên đầu mẹ có cả một rừng dẻ đang độ ngọt bùi…”): Ca ngợi vẻ đẹp và giá trị văn hóa, du lịch của rừng dẻ

- Phần 3 (còn lại): Ý nghĩa của mối tương giao giữa con người với tự nhiên

• Thể loại: thể loại tùy bút
• Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm

Giá trị nội dung, nghệ thuật

• Giá trị nội dung

Cái tôi tinh tế, độc đáo, mới lạ chứa đựng sự nhạy cảm với sự rung động về cảnh vật thiên nhiên, những sản vật tinh túy của đất trời

• Giá trị nghệ thuật

- Ngôn ngữ giàu cảm xúc

- Lối viết hấp dẫn, thú vị

- Cách triển khai ý kiến, lí lẽ mạch lạc, rõ ràng

* Chuẩn bị đọc

Câu hỏi (trang 82 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Em hãy chia sẻ trải nghiệm của mình về sản vật đặc trưng cho một vùng đất. 

Trả lời: 

Nhắc đến vùng đất Kinh Bắc, chắc hẳn ai cũng biết đến làn điệu dân ca Quan họ. Bên cạnh đó, cũng tại vùng đất ấy có một thứ đặc sản khiến người đi xa cũng nhớ, người đến khó quên, đó là bánh phu thê. Thường thì nó hay xuất hiện vào trong đám cưới và biểu trưng cho tình cảm vợ chồng gắn kết. Bánh gồm có 2 phần phần vỏ và phần nhân. Phần vỏ thường dẻo, có màu xanh nhạt và mùi thơm của gạo. Phần nhân đơn giản chỉ là bột đậu xanh ngọt ngọt nhưng không ngán. Cả hai hòa quện với nhau tạo nên một hương vị thơm ngon khó cưỡng khiến em nhớ mãi và ao ước sẽ có cơ hội thử nó một lần nữa.

* Trải nghiệm cùng văn bản 

• Tưởng tượng: Em hình dung thế nào về cảnh được tả trong đoạn văn này?

Từ đoạn văn em có thể hình cảnh được tả trong đoạn văn này là nói về hạt dẻ Trùng Khánh.

• Liên hệ: Đoạn văn gợi cho em suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên?

Đoạn văn gợi cho em một suy nghĩ về sự gắn bó, chan hòa, thắm thiết giữa con người với thiên nhiên cảnh vật ở Trùng Khánh.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát: Văn bản giới thiệu về vẻ đẹp của Trùng Khánh (Cao Bằng) với đặc sản là hạt dẻ, rừng dẻ qua đó bày tỏ tâm tư, tình cảm của tác giả với vẻ đẹp của thiên nhiên, con người Việt Nam.

Câu 1 (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương. 

Trả lời: 

Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương.

- Nhiều người nói với tôi, đi khắp trên đất nước ta, không đâu có mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở Trùng Khánh.

- Cốm trộn hạt dẻ trở thành món đặc sản, sang trọng. Khi trong nhà có khách, ông chủ bày cốm hạt dẻ mời trà.

- Ở rừng dẻ dù ngày không nắng, bạn cũng thấy bóng mình dài ra trên đất.

- Thật là tuyệt vời, khi được lang thang trong một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn.

- Rừng dẻ khe khẽ hát như rang bởi đây đang là mùa lá đỏ.

- Tôi cũng xin mách bạn một điều, chớ có dại mà bước sâu vào khoảng sáng.

Câu 2 (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được điều gì về cái tôi của tác giả Y Phương?

Trả lời: 

Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được đó là một cái tôi đầy tinh tế qua cảm nhận về hạt dẻ, rừng dẻ. Đồng thời qua đó thể hiện một tình yêu, trân trọng đối với đặc sản quê hương.

Câu 3 (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chủ đề của văn bản trên là gì? Dựa vào đâu mà em xác định như vậy?

Trả lời: 

- Chủ đề của văn bản trên: Đặc trưng của “sản vật” hạt dẻ Trùng Khánh.

- Em xác định dựa vào:

+ Tên văn bản

+ Các hình ảnh được sử dụng trong văn bản

+ Các lập luận, triển khai ý của tác giả

Câu 4 (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Hãy chỉ ra một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản trên. 

Trả lời: 

Một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản là:

- Yếu tố miêu tả (hạt dẻ, rừng dẻ), kể chuyện (câu chuyện về cốm hạt dẻ).

- Tác giả bộc lộ cảm xúc trực tiếp qua từng lời văn (thật là tuyệt vời, làm sự sống trên đời sao mà khó thế.

Câu 5 (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Nêu cảm nghĩ của em khi đọc văn bản trên. 

Trả lời: 

Văn bản giúp em cảm nhận được vẻ đẹp của đặc sản, thiên nhiên của Trùng Khánh – Cao Bằng. Đó là thứ hạt dẻ thơm ngon mang đậm hình bóng quê hương cùng rừng dẻ với những sắc thái khác nhau. Tất cả làm nổi bật lên tình yêu sản vật quê hương, xa hơn là tình yêu những nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc của tác giả - trân trọng, nâng niu và tự hào.

CHUẨN BỊ ĐỌC

Câu hỏi: Em hãy chia sẻ trải nghiệm của mình về sản vật đặc trưng của một vùng đất.

Trả lời:

Mùa hè năm ngoái, em có dịp đi Hải Phòng cùng gia đình nên đã có cơ hội được thử món đặc sản dừa dầm nơi đây. Nó có vị mát của rau câu, vị ngọt của nước cốt dừa, vị thanh từ dừa tươi đã mang lại cho em dư vị rất khó quên. 

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

Câu hỏi 1: Em hình dung thế nào về cảnh được tả trong đoạn văn này?

Trả lời:

Không khí đầy sự yên bình, tĩnh mịch cùng với tiếng dẻ lao xao, rì rào tạo nên khung cảnh thiên nhiên đẹp và đầy thú vị. Qua đoạn văn em có thể hình dung được, cảnh được tả ở đây chính là nói về sự trù phú của hạt dẻ Trùng Khánh.

Câu hỏi 2: Đoạn văn gợi cho em suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên?

Trả lời:

Đoạn văn cho em thấy cuộc sống của con người như được hòa quyện với thiên nhiên đất trời. Đó là một cuộc sống không toan tính, yên ả cùng thiên nhiên đẹp đến nao lòng, vừa tôn được nét đẹp lao động của con người, vừa khoe khéo léo cảnh đẹp nơi đây.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Câu hỏi 1: Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương.

=> Xem hướng dẫn giải

Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương:

- Trên khắp đất nước ta, không đâu có giống mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở Trùng Khánh.

- Cái đó thì ...vưỡn.

- Cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân.

- Hạt dẻ rơi rơi như mưa màu nâu. Đó là bản nhạc mùa thu ở quê tôi không thể nào quên.

- Đó là điểm du lịch mang màu sắc, hương vị của tình yêu.

- Thật là tuyệt vời, khi được lang thang trong một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn.

- Rừng dẻ khe khẽ hát như rang bởi đây đang là mùa lá đỏ.

- Nắng chiều quê tôi sánh vàng như mật bủa lấy rừng vàng.

Câu hỏi 2: Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được điều gì về cái tôi của tác giả Y Phương?

=> Xem hướng dẫn giải

Tác giả kể về đặc sản hạt dẻ Trùng Khánh quê hương mình với lòng vui sướng, đầy tự hào đã cho thấy cái tôi của tác giả - nhận thức và đánh giá được sự khác biệt giữa hạt dẻ Trùng Khánh khác so với các loại khác. Đó là một cái tôi tinh tế, độc đáo, mới lạ chứa đựng sự nhạy cảm với sự rung động về cảnh vật thiên nhiên.

Câu hỏi 3: Chủ đề của văn bản trên là gì? Dựa vào đâu để em xác định như vậy?

=> Xem hướng dẫn giải

- Chủ đề của văn bản: Nét đẹp đặc trưng của hạt dẻ Trùng Khánh vào mùa thu dưới cái nhìn đầy tự hào của người con nơi quê hương mình.

- Dựa vào nhan đề của bài và những cảm xúc, suy nghĩ của tác giả mà em xác định được như vậy.

Câu hỏi 4: Hãy chỉ ra một đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản trên.

=> Xem hướng dẫn giải

Đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản: tác giả bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ riêng của tác giả thông qua các từ ngữ mà tác giả sử dụng. Tác giả thể hiện rõ cái tôi của mình khi nói về hạt dẻ Trùng Khánh và con người quê hương ông.

Câu hỏi 5: Nêu cảm nhận của em khi đọc văn bản trên.

=> Xem hướng dẫn giải

Sau khi đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát của tác giả Y Phương em thấy được niềm tự hào của mỗi con người khi giới thiệu về đặc sản của quê hương mình. Qua đó, ta cũng thấy được nét văn hóa độc đáo, phong phú về ẩm thực.

Chuẩn bị đọc

(trang 82, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em hãy chia sẻ trải nghiệm của mình về sản vật đặc trưng cho một vùng đất

Phương pháp giải:

Hãy chia sẻ lại trải nghiệm của em về đặc sản địa phương mình (Ví dụ: cốm, phở,...)

Lời giải chi tiết:

Bài tham khảo 1:

Cốm là đặc sản lâu đời của Hà Nội. Là thứ quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúc bát ngát xanh, mang hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ. Khi ăn cốm, phải ăn từng chút ít, thong thả, nhón từng chút một, không được phũ phàng. Cảm nhận cái tươi mát của lá non, cái chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc; thêm vào cái mùi hơi ngát của lá sen già, ướp lấy từng hạt cốm một. Qủa thật, cốm là một món ăn đặc sản tượng trưng cho tinh hoa của đất trời. 

Bài tham khảo 2:

Sản vật gây ấn tượng mạnh và làm em nhớ mãi đó chính là vải thiều thuộc vùng đất Thanh Hà, Hải Dương. Mùi vị đó cho đến bây giờ nhớ lại em vẫn thấy ngọt ở đầu lưỡi và có hương thơm thoang thoảng lướt qua. Vải Thanh Hà là một trong những đặc sản vô cùng nổi tiếng và đã được xuất khẩu cả trong nước và cả nước ngoài. Vải Thanh Hà không giống những loại vải khác vì quả rất tròn và đều nhau, quả nào quả ấy cũng căng mọng nước. Khi cho vào miệng, từng thớ vải ngọt thanh như tan ra trong miệng mình vậy. Đây thực sự là trải nghiệm em không bao giờ có thể quên trong những chuyến hành trình khám phá những đặc sản của tất cả các vùng miền

Trải nghiệm cùng VB 1

Câu 1 (trang 84, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em hình dung thế nào về cảnh được tả trong đoạn văn này?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “Hạt dẻ rơi rơi rơi…vừa dày vừa cứng” và nêu suy nghĩ của bản thân về cảnh được tả

Lời giải chi tiết:

Qua đoạn văn em có thể hình dung được, cảnh được tả ở đây chính là nói về sự trù phú của hạt dẻ Trùng Khánh. Hạt dẻ ở đây nhiều, tràn trề, đong đầy như mưa rơi, mang một vẻ đẹp như “bản nhạc mùa thu”

Trải nghiệm cùng VB 2

Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đoạn văn gợi cho em suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “Ở những vùng núi cao…cười sung sướng”

Lời giải chi tiết:

Đoạn văn gợi cho em một suy nghĩ về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, đó là mối quan hệ gắn bó, gần gũi, giao hòa với nhau. Thiên nhiên và con người hòa quyện, quấn quýt với nhau như những người bạn thân thiết, đồng hành suốt một đời

Suy ngẫm và phản hồi 1

Câu 1 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương

Phương pháp giải:

Đọc đoạn văn và tìm ra những từ ngữ, hình ảnh ấy

Lời giải chi tiết:

Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương là:

- Trên khắp đất nước ta, không đâu có giống mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở Trùng Khánh. 

- Cái đó thì ...vưỡn.

- Cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân.

- Hạt dẻ rơi rơi như mưa màu nâu. Đó là bản nhạc mùa thu ở quê tôi không thể nào quên.

- Đó là điểm du lịch mang màu sắc, hương vị của tình yêu.

- Thật là tuyệt vời, khi được lang thang trong một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn.

- Rừng dẻ khe khẽ hát như rang bởi đây đang là mùa lá đỏ.

- Nắng chiều quê tôi sánh vàng như mật bủa lấy rừng vàng

Suy ngẫm và phản hồi 2

Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được điều gì về cái tôi của tác giả Y Phương?

Phương pháp giải:

Nêu suy nghĩ của bản thân về cái tôi tác giả

Lời giải chi tiết:

Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được về cái tôi của tác giả Y Phương: 

Đó là một cái tôi tinh tế, độc đáo, mới lạ chứa đựng sự nhạy cảm với sự rung động về cảnh vật thiên nhiên, những sản vật tinh túy của đất trời

Suy ngẫm và phản hồi 3

Câu 3 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Chủ đề của văn bản trên là gì? Dựa vào đâu để em xác định như vậy?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, xác định chủ đề và nêu lý do

Lời giải chi tiết:

- Chủ đề của văn bản trên: Tình cảm say mê, tự hào của tác giả đối với hạt dẻ, rừng dẻ và niềm mong muốn được giao hòa với thiên nhiên

- Em xác định dựa vào: bố cục văn bản

- Phần 1 (từ đầu đến “…cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân”): giới thiệu về vị ngon và giá trị của hạt dẻ Trùng Khánh

- Phần 2 (tiếp đến “…trên đầu mẹ có cả một rừng dẻ đang độ ngọt bùi…”): Ca ngợi vẻ đẹp và giá trị văn hóa, du lịch của rừng dẻ

- Phần 3 (còn lại): Ý nghĩa của mối tương giao giữa con người với tự nhiên

Suy ngẫm và phản hồi 4

Câu 4 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Hãy chỉ ra một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản trên

Phương pháp giải:

Dựa vào phần Tri thức Ngữ văn, chỉ ra những đặc điểm của tản văn thể hiện trong văn bản

Lời giải chi tiết:

Một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản là: 

- Chất trữ tình: văn bản thể hiện sự say mê, tự hào của tác giả đối với hạt dẻ, rừng dẻ. Những tình cảm đó được bộc lộ qua cách miêu tả chi tiết màu sắc, hình dáng, mùi vị của hạt dẻ, âm thanh, màu sắc của rừng dẻ, qua cách nói khẳng định: “Giống hạt dẻ Trùng Khánh là số một La Mã chứ không chịu nhì”

- Cái tôi của người viết: thể hiện rõ nét qua tình cảm, thái độ, suy nghĩ của tác giả

- Ngôn ngữ: sử dụng khẩu ngữ, từ láy, văn phong gợi hình, gợi cảm

Suy ngẫm và phản hồi 5

Câu 5 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Nêu cảm nhận của em khi đọc văn bản trên?

Phương pháp giải:

Sau khi đọc văn bản, trình bày suy nghĩ của bản thân

Lời giải chi tiết:

Sau khi đọc văn bản trên em thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên, sản vật mà đất trời ban tặng cho mảnh đất Trùng Khánh. Có lẽ đây là một vẻ đẹp trù phú, đầy sức sống, mang hơi hướng lãng mạn và thơ mộng. Chắc hẳn mỗi nơi đều có một sản vật riêng để “những người con ở đó” cảm thấy tự hào, trân trọng và cảm xúc đó cũng được thể hiện qua văn bản trên. Đó chính là niềm tự hào, vui sướng, hạnh phúc khi đặc sản quê mình được coi là thứ đặc sản có một không hai

I. Tác giả văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát

- Y Phương, tên thật là Hứa Vĩnh Sước, sinh năm 1948

- Quê quán: Huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng

- Phong cách nghệ thuật : Các tác phẩm của ông thể hiện vẻ đẹp chân thật, trong sáng, mạnh mẽ, cách biểu đạt giàu hình ảnh theo cách nhìn, cách nghĩ của người miền núi.

- Tác phẩm chính: Người Núi Hoa, Thơ Y Phương, Đàn Then, Tiếng hát tháng Giêng, ...

II. Tìm hiểu tác phẩm Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát

• Thể loại:

Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát thuộc thể loại tản văn

• Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: 

- Văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát được trích trong Tháng Giêng – tháng Giêng một vòng dao quắm

• Phương thức biểu đạt: 

Văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát có phương thức biểu đạt là tự sự, biểu cảm, nghị luận

• Người kể chuyện:

Văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát được kể theo ngôi thứ nhất

• Tóm tắt văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát: 

 Thông thường, hạt dẻ Trùng Khánh tròn đều, thỉnh thoảng cũng có hạt méo mó. Hạt dẻ bắt đầu chín vào cữ cuối tháng Tám âm lịch. Khi chín vỏ hạt dẻ lên màu hỗn hợp nâu, tía. Khi hạt dẻ còn tươi, thịt của nó rắn chắc, giòn tan. Hạt dẻ nhái thì bán quanh năm còn hạt dẻ Trùng Khánh chỉ có vào mùa thu. Cốm trộn hạt dẻ trở thành món ăn đặc sản ở Trùng Khánh. Tác giả cảm thấy khu rừng hạt dẻ thật tuyệt vời và muốn nó được trở thành điểm tham quan. Hạt dẻ Trùng Khánh ngọt thơm bởi bàn tay người trồng, chăm bón – những con người sống hồn nhiên, không tính toán.

• Bố cục bài Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát: 

Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát có bố cục gồm 3 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “cũng có hạt dẻ Trùng Khánh bày bán”: Giới thiệu về hạt dẻ Trùng Khánh

- Phần 2: Tiếp đến “rừng dẻ đang độ ngọt bùi”: Tình cảm yêu mến của tác giả dành cho hạt dẻ Trùng Khánh và khu rừng hạt dẻ.

- Phần 3: Còn lại: Hạt dẻ Trùng Khánh được trồng bởi bàn tay của những con người miền núi sống hồn nhiên, chân chất.

• Giá trị nội dung: 

Tác giả bày tỏ tình cảm trân trọng, yêu mến với hạt dẻ Trùng Khánh. Giống hạt dẻ Trùng Khánh là số một, không ở đâu bằng. Hạt dẻ Trùng Khánh ngọt thơm bởi bàn tay người trồng, chăm bón – những con người sống hồn nhiên, chân chất, không tính toán, bon chen.

• Giá trị nghệ thuật: 

- Tản văn giàu cảm xúc, suy nghĩ của tác giả về hạt dẻ Trùng Khánh

- Ngôn ngữ tinh tế, sống động, giàu hình ảnh và chất trữ tình

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát

• Hạt dẻ và rừng hạt dẻ Trùng Khánh:

Đặc điểm của hạt dẻ Trùng Khánh:

- Giống hạt dẻ Trùng Khánh là “số một La Mã”, không ở đâu bằng.

- Thông thường, hạt dẻ Trùng Khánh “tròn đều”, thỉnh thoảng cũng có hạt méo mó. 

- Hạt dẻ bắt đầu chín vào “cữ cuối tháng Tám âm lịch”. 

- Khi chín vỏ hạt dẻ lên “màu hỗn hợp” nâu, tía. 

- Khi hạt dẻ còn tươi, thịt của nó “rắn chắc”, “giòn tan”. 

- Phân biệt: “Hạt dẻ nhái” thì bán quanh năm còn hạt dẻ Trùng Khánh chỉ có vào mùa thu.

+ Hạt dẻ nhái mang đi bao xa cũng không thối

+ Hạt dẻ Trùng Khánh sịn, vỏ cứng, dày, nhiều lông măng

- Cốm trộn hạt dẻ trở thành món ăn đặc sản ở Trùng Khánh. 

Khu rừng hạt dẻ Trùng Khánh:

- Tác giả bày tỏ ý muốn:

+ Các quan chức ngành văn hóa du lịch địa phương nên xem xét để biến rừng hạt dẻ thành địa điểm tham quan.

+ Tác giả cảm thấy “tuyệt vời” khi đi lang thang trong khu rừng hạt dẻ

→ Tác giả phải là người yêu quê hương tha thiết, trân trọng món quà bình dị của quê hương mình: hạt dẻ Trùng Khánh

Hạt dẻ Trùng Khánh thơm ngon được trồng bởi bàn tay của những người miền núi

- Người Trùng Khánh “sống lâu” một phần nhờ vào môi trường sinh thái của rừng dẻ, ở những vùng núi cao có “không khí trong lành”

- Người miền núi ở đây sống “hồn nhiên”, “không tính toán”, “không bon chen” , “không thù hận”, “không si mê tiền bạc”, …

- Và hạt dẻ Trùng Khánh thơm ngon được trồng bởi bàn tay của những con người chân chất, hồn nhiên ấy.

→ Tình cảm trân trọng mà tác giả dành cho những người trồng nên hạt dẻ Trùng Khánh.

* Chuẩn bị đọc

Câu 1 (trang 82 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :

Bánh đậu xanh là đặc sản nổi tiếng của Hải Dương. Từ những hạt đậu xanh nguyên chất, qua bàn tay khéo léo, công phu của người thợ, những chiếc bánh đậu xanh ra đời như gói trọn trong mình cả tình yêu và hương sắc quê hương. Màu vàng nhạt như nắng, hương thơm dịu dàng, vị bùi của đậu xanh, ngọt ngào của đường kính, béo ngậy của mỡ phần... làm cho bánh đậu xanh quyến rũ người thưởng thức bởi cả sắc, hương, vị.

* Trải nghiệm cùng văn bản

• Tưởng tượng: Em hình dung thế nào về cảnh được tả trong đoạn văn này?

Cảnh được tả ở đây chính là nói về sự trù phú của hạt dẻ Trùng Khánh. Hạt dẻ ở đây nhiều, tràn trề, đong đầy như mưa rơi, mang một vẻ đẹp như “bản nhạc mùa thu”.

• Suy luận: Đoạn văn gợi cho em suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên?

Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên là mối quan hệ gắn bó, gần gũi, giao hòa với nhau. Thiên nhiên và con người gần gũi, thân thiết với nhau như những người tri kỉ, đồng hành cùng nhau suốt một đời.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính: Nét đẹp đặc trưng của “sản vật” dẻ Trùng Khánh. Một vẻ đẹp trù phú, tràn đầy sức sống, mang hơi hướng lãng mạn và thơ mộng. Mỗi nơi đều có một sản vật riêng để “những người con ở đó” cảm thấy tự hào, trân trọng.

Câu 1 (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) : 

Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương là:

- Trên khắp đất nước ta, không đâu có giống mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở Trùng Khánh. 

- Cái đó thì ...vưỡn.

- Cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân.

- Hạt dẻ rơi rơi như mưa màu nâu. Đó là bản nhạc mùa thu ở quê tôi không thể nào quên.

- Đó là điểm du lịch mang màu sắc, hương vị của tình yêu.

- Thật là tuyệt vời, khi được lang thang trong một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn.

- Rừng dẻ khe khẽ hát như rang bởi đây đang là mùa lá đỏ.

- Nắng chiều quê tôi sánh vàng như mật bủa lấy rừng vàng.

Câu 2 (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :

Cảm nhận về cái tôi của tác giả Y Phương: Một cái tôi tinh tế, nhạy cảm với cái nhìn độc đáo, mới lạ, chứa đựng sự sự say mê cùng với những rung động về cảnh vật thiên nhiên, những sản vật tinh túy của trời đất.

Câu 3 (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :

- Chủ đề của văn bản trên: Nét đẹp đặc trưng của “sản vật” dẻ Trùng Khánh.

- Em xác định dựa vào: 

+ Nhan đề của văn bản

+ Từ ngữ, hình ảnh trong văn bản.

+ Các ý, các câu, các đoạn được triển khai trong văn bản.

Câu 4 (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) : 

Một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản là: 

- Vẻ đẹp của đặc sản ở Trùng Khánh được kể và miêu tả chi tiết: đó chính là hạt dẻ, rừng dẻ.

- Những nét chấm phá, bộc lộ trực tiếp suy nghĩ, tình cảm, cảm xúc yêu mến, tự hào về nét đẹp sản vật ấy. 

- Chất trữ tình vô cùng rõ nét với sự giao thoa cảm xúc giữa thiên nhiên và con người.

- Ngôn ngữ tinh tế, sống động, giàu hình ảnh và chất trữ tình, cảm xúc.

Câu 5 (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :

Sau khi đọc văn bản trên em thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên, sản vật mà đất trời ban tặng cho mảnh đất Trùng Khánh. Một vẻ đẹp trù phú, tràn đầy sức sống, mang hơi hướng lãng mạn và thơ mộng. Mỗi nơi đều có một sản vật riêng để “những người con ở đó” cảm thấy tự hào, trân trọng. Những cảm xúc này được thể hiện rất rõ qua từng ngôn từ trong văn bản trên. Đọc văn bản, em càng cảm thấy tự hào, trân trọng nhiều hơn những sản vật trên quê hương đất nước tươi đẹp của mình.

Chuẩn bị đọc

(trang 82, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em hãy chia sẻ trải nghiệm của mình về sản vật đặc trưng cho một vùng đất

Lời giải

Bài tham khảo số 1:

Cốm là đặc sản lâu đời của Hà Nội. Là thứ quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúc bát ngát xanh, mang hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ. Khi ăn cốm, phải ăn từng chút ít, thong thả, nhón từng chút một, không được phũ phàng. Cảm nhận cái tươi mát của lá non, cái chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc; thêm vào cái mùi hơi ngát của lá sen già, ướp lấy từng hạt cốm một. Qủa thật, cốm là một món ăn đặc sản tượng trưng cho tinh hoa của đất trời. 

Bài tham khảo số 2:

Hà Nội là địa điểm nổi tiếng với ẩm thực hấp dẫn, không chỉ đối với du khách nước ngoài mà còn lôi cuốn người Việt Nam. Nhưng nhắc đến món ăn Hà Nội là người ta nhắc đầu tiên đến phở. Phở như một thứ đại diện mang tính bản sắc, đặc thù của món ăn Hà Nội. Lý do thật đơn giản phở Hà Nội khác hẳn các nơi khác, nó không thể trộn lẫn với bất cứ một thứ phở nơi nào, cho dù ở đó người ta đã cố tình trương lên cái biển Phở Hà Nội.

Trải nghiệm cùng văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát

Câu 1 (trang 84, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em hình dung thế nào về cảnh được tả trong đoạn văn này?

Lời giải 

Qua đoạn văn em có thể hình dung được, cảnh được tả ở đây chính là nói về sự trù phú của hạt dẻ Trùng Khánh. Hạt dẻ ở đây nhiều, tràn trề, đong đầy như mưa rơi, mang một vẻ đẹp như “bản nhạc mùa thu”

Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đoạn văn gợi cho em suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên?

Lời giải 

Con người và tự nhiên có mối quan hệ gần gũi, thân thiết. Con người sống chan hòa cùng thiên nhiên, mang những đặc tính tốt đẹp của thiên nhiên.

Suy ngẫm và phản hồi 

Câu 1 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương

Lời giải 

Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương.

- Nhiều người nói với tôi, đi khắp trên đất nước ta, không đâu có mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở Trùng Khánh. 

- Cốm trộn hạt dẻ trở thành món đặc sản, sang trọng. Khi trong nhà có khách, ông chủ bày cốm hạt dẻ mời trà.

- Ở rừng dẻ dù ngày không nắng, bạn cũng thấy bóng mình dài ra trên đất.

- Thật là tuyệt vời, khi được lang thang trong một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn.

- Rừng dẻ khe khẽ hát như rang bởi đây đang là mùa lá đỏ.

- Tôi cũng xin mách bạn một điều, chớ có dại mà bước sâu vào khoảng sáng.

Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được điều gì về cái tôi của tác giả Y Phương?

Lời giải 

Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được về cái tôi của tác giả Y Phương: 

Đó là một cái tôi tinh tế, độc đáo, mới lạ chứa đựng sự nhạy cảm với sự rung động về cảnh vật thiên nhiên, những sản vật tinh túy của đất trời

Câu 3 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Chủ đề của văn bản trên là gì? Dựa vào đâu để em xác định như vậy?

Lời giải 

Chủ để của văn bản trên là quà tặng thiên nhiên, dựa vào nội dung của văn bản viết về hạt dẻ một món ăn đặc trưng vô cùng đặc biệt của Trùng Khánh.

Câu 4 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Hãy chỉ ra một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản trên

Lời giải 

Một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản:

- Cái tôi của tác giả thể hiện một cách chân thực, lạc quan khi nói về hạt dẻ Trùng Khánh và con người của quê hương ông.

- Giọng điệu ngợi ca, linh hoạt và độc đáo.

- Ngôn ngữ giản dị, hàm súc, lắng đọng thể hiện cảm xúc và suy nghĩ riêng của tác giả.

Câu 5 (trang 85, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Nêu cảm nhận của em khi đọc văn bản trên?

Lời giải 

Sau khi đọc văn bản trên em thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên, sản vật mà đất trời ban tặng cho mảnh đất Trùng Khánh. Có lẽ đây là một vẻ đẹp trù phú, đầy sức sống, mang hơi hướng lãng mạn và thơ mộng. Chắc hẳn mỗi nơi đều có một sản vật riêng để “những người con ở đó” cảm thấy tự hào, trân trọng và cảm xúc đó cũng được thể hiện qua văn bản trên. Đó chính là niềm tự hào, vui sướng, hạnh phúc khi đặc sản quê mình được coi là thứ đặc sản có một không hai

I. Giới thiệu tác giả Y Phương

Nhà thơ Y Phương tên thật là Hứa Vĩnh Sước, sinh năm 1948 tại Trùng Khánh, Cao Bằng trong một gia đình dân tộc Tày. Ông nhập ngũ năm 1968, phục vụ trong quân đội đến năm 1981. Sau đó, ông theo học và tốt nghiệp khóa II (1982-1986) Trường Viết văn Nguyễn Du. Năm 1986, ông về công tác tại Sở Văn hóa Thông tin Cao Bằng. Từ năm 1991, ông là Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thông tin Cao Bằng. Năm 1993 đến nay, ông là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Cao Bằng, Ủy viên Ban Chấp hành, Trưởng Ban Kiểm tra Hội Nhà văn Việt Nam khóa VI.

Ông bắt đầu sự nghiệp thơ ca từ năm 1973, khi những tác phẩm được in trên báo như "Bếp nhà trời", "Dáng một con sông". Hơn 30 năm cầm bút, Y Phương đã xuất bản một tập kịch: “Người của núi” (1982); 10 tập thơ gồm "Người Núi Hoa" (1982), "Tiếng hát tháng giêng" (1986), "Lửa hồng một góc" (1987), "Lời chúc" (1991), "Đàn Then" (1996), "Thơ Y Phương" (2002),... trong đó có 2 tập song ngữ “Vũ khúc Tày” (Tủng Tày) và “Hoa quả chuông” (Bjooc ăn lình); 2 tập tản văn: “Tháng Giêng - tháng Giêng một vòng dao quắm” (2009) và “Kungfu người Co Xàu” (2010). 
Ông đã đạt giải Nhất cuộc thi thơ của Tạp chí Văn nghệ Quân đội năm 1984 và Giải thưởng thơ của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1987 với tập thơ "Tiếng hát Tháng Giêng". Ông đã được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2007.

II. Khái quát tác phẩm Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát

1. Hoàn cảnh sáng tác

Trích Tháng Giêng - tháng Giêng một vòng dao quắm

2. Bố cục

Bố cục: 3 phần

- Phần 1: Từ đầu đến “cũng có hạt dẻ Trùng Khánh bày bán”: Giới thiệu về hạt dẻ Trùng Khánh

- Phần 2: Tiếp đến “rừng dẻ đang độ ngọt bùi”: Tình cảm yêu mến của tác giả dành cho hạt dẻ Trùng Khánh và khu rừng hạt dẻ.

- Phần 3: Còn lại: Hạt dẻ Trùng Khánh được trồng bởi bàn tay của những con người miền núi sống hồn nhiên, chân chất.

3. Giá trị nội dung

Cái tôi tinh tế, độc đáo, mới lạ chứa đựng sự nhạy cảm với sự rung động về cảnh vật thiên nhiên, những sản vật tinh túy của đất trời

4. Đặc sắc nghệ thuật 

- Ngôn ngữ giàu cảm xúc

- Lối viết hấp dẫn, thú vị

- Cách triển khai ý kiến, lí lẽ mạch lạc, rõ ràng

III. Câu hỏi vận dụng kiến thức tác phẩm Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát

Câu hỏi 1: Văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát đề cập đến nhiều nội dung như: hạt dẻ, cốm hạt dẻ, rừng cây mùa thu, du lịch Trùng Khánh, con người ở quê sống lâu và hiền hòa,..Như vậy có phải là văn bản thiếu mạch lạc không? Vì sao?

Lời giải:

Văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát đề cập đến nhiều nội dung như: hạt dẻ, cốm hạt dẻ, rừng cây mùa thu, du lịch Trùng Khánh, con người ở quê sống lâu và hiền hòa,..Như vậy đây là văn bản thiếu mạch lạc vì theo dụng ý của tác giả, ông muốn tạo cho người đọc sự tò mò, thích thú khi tìm hiểu về hạt dẻ, được sắp xếp theo thứ tự: hạt dẻ có điểm gì nổi bật - cách kết hợp cốm ăn với hạt dẻ - lí do hạt dẻ Trùng Khánh ngon (mùa thu, du lịch, con người)

Câu hỏi 2: Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được điều gì về cái tôi của tác giả Y Phương?

Lời giải:

Tác giả kể về đặc sản hạt dẻ Trùng Khánh quê hương mình với lòng vui sướng, đầy tự hào đã cho thấy cái tôi của tác giả - nhận thức và đánh giá được sự khác biệt giữa hạt dẻ Trùng Khánh khác so với các loại khác. Đó là một cái tôi tinh tế, độc đáo, mới lạ chứa đựng sự nhạy cảm với sự rung động về cảnh vật thiên nhiên.

Câu hỏi 3: Hãy chỉ ra một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản trên. 

Lời giải:

Các đặc điểm của tản văn thể hiện trong văn bản là: 

- Mang tính trữ tình cao vì những bài tản văn đều là những cảm nhận của tác giả, mượn lời nói ngôn từ để giãi bàu tâm tư, tình cảm, cảm xúc nên bao giờ tản văn cũng giàu chất trữ tình, cái tôi của tác giả. 

- Mang hướng phóng túng, tự do bởi tản văn luôn lấy cảm nhận, giãi bày của tác giả làm trung tâm. 

- Mang ngôn ngữ bóng bẩy, súc tích. Ngôn ngữ ở đây luôn được chú trọng, trong sáng, tươi mới và tự nhiên. Không cần quá chú trọng tình tiết, đời sống nhân vật hay tình cảm phải dạt dào, mãnh liệt như thơ mà nó là những gì tác giả thấy, nghe, cảm nhận nên cảm xúc, ngôn từ ở đây tươi tắn, trong sáng, tự nhiên. 

Câu hỏi 4: Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương. 

Lời giải:

Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương:

– Trên khắp đất nước ta, không đâu có giống mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở Trùng Khánh. – Cái đó thì …vưỡn. 

– Cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân

– Hạt dẻ rơi rơi như mưa màu nâu. Đó là bản nhạc mùa thu ở quê tôi không thể nào quên. 

– Đó là điểm du lịch mang màu sắc, hương vị của tình yêu. 

– Thật là tuyệt vời, khi được lang thang trong một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn. 

– Rừng dẻ khe khẽ hát như rang bởi đây đang là mùa lá đỏ.

– Nắng chiều quê tôi sánh vàng như mật bủa lấy rừng vàng.

Câu hỏi 5: Theo em, nếu thay đổi trật tự các đoạn trong Cốm Vòng thì có ảnh hưởng gì đến nội dung văn bản? Hãy thử thay đổi trật tự theo các cách khác nhau và trao đổi với các bạn ý kiến của mình.

Lời giải:

Theo em, nếu thay đổi trật tự các đoạn trong Cốm Vòng thì sẽ gây ảnh hưởng đến nội dung văn bản. Nội dung văn bản sẽ trở nên đứt đoạn, thiếu sự logic và mạch lạc trong cấu trúc của toàn bộ văn bản. Khi đó nội dung văn bản sẽ trở nên thiếu hấp dẫn, sự tinh tế, và không tạo hứng thú cho bạn đọc.

Ví dụ: Nếu thử đổi các công đoạn làm gốm lên trước giới thiệu, miêu tả đặc điểm của cốm, có thể sẽ không thu hút được người đọc, sẽ không biết được vì sao thứ quà này có điểm gì đặc biệt. 

Chuẩn bị

Câu hỏi trang 82 SGK Ngữ văn 7 Tập 1

Trả lời:

Bài tham khảo 1:

Cốm là đặc sản lâu đời của Hà Nội. Là thứ quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúc bát ngát xanh, mang hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ. Khi ăn cốm, phải ăn từng chút ít, thong thả, nhón từng chút một, không được phũ phàng. Cảm nhận cái tươi mát của lá non, cái chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc; thêm vào cái mùi hơi ngát của lá sen già, ướp lấy từng hạt cốm một. Qủa thật, cốm là một món ăn đặc sản tượng trưng cho tinh hoa của đất trời. 

Bài tham khảo 2:

Sản vật gây ấn tượng mạnh và làm em nhớ mãi đó chính là vải thiều thuộc vùng đất Thanh Hà, Hải Dương. Mùi vị đó cho đến bây giờ nhớ lại em vẫn thấy ngọt ở đầu lưỡi và có hương thơm thoang thoảng lướt qua. Vải Thanh Hà là một trong những đặc sản vô cùng nổi tiếng và đã được xuất khẩu cả trong nước và cả nước ngoài. Vải Thanh Hà không giống những loại vải khác vì quả rất tròn và đều nhau, quả nào quả ấy cũng căng mọng nước. Khi cho vào miệng, từng thớ vải ngọt thanh như tan ra trong miệng mình vậy. Đây thực sự là trải nghiệm em không bao giờ có thể quên trong những chuyến hành trình khám phá những đặc sản của tất cả các vùng miền

Trải nghiệm cùng VB

Câu 1 trang 84 SGK Ngữ văn 7 Tập 1

Trả lời:

Qua đoạn văn em có thể hình dung được, cảnh được tả ở đây chính là nói về sự trù phú của hạt dẻ Trùng Khánh. Hạt dẻ ở đây nhiều, tràn trề, đong đầy như mưa rơi, mang một vẻ đẹp như “bản nhạc mùa thu”

Câu 2 trang 85 SGK Ngữ văn 7 Tập 1

Trả lời:

Đoạn văn gợi cho em một suy nghĩ về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, đó là mối quan hệ gắn bó, gần gũi, giao hòa với nhau. Thiên nhiên và con người hòa quyện, quấn quýt với nhau như những người bạn thân thiết, đồng hành suốt một đời

Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1 trang 85 SGK Ngữ văn 7 Tập 1

Trả lời:

Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương là:

- Trên khắp đất nước ta, không đâu có giống mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở Trùng Khánh. 

- Cái đó thì ...vưỡn.

- Cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân.

- Hạt dẻ rơi rơi như mưa màu nâu. Đó là bản nhạc mùa thu ở quê tôi không thể nào quên.

- Đó là điểm du lịch mang màu sắc, hương vị của tình yêu.

- Thật là tuyệt vời, khi được lang thang trong một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn.

- Rừng dẻ khe khẽ hát như rang bởi đây đang là mùa lá đỏ.

- Nắng chiều quê tôi sánh vàng như mật bủa lấy rừng vàng

Câu 2 trang 85 SGK Ngữ văn 7 Tập 1

Trả lời:

Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được về cái tôi của tác giả Y Phương: 

Đó là một cái tôi tinh tế, độc đáo, mới lạ chứa đựng sự nhạy cảm với sự rung động về cảnh vật thiên nhiên, những sản vật tinh túy của đất trời

Câu 3 trang 85 SGK Ngữ văn 7 Tập 1

Trả lời:

- Chủ đề của văn bản trên: Nét đẹp đặc trưng của “sản vật” dẻ Trùng Khánh (hạt dẻ, rừng dẻ).

- Em xác định dựa vào: 

+ Nhan đề của văn bản

+ Từ ngữ, hình ảnh trong văn bản.

+ Các ý, các câu, các đoạn được triển khai trong văn bản

Câu 4 trang 85 SGK Ngữ văn 7 Tập 1

Trả lời:

Một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản là: 

- Tác giả đã kể lại, miêu tả lại vẻ đẹp của đặc sản ở Trùng Khánh: đó chính là hạt dẻ, rừng dẻ.

- Bên cạnh việc kể và miêu tả nhà văn còn thể hiện sự độc đáo trong những nét chấm phá, bộc lộ trực tiếp suy nghĩ, tình cảm, cảm xúc yêu mến, tự hào về nét đẹp sản vật ấy. 

- Chất trữ tình vô cùng rõ nét với sự giao hòa cảm xúc giữa thiên nhiên và con người.

- Ngôn ngữ tinh tế, sống động, giàu hình ảnh và chất trữ tình

Câu 5 trang 85 SGK Ngữ văn 7 Tập 1

Trả lời:

Sau khi đọc văn bản trên em thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên, sản vật mà đất trời ban tặng cho mảnh đất Trùng Khánh. Có lẽ đây là một vẻ đẹp trù phú, đầy sức sống, mang hơi hướng lãng mạn và thơ mộng. Chắc hẳn mỗi nơi đều có một sản vật riêng để “những người con ở đó” cảm thấy tự hào, trân trọng và cảm xúc đó cũng được thể hiện qua văn bản trên. Đó chính là niềm tự hào, vui sướng, hạnh phúc khi đặc sản quê mình được coi là thứ đặc sản có một không hai