* Văn bản và đoạn văn  

Câu 1 (trang 81 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)

Bằng chứng cụ thể để khẳng định Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản:

- Trái đất - cái nôi của sự sống có các yếu tố: Nhan đề, đề mục các phần (5 phần), có 5 đoạn văn và 2 bức tranh minh họa cho nội dung văn bản.

- Văn bản được triển khai theo quan hệ nguyên nhân - kết quả.

Câu 2 (trang 81 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)

Những bộ phận tạo thành văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản:

- Nhan đề.

- Phần sa-pô

- Đề mục.

- Các đoạn văn.

- Tranh minh họa.

Câu 3 (trang 81 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)

- Thông tin từ văn bản:

+ Trái đất hành tinh duy nhất trong hệ Mặt trời có sự sống. 

+ Nước là tài nguyên bao phủ 3/4 bề mặt Trái đất. Nhờ có nước sự sống trên Trái Đất được duy trì, phát triển phong phú.

+ Trái Đất là nơi cư trú của muôn loài động vật từ bậc thấp đến bậc cao.

+ Con người trên Trái Đất khai thác tài nguyên thiên nhiên một các bừa bãi.

+ Trái Đất đang từng ngày từng giờ bị tổn thương nghiêm trọng.

- Thông điệp từ văn bản: Con người cần có những suy nghĩ nghiêm túc và hành động tích cực để bảo vệ hành tinh xanh. Đó là vấn đề cấp thiết và cấp bách. 

Câu 4 (trang 82 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)

Thứ tự đoạn văn trong văn bản

Điểm mở đầu và điểm kết thúc của đoạn văn

Ý chính của đoạn văn

Chức năng của đoạn văn trong văn bản

Đoạn 3 (Trái Đất - nơi cư ngụ của muôn loài).

Điểm mở đầu: Muôn loài tồn tại trên Trái Đất; Điểm kết thúc: Tất cả sự sống trên Trái Đất đều tồn tại, phát triển theo những quy luật sinh học bí ẩn, lạ lùng).

Sự sống trên Trái Đất thật phong phú, muôn màu.

Làm rõ nét thêm nội dung của văn bản: Trái Đất là cái nôi của sự sống đối với muôn loài.

SOẠN THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT TRANG 81 TẬP 2 NGỮ VĂN 6 KẾT NỐI TRI THỨC

Đọc tài liệu giúp các em soạn văn 6 Kết nối tri thức bài thực hành tiếng Việt trang 81 tập 2 với các nội dung về văn bản và đoạn văn.

Nhận biết đặc điểm và loại văn bản

Căn cứ vào sự có mặt hay không có mặt của các phương tiện phi ngôn ngữ để xác định tính chất văn bản: văn bản thông thường hay văn bản đa phương thức.

Những nhu cầu giao tiếp đa dạng dẫn đến việc hình thành nhiều loại văn bản khác nhau: văn bản thông tin, văn bản nghị luận, văn bản văn học. Có thể căn cứ vào chức năng chính mà một văn bản phải đảm nhiệm như thông tin, thuyết phục, hay thẩm mĩ để biết được văn bản thuộc loại nào.

Nhận biết chức năng đoạn văn trong văn bản

Một đoạn văn có thể đảm nhiệm một trong các chức năng: mở đầu văn bản; trình bày một khía cạnh nào đó của nội dung chính; kết thúc văn bản hoặc mở rộng, liên kết vấn đề. Cần dựa vào vị trí (thứ tự) và nội dung của đoạn văn để xác định đúng chức năng của nó trong văn bản.

Câu 1. Nêu bằng chứng cụ thể để khẳng định Trái Đất - cái nôi của sự sống là một văn bản.

TRẢ LỜI CÂU 1 TRANG 81TẬP 2 NGỮ VĂN 6 KẾT NỐI TRI THỨC

Bằng chứng cụ thể để khẳng định Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản:

- Trái đất - cái nôi của sự sống có các yếu tố: Nhan đề, đề mục các phần (5 phần), có 5 đoạn văn và 2 bức tranh minh họa cho nội dung văn bản.

- Văn bản được triển khai theo quan hệ nguyên nhân - kết quả.

Câu 2. Hãy liệt kê các bộ phận cấu tạo của văn bản Trái Đất - cái nôi của sự sống.

TRẢ LỜI CÂU 2 TRANG 81 TẬP 2 NGỮ VĂN 6 KẾT NỐI TRI THỨC

Những bộ phận tạo thành văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản:

- Nhan đề.

- Phần sa-pô

- Đề mục.

- Các đoạn văn.

- Tranh minh họa.

Câu 3. Nhắc lại những thôn tin, thông điệp mà em tiếp nhận được từ văn bản Trái Đất - cái nôi của sự sống.

TRẢ LỜI CÂU 3 TRANG 81 TẬP 2 NGỮ VĂN 6 KẾT NỐI TRI THỨC

- Thông tin từ văn bản:

+ Trái đất hành tinh duy nhất trong hệ Mặt trời có sự sống.

+ Nước là tài nguyên bao phủ 3/4 bề mặt Trái đất. Nhờ có nước sự sống trên Trái Đất được duy trì, phát triển phong phú.

+ Trái Đất là nơi cư trú của muôn loài động vật từ bậc thấp đến bậc cao.

+ Con người trên Trái Đất khai thác tài nguyên thiên nhiên một các bừa bãi.

+ Trái Đất đang từng ngày từng giờ bị tổn thương nghiêm trọng.

- Thông điệp từ văn bản: Con người cần có những suy nghĩ nghiêm túc và hành động tích cực để bảo vệ hành tinh xanh. Đó là vấn đề cấp thiết và cấp bách.

Câu 4. Chọn một đoạn văn trong văn bản Trái Đât - cái nôi của sự sống và điền thông tin cần thiết vào bảng theo mẫu sau (làm vào vở):

Thứ tự đoạn văn trong văn bản

Điểm mở đầu và điểm kết thúc của đoạn văn

Ý chính của đoạn văn

Chức năng của đoạn văn trong văn bản

TRẢ LỜI CÂU 4 TRANG 82 TẬP 2 NGỮ VĂN 6 KẾT NỐI TRI THỨC

Thứ tự đoạn văn trong văn bản

Điểm mở đầu và điểm kết thúc của đoạn văn

Ý chính của đoạn văn

Chức năng của đoạn văn trong văn bản

Đoạn 3 (Trái Đất - nơi cư ngụ của muôn loài).

Điểm mở đầu: Muôn loài tồn tại trên Trái Đất; Điểm kết thúc: Tất cả sự sống trên Trái Đất đều tồn tại, phát triển theo những quy luật sinh học bí ẩn, lạ lùng).

Sự sống trên Trái Đất thật phong phú, muôn màu.

Làm rõ nét thêm nội dung của văn bản: Trái Đất là cái nôi của sự sống đối với muôn loài.

Văn bản và đoạn văn

Câu 1 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Nêu bằng chứng cụ thể để khẳng định Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản?

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống và tìm đặc điểm của văn bản này để cho thấy nó là một văn bản.

Lời giải chi tiết:

Những bằng chứng để khẳng định Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản:

- Có bố cục văn bản mạch lạc, rõ ràng

- Là văn bản cung cấp thông tin cho người đọc về trái đất

- Nội dung của văn bản bao gồm: vị trí của Trái đất, sự sống trên trái đất, muôn loài trên trái đất, con người trên trái đất, tình trạng trái đất và đưa ra lời kêu gọi để bảo vệ trái đất.

Câu 2 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Hãy liệt kê những bộ phận tạo thành văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản?

Phương pháp giải:

Xem lại hình thức văn bản này, xem văn bản có cấu tạo như thế nào.

Lời giải chi tiết:

Liệt kê những bộ phận tạo thành văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản:

- Nhan đề

- Sapô

- Đề mục

- Các đoạn văn

- Tranh minh họa

Câu 3 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Nhắc lại những thông tin, thông điệp mà em tiếp nhận được từ văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm.

Lời giải chi tiết:

Những thông tin, thông điệp mà em nhận được từ văn bản Trái đất- cái nôi của sự sống:

- Trái đất là hành tinh duy nhất trong hệ mặt trời có sự sống

- Nhờ có nguồn nước trên trái đất, sự sống trên trái đất mới bắt đầu

- Sinh vật, con người chung sống phát triển trên trái đất

- Trái đất hiện đang đối mặt với những vấn đề và thách thức khác nhau bắt nguồn từ con người, đe dọa sự phát triển bền vững của chính trái đất.

Câu 4 (trang 82 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Chọn một đoạn văn trong văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống và điền thông tin cần thiết vào bảng theo mẫu sau (làm vào vở):

Thứ tự đoạn văn trong văn bản

Điểm mở đầu và điểm kết thúc của đoạn văn

Ý chính của đoạn văn

Chức năng của đoạn văn trong văn bản

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản và chọn một đoạn bất kì rồi điền thông tin theo bảng.

Lời giải chi tiết:

Thứ tự đoạn văn trong văn bản

Điểm mở đầu và điểm kết thúc của đoạn văn

Ý chính của đoạn văn

Chức năng của đoạn văn trong văn bản

Đoạn 3 (Trái Đất – nơi cư ngụ của muôn loài)

- Điểm mở đầu: muôn loài tồn tại trên Trái đất

- Điểm kết thúc: tất cả sự sống trên Trái Đất đều tồn tại, phát triển theo những quy luật sinh học bí ẩn, lạ lùng

Sự sống trên Trái Đất thật phong phú, muôn màu

Làm rõ nét thêm nội dung của văn bản: Trái đất là cái nôi của sự sống đối với muôn loài

Nhận biết đặc điểm và loại văn bản

- Căn cứ vào sự có mặt hay không có mặt của các phương tiện phi ngôn ngữ để xác định được tính chất văn bản: văn bản thông thường hay văn bản đa phương thức.

- Những nhu cầu giao tiếp đa dạng dẫn đến việc hình thành nhiều loại văn bản khác nhau: văn bản thông tin, văn bản nghị luận, văn bản văn học. Có thể căn cứ vào chức năng chính mà một văn bản phải đảm nhiệm như thông tin, thuyết phục, hay thẩm mĩ để biết được văn bản thuộc loại nào.

Nhận biết chức năng đoạn văn trong văn bản

Một đoạn văn có thể đảm nhiệm một trong các chức năng: mở đầu văn bản, trình bày một khía cạnh nào đó của nội dung chính, kết thúc văn bản hoặc mở rộng, liên kết vấn đề. Cần dựa vào vị trí (thứ tự) và nội dung của đoạn văn để xác định đúng chức năng của nó trong văn bản.

Văn bản và đoạn văn

Câu 1. Nêu bằng chứng cụ thể để khẳng định Trái Đất - cái nôi của sự sống là một văn bản?

• Có nhan đề nêu nội dung chính: Trái Đất - cái nôi của sự sống.
• Gồm nhiều đoạn văn, mỗi đoạn văn triển khai khác nhau.
• Kết cấu gồm 3 phần: mở, thân và kết.

Câu 2. Hãy liệt kê các bộ phận cấu tạo của văn bản “Trái Đất - cái nôi của sự sống”.

Các bộ phận tạo thành văn bản “Trái Đất - cái nôi của sự sống”: Nhan đề, đề mục, các đoạn văn, hình minh họa.

Câu 3. Nhắc lại những thông tin, thông điệp mà em tiếp nhận được từ văn bản “Trái Đất - cái nôi của sự sống”.

- Thông tin tiếp nhận được từ văn bản:

• Trái Đất nằm trong hệ Mặt Trời.
• Nước - vị thần hộ mệnh của sự sống trên Trái Đất.
• Trái Đất là nơi cư ngụ của muôn loài.
• Con người trên Trái Đất.
• Tình trạng của Trái Đất hiện tại.

- Thông điệp của văn bản: Trái Đất đang chịu những tác động xấu từ con người, và cần phải có biện pháp để bảo vệ Trái Đất.

Câu 4. Chọn một đoạn văn trong văn bản "Trái Đất - cái nôi của sự sống" và điền thông tin cần thiết vào bảng theo mẫu sau (làm vào vở):

- Chọn đoạn văn: “Đỉnh cao kì diệu… Trái Đất”.

- Điền vào bảng:

Thứ tự đoạn văn trong văn bản

Điểm mở đầu và kết thúc của đoạn văn

Ý chính của đoạn văn

Chức năng của đoạn văn trong văn bản

Phần 4 - Con người trên Trái Đất.

- Điểm mở đầu: Đỉnh cao của sự sống trên Trái Đất chính là con người.

- Điểm kết thúc: Nhưng đáng buồn thay… Trái Đất.

Mối quan hệ của con người với Trái Đất.

Trình bày một khía cạnh trong nội dung chính của văn bản.

Văn bản và đoạn văn

1. Nêu bằng chứng cụ thể để khẳng định Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản?
2. Hãy liệt kê những bộ phận tạo thành văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản?
3. Có thể cắt bỏ những tranh ảnh trong văn bản này hay không? Vì sao?

Bài làm:

Câu 1: Bằng chứng cụ thể để khẳng định Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản:

- Trái đất - cái nôi của sự sống có các yếu tố: Nhan đề, đề mục các phần (5 phần), có 5 đoạn văn và 2 bức tranh minh họa cho nội dung văn bản.

- Văn bản được triển khai theo quan hệ nguyên nhân - kết quả.

Câu 2: Liệt kê những bộ phận tạo thành văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản:

- Nhan đề

- Đề mục

- Các đoạn văn

- Tranh minh họa

Câu 3: Không thể cắt bỏ các tranh ảnh trong văn bản này. Lý do:

- Trái đất - cái nôi của sự sống là một văn bản. Yếu tố cấu thành nên thể loại văn bản này chính là tranh minh họa.

- Cần có tranh ảnh minh họa sẽ làm nội dung bài viết được nổi bật hơn, có những hình thức khác nhau để người đọc so sánh, tưởng tưởng và cảm nhận. 

Câu 4: Nhắc lại những thông tin, thông điệp mà em tiếp nhận được từ văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống.

Câu 5: Chọn một đoạn văn trong văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống và điền thông tin cần thiết vào bảng theo mẫu sau (làm vào vở):

Bài làm:

Câu 4: Nhắc lại những thông tin, thông điệp mà em tiếp nhận được từ văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống:

- Thông tin từ văn bản:

+ Trái đất hành tinh duy nhất trong hệ Mặt trời có sự sống. 

+ Nước là tài nguyên bao phủ 2/3 bề mặt Trái đất. Nhờ có nước sự sống trên Trái đất được duy trì, phát triển phong phú.

+ Trái đất là nơi cư trụ của muôn loài động vật từ bậc thấp đến bậc cao.

+ Con người trên Trái đất khai thác tài nguyên thiên nhiên một các bừa bãi

+ Trái đất đang từng ngày từng giờ bị tổn thương nghiêm trọng

- Thông điệp từ văn bản: Con người cần có những suy nghĩ nghiêm túc và hành động tích cực để bảo vệ hành tinh xanh. Đó là vấn đề cấp thiết và cấp bách. 

Câu 5: Chọn một đoạn văn trong văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống và điền thông tin cần thiết vào bảng theo mẫu sau (làm vào vở):

Thứ tự đoạn văn trong văn bản

Điểm mở đầu và điểm kết thúc của đoạn văn 

Ý chính của đoạn văn 

Chức năng của đoạn văn trong văn bản

Đoạn 3 (Trái đất - nơi cư ngụ của muôn loài )

Điểm mở đầu: Muôn loài tồn tại trên Trái đất; Điểm kết thúc: Tất cả sự sống trên Trái đất đều tồn tại, phát triển theo những quy luật sinh học bí ẩn, lạ lùng)

Sự sống trên Trái Đất thật phong phú, muôn màu

Làm rõ nét thêm nội dung của văn bản: Trái đất là cái nôi của sự sống đối với muôn loài

Tri thức ngữ văn
​- Văn bản là một đơn vị giao tiếp, có tính hoàn chỉnh về nội dung và hình thức, tồn tại ở dạng viết hoặc dạng nói. Văn bản được dùng để trao đổi thông tin, trình bày suy nghĩ, cảm xúc..
- Đoạn văn là một bộ phận cấu thành quan trọng của văn bản, gồm một tập hợp câu có sự thống nhất về chủ đề. Trong văn bản viết, đoạn văn thường được trình bày thành một khối dễ nhận biết bằng mắt: Chữ đầu tiên được viết lùi đầu dòng; sau chữ cuối cùng có dấu ngắt xuống dòng.
- Mỗi đoạn văn đảm nhiệm một trong các chức năng khác nhau: Mở đầu văn bản, trình bày một khía cạnh nào đó của nội dung chính; kết thúc văn bản hoặc mở rộng, liên kết vấn đề.

Hướng dẫn học bài
Trả lời câu hỏi trang 81, 82 - Ngữ văn 6, tập 2 - Kết nối tri thức với cuộc sống
​Câu 1. Nêu bằng chứng cụ thể để khẳng định Trái Đất – cái nôi của sự sống là một văn bản?
Gợi ý:
Trái Đất - cái nôi của sự sống thực sự là một văn bản vì:
- Hình thức:
+ Có tiêu đề, sa-po, có các phần, các đề mục khoa học, có dấu hiệu in đậm những nội dung trọng tâm, có hình ảnh minh họa cho nội dung;
+ Gồm nhiều đoạn văn, mỗi đoạn văn cung cấp một thông tin nhưng có sự liên kết với nhau.
- Về nội dung: Nội dung văn bản tập trung thể hiện trọn vẹn chủ đề: Trái Đất là cái nôi của sự sống, từ đó nêu lên thông điệp cần phải bảo vệ Trái Đất, bảo vệ môi trường.

Câu 2. Hãy liệt kê các bộ phận cấu tạo của văn bản Trái Đất - cái nôi của sự sống.
Gợi ý:
Các bộ phận tạo thành văn bản Trái Đất – cái nôi của sự sống:
- Nhan đề Trái Đất - cái nôi của sự sống.
- Các đề mục và các đoạn văn cho từng đề mục:
+ Trái Đất nằm trong hệ Mặt Trời.
+ Nước – vị thần hộ mệnh của sự sống trên Trái Đất.
+ Trái Đất là nơi cư ngụ của muôn loài.
+ Con người trên Trái Đất.
+ Tình trạng của Trái Đất hiện tại.
- Hình ảnh minh họa.

Câu 3. Nhắc lại những thông tin, thông điệp mà em tiếp nhận được từ văn bản Trái Đất – cái nôi của sự sống.
Gợi ý:
– Thông tin tiếp nhận được từ văn bản:
1. Trái Đất là một hành tinh nằm trong hệ Mặt Trời.
2. Nước là nhân tố chính tạo nên sự sống trên Trái Đất.
3. Trái Đất là nơi sinh sống của muôn loài động vật, thực vật.
4. Con người là động vật bậc cao trên Trái Đất.
5. Tình trạng của Trái Đất hiện tại.
– Thông điệp của văn bản: Trái Đất đang phải gánh chịu nhiều tổn thương do sự hủy hoại của con người; để bảo tồn sự sống trên Trái Đất, con người phải phải có biện pháp để bảo vệ môi trường.

Câu 4. Chọn một đoạn văn trong văn bản "Trái Đất – cái nôi của sự sống" và điền thông tin cần thiết vào bảng theo mẫu sau (làm vào vở) :
Gợi ý:
- Đoạn Tình trạng Trái Đất hiện ra sao?
- Điền thông tin: