Top 6 Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) hay nhất

Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 1
Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 2
Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 3
Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 4
Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 5
Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 6

Top 6 Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) hay nhất

62000

"Dọc đường xứ Nghệ" trích tiểu thuyết "Búp sen xanh" của nhà văn Sơn Tùng. Câu chuyện kể về hành trình đi qua các địa danh của cha con cụ Phó Bảng. Mỗi địa danh...xem thêm ...

(có 1 lượt vote)

Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 1

I. Giới thiệu tác giả Sơn Tùng

Sơn Tùng sinh ngày 8 tháng 8 Âm lịch năm Mậu Thìn (tức ngày 21 tháng 8 năm 1928), tại làng Hoa Lũy (nay là Kim Lũy), Diễn Kim, Diễn Châu, Nghệ An. Làng Hoa Lũy là vùng bãi ngang nằm sát biển. Gia đình Sơn Tùng là một gia đình nhà nho nghèo nhưng trọng chữ, có quan hệ họ hàng với Hồ Chí Minh. Bà nội Sơn Tùng (cụ Hà Thị Tự) là cháu họ bà nội Hồ Chí Minh (Cụ Hà Thị Hy), và em trai ông nội của Sơn Tùng đỗ tú tài cùng khoa với em trai ông ngoại của Hồ Chí Minh. Ông là nhà văn Việt Nam với nhiều tác phẩm về lãnh tụ Hồ Chí Minh và các danh nhân cách mạng, danh nhân văn hóa Việt Nam. Tác phẩm nổi tiếng nhất trong chủ đề về Hồ Chí Minh của Sơn Tùng là tiểu thuyết Búp sen xanh, cho đến nay đã được tái bản và nối bản tới 30 lần và dịch ra nhiều ngôn ngữ khác trên thế giới.

Ngày 14/7/2011, nhà văn Sơn Tùng được chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Minh Triết ký Quyết định phong tặng nhà văn Sơn Tùng là Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.

Năm 2010, do di chứng chiến tranh, ông bị một cơn tai biến mạch máu não khiến ông bị liệt nửa người và gần như mất khả năng sinh hoạt. Vợ ông bà Phan Hồng Mai dù đã tận tình chăm sóc ông nhưng rồi cũng ốm yếu dần. Cho đến nay ông bà vẫn ở tại một khu tập thể cũ nát tại ngõ Văn Chương, Hà Nội. Hoàn cảnh gia đình vô cùng khó khăn.

Vào khoảng 23h05 ngày 22 tháng 7 năm 2021, nhà văn Sơn Tùng qua đời tại nhà riêng sau hơn 11 năm chống chọi với bệnh nặng do tai biến mạch máu não, hưởng thọ 93 tuổi.

II. Khái quát tác phẩm Dọc đường xứ Nghệ

1. Hoàn cảnh sáng tác

- Trích tiểu thuyết Búp sen xanh

- Đôi nét về tiểu thuyết Búp sen xanh

"Búp sen xanh" là cuốn tiểu thuyết lịch sử viết về thời thơ ấu và trai trẻ của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đọc tác phẩm, tác giả đưa ta về với làng quê xứ Nghệ những năm đầu thế kỷ XX, nơi ấy là làng Sen-quê nội, làng Hoàng Trù (làng Chùa)-quê ngoại của Bác với những câu dân ca, bài vè, câu ví dặm, với tên suối tên sông...

2. Thể loại

Tiểu thuyết lịch sử là một tiểu thuyết trần thuật được bao quanh bởi các sự kiện có thật không thay đổi làm điểm neo cho cốt truyện của nó., có thể hoặc không sử dụng và kết hợp các nhân vật có thật với các yếu tố hư cấu. Nguồn gốc của nó bắt đầu từ thế kỷ XNUMX, trong thời kỳ của Chủ nghĩa lãng mạn châu Âu.

3. Bố cục

(3 phần)

- Phần 1 (từ đầu đến “không cam chịu nộp mình cho giặc”): Câu chuyện tình sử Mị Châu - Trọng Thủy và đền thờ Thục Phán

- Phần 2 (tiếp theo đến “có chứa trọng quyền cao đó, con ạ”): Câu chuyện về vùng Ba Hòn và đền Qủa Sơn

- Phần 3 (còn lại): Câu chuyện về đền thờ Nguyễn Du

4. Giá trị nội dung

- Câu chuyện kể về hành trình đi qua các địa danh của cha con cụ Phó Bảng. Mỗi địa danh họ đi qua gắn với một câu chuyện lịch sử. Qua các câu chuyện đó, cụ Phó Bảng đã giáo dục các con những phẩm chất, đức tính làm người

- Bài học: Qua các câu chuyện lịch sử, ta thấy thêm yêu đất nước, tự hào về vẻ đẹp của non sông đồng thời nhắc nhở mỗi người phải luôn nhớ về nguồn cội, rèn luyện những phẩm chất tốt đẹp để xứng đáng với lịch sử hào hùng của dân tộc

5. Đặc sắc nghệ thuật

- Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, thú vị, gửi gắm những bài học lịch sử sâu sắc

- Lối viết tự sự kết hợp miêu tả với biểu cảm

III. Câu hỏi vận dụng kiến thức Dọc đường xứ Nghệ

Câu hỏi 1: Ý nghĩa của các địa danh được nhắc tới ở đây là gì?

Lời giải:

- Các địa danh được nhắc tới: hòn Hai Vai, hòn Trống Thủng, núi Cờ Rách, vùng Ba Hòn. Tên các địa danh phần nào giải thích về đặc điểm của địa danh đó: hòn Hai Vai là hòn núi giống người cụt đầu/ núi Tướng quân rơi đầu; núi Cờ Rách là dãy núi dài dằng dặc sát chân trời…. và hình dạng núi non thường thể hiện khát vọng của con người.

Câu hỏi 2: Cậu bé Côn phê phán điều nào và coi trọng giá trị gì qua sự đánh giá về An Dương Vương?Ý nghĩa của các địa danh được nhắc tới ở đây là gì?

Lời giải:

Qua sự đánh giá về An Dương Vương, cậu bé Côn phê phán và coi trọng:

+ Phê phán: Sự thành thật, ruột để ngoài da của cha con An Dương Vương không thể giúp giữ nước.

+ Coi rọng: Tự chém con gái và tự xử án mình bằng hành động nhảy xuống biển về tội để mất nước chứ không cam chịu nộp mình cho giặc.

- Ý nghĩa của các địa danh được nhắc tới ở đây là để ghi nhớ công ơn đánh giặc của vị tướng quân.

Câu hỏi 3: Ý nghĩa câu vè mà bà ngoại cậu bé Côn đã đọc là gì?

Lời giải:

- Câu vè mà bà ngoại Côn đọc là:

“Dân vạn đại, quan nhất thời

Ghế quan ai ngồi, xin chớ thờ ơ

Thương dân, dân lập đền thờ

Hại dân, dân đái ngập mồ thối xương”

Những câu vè có ý nghĩa là thời thế sẽ thay đổi theo thời gian, làm quan chỉ có thời hạn, cònlàm dân thì là mãi mãi, làm người dân mới là lâu dài. Do vậy, làm quan phải thế nào để khi đương chức cũng như khi mãn nhiệm được dân tin, dân quý. Khi thương dân, chăm lo cho dân sẽ được dân tin yêu thì khi mất đi dân sẽ lập đền thờ; còn khi hại dân, không chăm lo cho dân mà hách dịch cửa quyền thì khi mất đi dân vẫn còn căm ghét.Câu vè như lời nhắn nhủ nhẹ nhàng mà sâu sắc đối với những người "làm quan", đồng thời cũng khẳng định vai trò của "dân" trong mọi thời đại, mọi thể chế chính trị. Bởi thế, "quan" phải thế nào cho xứng với sự kỳ vọng, niềm tin của nhân dân, để đến khi "Cởi bỏ mũ ô sa", hết "quan" thành "dân", khi ấy dân còn tin yêu, kính trọng. Có vậy, đất nước mới phát triển, non sông vững bền và lòng người mới quy phục.

Chuẩn bị

(trang 27, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đọc trước văn bản Dọc đường xứ Nghệ và tìm hiểu thêm những thông tin về nhà văn Sơn Tùng

Phương pháp giải:

Tham khảo sách báo, internet

Lời giải chi tiết:

- Tên thật: Bùi Sơn Tùng (1928-2021), sinh tại làng Hoa Lũy (nay là Kim Lũy), Diễn Châu, Nghệ An

- Là nhà văn Việt Nam với nhiều tác phẩm về lãnh tụ Hồ Chí Minh và các danh nhân cách mạng, danh nhân văn hóa

- Các tác phẩm tiêu biểu: Búp sen xanh, Bên khung cửa sổ, Nhớ nguồn, Kỷ niệm tháng năm…

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 29, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Cậu bé Côn phê phán điều gì và coi trọng giá trị nào ở nhân vật vua Thục?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn (1) của văn bản

Lời giải chi tiết:

Cậu bé Côn phê phán sự không đề phòng sự gian giảo, bội ước của vua nhà Triệu, nàng Mỵ Châu lại ruột để ngoài da. Bên cạnh đó, cậu côi trọng sự công tư phân minh khi An Dương Vương đã tự chém con gái mình và tự xử án mình bằng hành động nhảy xuống biển về tội để mất nước chứ không cam chịu nộp mình cho giặc

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 30, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Ý nghĩa của các địa danh được nhắc tới ở đây là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích từ “Bà cụ vừa nói dứt lời…núi Cờ Rách…”

Lời giải chi tiết:

Các địa danh được nhắc tới trong đoạn trích có ý nghĩa gợi cho người đọc hình dung về nguồn gốc hình thành những địa danh đó.

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 31, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Câu chuyện được kể theo ngôi kể nào? Nêu tác dụng của việc sử dụng ngôi kể ấy trong văn bản Dọc đường xứ Nghệ

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và chú ý lời kể của nhân vật

Lời giải chi tiết:

Câu chuyện được kể theo ngôi kể thứ ba.

Ngôi kể này có tác dụng giúp người nghe kể chuyện một cách linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 31, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Những câu hỏi và cách lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé có tâm hồn, suy nghĩ như thế nào? Em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật này?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích, chú ý các chi tiết câu hỏi của cậu bé Côn

Lời giải chi tiết:

Những câu hỏi và sự lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé có tâm hồn yêu quê hương đất nước, ham muốn tìm hiểu về cội nguồn gốc gác.

Nhận xét: Cậu bé có tinh thần trọng nghĩa khinh tài, có cái nhìn lịch sử khách quan, tỉnh táo và trên hết là tấm lòng yêu nước, thương dân sớm hình thành từ truyền thống quê hương, gia đình ở cậu bé Côn.

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 31, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Trong đoạn trích, quan Phó bảng đã giáo dục các con tu dưỡng làm người bằng cách nào? Em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật quan Phó bảng?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn trích và theo dõi đoạn vă miêu tả cách cụ Phó bảng giáo dục con tu dưỡng làm người

Lời giải chi tiết:

Cụ Phó bảng giáo dục con tu dưỡng làm người thông qua các bài học lịch sử của ông cha. Cách giáo dục và chỉ bảo con của cụ cho thấy cụ Phó bảng là một người yêu nước, am hiểu lịch sử nước nhà. Cụ luôn điềm tĩnh và nhẹ nhàng, dẫn dắt con vào các câu chuyện lịch sử để từ đó rút ra bài học làm người

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 31, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Văn bản Dọc đường xứ Nghệ gợi cho em những suy nghĩ gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ lại câu chuyện và nêu lên suy nghĩ của bản thân

Lời giải chi tiết:

Câu chuyện Dọc đường xứ Nghệ của cha con cụ Phó bảng gợi cho em hoài niệm về các câu chuyện, danh nhân lịch sử đã được học trong các tiết lịch sử. Cách kể chuyện và dạy con của cụ Phó bảng khiến em thêm biết ơn thế hệ cha anh đi trước và tự hào về truyền thống dân tộc. Từ đó suy nghĩ về cách tu dưỡng, rèn luyện đạo đức để trở thành một công dân có ích, sau này tiếp bước ông cha xây dựng và kiến thiết đất nước thêm tươi đẹp.

Ảnh minh họa (Nguồn internet) ảnh 1 — *Ảnh minh họa (Nguồn internet)*

(có 0 lượt vote)

Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 2

Chuẩn bị

Hiển thị nội dung

Yêu cầu (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Đọc trước văn bản Dọc đường xứ Nghệ và tìm hiểu thông tin về nhà văn Sơn Tùng.

- “Búp sen xanh” là tiểu thuyết lịch sử viết về cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh (từ thời niên thiếu gắn với gia đình, quê hương đến tuổi thanh niên đi tìm đường cứu nước). Đoạn trích dưới đây kể chuyện Bác Hồ khi còn nhỏ, cùng anh trai theo cha là Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đi thăm bạn bè của ông, qua nhiều vùng đất quê hương.

Trả lời:

- Nhà văn Sơn Tùng

Tên thật là Bùi Sơn Tùng (1928-2021), quê ở làng Hoa Lũy (nay là Kim Lũy), Diễn Kim, Diễn Châu, Nghệ An. Ông là nhà văn Việt Nam với nhiều tác phẩm về lãnh tụ Hồ Chí Minh và các danh nhân cách mạng, danh nhân văn hóa Việt Nam. Tác phẩm nổi tiếng nhất trong chủ đề về Hồ Chí Minh của Sơn Tùng là tiểu thuyết Búp sen xanh, cho đến nay đã được tái bản và nối bản tới 30 lần và dịch ra nhiều ngôn ngữ khác trên thế giới.Ngày 14/7/2011, nhà văn Sơn Tùng được chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Minh Triết ký Quyết định phong tặng nhà văn Sơn Tùng là Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.

- Tác phẩm Búp sen xanh: là tiểu thuyết đầu tiên viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh và cũng là tiểu thuyết lịch sử nổi tiếng nhất của nhà văn Sơn Tùng. Xây dựng nên hình tượng Hồ Chí Minh từ khi cất tiếng khóc chào đời tại Làng Chùa quê ngoại tới khi rời Bến Nhà Rồng ra đi tìm đường cứu nước, tác phẩm được tác giả dày công sưu tầm tư liệu có liên quan và chấp bút trong thời gian dài, bắt đầu từ năm 1948 và hoàn thành năm 1980. Tác phẩm được nhà văn chia làm 3 chương: "Thời thơ ấu", "Thời niên thiếu" và "Tuổi hai mươi".

- Đoạn trích Dọc đường xứ Nghệ: Kể về tuổi thơ của Bác Hồ. Khi còn là cậu bé Nguyễn Sinh Côn, Người đã cùng anh trai là Nguyễn Sinh Khiêm theo cha vào kinh thành Huế. Sau khi đỗ Phó bảng ông Sắc vinh quy về quê. Văn bản trong SGK kể chuyện người cha sau khi về quê đi thăm bạn bè và cho hai con theo cùng.

Đọc hiểu

* Nội dung chính:

- Văn bản “Dọc đường xứ Nghệ” kể chuyện người cha Nguyễn Sinh Sắc sau khi về quê đi thăm bạn bè và cho hai con theo cùng.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 28 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý những quan sát, câu hỏi của cậu bé Côn trong phần 1.

Trả lời:

Những câu hỏi của cậu bé Côn trong phần 1 là:

- Thưa cha, con muốn được cha chỉ bảo chúng con về sự tích ngôi đền ni, về tên của các hòn núi kia, trông lạ mắt quá cha ạ.

- Thành Cổ Loa ở mãi tận đâu, thưa cha?

Câu 2 (trang 29 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Cậu bé Côn phê phán điều gì và coi trong giá trị nào ở nhân vật vua Thục?

Trả lời:

- Cậu bé Côn phê phán: nhà Triệu nước Tàu nham hiểm ghê gớm, chàng Trọng Thủy ngoan ngoãn làm theo mẹo của cha bày đặt; Vua nước ta không đề phòng; Mị Châu ruột để ngoài da…giữ nước là sao được.

- Cậu bé Côn coi trọng: Vua nhà Thục nước ta trọng chữ tín; Người đã phải tự chém con mình và tự xử án mình, để mất nước chứ không nộp mình cho giặc.

Câu 3 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1)" Ý nghĩa của các địa danh được nhắc tới ở đây là gì?

Trả lời:

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Câu chuyện được kể theo ngôi kể nào? Nêu tác dụng của việc sử dụng ngôi kể ấy trong văn bản “Dọc đường xứ Nghệ”

Trả lời:

- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ ba, người kể tự giấu mình đi và gọi tên các nhân vật theo tên của chúng. Cách kể này giúp người kể có thể kể chuyện một cách linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật, cuộc trò chuyện giữa ba cha con cứ diễn ra tự nhiên lần lượt theo mạch cảm xúc và mạch truyện: từ những ngọn núi, ngôi đền nhìn thấy trên đường đi dẫn vào các địa danh, các sự kiện và nhân vật lịch sử.

Câu 2 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Những câu hỏi và cách lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé có tâm hồn, suy nghĩ như thế nào? Em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật này?

Trả lời:

- Những câu hỏi và sự lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé có tâm hồn trong sáng, hồn nhiên vô tư nhưng cũng hiểu biết sâu rộng. Qua đó chúng ta thấy được phần nào tính cách của chú bé tôn trọng người lớn và tinh thần ham học hỏi.

Câu 3 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Trong đoạn trích, cụ Phó bảng đã giáo dục các con tu dưỡng làm người bằng cách nào? Em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật quan Phó bảng?

Trả lời:

- Trong đoạn trích, cụ Phó bảng đã giáo dục các con tu dưỡng làm người từ những trải nghiệm thực tế và từ những trải nghiệm để các con phát biểu vốn hiểu biết, suy luận và thiếu sót chỗ nào sẽ bổ sung và sửa chữa ngay chỗ đó. Qua đó chúng ta thấy được phần nào tính cách của cụ Phó bảng chỉn chu, sáng tạo trong cách dạy con, uốn nắn con. Không chỉ có vậy chúng ta còn thấy được sự tỉ mỉ, ân cần đối đãi với các con và Người có vốn học vấn sâu rộng.

Câu 4 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Văn bản “Dọc đường xứ Nghệ” gợi cho em những suy nghĩ gì?

Trả lời:

- Câu chuyện Dọc đường xứ Nghệ của cha con cụ Phó bảng gợi cho em những suy nghĩ về những địa danh (núi Hai Vai, hòn Trống Thủng, núi Cờ Rách, đền thờ Thục Phán…), những nhân vật lịch sử (Lý Nhật Quang), cách đối đãi ứng xử đối với nhân dân, với con người xung quanh. Bên cạnh đó còn gợi cho em về một phương pháp giáo dục hữu ích đó là học thông qua trải nghiệm, học bằng phương pháp thảo luận.

(có 0 lượt vote)

Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 3

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Nhà văn Sơn Tùng (1928-1921), tên thật là Bùi Sơn Tùng, quê ở Nghệ An. Ông là nhà văn có nhiều tác phẩm về lãnh tụ Hồ Chí Minh và các danh nhân cách mạng, danh nhân văn hóa Việt Nam.

Đọc hiểu

* Nội dung chính:

- Văn bản “Dọc đường xứ Nghệ” kể chuyện Bác Hồ khi còn nhỏ, cùng anh trai theo cha là Nguyễn Sinh Sắc đi thăm bạn bè của ông, qua nhiều vùng đất quê hương.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 28 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Côn tần ngần nhìn ngôi đền cổ kính có nhiều tòa từ trên đỉnh núi xuống tận chân núi, sát đường Thiên lí.

- Côn ngạc nhiên hơn khi đứng trên dốc nhìn về phía tây, đối diện với ngôi đền, dãy núi xa xa rất nhiều hình vẽ, càng ngắm, núi càng biến hóa những hình ảnh theo sự tưởng tượng của Côn.

- Côn nói với cha: “Thưa cha, con muốn được cha chỉ bảo chúng con về sự tích ngôi đền ni, về tên của các hòn núi kia, trông lạ mắt quá cha ạ.”

- Côn ngạc nhiên hỏi cha: “Thành Cổ Loa ở mãi tận đâu, thưa cha?”

Câu 2 (trang 29 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Cậu bé Côn phê phán sự nham hiểm ghê gớm của vua nước Triệu, sự cả gan tin người của Mị Châu.

- Cậu bé Côn coi trọng giá tinh thần trượng nghĩa dù chết cũng không để mình rơi vào tay giặc và sự công tư phân minh của vua Thục.

Câu 3 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Các địa danh được nhắc đến đều ẩn chứa một câu chuyện, một sự tích của ông cha, thể hiện ý chí, nguyện vọng của nhân dân in hằn nên hình sông, dáng núi Việt Nam.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ ba

- Tác dụng: giúp người kể có cái nhìn tổng quát về mọi sự kiện, diễn biến câu chuyện. Hơn nữa, nó giúp câu chuyện mang tính khách quan hơn.

Câu 2 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Những câu hỏi và sự lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé có tâm hồn, suy nghĩ rất chín chắn, thấu đáo. Qua những câu chuyện, cậu đều đưa ra được cái nhìn của mình rất thực và những đánh giá tương đối chính xác về nhân vật, câu chuyện.

- Qua đó, ta có thể thấy, Côn là một cậu bé rất ham học hỏi, biết nhìn nhận, cảm nhận, lắng nghe một cách thấu đáo.

Câu 3 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Trong đoạn trích, cụ Phó bảng đã giáo dục các con tu dưỡng làm người bằng cách kể cho con nghe về các sự tích của các địa danh do nhân dân sáng tạo ra, từ đó để các con thấy được những bài học nhận thức, triết lí nhân sinh qua đó.

- Nhận xét về tính cách cụ Phó bảng: cụ là một người hiểu biết sâu rộng, bản tính cương trực, thẳng thắn, yêu quê hương đất nước.

Câu 4 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Văn bản gợi cho em suy nghĩ về giá trị văn hóa dân gian gắn với các địa danh có thực. Mỗi địa danh đều mang theo một câu chuyện, một sự tích, để lại những bài học về đạo lí làm người, tinh thần dân tộc. Nó chứng tỏ những địa danh đó không phải là sản phẩm vô tình của tạo hóa mà là sản phẩm hữu ý của con người, mang theo khát vọng, lí tưởng cao đẹp của nhân dân. Vậy nên, chúng ta cần phải biết trân trọng, gìn giữ những giá trị văn hóa tốt đẹp đó.

(có 0 lượt vote)

Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 4

Tác giả

Tiểu sử

- Tên thật: Bùi Sơn Tùng (1928-2021), sinh tại làng Hoa Lũy (nay là Kim Lũy), Diễn Châu, Nghệ An

Sự nghiệp

- Là nhà văn Việt Nam với nhiều tác phẩm về lãnh tụ Hồ Chí Minh và các danh nhân cách mạng, danh nhân văn hóa

- Các tác phẩm tiêu biểu: Búp sen xanh, Bên khung cửa sổ, Nhớ nguồn, Kỷ niệm tháng năm…

Tác phẩm

Tìm hiểu chung
Xuất xứ

- Trích tiểu thuyết Búp sen xanh

Bố cục (3 phần)

- Phần 1 (từ đầu đến “không cam chịu nộp mình cho giặc”): Câu chuyện tình sử Mị Châu - Trọng Thủy và đền thờ Thục Phán

- Phần 2 (tiếp theo đến “có chứa trọng quyền cao đó, con ạ”): Câu chuyện về vùng Ba Hòn và đền Qủa Sơn

- Phần 3 (còn lại): Câu chuyện về đền thờ Nguyễn Du

Thể loại: tiểu thuyết lịch sử
Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm
Giá trị nội dung, nghệ thuật

Giá trị nội dung

Giá trị nghệ thuật

- Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, thú vị, gửi gắm những bài học lịch sử sâu sắc

- Lối viết tự sự kết hợp miêu tả với biểu cảm

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Đọc hiểu

* Nội dung chính:

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 28 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Côn tần ngần nhìn ngôi đền cổ kính có nhiều tòa từ trên đỉnh núi xuống tận chân núi, sát đường Thiên lí.

- Côn nói với cha: “Thưa cha, con muốn được cha chỉ bảo chúng con về sự tích ngôi đền ni, về tên của các hòn núi kia, trông lạ mắt quá cha ạ.”

- Côn ngạc nhiên hỏi cha: “Thành Cổ Loa ở mãi tận đâu, thưa cha?”

Câu 2 (trang 29 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Cậu bé Côn phê phán sự nham hiểm ghê gớm của vua nước Triệu, sự cả gan tin người của Mị Châu.

- Cậu bé Côn coi trọng giá tinh thần trượng nghĩa dù chết cũng không để mình rơi vào tay giặc và sự công tư phân minh của vua Thục.

Câu 3 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Câu chuyện được kể theo ngôi thứ ba

- Tác dụng: giúp người kể có cái nhìn tổng quát về mọi sự kiện, diễn biến câu chuyện. Hơn nữa, nó giúp câu chuyện mang tính khách quan hơn.

Câu 2 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Qua đó, ta có thể thấy, Côn là một cậu bé rất ham học hỏi, biết nhìn nhận, cảm nhận, lắng nghe một cách thấu đáo.

Câu 3 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Nhận xét về tính cách cụ Phó bảng: cụ là một người hiểu biết sâu rộng, bản tính cương trực, thẳng thắn, yêu quê hương đất nước.

Câu 4 (trang 32 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Ảnh minh họa (Nguồn internet) ảnh 2 — *Ảnh minh họa (Nguồn internet)*

(có 0 lượt vote)

Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 5

I. Tác giả văn bản Dọc đường xứ Nghệ

- Sơn Tùng, tên thật là Bùi Sơn Tùng (sinh năm 1928 tại Nghệ An, mất ngày 22 tháng7 năm 2021 tại Hà Nội),

- Là nhà văn Việt Nam với nhiều tác phẩm về lãnh tụ Hồ Chí Minh và các danh nhân cách mạng, danh nhân văn hóa Việt Nam, trong đó nổi tiếng nhất là tiểu thuyết Búp sen xanh viết về cuộc đời Hồ Chí Minh.

II. Tìm hiểu tác phẩm Dọc đường xứ Nghệ

Thể loại: Tiểu thuyết
Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

- Đoạn trích “Dọc đường xứ Nghệ” trích từ cuốn tiểu thuyết lịch sử Búp sen xanh

- Búp sen xanh là cuốn tiểu thuyết lịch sử viết về cuộc đời chủ tịch Hồ Chí Minh từ thời thơ ấu cho đến khi trưởng thành.

Phương thức biểu đạt: Tự sự
Tóm tắt:

Đoạn trích thuật lại chuyến đi về xứ Nghệ của ba cha con Phó bảng. Đi đến đâu ông Phó bảng cũng giải thích cho hai cậu con trai Côn và Khiêm về những địa danh lịch sử, những phong cảnh đất nước và những câu chuyện gắn với địa danh đó. Qua đó ta thấy được sự ham thích học hỏi của hai cậu bé, nổi bật là những nhận xét, đánh giá của cậu bé Côn về đất nước và con người.

Bố cục:

Chia văn bản thành 4 đoạn

- Đoạn 1: Từ đầu đến “nộp mình cho giặc”: Ông Phó bảng giải thích cho hai con nghe về đền thờ Thục Phán An Dương Vương và câu chuyện tình sử của Mỵ Châu – Trọng Thủy

- Đoạn 2: Tiếp đó đến “khát vọng quê hương”: Ông Phó bảng giải thích cho hai con nghe về hòn Hai Vai.

- Đoạn 3: Tiếp đó đến “có chức trọng quyền cao đó, con ạ”: ”: Ông Phó bảng giải thích cho hai con nghe về đền Quả Sơn

- Đoạn 4: Con lại: Những suy tư chăn chở của ba cha con về việc đời.

Giá trị nội dung:

Đoạn trích “ Dọc đường xứ Nghệ” đã ca ngợi sự hiểu biết sâu rộng về địa lí, truyền thống lịch sử của cụ Phó bảng, đồng thời ca ngợi sự ham thú học hỏi, tìm hiểu của hai cậu bé Côn và Khiêm. Đặc biệt là Côn với những suy tư chăn chở lớn lao, sâu sắc. Qua văn bản ta thấy được vẻ đẹp muôn màu của thiên nhiên đất nước và khát vọng lớn lao của nhân dân.

Giá trị nghệ thuật:

- Cả văn bản là câu chuyện vui vẻ dọc đường của ba cha con gợi lên sự chân thật, sinh động, hấp dẫn.

- Lối viết đơn giản chân thật, tự nhiên.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Dọc đường xứ Nghệ

Cụ Phó bảng

Có vốn hiểu biết sâu rộng.

- Đi đến đâu cũng kể cho các con nghe về các truyền thuyết gắn với các địa danh lịch sử

- Giải thích các địa danh gắn với các sự kiện lịch sử của dân tộc.

Giáo dục các con về tình yêu quê hương đất nước

- Đền thờ Thục Phán An Dương Vương: Phó bảng dạy các con là người thì phải biết giữ trọn khí tiết giống như vua Thục Phán nhận ra lỗi lầm của mình khiến đất nước rơi vào tay giặc đã tự kết liễu đời mình chứ không chịu đầu hàng trước quân giặc.

- Khi giải thích cho con về hòn Hai Vai, hòn Trống Thủng, núi Cờ Rách: muốn nói với các con nhân dân chính là những người đã tạo nên tên núi sông, đất nước, nhân dân luôn có những ước vọng cao đẹp.

- Đền Quả Sơn thờ quan Lý Nhật Quang: ông Phó đã giải thích cho các con hiểu không phải quan nào cũng là quan tham có rất nhiều vị quan tốt bụng, giúp đỡ dân mang tới lợi ích cho nhân dân.

- Thăm mộ Đại thi hào Nguyễn Du: Lan tỏa tới các con tinh thần yêu văn chương, nghệ thuật

→ Qua đó, thấy được cụ Phó bảng là người vừa có trí tuệ, tài năng, lại có tinh thần yêu quê hương đất nước sâu sắc. Cụ giáo dục anh em Khiêm và Côn từ chính những câu chuyện giản dị về quê hương, từ những con người con người cống hiến cho quê hương đất nước để lan tỏa tình yêu nước tới hai anh em.

Cậu bé Nguyễn Sinh Côn (Chủ tịch Hồ Chí Minh)

Ham học hỏi tìm hiểu

- Đến đâu cậu bé cũng hỏi cha về các địa danh lịch sử các ngọn núi con sông.

- Sau mỗi câu chuyện cha kể cậu bé lại tự rút ra những bài học

Tinh thần dân thể hiện trong lời nói và suy nghĩ:

- Khi nghe cha kể về tình sử Mỵ Châu, Trọng Thủy

+ Nhận ra được âm mưu, toan tính của nhà Thục

+ Sự cả tin và coi trọng chữ tín của vua An Dương Vương và Mỵ Châu đã dẫn đến cơ sự đất nước rơi vào tay giặc.

+ Nhận ra Vua nhà Thục vẫn là người đáng tôn trọng vì có khí tiết

→ Cậu bé còn nhỏ tuổi nhưng đã hiểu được những vấn đề lớn lao của dân tộc.

Chuẩn bị

- Nhà văn Sơn Tùng sinh năm 1928, mất năm 2021. Tên thật của ông là Bùi Sơn Tùng. Quê ở Nghệ An. Ông là một nhà văn có nhiều tác phẩm viết về cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Một vài tác phẩm tiêu biểu như Búp sen xanh, Bên khung cửa sổ, Nhớ nguồn, Kỷ niệm tháng năm…

- Búp sen xanh là tiểu thuyết lịch sử, viết về cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đoạn trích trong SGK kể chuyện Bác Hồ khi còn nhỏ, cùng anh trai theo cha là Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đi thăm bạn bè của ông, qua nhiều vùng đất quê hương.

Đọc hiểu

Câu 1. Chú ý những quan sát, câu hỏi của cậu bé Côn trong phần (1).

Những câu hỏi của cậu bé Côn trong phần (1):

- Thưa cha, con muốn được cha chỉ bảo chúng con về sự tích ngôi đền ni, về tên của các hòn núi kia, trông lạ mắt quá.

- Thành Cổ Loa ở mãi tận đâu, thưa cha?

- Chuyện Mị Châu - Trọng Thủy hay tuyệt… không cam chịu nộp mình cho giặc.

=> Những câu nói trên thể hiện cậu bé Côn là một người ham học hỏi, có hiểu biết.

Câu 2. Cậu bé Côn phê phán điều nào và coi trọng giá trị gì qua sự đánh giá về An Dương Vương?

- Phê phán: Không đề phòng sự gian xảo, bội ước của vua nhà Triệu.

- Coi trọng: Hành động tự chém con gái mình và nhảy xuống biển chứ không chịu nộp mình cho kẻ giặc.

Câu 3. Ý nghĩa của các địa danh được nhắc tới ở đây là gì?

Các địa danh được nhắc tới ở đây để cho thấy nguồn gốc hình thành của các địa danh đó.

Trả lời câu hỏi

Câu 1. Câu chuyện được kể theo ngôi kể nào? Nêu tác dụng của việc sử dụng ngôi kể ấy trong văn bản Dọc đường xứ Nghệ.

- Truyện được kể theo ngôi thứ ba. Việc sử dụng ngôi kể trên sẽ giúp cho câu chuyện trở nên khách quan hơn.

Câu 2. Những câu hỏi và sự lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé có tâm hồn, suy nghĩ như thế nào? Em có nhận xét về tính cách của nhân vật này?

Những câu hỏi và sự lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé: ham học hỏi, thích tìm tòi và có lòng yêu nước, yêu quê hương sâu sắc.
Tính cách của nhân vật này khi còn nhỏ chính là cơ sở để tạo nên một nhân cách vĩ đại sau này.

Câu 3. Trong đoạn trích, cụ Phó bảng đã giáo dục các con tu dưỡng làm người bằng cách nào? Em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật cụ Phó bảng?

- Trong đoạn trích, cụ Phó bảng đã giáo dục các con tu dưỡng làm người bằng cách đưa các con đi thăm quan bạn bè của ông, đi qua nhiều vùng đất của quê hương.

- Nhân vật cụ Phó bảng là một người uyên bác, hết mực yêu thương con cái. Ông luôn điềm tĩnh và nhẹ nhàng giải thích cho các con những câu chuyện về lịch sử dân tộc.

Câu 4. Câu chuyện Dọc đường xứ Nghệ của cha con cụ Phó bảng gợi cho em những suy nghĩ gì?

Câu chuyện Dọc đường xứ Nghệ của cha con cụ Phó bảng gợi ra bài học giá trị về lịch sử dân tộc. Từ đó, chúng ta thêm tự hào hơn về truyền thống vẻ vang, cũng như tích cực tu dưỡng, rèn luyện để xứng đáng với thế hệ đi trước.

(có 0 lượt vote)

Bài soạn "Dọc đường xứ Nghệ" (Ngữ văn 7- SGK Cánh diều) - mẫu 6

Trước khi đọc bài Dọc đường xứ nghệ

Đọc trước văn bản Dọc đường xứ Nghệ và tìm hiểu thêm những thông tin về nhà văn Sơn Tùng

Lời giải

Sơn Tùng, tên thật là Bùi Sơn Tùng (1928 – 2021), sinh ra tại Nghệ An, phải chăng vì thế mà các tác phẩm của ông hầu hết dành trọn tới vị lãnh tụ vĩ đại của Việt Nam – Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngoài ra, ông còn là nhà văn viết về doanh nhân cách mạng, doanh nhân văn hóa Việt Nam. Các tác phẩm của nhà văn Sơn Tùng có thể kể đến: Bên khung cửa sổ (1974), Cong người và con đường (1976), Nguyễn Hữu Tiến (1981), Vườn nắng (1997), Bông sen vàng (2000)… Dưới ngòi bút điêu luyện, đậm đà được đông đảo độc giả yêu thích nồng nhiệt, giới nghệ thuật văn chương đánh giá cao, với những đóng góp cho người, cho đời; ngày 14/07/2011, ông được Chủ tịch nước phong tặng là Anh hùng Lao động thời kì đổi mới.

Đọc hiểu bài Dọc đường xứ nghệ

Trả lời câu hỏi giữa bài

Câu 1 (Trang 29, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Cậu bé Côn phê phán điều nào và coi trọng giá trị gì qua sự đánh giá về An Dương Vương?

Lời giải

Qua sự đánh giá về An Dương Vương, cậu bé Côn phê phán sự nham hiểm của vua nhà Triệu nước Tàu, còn vua nhà Thục lại không đề phòng sự gian giảo, bội ước của vua nhà Triệu và nàng Mị Châu thì ruột để ngoài da, tức là nàng quá nhẹ dạ cả tin, dễ dàng bộ lộ suy nghĩ cho người khác thấy.

Mặt khác, cậu bé Côn thấy được điều đáng trọng về hành động vua Thục tự chém con gái mình rồi nhảy xuống biển về tội để mất nước chứ không cam chịu nộp mình cho giặc.

Câu 2 (Trang 30, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Ý nghĩa của các địa danh được nhắc tới ở đây là gì?

Lời giải

Các địa danh được nhắc tới mang ý nghĩa: tạo tính chân thực, logic về nguồn gốc hình thành địa danh đó. Điều này giúp cho người đọc hiểu hơn về các địa danh mà tác giả đề cập tới.

Câu 3 (Trang 31, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Ý nghĩa câu vè mà bà ngoại cậu bé Côn đã đọc là gì?

Lời giải

Câu vè “Dân vạn đại, quan nhất thời/ Ghế quan ai ngồi xin chớ thờ ơ/ Thương dân, dân lập đền thề/ Hại dân, dân đái ngập mồ thối xương” mà bà ngoại cậu bé Côn đọc mang hàm ý: dân thì mãi mãi là dân, dù có là quan thì sau này, đến một thời gian nhất định, quan cũng sẽ trở về thành dân. Do đó, nếu trong thời gian làm chức cao, danh trọng, mà không làm đúng và tròn trách nhiệm, gắn với dân, lo cho dân, quan tâm đến đời sống cho dân; đến lúc nào đó, sẽ bị dân ghét bỏ, chê trách. Ngược lại, nếu thương yêu, quan tâm, chăm sóc, lo lắng cho dân, thì khi trở về làm dân, quan cũng sẽ được dân yêu mến, kính trọng, tôn thờ.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (Trang 32, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Câu chuyện được kể theo ngôi kể nào? Nêu tác dụng của việc sử dụng ngôi kể ấy trong văn bản Dọc đường xứ Nghệ?

Lời giải

Câu chuyện được kể theo ngôi kể thứ ba.

Tác dụng:

- Câu chuyện trở nên khách quan.

- Diễn biến truyện tự nhiên, phù hợp, nêu bật được tất cả suy nghĩ, tâm trạng của các nhân vật, từ đó giúp người đọc có cái nhìn sâu rộng.

Câu 2 (Trang 32, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Những câu hỏi và sự lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé có tâm hồn, suy nghĩ như thế nào? Em có nhận xét về tính cách của nhân vật này?

Lời giải

Những câu hỏi và sự kiện lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé có tâm hồn mong muốn được biết những gì đã diễn ra trong quá khứ. Có thể thấy, nhân vật Côn là nhân vật có tình yêu mãnh liệt với đất nước.

Đây là cậu bé có tính hiếu kì, ham học hỏi lớn. Được nghe cụ Phó bảng kể những câu chuyện về quá khứ, cậu không ngần ngại bày tỏ quan điểm của mình, hiểu được câu vè của bà ngoại và có bài học riêng cho chính mình.

Câu 3 (Trang 32, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Trong đoạn trích, cụ Phó bảng đã giáo dục các con tu dưỡng làm người bằng cách nào? Em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật cụ Phó bảng?

Lời giải

Cụ Phó bảng giáo dục con tu dưỡng làm người thông qua những câu chuyện về lịch sử.

Nhân vật cụ Phó bảng hiện lên là một người cha am hiểu sâu rộng về kiến thức lịch sử. Đối với con cái, ông là người nhẹ nhàng, lắng nghe những suy nghĩ của con, và không ngần ngại kể những điều ông đã biết về lịch sử khi thấy được thái độ thích thú của Côn. Đây quả là một người cha đáng để học hỏi.

Câu 4 (Trang 32, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Câu chuyện Dọc đường xứ Nghệ của cha con cụ Phó bảng gợi cho em những suy nghĩ gì?

Lời giải

Câu chuyện Dọc đường xứ Nghệ của cha con cụ Phó bảng gợi cho em suy nghĩ về sự biết ơn đối với thế hệ đi trước. Chúng em đang sống trong một đất nước hòa bình. Để có được điều này, ông cha ta đã biết bao nhiêu sinh mạng. Sự hi sinh, lòng quả cảm của các anh về một tình yêu quê hương đất nước tha thiết làm cho chúng em không khỏi khâm phục, nghiêng mình cảm tạ. Lịch sử là nền móng để xây dựng hiện tại và tương lai. Tìm hiểu về lịch sử, là cách để chúng ta tưởng nhớ đến các vị anh hùng quên mình, đồng thời hiểu hơn về dân tộc, để sống một cuộc đời có ích, không hoài phí.