Chuẩn bị 1

Câu 1 (trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đọc trước văn bản Hội thi thổi cơm; tìm hiểu thêm thông tin (qua sách, báo, Internet, thực tế,...) về các hội thi dân gian khác trong đời sống

Phương pháp giải:

Tham khảo qua sách, báo, Internet, thực tế,...

Lời giải chi tiết:

Kéo co là một trò chơi thể hiện tinh thần thượng võ của dân ta. Tuy mỗi vùng một khác, nhưng bao giờ cũng là cuộc đấu tài, đấu sức giữa hai bên. Kéo co phải đủ ba keo, bên nào kéo được đối phương ngã về phía mình nhiều keo hơn là bên ấy thắng. Dù bên nào thắng thì cuộc thi cũng rất vui, vui ở sự ganh đua, những tiếng hò reo khuyến khích của người xem hội

Chuẩn bị 2

Câu 2 (trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Kể tên một số hội thi dân gian và hiện đại mà em biết. Tìm hiểu tại sao lại phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi

Phương pháp giải:

Tham khảo qua sách, báo, Internet, thực tế,..

Lời giải chi tiết:

- Một số hội thi dân gian mà em biết: kéo co, đấu vật, đua thuyền, chọi gà, chơi cờ người…

- Một số hội thi hiện đại mà em biết: hội thi sáng tác thơ văn, hùng biện, rung chuông vàng,...

- Phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi vì để đảm bảo tính cạnh tranh công bằng cho trò chơi

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tại sao đoạn mở đầu được in đậm? Nội dung chính của đoạn này là gì?

Phương pháp giải:

Chú ý đoạn in đậm mở đầu văn bản

Lời giải chi tiết:

Đoạn mở đầu được in đậm vì đó là phần sa pô nằm dưới tiêu đề và trên đầu bài viết nhằm thu hút người đọc. Nội dung chính của đoạn này là giới thiệu về hội thi thổi cơm.

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Bức ảnh minh họa cho nội dung gì?

Phương pháp giải:

Quan sát hình ảnh minh họa

Lời giải chi tiết:

Bức ảnh minh họa cho hội thi thổi cơm dân gian

Đọc hiểu 3

Câu 3 (trang 107, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Địa điểm hội thi ở Từ Trọng có gì đặc biệt?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hằng Hóa - Thanh Hóa)

Lời giải chi tiết:

Địa điểm hội thi ở Từ Trọng đặc biệt ở chỗ người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng, lộng gió

Đọc hiểu 4

Câu 4 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Người dự thi và cách thi ở Hành Thiện có gì đặc biệt?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)

Lời giải chi tiết:

Người dự thi và cách thi ở Hành Thiện đặc biệt ở chỗ:

- Người dự thi là nam giới

- Cách thi: Mỗi nhóm hai người, xếp thành hàng ngang. Một người buộc cành tre dẻo, dai vào lưng, ngọn tre cao hơn đầu. Trên ngọn tre đeo sẵn một niêu cơm, người kia có nhiệm vụ đun nấu. Cả hai người vừa nấu vừa bước quanh sân đình.

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Chỉ ra bố cục của văn bản Hội thi thổi cơm. Mỗi phần của văn bản cung cấp cho người đọc thông tin gì? Theo em, thông tin nào là quan trọng nhất? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và chú ý nội dung của từng phần

Lời giải chi tiết:

- Bố cục của văn bản: 5 phần

+ Phần 1 (từ đầu đến “vừa đi vừa nấu cơm”): giới thiệu về hội thi thổi cơm

+ Phần 2 (tiếp dến “dùng để cúng thần”): Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm - Hà Nội)

+ Phần 3 (tiếp đến “Ai thổi được nồi cơm thơm dẻo, ngon, xong trước là người thắng cuộc”): Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội)

+ Phần 4 (tiếp đến “Kết thúc cuộc thi, ai có nồi cơm hoặc chõ xôi chín dẻo, ngon là người thắng cuộc”): Thi nấu cơm ở hộ Từ Trọng (Hoằng Hóa - Thanh Hóa)

+ Phần 5 (phần còn lại): Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)

- Theo em, thông tin quan trọng nhất là những quy tắc, luật lệ của hội thi thổi cơm vì đó là các quy tắc tạo nên một cuộc thi

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự nào? (Gợi ý: trật tự thời gian, quan hệ nguyên nhân - kết quả, mức độ quan trọng hoặc các đối tượng được phân loại). Cách sắp xếp thông tin đó tạo ra hiệu quả như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý trật từ thời gian, quan hệ nguyên nhân - kết quả, mức độ quan trọng hoặc các đối tượng được phân loại

Lời giải chi tiết:

Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo thứ tự thời gian từ khi cuộc thi bắt đầu đến lúc kết thúc. Cách sắp xếp đó giúp người đọc dễ dàng hình dung về cách thức cũng như luật lệ của hội thi thổi cơm ở nhiều vùng miền khác nhau.

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Chỉ ra những điểm giống và khác nhau trong hội thi thổi cơm của các địa phương được nói tới trong văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các phần thi thổi cơm của các địa phương và so sánh

Lời giải chi tiết:

Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm – Hà Nội)

Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội)

Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoằng Hóa – Thanh Hóa)

Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)

Giống nhau

- Nấu cơm trong điều kiện khó khăn

- Đội nào thổi cơm chín dẻo, ngon, xong trước thì thắng cuộc

Khác nhau

- Địa điểm: Từ Liêm - Hà Nội

- Nguồn gốc: diễn lại tích của Phan Tây Nhạc.

- Thể lệ, cách thức: mỗi nhóm 10 người tự xay thóc giã gạo nấu cơm. Đội nào nấu được cơm chín ngon trước là thắng, cơm dùng để cúng thần.

 - Địa điểm: làng Chuông (Hà Nội)

- Thể lệ, cách thức: chia ra làm cuộc thi của nam và cuộc thi của nữ. 

 - Địa điểm: Hoằng Hóa – Thanh Hóa

- Thể lệ, cách thức: nấu cơm trên thuyền.

 - Địa điểm: Nam Định

- Thể lệ, cách thức: cuộc thi dành cho nam, mỗi đội 2 người, nấu cơm trong thời gian một tuần hương.

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là gì? Phân tích một số nội dung cụ thể trong văn bản để thấy người viết đã đạt được mục đích đó.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là để giới thiệu về cuộc thi thổi cơm của các địa phương nổi tiếng. 

Trong văn bản, người viết đã giới thiệu về thể lệ và cách thức tổ chức hội thi thổi cơm ở nhiều địa điểm khác nhau giúp người đọc có hình dung từ khái quát tới chi tiết về hội thi dân gian này.

CH cuối bài 5

Câu 5 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Văn bản trên giúp em hiểu thêm điều gì về hội thi thổi cơm? Hãy chỉ ra luật thi và cách thi thổi cơm của một địa phương được nêu trong văn bản mà em thấy thú vị.

Phương pháp giải:

Nêu suy nghĩ của em, chọn ra hội thi mà em cho là thú vị nhất

Lời giải chi tiết:

- Văn bản giúp em hiểu thêm về quy tắc, luật lệ của hội thi thổi cơm.

- Luật thi và cách thi thổi cơm của địa phương mà em thấy thú vị là: hội Từ Trọng (Hoằng Hóa - Thanh Hóa)

+ Luật thi: người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm lầy, lộng gió; mỗi người một thuyền, kiềng, rơm ẩm, bã mía tươi và trang bị khác giống nhau

+ Cách thi: sau hiệu lệnh, các thí sinh đưa thuyền rời bờ ra giữa đầm; thuyền bồng bềnh, gió lộng, củi lửa lại khó cháy, thậm chí gặp mưa phần gió bấc. Kết thúc cuộc thi, ai có nồi cơm hoặc chõ xôi chín dẻo, ngon là người thắng cuộc.

CH cuối bài 6

Câu 6 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Văn bản Hội thi thổi cơm chỉ có một ảnh minh họa. Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết, em sẽ chọn nội dung nào? Vì sao em lại chọn nội dung đó để vẽ?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và lựa chọn nội dung minh họa phù hợp

Lời giải chi tiết:

- Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết, em sẽ chọn nội dung cuộc thi của nữ của hội thi nấu cơm ở làng Chuông (Hà Nội) vì quy định của cuộc thi thể hiện sự tháo vát, tần tảo, đảm đang của người phụ nữ khi họ phải vừa nấu cơm vừa giữ trẻ vừa trông chừng một con vật.

- Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết, em sẽ chọn nội dung người cổ vũ hoặc ban giám khảo để minh họa để có thể hình dung rõ hơn về không khí của hội thi. 

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): 

- Đọc trước văn bản Hội thi thổi cơm, tìm hiểu thêm thông tin (qua sách, báo, internet, thực tế,…) về các hội thi dân gian khác trong đời sống.

- Kể tên một số hội thi dân gian và hiện đại mà em biết. Tìm hiểu tại sao lại phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi

Trả lời:

- Ngoài hội thi thổi cơm, em còn biết đến Hội thi ném còn, Hội thi chọi gà, chọi trâu, Hội vật,…

- Kể tên một số hội thi dân gian và hiện đại mà em biết.

+ Hội thi dân gian: Hội thi ném còn, Hội thi chọi gà, chọi trâu, Hội vật,…

+ Hội thi hiện đại: Hội thi nữ công gia tránh, Hội thi phụ nữ đảm,…

Trong một cuộc thi cần phải có quy tắc, luật lệ để hội thi có tổ chức, những người chơi sẽ định hướng được những việc mình được làm và không được làm, đồng thời luật lệ cũng nhằm mục đích phân chia xem ai, đội nào giành chiến thắng. 

Đọc hiểu

* Nội dung chính: Văn bản trình bày luật lệ, duy định, hình thức của một số hội thi nấu cơm trên cả nước: Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm – Hà Nội), thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội), thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoằng Hóa, Thanh Hóa), thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định).

* Trả lời câu hỏi giữa bài: 

Câu 1 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tại sao đoạn mở đầu được in đậm? Nội dung chính của đoạn này là gì?

Trả lời:

- Đoạn mở đầu được in đậm vì nó là nội dung chính của văn bản.

- Nội dung của đoạn này là giới thiệu Hội thi thổi cơm ở các vùng miền trên đất nước Việt Nam.

Câu 2 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Bức ảnh minh họa cho nội dung gì?

Trả lời:

- Bức ảnh minh họa cho hội thi nấu cơm, công đoạn làm lửa.

Câu 3 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý các tiêu đề nhỏ được im đậm 

Trả lời:

Các tiêu đề nhỏ:

- Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm – Hà Nội)

- Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội)

- Thi nấu cơm ở hội Tự Trọng (Hoằng Hóa, Thanh Hóa)

- Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)

Câu 4 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý quy định trong mỗi bước

Trả lời:

- Bước 1: thi làm gạo: Sau hồi trông lệnh, các đội đổ thóc vào xay, giã, giần, sàng. Đội nào có được gạo trắng trước nhất là thắng cuộc.

- Bước 2: Tạo lửa và lấy lửa: Tạo lửa từ hai thanh nứa già cọ vào nhau (khó nhất là khâu này) áp bùi nhùi rơm khô vào cho bén lửa. Người lấy nước cách đó khoảng một km, nước chứa sẵn trong bốn cái be bằng đồng, đợi người đến lấy mang về. Đội nào tạo được lửa và lấy được nước về đích trước thì đội đó thắng cuộc.

- Bước 3: Nấu cơm: Đội nào thổi được cơm chín dẻo, ngon và xong trước thì thắng cuộc. Cơm của đội đó được dùng để cúng thần.

Câu 5 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý những điểm giống nhau và khác nhau của hội thi ở làng Chuông với các nơi khác.

Trả lời:

- Giống nhau: Các hội thi đều có chung một tiêu chuẩn để đánh giá người thắng cuộc đó là cơm chín, dẻo, ngon.

- Khác nhau: Hội thi nấu cơm ở làng Chuông được chia thành 2 cuộc thi nhỏ 

Cuộc thi của nữ:Người dự thi thực hiện trong một vòng tròn đường kính 1,5m. Quy ước là vừa thổi cơm vừa phải giữ một đứa trẻ chừng 7 - 8 tháng tuổi (không phải là con đẻ của người dự thi) và canh chừng một con cóc không để nó nhảy ra khỏi vòng tròn. Lửa lấy từ bùi nhùi rơm, nhóm củi, đặt bếp, trông đứa trẻ không được khóc và con cóc. Thời gian là cháy hết một nén hương. Cơm chín trước, dẻo ngon hơn là người thắng cuộc.

Cuộc thi của nam: Bếp đặt sẵn bên bờ một cái ao hay bờ đầm. Mỗi người dự thi một bếp. Sau hồi trống lệnh, các chàng trai bước xuống một cái thuyền nan, bơi bằng tay sang bờ bên kia, áp thuyền vào bờ và thực hiện hết thảy các việc trên thuyền bồng bềnh. Tay ướt vẫn phải đánh lửa, thổi nấu và giữ thuyền ổn định. Ai thổi được nồi cơm thơm dẻo ngon, xong trước là người thắng cuộc.

Câu 6 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Địa điểm hội thi ở Từ Trọng có gì đặc biệt

Trả lời:

Địa điểm hội thi ở Từ Trọng đặc biệt ở chỗ người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng, lộng gió.

Câu 7 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Người dự thi và cách thi ở Hành Thiện có gì đặc biệt

Trả lời:

- Người thi: Cuộc thi dành cho nam. 

- Cách thi: Mỗi nhóm hai người, xếp thành hàng ngang. Một nguời buộc cành tre dài, dẻo dọc theo sống lưng ngọn cao hơn đầu, niêu đất có sẵn gạo và nước để nấu cơm treo trên ngọn cần về phía trước, người kia lo củi lửa và đun nấu. Sau hiệu lệnh, người nấu phải tạo lửa từ hai thanh nứa già, sau đó châm lửa vào cây đuốc hơ dưới đáy niêu cơm. Cả hai người đều cùng phải bước đi quanh sân đình. Hết tuần hương là lúc kết thúc cuộc thi. Nhóm nào có cơm chín dẻo, ngon là người thắng cuộc.

* Trả lời câu hỏi cuối bài: 

Câu 1 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chỉ ra bố cục của văn bản Hội thi thổi cơm. Mỗi phần của văn bản cung cấp cho người đọc thông tin gì? Theo em, thông tin nào là quan trọng nhất? Vì sao?

Trả lời:

- Bố cục:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “được dùng để cúng thần”: Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm – Hà Nội)

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “là người thắng cuộc”: Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội)

+ Đoạn 3: Tiếp theo đến “ngon là người thắng cuộc”: Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoằng Hóa, Thanh Hóa)

+ Đoạn 4: Còn lại: Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định).

- Mỗi phần của văn bản cung cấp cho người về địa điểm tổ chức trò chơi, luật lệ và cách thức thực hiện trò chơi.

- Theo em, thông tin quan trọng nhất là luật lệ và cách thức thực hiện trò chơi. Vì nó giúp người chơi hiểu rõ luật chơi và xác định được người thắng cuộc.

Câu 2 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự nào? (Gợi ý: trật tự thời gian, quan hệ nguyên nhân – kết quả, mức độ quan trọng hoặc các đối tượng được phân loại). Cách sắp xếp thông tin đó tạo ra hiệu quả như thế nào?

Trả lời:

- Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự thời gian.

- Cách sắp xếp thông tin như vậy giúp người đọc dễ hiểu và nắm bắt được nội dung, vấn đề.

Câu 3 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau trong hội thi thổi cơm của các địa phương được nói tới trong văn bản 

Trả lời:

- Giống nhau: Các hội thi đều có chung một tiêu chuẩn để đánh giá người thắng cuộc đó là cơm chín, dẻo, ngon.

- Khác nhau: Mỗi địa phương có những luật lệ và cách thực thực hiện khác nhau.

Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm - Hà Nội)

Cuộc thi nhằm diễn lại tích của Phan Tây Nhạc, vị tướng thời vua Hùng thứ 18, đã rèn luyện cho quân sĩ thực hành một cách thành thạo, đặc biệt là nấu được cơm ăn trong điều kiện khó khăn.

Thể lệ cuộc thi: nguyên liệu là thóc, sẵn củi, chưa có lửa, chưa có nước. Các đội phải làm gạo, tạo ra lửa, đi lấy nước về nấu cơm. Cuộc thi có ba bước: thi làm gạo; tạo lửa, lấy nước và thổi cơm.

Mỗi nhóm 10 người (cả nam và nữ), họ tự xay thóc, giã gạo, dần sàng, lấy lửa, lấy nước và nấu cơm.

Bước 1, thi làm gạo: sau hồi trống lệnh, các đội đổ thóc vào xay, giã, dần sàng. Giáp nào có được gạo trắng trước nhất là thắng cuộc.

Bước 2, thi kéo lửa và lấy nước: Lấy lửa từ hai thanh nứa già cọ vào nhau (khó nhất là khâu này), áp bùi nhùi rơm khô vào cho bén lửa. Người lấy nước cách đó khoảng 1km, nước chứa sẵn vào 4 cái be bằng đồng, đợi người đến lấy mang về. Giáp nào lấy được lửa trước và lấy nước về đích trước thì giáp đó thắng cuộc.

Bước 3, nấu cơm: giáp nào thổi được cơm chín dẻo, ngon và xong trước thì thắng cuộc. Cơm của giáp đó được dùng để cúng thần.

Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Tây)

Cuộc thi của nữ:Người dự thi thực hiện trong một vòng tròn đường kính 1,5m. Quy ước là vừa thổi cơm vừa phải giữ một đứa trẻ chừng 7 - 8 tháng tuổi (không phải là con đẻ của người dự thi) và canh chừng một con cóc không để nó nhảy ra khỏi vòng tròn. Lửa lấy từ bùi nhùi rơm, nhóm củi, đặt bếp, trông đứa trẻ không được khóc và con cóc. Thời gian là cháy hết một nén hương. Cơm chín trước, dẻo ngon hơn là người thắng cuộc.

Cuộc thi của nam: Bếp đặt sẵn bên bờ một cái ao hay bờ đầm. Mỗi người dự thi một bếp. Sau hồi trống lệnh, các chàng trai bước xuống một cái thuyền nan, bơi bằng tay sang bờ bên kia, áp thuyền vào bờ và thực hiện hết thảy các việc trên thuyền bồng bềnh. Tay ướt vẫn phải đánh lửa, thổi nấu và giữ thuyền ổn định. Ai thổi được nồi cơm thơm dẻo ngon, xong trước là người thắng cuộc.

Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoàng Hóa - Thanh Hóa)

Người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng, lộng gió. Mỗi người một thuyền, kiềng, rơm ẩm, bã mía tươi và trang bị khác giống nhau. Sau hiệu lệnh, các thí sinh đưa thuyền rời bờ ra giữa đầm. Thuyền bồng bềnh, gió lộng, củi lửa lại khó cháy, thậm trí có lần bị mưa phùn gió bắc. Kết thúc cuộc thi ai có nồi cơm hoặc chõ xôi chín dẻo, ngon là người thắng cuộc.

Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)

Cuộc thi dành cho nam. Mỗi nhóm hai người, xếp thành hàng ngang. Một nguời buộc cành tre dài, dẻo dọc theo sống lưng ngọn cao hơn đầu, niêu đất có sẵn gạo và nước để nấu cơm treo trên ngọn cần về phía trước, người kia lo củi lửa và đun nấu.

Sau hiệu lệnh, người nấu phải tạo lửa từ hai thanh nứa già, sau đó châm lửa vào cây đuốc hơ dưới đáy niêu cơm. Cả hai người đều cùng phải bước đi quanh sân đình. Hết tuần hương là lúc kết thúc cuộc thi. Nhóm nào có cơm chín dẻo, ngon là người thắng cuộc.

Câu 4 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là gì? Phân tích một số nội dung cụ thể trong văn bản để thấy người viết đã đạt được mục đích đó.

Trả lời:

- Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là, giới thiệu về hội thi thổi cơm ở một số địa phương trên đất nước ta, đồng thời giới thiệu về luật lệ hình thức tổ chức các hội thi đó để thấy được sự đa dạng, độc đáo của từng hội thi

- Trong văn bản tác giả đã đưa ra được dẫn chứng về 4 hội thi thổi cơm ở Thị Cấm (Từ Liêm – Hà Nội), làng Chuông (Hà Nội), Tự Trọng (Hoằng Hóa, Thanh Hóa) và Hành Thiện (Nam Định), ở mỗi hội thi tác giả đã trình bày được những đặc điểm nổi bật và luật lệ, hình thức thi của từng nơi.

Câu 5 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Văn bản giúp em hiểu thêm điều gì về hội thi thổi cơm? Hãy chỉ ra luật thi và cách thi thổi cơm của một số địa phương được nêu trong văn bản mà em thấy thú vị

Trả lời:

- Văn bản giúp em hiểu rằng hội thi thổi cơm trên đất nước ta rất đa dạng độc đáo và đặc biệt

- Em ấn tượng nhất với luật thi và cách thi ở hội làng Chuông (Hà Tây)

Cuộc thi của nữ:Người dự thi thực hiện trong một vòng tròn đường kính 1,5m. Quy ước là vừa thổi cơm vừa phải giữ một đứa trẻ chừng 7 - 8 tháng tuổi (không phải là con đẻ của người dự thi) và canh chừng một con cóc không để nó nhảy ra khỏi vòng tròn. Lửa lấy từ bùi nhùi rơm, nhóm củi, đặt bếp, trông đứa trẻ không được khóc và con cóc. Thời gian là cháy hết một nén hương. Cơm chín trước, dẻo ngon hơn là người thắng cuộc.

Cuộc thi của nam: Bếp đặt sẵn bên bờ một cái ao hay bờ đầm. Mỗi người dự thi một bếp. Sau hồi trống lệnh, các chàng trai bước xuống một cái thuyền nan, bơi bằng tay sang bờ bên kia, áp thuyền vào bờ và thực hiện hết thảy các việc trên thuyền bồng bềnh. Tay ướt vẫn phải đánh lửa, thổi nấu và giữ thuyền ổn định. Ai thổi được nồi cơm thơm dẻo ngon, xong trước là người thắng cuộc.

Câu 6 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Văn bản chỉ có một hình ảnh minh họa. Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết, em sẽ chọn nội dung nào? Vì sao em lại chọn nội dung đó để vẽ?

Trả lời:

- Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết em sẽ vẽ hình ảnh minh họa cho hội thi nấu cơm ở làng Chuông – Hà Tây, vì với em hội thi này rất đặc biệt và ấn tượng. 

I. Khái quát Hội thi thổi cơm 

1. Hoàn cảnh sáng tác

- Theo dulichvietnam.org.vn

2. Thể loại

Văn bản thông tin là văn bản được viết để truyền đạt thông tin, kiến thức. Loại văn bản này rất phổ biến, hữu dụng trong đời sống. Nó bao gồm nhiều thể loại: thông báo, chỉ dẫn, mô tả công việc, hướng dẫn sử dụng sản phẩm, lịch biểu, cơ sở dữ liệu, hợp đồng quảng cáo, các văn bản hành chính, từ điển, bản tin… Loại văn bản này thường trình bày một cách khách quan, trung thực, không có yếu tố hư cấu, tưởng tượng. Qua văn bản thông tin, người đọc, người nghe hiểu chính xác những gì được mô tả, giới thiệu.

3 Bố cục

Văn bản được chia thành 5 phần: 

- Phần 1 (từ đầu đến “vừa đi vừa nấu cơm”): Giới thiệu về hội thi thổi cơm

- Phần 2 (tiếp theo đến “dùng để cúng thần”): Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm-Hà Nội_

- Phần 3 (tiếp theo đến “xong trước là người thắng cuộc”): Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội)

- Phần 4 (tiếp đến “ngon là người thắng cuộc”): Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoằng Hóa-Thanh Hóa)

- Phần 5 (còn lại): Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)

4. Giá trị nội dung

Văn bản giới thiệu về những nét độc đáo, sự khác biệt giữa các hội thi thổi cơm ở mỗi địa phương khác nhau, từ đó giúp người đọc hiểu được các quy tắc, luật lệ của hội thi truyền thống

5.  Đặc sắc nghệ thuật 

- Ngôn ngữ bình dị, phong phú

- Lối viết hấp dẫn, thú vị

6. Tác phẩm Hội thi thổi cơm

Trong dịp lễ hội một số làng ở miền Bắc và miền Nam có tổ chức thổi cơm thi. Cuộc thi thổi cơm ở từng nơi có những luật lệ, nét đặc trưng riêng như nấu cơm trên thuyền, nấu cơm trông trẻ, vừa đi vừa nấu cơm,...

Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm - Hà Nội)

Cuộc thi nhằm diễn lại tích của Phan Tây Nhạc, vị tướng thời vua Hùng thứ 18, đã rèn luyện cho quân sĩ thực hành một cách thành thạo, đặc biệt là nấu được cơm ăn trong điều kiện khó khăn.

Thể lệ cuộc thi: nguyên liệu là thóc, sẵn củi, chưa có lửa, chưa có nước. Các đội phải làm gạo, tạo ra lửa, đi lấy nước về nấu cơm. Cuộc thi có ba bước: thi làm gạo; tạo lửa, lấy nước và thổi cơm.

Mỗi nhóm 10 người (cả nam và nữ), họ tự xay thóc, giã gạo, dần sàng, lấy lửa, lấy nước và nấu cơm.

Bước 1, thi làm gạo: sau hồi trống lệnh, các đội đổ thóc vào xay, giã, dần sàng. Giáp nào có được gạo trắng trước nhất là thắng cuộc.

Bước 2, thi kéo lửa và lấy nước: Lấy lửa từ hai thanh nứa già cọ vào nhau (khó nhất là khâu này), áp bùi nhùi rơm khô vào cho bén lửa. Người lấy nước cách đó khoảng 1km, nước chứa sẵn vào 4 cái be bằng đồng, đợi người đến lấy mang về. Giáp nào lấy được lửa trước và lấy nước về đích trước thì giáp đó thắng cuộc.

Bước 3, nấu cơm: giáp nào thổi được cơm chín dẻo, ngon và xong trước thì thắng cuộc. Cơm của giáp đó được dùng để cúng thần.

Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Tây)

Cuộc thi của nữ: Người dự thi thực hiện trong một vòng tròn đường kính 1,5m. Quy ước là vừa thổi cơm vừa phải giữ một đứa trẻ chừng 7 - 8 tháng tuổi (không phải là con đẻ của người dự thi) và canh chừng một con cóc không để nó nhảy ra khỏi vòng tròn. Lửa lấy từ bùi nhùi rơm, nhóm củi, đặt bếp, trông đứa trẻ không được khóc và con cóc. Thời gian là cháy hết một nén hương. Cơm chín trước, dẻo ngon hơn là người thắng cuộc.

Cuộc thi của nam : Bếp đặt sẵn bên bờ một cái ao hay bờ đầm. Mỗi người dự thi một bếp. Sau hồi trống lệnh, các chàng trai bước xuống một cái thuyền nan, bơi bằng tay sang bờ bên kia, áp thuyền vào bờ và thực hiện hết thảy các việc trên thuyền bồng bềnh. Tay ướt vẫn phải đánh lửa, thổi nấu và giữ thuyền ổn định. Ai thổi được nồi cơm thơm dẻo ngon, xong trước là người thắng cuộc.

Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoàng Hóa - Thanh Hóa)

Người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng, lộng gió. Mỗi người một thuyền, kiềng, rơm ẩm, bã mía tươi và trang bị khác giống nhau. Sau hiệu lệnh, các thí sinh đưa thuyền rời bờ ra giữa đầm. Thuyền bồng bềnh, gió lộng, củi lửa lại khó cháy, thậm trí có lần bị mưa phùn gió bắc. Kết thúc cuộc thi ai có nồi cơm hoặc chõ xôi chín dẻo, ngon là người thắng cuộc.

Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)

Cuộc thi dành cho nam. Mỗi nhóm hai người, xếp thành hàng ngang. Một nguời buộc cành tre dài, dẻo dọc theo sống lưng ngọn cao hơn đầu, niêu đất có sẵn gạo và nước để nấu cơm treo trên ngọn cần về phía trước, người kia lo củi lửa và đun nấu.

Sau hiệu lệnh, người nấu phải tạo lửa từ hai thanh nứa già, sau đó châm lửa vào cây đuốc hơ dưới đáy niêu cơm. Cả hai người đều cùng phải bước đi quanh sân đình. Hết tuần hương là lúc kết thúc cuộc thi. Nhóm nào có cơm chín dẻo, ngon là người thắng cuộc.

III. Câu hỏi vận dụng kiến thức văn bản Hội thi thổi cơm 

Câu hỏi 1: Kể tên một số hội thi dân gian và hiện đại mà em biết. Tìm hiểu tại sao lại phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi

Lời giải:

- Một số hội thi dân gian mà em biết: kéo co, đấu vật, đua thuyền, chọi gà, chơi cờ người…

- Một số hội thi hiện đại mà em biết: hội thi sáng tác thơ văn, hùng biện, rung chuông vàng,...

- Phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi vì để đảm bảo tính cạnh tranh công bằng cho trò chơi

Câu hỏi 2: Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là gì? Phân tích một số nội dung cụ thể trong văn bản để thấy người viết đã đạt được mục đích đó.

Lời giải:

+ Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là cung cấp thông tin về thể lệ cuộc thi nấu cơm ở địa phương khác nhau, qua đó thấy được sự đa dạng và nét đặc sắc trong lễ hội dân gian của từng địa phương.

+ Ngay từ đoạn mở đầu, người viết đã gợi mở về sự đa dạng này để khơi gợi sự chú ý của người đọc. Ở các phần tiếp theo, người viết lần lượt triển khai một cách chi tiết về quá trình, thể lệ thi của các vùng. Mỗi đoạn đều nhấn mạnh tới đối tượng dự thi, địa điểm thi, các yếu tố tạo thử thách và cách chọn người thắng cuộc. Qua những mô tả dẫn dắt cụ thể, người viết đã đạt được mục đích là giúp cho người đọc có cái nhìn toàn cảnh cũng như cái nhìn so sánh về hội thi nấu cơm để thấy được sự đa dạng, độc đáo của cùng một hội thi nhưng được tiến hành tại các địa phương khác nhau.

Câu hỏi 3: Chú ý những điểm giống nhau và khác nhau của hội thi ở làng Chuông với các nơi khác.

Lời giải:

- Giống nhau: Các hội thi đều có chung một tiêu chuẩn để đánh giá người thắng cuộc đó là cơm chín, dẻo, ngon.

- Khác nhau: Hội thi nấu cơm ở làng Chuông được chia thành 2 cuộc thi nhỏ 

Cuộc thi của nữ:Người dự thi thực hiện trong một vòng tròn đường kính 1,5m. Quy ước là vừa thổi cơm vừa phải giữ một đứa trẻ chừng 7 - 8 tháng tuổi (không phải là con đẻ của người dự thi) và canh chừng một con cóc không để nó nhảy ra khỏi vòng tròn. Lửa lấy từ bùi nhùi rơm, nhóm củi, đặt bếp, trông đứa trẻ không được khóc và con cóc. Thời gian là cháy hết một nén hương. Cơm chín trước, dẻo ngon hơn là người thắng cuộc.

Cuộc thi của nam: Bếp đặt sẵn bên bờ một cái ao hay bờ đầm. Mỗi người dự thi một bếp. Sau hồi trống lệnh, các chàng trai bước xuống một cái thuyền nan, bơi bằng tay sang bờ bên kia, áp thuyền vào bờ và thực hiện hết thảy các việc trên thuyền bồng bềnh. Tay ướt vẫn phải đánh lửa, thổi nấu và giữ thuyền ổn định. Ai thổi được nồi cơm thơm dẻo ngon, xong trước là người thắng cuộc.

Câu hỏi 4: Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự nào? (Gợi ý: trật tự thời gian, quan hệ nguyên nhân – kết quả, mức độ quan trọng hoặc các đối tượng được phân loại). Cách sắp xếp thông tin đó tạo ra hiệu quả như thế nào?

Lời giải:

- Xét trên tổng thể văn bản, thông tin được sắp xếp thành từng phần tương ứng với từng địa phương. Trong mỗi một phần ấy, thông tin lại chủ yếu được sắp xếp theo trình tự thời gian, tương ứng với từng giai đoạn của cuộc thi: từ khi bắt đầu cho tới lúc tìm ra đội thắng cuộc.

- Cách sắp xếp thông tin như vậy giúp tái hiện toàn bộ quá trình cuộc thi như một thước phim tuần tự hiện ra trước mắt người đọc. Qua đó, người đọc dễ dàng nắm được thể lệ cũng như các giai đoạn trong cuộc thi.

Câu hỏi 5: Kể tên một số hội thi dân gian và hiện đại mà em biết. Tìm hiểu tại sao lại phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi

Lời giải:
Một số hội thi em biết: thi kéo co, hội vật, cờ người, hội tung còn…

Trong các hội thi hay trò chơi luôn cần phải có quy tắc, luật lệ rõ ràng nhằm các mục đích sau:

          + Định hướng và thống nhất cho người chơi về cách thức tiến hành.

          + Tạo ra thách thức với người chơi, tăng tính thú vị cho cuộc chơi.

          + Cơ sở để trọng tài đánh giá, đảm bảo tính công bằng.

          + Cơ sở giúp người xem thưởng thức, đánh giá được cái tài, cái hay của người chơi.

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Một số hội thi dân gian mà em biết: đấu vật, trọi gà, kéo co, cướp cờ, cờ tướng…

- Hội thi hiện đại như Đường lên đỉnh Olympia, Hùng biện Tiếng Anh, thi cờ vua, đá cầu, thi chạy…

- Phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi để đảm bảo tính trật tự và công bằng trong cuộc thi hay trò chơi.

Đọc hiểu

* Nội dung chính: Văn bản cung cấp thông tin về hội thi thổi cơm ở một số làng ở miền Bắc Việt Nam.

* Trả lời câu hỏi giữa bài: 

Câu 1 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Đoạn mở đầu được in đậm bởi nó là phần mở đầu, khái quát chung nhất của văn bản.

Nội dung chính: giới thiệu khái quát nhất về hội thi thổi cơm ở Việt Nam

Câu 2 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Bức ảnh minh họa cho hoạt động diễn ra trong hội thi thổi cơm ở Từ Liêm-Hà Nội.

Câu 3 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Mỗi một tiêu đề nhỏ là một địa điểm diễn ra hội thi thổi cơm khác nhau.

Câu 4 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Quy định trong bước 1: sau hồi trống lệnh, các đội đỏ thóc vào xay, giã, giần, sàng.

- Bước 2: tạo lửa bằng thanh nứa già cọ vào nhau, áo bùi nhùi rơm khô vàoc ho bén lửa.

- Bước 3: đội nào thổi được cơm chín dẻo, ngon và xong trước sẽ được chọn để cúng thần.

Câu 5 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

* Giống nhau

- Người tham gia đều phải thực hiện các thử thách

- Người thắng cuộc là người nấu được cơm nhanh nhất và ngon nhất

* Khác nhau

             Hội thi
Tiêu chíThi nấu cơm ở hội Thị CẩmThi nấu cơm ở hội làng ChuôngThi nấu cơm ở hội Từ TrọngThi nấu cơm ở hội Hành ThiệnNơi diễn ra- Từ Liêm - Hà Nội và trên mặt đất- Hà Nội, nam trên thuyền, nữ trong một vòng tròn- Thanh Hóa, trên thuyền thúng- Nam Định và trên mặt đấtĐối tượngNam và nữNam và nữNam và nữChỉ có namThử thách- Có phần thi giã gạo- Nữ cõng con và giữ con cóc trong vòng tròn, nam bơi thuyền khi nấu cơm- Ngồi trên thuyền bồng bềnh- Nồi cơm treo trên ngọn tre

Câu 6 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Hội thi Từ Trọng người thi phải ngồi trên thuyền thúng bồng bềnh.

Câu 7 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Người dự thi chỉ có nam

- Cách thi: nồi cơm treo trên ngọn tre, đầu còn lại buộc vào đai lưng người thi.

* Trả lời câu hỏi cuối bài: 

Câu 1 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Bố cục văn bản gồm 2 phần:

- Phần 1: Khái quát chung về hội thi thổi cơm

- Phần 2: Hội thi thổi cơm ở các vùng khác nhau

→ Theo em, thông tin quan trọng nhất là phần 2 bởi nó chỉ ra sự khác biệt giữa hội thi ở các vùng sẽ dẫn đến sự khác biệt trong luật lệ, quy tắc chơi.

Câu 2 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự thời gian từ khâu chuẩn bị cho đến cách chơi, quy định chơi.

- Cách sắp xếp thông tin đó giúp người đọc dễ hiểu, dễ tiếp nhận thông tin và làm nổi bật được sự khác nhau về hội thi thổi cơm ở những địa điểm khác nhau.

Câu 3 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

* Giống nhau

- Người tham gia đều phải thực hiện các thử thách

- Người thắng cuộc là người nấu được cơm nhanh nhất và ngon nhất

* Khác nhau

             Hội thi

Tiêu chí

Thi nấu cơm ở hội Thị CẩmThi nấu cơm ở hội làng ChuôngThi nấu cơm ở hội Từ TrọngThi nấu cơm ở hội Hành ThiệnNơi diễn ra- Từ Liêm - Hà Nội và trên mặt đất- Hà Nội, nam trên thuyền, nữ trong một vòng tròn- Thanh Hóa, trên thuyền thúng- Nam Định và trên mặt đấtĐối tượngNam và nữNam và nữNam và nữChỉ có namThử thách- Có phần thi giã gạo- Nữ cõng con và giữ con cóc trong vòng tròn, nam bơi thuyền khi nấu cơm- Ngồi trên thuyền bồng bềnh- Nồi cơm treo trên ngọn tre

Câu 4 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Mục đích của văn bản nhằm chỉ ra sự khác biệt về luật lệ, đặc trưng của hội thi nấu cơm ở những địa điểm khác nhau.

- Để làm rõ điều đó, tác giả có sự đối chiếu về địa điểm, đối tượng và những thử thách được đưa ra ở mỗi địa điểm:

+ Địa điểm thi: hội Thị Cấm thi trên mặt đất; hội làng Chuông nữ thi trong vòng tròn, nam thi trên thuyền; hội Từ Trọng thi trên thuyền thúng; hội Hành Thiện thi trên sân đình.

+ Đối tượng dự thi: hội Thị Cấm và hội Từ Trọng cả nam lẫn nữ đều có thể tham gia; hội làng Chuông có phần thi riêng cho nam và nữ; hội Hành Thiện chỉ có nam được tham gia.

+ Thử thách: hội Thị Cẩm có thêm phần thi giã gạo; hội làng Chuông nữ phải cõng con và giữ con cóc trong vòng tròn, còn nam phải bơi thuyền rồi giữ thuyền khi nấu cơm; hội Từ Trọng người thi phải ngồi trên thuyền thúng bồng bềnh; hội Hành thiện nồi cơm được treo trên ngọn tre và đầu còn lại buộc vào đai lưng người dự thi.

Câu 5 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Văn bản giúp em hiểu thêm về cách thức thực hiện và luật lệ trong hội thi thổi cơm ở các vùng.

- Em ấn tượng với luật thi và cách thi thổi cơm ở hội Từ Trọng ở Thanh Hóa. Bởi ở đó, người chơi phải ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng và lộng gió, có lúc trời mưa ẩm ướt, rất khó để củi lửa cháy. Điều đó làm tăng thêm độ khó cho người thi, đồng thời thể hiện cách ứng phó trước tình huống đó của mỗi người tham gia.

Câu 6 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Nếu vẽ hình minh họa cho bài viết, em cũng sẽ vẽ hình có nội sung tương tự như vậy. Bởi hoạt động chính của hội thi là việc thổi cơm của mỗi người thi, vì vậy ảnh minh họa lên thể hiện được hoạt động chính đó nhằm làm nổi bật lên nội dung chính của toàn văn bản.

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): 

- Đọc trước văn bản Hội thi thổi cơm, tìm hiểu thêm thông tin (qua sách, báo, internet, thực tế,…) về các hội thi dân gian khác trong đời sống.

- Kể tên một số hội thi dân gian và hiện đại mà em biết. Tìm hiểu tại sao lại phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi

Trả lời:

- Một số hội thi dân gian khác trong đời sống: kéo co, đập niêu, chơi cờ người, hội thi sang tác thơ văn…

- Cần phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi vì để đảm bảo tính công bằng trong các trò chơi.

Đọc hiểu

* Nội dung chính Hội thi thổi cơm: Giới thiệu những luật lệ thú vị trong các cuộc thi nấu cơm ở nhiều địa phương khác nhau.

* Trả lời câu hỏi giữa bài 

Câu 1 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tại sao đoạn mở đầu được in đậm? Nội dung chính của đoạn này là gì?

Trả lời:

- Đoạn mở đầu được in đậm vì đó là sapo của bài viết đặ ở ngay dưới nhan đề nhằm thu hút người đọc.

- Nôi dung chính là giới thiệu về hội thi thổi cơm.

Câu 2 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Bức ảnh minh họa cho nội dung gì?

Trả lời:

Bức ảnh minh họa cho hội thi thổi cơm ở hội Thị Cấm ( Từ Liêm – Hà Nội)

Câu 3 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý các tiêu đề nhỏ được in đậm 

Trả lời:

Các tiêu đề nhỏ được in đậm giới thiệu về các địa phương có hội thi thổi cơm đặc sắc.

Câu 4 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý quy định trong mỗi bước

Trả lời:

Quy định trong mỗi bước của cuộc thi:

- Bước 1: thi làm gạo.

- Bước 2: tạo lửa và lấy nước.

- Bước 3: nấu cơm.

Câu 5 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chú ý những điểm giống nhau và khác nhau của hội thi ở làng Chuông với các nơi khác.

Trả lời:

Những điểm giống nhau và khác nhau ở hội thi làng Chuông với các nơi khác:

- Giống nhau: đều gồm có 3 bước.

- Khác nhau: ở hội thi ở làng Chuông gồm có 2 cuộc thi dành cho nam và nữ. Cuộc thi của nữ thì vừa thổi cơm vừa ẵm em. Cuộc thi của nam thì vừa bơi thuyền vừa thổi cơm.

Câu 6 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Địa điểm hội thi ở Từ Trọng có gì đặc biệt

Trả lời:

Địa điểm hội thi ở Từ Trọng đặc biệt ở chỗ người dự thi phải ngồi trên chiếc thuyền thúng tại một đầm rộng, lộng gió.

Câu 7 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Người dự thi và cách thi ở Hành Thiện có gì đặc biệt

Trả lời:

- Người dự thi ở Hành Thiện dành cho nam.

- Cách thi ở Hành Thiện: Một người buộc cành tre dẻo, dai vào lung, ngọn tre cao hơn đầu, trên ngọn tre đeo sãn một niêu cơm, người kia có nhiệm vụ đun nấu. cả hai người vừa nấu vừa bước qua sân đình.

* Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chỉ ra bố cục của văn bản Hội thi thổi cơm. Mỗi phần của văn bản cung cấp cho người đọc thông tin gì? Theo em, thông tin nào là quan trọng nhất? Vì sao?

Trả lời:

Bố cục của văn bản Hội thi thổi cơm:

- Phần 1: từ đầu đến vừa đi vừa nấu: giới thiệu về hội thi thổi cơm.

- Phần 2: tiếp đến dung để cúng thần: thi nấu cơm ở hội Thị Cấm.

- Phần 3: tiếp đến là người thắng cuộc: thi nấu cơm ở hội làng Chuông.

- Phần 4: tiếp đến là người thắng cuộc: thi nấu cơm ở hội Từ Trọng.

- Phần 5: còn lại: thi nấu cơm ở hội Hành Thiện.

Câu 2 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự nào? (Gợi ý: trật tự thời gian, quan hệ nguyên nhân – kết quả, mức độ quan trọng hoặc các đối tượng được phân loại). Cách sắp xếp thông tin đó tạo ra hiệu quả như thế nào?

Trả lời:

Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự thời gian từ khi hội thi bắt đầu đến khi hội thi kết thúc.

Cách sắp xếp thông tin đó giúp cho người đọc dễ dàng hình dung được quá trình diễn ra hội thi.

Câu 3 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau trong hội thi thổi cơm của các địa phương được nói tới trong văn bản 

Trả lời:

Những điểm giống và khác nhau trong hội thi thổi cơm của các địa phương được nói tới trong văn bản:

- Giống nhau: đều phải nấu cơm trong điều kiện khó khăn , đội nào thổi được cơm chin dẻo, ngon, xong trước thì thắng cuộc.

- Khác nhau

Câu 4 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là gì? Phân tích một số nội dung cụ thể trong văn bản để thấy người viết đã đạt được mục đích đó.

Trả lời:

- Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là giới thiệu về hội thi thổi cơm ở các địa phương vùng miền Bắc và miền Trung.

- Trong văn bản thì tác giả đã giới thhiệu rất chi tiết nguồn gốc, địa điểm, cách thức chơi của hội thi ở các địa phương. Từ đó người đọc có được cái nhìn tổng thể về hội thi.

Câu 5 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Văn bản giúp em hiểu thêm điều gì về hội thi thổi cơm? Hãy chỉ ra luật thi và cách thi thổi cơm của một số địa phương được nêu trong văn bản mà em thấy thú vị

Trả lời:

Văn bản đã giúp em hiểu được những quy tắc, những nét thú vị ở mỗi địa phương diễn ra cuộc thi nấu cơm.

Hội thi thổi cơm mà em thấy thú vị đó là hội thi nấu cơm ở hội Hành Thiện: cuộc thi chỉ dành cho nam, mỗi đội nấu cơm trong thời gian một tuần hương.

Câu 6 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Văn bản chỉ có một hình ảnh minh họa. Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết, em sẽ chọn nội dung nào? Vì sao em lại chọn nội dung đó để vẽ?

Trả lời:

Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết em sẽ chọn vẽ là người tham gia cổ vũ cho hội thi để có thể quan sát được tổng thể hội thi.

Trước khi đọc bài Hội thi thổi cơm

Câu 1 (Trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đọc trước văn bản Hội thi thổi cơm; tìm hiểu thêm thông tin (qua sách, báo, Internet, thực tế,...) về các hội thi dân gian khác trong đời sống

Lời giải 

Ngoài hội thi thổi cơm, trong đời sống chúng ta, còn có một số hội thi dân gian khác như: nhảy bao bố, kéo co, giã gạo, đi cà kheo, tung còn, đập niêu đất, đi cầu Kiều, đấu vật, đua thuyền, cờ người, đánh đu, chọi gà… Đây là những món ăn tinh thần quen thuộc không thể thiếu của người dân Việt Nam, không chỉ phổ biến trong các dịp lễ, hội làng. Nó gắn liền với tuổi thơ, là một phần kí ức tươi đẹp.

Câu 2 (Trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Kể tên một số hội thi dân gian và hiện đại mà em biết. Tìm hiểu tại sao lại phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi

Lời giải 

- Một số hội thi dân gian mà em biết: nhảy bao bố, kéo co, giã gạo, đi cà kheo, tung còn, đập niêu đất, đi cầu Kiều, đấu vật, đua thuyền, cờ người, đánh đu, chọi gà…

- Một số hội thi hiện đại mà em biết: nhảy dân vũ, sáng tạo khoa học, hội thi khởi nghiệp, thiết kế thời trang, hội thi văn học…

- Phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi là bởi: 

• Giúp người chơi và khán giả hiểu về cách chơi một cách công khai.
• Cuộc thi được diễn ra minh bạch, không gian lận, đánh giá khách quan.

Đọc hiểu bài Hội thi thổi cơm

Câu 1 (Trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tại sao đoạn mở đầu được in đậm? Nội dung chính của đoạn này là gì?

Lời giải

Đoạn mở đầu được in đậm vì đây là đoạn mở đầu của người viết, có tác dụng gây sự chú ý tới người đọc, đồng thời nhấn mạnh về cuộc thi thổi cơm ở một số làng miền Bắc và miền Trung Việt Nam trong dịp lễ hội. Từ đó, dẫn dắt người đọc tìm hiểu sâu về cuộc thi.

Nội dung chính của đoạn là giới thiệu cuộc thi thổi cơm ở một số làng thuộc miền Bắc và miền Trung Việt Nam vào dịp lễ hội.

Câu 2 (Trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Bức ảnh minh họa cho nội dung gì?

Lời giải 

Bức ảnh minh họa cho nội dung: hội thi thổi cơm, cụ thể, trong bức ảnh, người chơi đang ở giai đoạn nấu để cơm chín, dẻo, đạt độ chuẩn.

Câu 3 (Trang 107, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Địa điểm hội thi ở Từ Trọng có gì đặc biệt?

Lời giải 

Địa điểm hội thi ở Từ Trọng đặc biệt ở chỗ, người chơi sẽ ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng, lộng gió để dự thi. Khác với các nơi khác, là mọi người sẽ dự thi trên mặt đất. Địa điểm hội thi ở Từ Trọng có phần mới mẻ và độc đáo.

Câu 4 (Trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Người dự thi và cách thi ở Hành Thiện có gì đặc biệt?

Lời giải

Người dự thi và cách thi ở Hành Thiện đặc biệt:

- Người dự thi là nam giới. Thông thường, đối tượng cho cuộc thi thổi cơm là nữ, nam hoặc cả nữ và nam. Tuy nhiên, ở hội Hành Thiện (Nam Định), người chơi chỉ hướng đến đối tượng nam giới.

- Cách thi: Mỗi nhóm hai người, xếp thành hàng ngang. Một người buộc cành tre dẻo, dai vào lưng, ngọn tre cao hơn đầu. Trên ngọn tre đeo sẵn một niêu cơm. Người kia có nhiệm vụ đun nấu. Khi có hiệu lệnh, người nấu phải nhanh chóng dùng hai thanh nứa già tạo ra lửa rồi châm vào bỏ đuốc hơ dưới đấy niêu. Cả hai người vừa nấu vừa bước quanh sân đình.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (Trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Chỉ ra bố cục của văn bản Hội thi thổi cơm. Mỗi phần của văn bản cung cấp cho người đọc thông tin gì? Theo em, thông tin nào là quan trọng nhất? Vì sao?

Lời giải 

- Bố cục của văn bản chia làm 05 phần.

+ Phần 1 (từ đầu đến “vừa đi vừa nấu cơm”): giới thiệu hội thi thổi cơm ở một số làng thuộc miền Bắc và miền Trung Việt Nam.

+ Phần 2 (tiếp dến “dùng để cúng thần”): cuộc thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm - Hà Nội).

+ Phần 3 (tiếp đến “Ai thổi được nồi cơm thơm dẻo, ngon, xong trước là người thắng cuộc”): cuộc thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội).

+ Phần 4 (tiếp đến “Kết thúc cuộc thi, ai có nồi cơm hoặc chõ xôi chín dẻo, ngon là người thắng cuộc”): cuộc thi nấu cơm ở hộ Từ Trọng (Hoằng Hóa - Thanh Hóa).

+ Phần 5 (phần còn lại): cuộc thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định).

- Theo em, thông tin ở đoạn đầu là quan trọng nhất. Bởi vì, nó giới thiệu thông tin cho người đọc một cách khái quát về địa điểm thường tổ chức các hội thi nấu cơm và luật lệ, quy tắc trong cuộc thi. Nhờ có phần đầu, mà các phần thi hội cơm ở một số nơi được người viết đề cập đến giúp chúng ta hiểu hơn về cuộc thi thổi cơm – một cuộc thi dân gian hấp dẫn.

Câu 2 (Trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự nào? (Gợi ý: trật tự thời gian, quan hệ nguyên nhân - kết quả, mức độ quan trọng hoặc các đối tượng được phân loại). Cách sắp xếp thông tin đó tạo ra hiệu quả như thế nào?

Lời giải 

Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo thứ tự thời gian, tức là miêu tả cách thức chơi từ khi bắt đầu đến kết thúc.

Cách sắp xếp thông tin đó tạo hiệu quả: giúp người đọc hiểu hơn về cách chơi theo một trật tự khoa học, tạo nên phần hấp dẫn, kích thích sự tò mò, háo hức đến khi cuộc thi kết thúc.

Câu 3 (Trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Chỉ ra những điểm giống và khác nhau trong hội thi thổi cơm của các địa phương được nói tới trong văn bản.

Lời giải 

Giống: diễn ra trong điều kiện không thuận lợi và cùng chung một kết quả rằng đội nào thổi cơm chín dẻo, ngon, xong trước thì thắng cuộc.

Khác:

Câu 4 (Trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là gì? Phân tích một số nội dung cụ thể trong văn bản để thấy người viết đã đạt được mục đích đó.

Lời giải

Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm: giới thiệu về cuộc thi thổi cơm, giới thiệu một số hội thi thổi cơm ở các địa phương thuộc miền Bắc và miền Trung Việt Nam.

Người viết đã đạt được mục đích này thông qua việc ở mỗi cuộc thi hội cơm ở các địa phương khác nhau, người viết đã giới thiệu một cách chi tiết về đối tượng dự thi, các thức dự thi để người đọc thấy được sự khác nhau giữa các hội thi. Thông qua đó, có cái nhìn nhiều chiều, mở rộng và mới lạ hơn. Mỗi địa phương đều có một cách thức dự thi riêng, phù hợp với điều kiện ở làng quê.

Câu 5 (Trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Văn bản giúp em hiểu thêm điều gì về hội thi thổi cơm? Hãy chỉ ra luật thi và cách thi thổi cơm của một địa phương được nêu trong văn bản mà em thấy thú vị.

Lời giải 

- Văn bản giúp em hiểu thêm về quy tắc, luật lệ của hội thi thổi cơm. Và đặc biệt, ở mỗi một địa phương, cách thức dự thi khác nhau. Do vậy, cần phải hiểu rõ luật thi ở hội thi tại địa phương thì mới có thể tham gia một cách đúng luật.

- Luật thi và cách thi thổi cơm của địa phương trong văn bản mà em thấy thú vị nhất là hội thi ở làng Chuông (Hà Nội). Bởi, ở đây, về đối tượng dự thi và cách thức dự thi được chia làm hai, người đọc có thể thấy được sự khác nhau ngay tại một địa phương. Cụ thể: 

- Về nữ: người dự thi thực hiện trong một vòng tròn đường kính 1,5 mét, vừa thổi cơm vừa phải giữ một cđứa trẻ chừng 07 -08 tháng tuổi (không phải con đẻ của người dự thi) và canh chừng một con cóc (không để nó nhảy ra khỏi vòng tròn). Người chơi phải dùng lửa lấy từ bùi nhùi rơm, nhóm củi, đặt bếp, trông để đứa trẻ không khóc và canh chừng con cóc. Thời gian là cháy hết một nén hương. Cơm chín trước, dẻo ngon hơn là người thắng cuộc.

- Về nam: mỗi người dự thi một bếp; đặt sẵn bên bờ một cái ao hay bờ đầm. Sau hồi trống lệnh, các chàng trai bước xuống một cái thuyền nan, bơi bằng tay sang bờ bên kia, áp thuyền vào bờ và thực hiện hết thảy các việc trên thuyền bồng bềnh. Tay ướt vẫn phải đánh lửa, thổi cơm và giữ thuyền ổn định. Ai thôi được nồi cơm thơm dẻo, ngon, xong trước là người thắng cuộc.

Câu 6 (Trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Văn bản chỉ có một ảnh minh họa. Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết, em sẽ chọn nội dung nào? Vì sao em lại chọn nội dung đó để vẽ?

Lời giải 

Văn bản chỉ có một ảnh minh họa, nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết, em sẽ chọn nội dung khác giả cỗ vũ cuồng nhiệt cho cuộc thi. Bởi vì, khán giả là một phần không thể thiếu góp phần tạo nên sự phấn khích cho cuộc thi. Mỗi khán giả cổ vũ cho đội mình yêu thích. Từ đó, tạo được sự hấp dẫn, vui tươi, sôi động cho cuộc thi.

I. Tìm hiểu tác phẩm Hội thi thổi cơm

1. Thể loại: Văn bản thông tin
2. Xuất xứ: theo dulichvietnam.org.vn
3. Phương thức biểu đạt: Nghị luận
4. Tóm tắt: Văn bản kể lại đặc điểm, hình thức của một số hội thi nấu cơm trên cả nước: Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm – Hà Nội), thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội), thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoằng Hóa, Thanh Hóa), thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định).
5. Bố cục:

Chia văn bản làm 4 đoạn:

- Đoạn 1: Từ đầu đến “được dùng để cúng thần”: Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm – Hà Nội)

- Đoạn 2: Tiếp theo đến “là người thắng cuộc”: Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội)

- Đoạn 3: Tiếp theo đến “ngon là người thắng cuộc”: Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoằng Hóa, Thanh Hóa)

- Đoạn 4: Còn lại: Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định).

6. Giá trị nội dung:

- Văn bản đã trình bày những nét đặc trưng riêng biệt của hội thi nấu cơm trên từng vùng miền

- Thể hiện sự tự hào về phong tục văn hóa truyền thống đa dạng của đất nước Việt Nam

7. Giá trị nghệ thuật:

- Bố cục văn bản mạch lạc, rõ ràng, dễ hiểu.

- Nội dung cô đọng, ngắn gọn.

- Ngôn từ trong sáng, giản dị.

II. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Hội thi thổi cơm

• Điểm giống và khác nhau trong hội thi thổi cơm của các địa phương.

- Giống nhau: Các hội thi đều có chung một tiêu chuẩn để đánh giá người thắng cuộc đó là cơm chín, dẻo, ngon.

- Khác nhau: Mỗi địa phương có những luật lệ và cách thực thực hiện khác nhau.

Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm - Hà Nội)

Cuộc thi nhằm diễn lại tích của Phan Tây Nhạc, vị tướng thời vua Hùng thứ 18, đã rèn luyện cho quân sĩ thực hành một cách thành thạo, đặc biệt là nấu được cơm ăn trong điều kiện khó khăn.

Thể lệ cuộc thi: nguyên liệu là thóc, sẵn củi, chưa có lửa, chưa có nước. Các đội phải làm gạo, tạo ra lửa, đi lấy nước về nấu cơm. Cuộc thi có ba bước: thi làm gạo; tạo lửa, lấy nước và thổi cơm.

Mỗi nhóm 10 người (cả nam và nữ), họ tự xay thóc, giã gạo, dần sàng, lấy lửa, lấy nước và nấu cơm.

Bước 1, thi làm gạo: sau hồi trống lệnh, các đội đổ thóc vào xay, giã, dần sàng. Giáp nào có được gạo trắng trước nhất là thắng cuộc.

Bước 2, thi kéo lửa và lấy nước: Lấy lửa từ hai thanh nứa già cọ vào nhau (khó nhất là khâu này), áp bùi nhùi rơm khô vào cho bén lửa. Người lấy nước cách đó khoảng 1km, nước chứa sẵn vào 4 cái be bằng đồng, đợi người đến lấy mang về. Giáp nào lấy được lửa trước và lấy nước về đích trước thì giáp đó thắng cuộc.

Bước 3, nấu cơm: giáp nào thổi được cơm chín dẻo, ngon và xong trước thì thắng cuộc. Cơm của giáp đó được dùng để cúng thần.

Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Tây)

Cuộc thi của nữ: Người dự thi thực hiện trong một vòng tròn đường kính 1,5m. Quy ước là vừa thổi cơm vừa phải giữ một đứa trẻ chừng 7 - 8 tháng tuổi (không phải là con đẻ của người dự thi) và canh chừng một con cóc không để nó nhảy ra khỏi vòng tròn. Lửa lấy từ bùi nhùi rơm, nhóm củi, đặt bếp, trông đứa trẻ không được khóc và con cóc. Thời gian là cháy hết một nén hương. Cơm chín trước, dẻo ngon hơn là người thắng cuộc.

Cuộc thi của nam : Bếp đặt sẵn bên bờ một cái ao hay bờ đầm. Mỗi người dự thi một bếp. Sau hồi trống lệnh, các chàng trai bước xuống một cái thuyền nan, bơi bằng tay sang bờ bên kia, áp thuyền vào bờ và thực hiện hết thảy các việc trên thuyền bồng bềnh. Tay ướt vẫn phải đánh lửa, thổi nấu và giữ thuyền ổn định. Ai thổi được nồi cơm thơm dẻo ngon, xong trước là người thắng cuộc.

Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoàng Hóa - Thanh Hóa)

Người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng, lộng gió. Mỗi người một thuyền, kiềng, rơm ẩm, bã mía tươi và trang bị khác giống nhau. Sau hiệu lệnh, các thí sinh đưa thuyền rời bờ ra giữa đầm. Thuyền bồng bềnh, gió lộng, củi lửa lại khó cháy, thậm trí có lần bị mưa phùn gió bắc. Kết thúc cuộc thi ai có nồi cơm hoặc chõ xôi chín dẻo, ngon là người thắng cuộc.

Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)

Cuộc thi dành cho nam. Mỗi nhóm hai người, xếp thành hàng ngang. Một nguời buộc cành tre dài, dẻo dọc theo sống lưng ngọn cao hơn đầu, niêu đất có sẵn gạo và nước để nấu cơm treo trên ngọn cần về phía trước, người kia lo củi lửa và đun nấu.

Sau hiệu lệnh, người nấu phải tạo lửa từ hai thanh nứa già, sau đó châm lửa vào cây đuốc hơ dưới đáy niêu cơm. Cả hai người đều cùng phải bước đi quanh sân đình. Hết tuần hương là lúc kết thúc cuộc thi. Nhóm nào có cơm chín dẻo, ngon là người thắng cuộc.

• Ý của của hội thi thổi cơm

- Là một nét đẹp truyền thống của dân tộc Việt Nam. Nhằm tôn vinh sự khỏe mạnh, nhanh nhẹn, khéo léo của con người Việt Nam

- Qua các hội thi thổi cơm, em hiểu thêm về lịch sử, về những lễ hội xa xưa của cha ông ta lưu truyền qua nhiều thế hệ, nhằm tôn vinh những nét đẹp của văn hoá dân tộc, của nghề trồng lúa nước.

Chuẩn bị

- Bịt mắt đập niêu: Người chơi sẽ được chia làm các đội. Mỗi đội gồm hai thành viên. Một thành viên đập niêu sẽ phải bịt mắt. Sau đó, họ phải đi theo sự chỉ dẫn của đồng đội đến vị trí treo niêu. Người chơi sẽ phải đập cho chiếc niêu bị vỡ. Đội nào đập vỡ niêu trước sẽ chiến thắng.

- Một số hội thi:

• Dân gian: Bịt mắt đập niêu, Nhảy bao bố…
• Hiện đại: Rung chuông vàng, Hùng biện…

1. Đọc hiểu

Câu 1. Tại sao đoạn mở đầu được in đậm? Nội dung chính của đoạn này là gì?

• Đây là phần sa pô, khái quát chủ đề của văn bản.
• Nội dung chính: Giới thiệu khái quát về hội thi thổi cơm.

Câu 2. Bức ảnh minh họa cho nội dung gì?

Bức ảnh minh họa cho: Hành động đốt lửa

Câu 3. Địa điểm hội thi ở Từ Trọng có gì đặc biệt?

Địa điểm: Trên thuyền thúng tại một đầm rộng, gió lộng.

Câu 4. Người dự thi và cách thi ở Hành Thiện có gì đặc biệt?

Cuộc thi chỉ dành cho nam. Mỗi nhóm hai người xếp thành hàng ngang. Một người buộc cành tre dẻo, dai vào lưng, ngọn tre cao hơn đầu. Trên ngọn tre treo sẵn một niêu cơm. Người kia có nhiệm vụ đun nấu. Cả hai vừa nấu vừa bước quanh sân đình.

Trả lời câu hỏi

Câu 1. Chỉ ra bố cục của văn bản Hội thi thổi cơm. Mỗi phần của văn bản cung cấp cho người đọc thông tin gì? Theo em, thông tin nào là quan trọng nhất? Vì sao?

- Bố cục: 5 phần

• Phần 1: Giới thiệu khái quát về hội thi thổi cơm
• Phần 2: Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm
• Phần 3: Thi nấu cơm ở hội làng Chuông
• Phần 4: Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng
• Phần 5: Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện

- Thông tin quan trọng nhất: Thông tin về quy tắc, luật lệ của hội thi. Vì đó là yếu tố để làm nên một cuộc thi.

Câu 2. Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự nào? (Gợi ý: trật tự thời gian, quan hệ nguyên nhân – kết quả, mức độ quan trọng hoặc các đối tượng được phân loại). Cách sắp xếp thông tin đó tạo ra hiệu quả như thế nào?

• Trật tự: Thời gian
• Cách sắp xếp giúp người đọc dễ dàng hình dung về cuộc thi.

Câu 3. Chỉ ra những điểm giống và khác nhau trong hội thi thổi cơm của các địa phương được nói tới trong văn bản.

Giống nhau:

Người chơi phải nấu cơm trong điều kiện mang tính thử thách.
Cơm chín, dẻo và ngon sẽ dành chiến thắng.

Khác nhau:

- Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm:

• Địa điểm: Từ Liêm - Hà Nội
• Nguồn gốc: diễn lại tích của Phan Tây Nhạc.
• Thể lệ, cách thức: mỗi nhóm 10 người tự xay thóc giã gạo nấu cơm. Đội nào nấu được cơm chín ngon trước là thắng, cơm dùng để cúng thần.

- Thi nấu cơm ở hội làng Chuông:

• Địa điểm: làng Chuông (Hà Nội)
• Thể lệ, cách thức: chia ra làm cuộc thi của nam và cuộc thi của nữ.

- Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng:

• Địa điểm: Hoằng Hóa - Thanh Hóa
• Thể lệ, cách thức: nấu cơm trên thuyền.

- Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện

• Địa điểm: Nam Định
• Thể lệ, cách thức: cuộc thi dành cho nam, mỗi đội 2 người, nấu cơm trong thời gian một tuần hương.

Câu 4. Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là gì? Phân tích một số nội dung cụ thể trong văn bản để thấy người viết đã đạt được mục đích đó.

- Mục đích: Cung cấp thông tin cho người đọc về hội thi thổi cơm.

- Người viết đã nêu rõ về địa điểm tổ chức, mục đích tổ chức, cách thức và luật lệ tổ chức của hội thi.

Câu 5. Văn bản giúp em hiểu thêm điều gì về hội thi thổi cơm? Hãy chỉ ra luật thi và các thi thổi cơm của một địa phương được nêu trong văn bản mà em thấy thú vị.

- Văn bản giúp em hiểu thêm quy tắc, luật lệ của hội thi thổi cơm.

- Luật thi và các thi thổi cơm của một địa phương được nêu trong văn bản mà em thấy thú vị: Hội Từ Trọng (Hằng Hóa - Thanh Hóa), nấu cơm trên thuyền.

Câu 6. Văn bản chỉ có một ảnh minh họa. Nếu vẽ thêm minh họa cho bài viết, em sẽ chọn nội dung nào? Vì sao em lại chọn nội dung đó để vẽ?

Cung cấp một số hình ảnh liên quan đến hội thi ở từng nơi. Như vậy sẽ giúp người đọc hình dung rõ hơn về hội thi ở từng nơi.