TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG

Câu 1 (trang 116, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Trong câu văn sau, những từ ngữ nào có thể được xem là từ ngữ địa phương? Vì sao?

Tất cả được đựng trong những thẫu, những vịm bày trên một cái trẹc, o bán cơm hến lấy ra bằng những chiếc gáo mù u nhỏ xíu, bàn tay thoăn thoắt mỗi thứ một ít…

Phương pháp giải:

Đọc kĩ câu văn và dựa vào hiểu biết của em về từ ngữ địa phương và từ toàn dân để xác định từ ngữ địa phương

Lời giải chi tiết:

Những từ ngữ được xem là từ địa phương là: thẫu, vịm, trẹc, o. Vì  đây là những từ ngữ đặc trưng vùng miền mà chỉ ở một số địa phương như Huế mới sử dụng.

Câu 2 (trang 116, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Liệt kê một số từ ngữ địa phương được dùng trong văn bản Chuyện cơm hến. Những từ ngữ đó có nghĩa tương đương với những từ ngữ nào được dùng ở địa phương em hoặc trong từ ngữ toàn dân?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản Chuyện cơm hến và xác định từ ngữ địa phương

Lời giải chi tiết:

Từ ngữ địa phương trong Chuyện cơm hến

Từ ngữ toàn dân/địa phương nơi khác

lạt Nhạt

Duống Đưa xuống

Né Tránh

Phỏng Bỏng

Túi mắt túi mũi Tối mắt tối mũi

tui Tôi

xắt Thái

Nhiêu khê Lôi thôi, phức tạp

mè Vừng

heo Lợn

Vị tinh Bột ngọt

thẫu thẩu

vịm liễn

trẹc Mẹt

o Cô

tô Bát

chi Gì

môn bạc hà cây dọc mùng

trụng nhúng

Câu 3 (trang 116, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Cho biết tác dụng của việc dùng từ ngữ địa phương của Huế trong Chuyện cơm hến.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức đặc điểm của từ ngữ địa phương

Lời giải chi tiết:

Việc dùng từ ngữ địa phương của Huế trong Chuyện cơm hến có tác dụng khắc họa không khí, sắc thái riêng của Huế, miêu tả lối nói riêng của người Huế. Tính chất địa phương của bài tản văn góp phần tạo ấn tượng sâu đậm về Huế và văn hóa Huế. Nói về không gian văn hóa Huế bằng một số từ ngữ Huế thì sẽ nêu bật được sắc màu của Huế.

Câu 4 (trang 116, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Nêu một số từ ngữ địa phương chỉ sự vật (người, cây cối, con vật,...) ở các vùng miền mà em biết và tìm từ ngữ toàn dân tương ứng

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tế và dựa vào hiểu biết của em

Lời giải chi tiết:

Từ ngữ địa phương

Từ toàn dân

Má, u, bầm, mạ Mẹ

Thầy, tía, cha, ba Bố

Chén Cốc

Bòng Bưởi

Mận Roi

O Cô Bá Bác

Mô Đâu

Vô Vào

Chén, tô Bát

Heo Lợn

Chủi Chổi

Tru Trâu

Mô Đâu

Bắp Ngô

Mần Làm

Hột gà, hột vịt Trứng gà, trứng vịt

Xà bông Xà phòng

Tắc Quất

Xỉn Say

Mập Béo

Thơm, khóm Dứa

Bổ Ngã

Câu 1. Trong câu văn sau, những từ ngữ nào có thể được xem là từ ngữ địa phương? Vì sao?

Tất cả được đựng trong những thẫu, những vịm bày trên một cái trẹc, o bán cơm hến lấy ra bằng những chiếc gáo mù u nhỏ xíu, bàn tay thoăn thoắt mỗi thứ một ít…

Gợi ý:

• Những từ ngữ địa phương: thẫu, vịm, trẹc, o
• Nguyên nhân: Các từ này chủ yếu được sử dụng ở một vùng miền nhất định (Huế)

Câu 2. Liệt kê một số từ ngữ địa phương được dùng trong văn bản Chuyện cơm hến. Những từ ngữ đó có nghĩa tương đương với những từ ngữ nào được dùng ở địa phương em hoặc trong từ ngữ toàn dân?

Một số từ gồm: lạt (nhạt), duống (đưa xuống), xắt (thái), trụng (nhúng), đậu phụng (lạc), mè (vừng), vị tinh (bột ngọt).

Câu 3. Cho biết tác dụng của việc dùng từ ngữ địa phương của Huế trong Chuyện cơm hến.

Việc dùng từ ngữ địa phương giúp cho ngôn ngữ của văn bản mang đậm màu sắc xứ Huế.

Câu 4. Nêu một số từ ngữ địa phương chỉ sự vật (người, cây cối, con vật, đồ vật...) ở các vùng miền mà em biết và tìm từ ngữ toàn dân tương ứng.

Từ ngữ địa phương

Từ ngữ toàn dân

mùng màn

heo lợn

trái quả

mô đâu

giời trời

nón mũ

Câu 1 trang 116 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Trong câu văn sau, những từ ngữ nào có thể được xem là từ ngữ địa phương? Vì sao?

   Tất cả được đựng trong những thẫu, những vịm bày trên một cái trẹc, o bán cơm hến lấy ra bằng những chiếc gáo mù u nhỏ xíu, bàn tay thoăn thoắt mỗi thứ một ít…

Trả lời:

Những từ ngữ được xem là từ địa phương là: thẫu, vịm, trẹc, o. Vì  đây là những từ ngữ đặc trưng vùng miền mà chỉ ở một số địa phương như Huế mới sử dụng.

Câu 2 trang 116 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Liệt kê một số từ ngữ địa phương được dùng trong văn bản Chuyện cơm hến. Những từ ngữ đó có nghĩa tương đương với những từ ngữ nào được dùng ở địa phương em hoặc trong từ ngữ toàn dân?
Trả lời:

Từ ngữ địa phương trong Chuyện cơm hến

Từ ngữ toàn dân/địa phương nơi khác

lạt Nhạt

Duống Đưa xuống

Né Tránh

Phỏng Bỏng

Túi mắt túi mũi Tối mắt tối mũi

tui Tôi

xắt Thái

Nhiêu khê Lôi thôi, phức tạp

mè Vừng

heo Lợn

Vị tinh Bột ngọt

thẫu thẩu

vịm liễn

trẹc Mẹt

O Cô

tô Bát

chi Gì

môn bạc hà cây dọc mùng

trụng nhúng

Câu 3 trang 116 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Cho biết tác dụng của việc dùng từ ngữ địa phương của Huế trong Chuyện cơm hến.

Trả lời:

Việc dùng từ ngữ địa phương của Huế trong Chuyện cơm hến có tác dụng tạo sắc thái đạc trưng, đậm đà bản sắc văn hóa địa phương xứ Huế

Câu 4 trang 116 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Nêu một số từ ngữ địa phương chỉ sự vật (người, cây cối, con vật,...) ở các vùng miền mà em biết và tìm từ ngữ toàn dân tương ứng

Trả lời:

Từ ngữ địa phương

Từ toàn dân

Má, u, bầm, mạ Mẹ

Thầy, tía, cha, ba Bố

Chén Cốc

Bòng Bưởi

Mận Roi

O Cô Bá Bác

Mô Đâu

Vô Vào

Chén, tô Bát

Heo Lợn

Chủi Chổi

Tru Trâu

Mô Đâu

Bắp Ngô

Mần Làm

Hột gà, hột vịt Trứng gà, trứng vịt

Xà bông Xà phòng

Tắc Quất

Xỉn Say

Mập Béo

Thơm, khóm Dứa

Bổ Ngã

• Trong câu văn sau, những từ ngữ có thể xem là từ ngữ địa phương? Vì sao?

Tất cả được đựng trong những thẫu, những vịm bày trên một cái trẹc, o bán cơm hến lấy ra bằng những chiếc gáo mù u nhỏ xíu, bàn tay thoăn thoắt mỗi thứ một ít...

Trả lời:

Trong câu văn, từ có thể xem là từ ngữ địa phương là: "thẫu", "vịm", "trẹc", "o" vì đây là những từ ngữ đặc trưng của nhiều tỉnh miền Trung trong đó có xứ Huế.

- "thẫu": (thẩu, do cách phát âm mà thành thẫu) dụng cụ chứa đồ ăn có miệng to gần bằng hoặc bằng thân, làm bằng nhựa, sành sứ, thủy tinh.

- "vịm": (thường gọi là liễn) đồ bằng sành sứ có nắp đậy, dùng để đựng thức ăn.

- "trẹc": (trẹt) cái mẹt, đồ đan kín bằng tre nứa, lòng nông, hình dáng và kích thước hơi giống cái mâm.

- "o": cô

• Liệt kê một số từ ngữ địa phương được dùng trong "Chuyện cơm hến". Những từ ngữ đó có nghĩa tương đương với những từ ngữ nào được dùng ở địa phương em hoặc trong từ ngữ toàn dân.

Trả lời: (Ảnh minh họa)

• Cho biết tác dụng của việc dùng từ ngữ địa phương trong "Chuyện cơm hến".

Trả lời:

Trong "Chuyện cơm hến", tác giả đã sử dụng nhiều từ ngữ địa phương nhằm: Tạo ấn tượng cho người đọc về không gian văn hóa Huế (không khí, sắc thái, lối nói riêng). Nói về không gian văn hóa Huế dùng từ ngữ địa phương khiến đặc trưng của nơi đây được nổi bật.

• Nêu một số từ địa phương chỉ sự vật (người, cây cối, con vật, đồ vật,...) ở các vùng miền mà em biết và tìm từ ngữ toàn dân tương ứng.

Trả lời: (Ảnh minh họa)

* Từ ngữ địa phương 

Câu 1 (trang 116 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Từ ngữ địa phương: thẫu, vịm, trẹc, o

- Vì những từ ngữ này chỉ được dùng ở vùng, miền nhất định: Miền Trung

Câu 2 (trang 116 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Từ ngữ địa phương

Từ ngữ toàn dân

- Bún tàu - Miến

- Nhiêu khê - Phức tạp

- Trẹc - Cái mẹt, mâm

- Mè - Vừng

Câu 3 (trang 116 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Tác dụng của việc dùng từ ngữ địa phương của Huế trong Chuyện cơm hến:

+ Giúp cho văn bản trở nên gần gũi, mộc mạc mang đậm tính bản sắc dân tộc khi nói về món ăn bình dân: cơm hến

Câu 4 (trang 116 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

Từ ngữ địa phương

Từ ngữ toàn dân

- Tía - Cha

- Mô - Đâu

- Trái thơm - Quả dứa

- Cái chi - Cái gì

- U - Mẹ

TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG

Câu hỏi 1: Trong câu văn sau, những từ ngữ nào có thể được xem là từ ngữ địa phương? Vì sao?

Tất cả được đựng trong những thẫu, những vịm bày trên một cái trẹc, o bán cơm hến lấy ra bằng những chiếc gáo mù u nhỏ xíu, bàn tay thoăn thoắt mỗi thứ một ít...

Trả lời:

- Những từ ngữ được xem là từ ngữ địa phương trong câu văn gồm: thẫu, vịm, trẹc, o.

- Nó được coi là từ ngữ địa phương vì nó khác với từ ngữ toàn dân, chỉ được dùng ở một số vùng miền nhất định.

Câu hỏi 2: Liệt kê một số từ ngữ địa phương được dùng trong văn bản Chuyện cơm hến. Những từ ngữ đó có nghĩa tương đương với những từ ngữ nào được dùng ở địa phương em hoặc trong từ ngữ toàn dân?

Trả lời:

Những từ ngữ địa phương trong văn bản Chuyện cơm hến có nghĩa tương đương với những từ ngữ toàn dân như sau:

lạt - nhạt; duống - xuống; xắt - thái; trụng - nhúng; thẫu - thẩu; vịn - liễn; trẹc - mẹt; o - cô.

Câu hỏi 3: Cho biết tác dụng của việc dùng từ ngữ địa phương của Huế trong Chuyện cơm hến.

Trả lời:

Tác dụng: giúp cho tản văn có màu sắc của xứ Huế nhiều hơn.

Câu hỏi 4: Nêu một số từ ngữ địa phương chỉ sự vật (người, cây cối, con vật, đồ vật,...) ở các vùng miền mà em biết và tìm từ ngữ toàn dân tương ứng.

Trả lời:

Địa phương

Từ ngữ địa phương

Từ ngữ toàn dân tương ứng

Miền Bắc

- u/bu - mẹ

- thầy - mẹ

Miền Trung

- mô - đâu

- o - cô

- răng - sao

- rứa - thế/ vậy

Miền Nam

- tía - bố

- má - mẹ

- cái chén - cái bát

- trái mận - quả roi