Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI
(Đỗ Thị Ngọc Quyên, Nguyễn Đức Dũng)

I. Trước khi đọc.

Câu hỏi: Bạn quan tâm điều gì về tương lai? Bạn đã trau dồi những kĩ năng gì để chuẩn bị cho tương lai của chính mình?

Trả lời:

– Trong tương lai, em quan tâm bản thân mình có công việc, định hướng tốt, phù hợp với thời đại không.

– Để chuẩn bị cho tương lai chính mình, bản thân em đã tự học thêm nhiều kĩ năng sống, học cách giao tiếp đúng mực, không ngừng bổ sung, trau dồi nhiều kiến thức hơn để có hành trang đầy đủ nhất bước vào đời.

II. Trong khi đọc.

Câu 1. Vì sao chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan?

Trả lời:

Chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan vì:

– Thế giới hiện đại không thể chia tách các ngành, các lĩnh vực, mà chúng tồn tại ràng buộc, lệ thuộc, tương tác với nhau.

– Thêm nữa, các vấn đề xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành, do vậy kiến thức liên ngành ngày càng trở nên quan trọng.

→ Vì vậy, chúng ta không chỉ nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành mà còn hiểu biết về kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan.

Câu 2. Chỉ ra yếu tố thuyết minh sử dụng trong đoạn văn.

Trả lời:

Yếu tố thuyết minh sử dụng trong đoạn văn:

– “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế, Khoa học, Địa lí, Lịch sử và Quản lí nhà nước – Trách nhiệm dân sự”

– “Khối kiến thức chung liên ngành bao gồm: Hiểu viết về các vấn đề toàn cầu (đa dạng văn hóa, tôn giáo, biến đổi khí hậu…), Hiểu biết về tài chính, kinh tế, kinh doanh (vai trò của nền kinh tế, tài chính cá nhân…), Hiểu biết về vai trò và trách nhiệm dân sự (quyền công dân, nhân quyền, quan hệ nhà nước – công dân,….), Hiểu biết về y tế và sức khỏe (các biện pháp bảo vệ sức khỏe tâm thần và thể chất như giảm căng thẳng, tránh rủi ro y tế, dinh dưỡng,….theo dõi, giám sát sức khỏe cá nhân, các vấn đề an toàn và y tế cộng đồng…), Hiểu biết về môi trường (môi trường thiên nhiên – hệ sinh thái, nguồn nước, năng lượng, khí hậu, tác động của con người tới môi trường tự nhiên – tăng trưởng dân số, tiêu thụ tài nguyên, ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, phá rừng,..)

Câu 1. Xác định luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản và mối liên hệ giữa các yếu tố ấy.

Trả lời:

Luận đề 1: Người trẻ cần chuẩn bị cho bản thân mình những hành trang kiến thức phù hợp với thế kỉ XXI đầy những bất định.

– Luận điểm 1: Người trẻ cần trau dồi không chỉ kiến thức cốt lõi của ngành mà còn cần nắm bắt kiến thức của các ngành gần, các ngành liền quan vì xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành.

– Luận điểm 2: Bên cạnh việc trau dồi kiến thức, người trẻ còn cần trau dồi kĩ năng vì tình trang thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường lao động sau tốt nghiệp đại học là vấn đề của nhiều quốc gia.

– Luận điểm 3: Bên cạnh việc trau dồi kiến thức và kĩ năng, người trẻ cần có thái độ đúng mực.

Câu 2. Các luận điểm trong bài viết đã làm sáng tỏ luận đề như thế nào? Theo bạn, lí lẽ, bằng chứng nào là tiêu biểu?

Trả lời:

– Luận điểm 1: Người trẻ cần trau dồi không chỉ kiến thức cốt lõi của ngành mà còn cần nắm bắt kiến thức của các ngành gần, các ngành liền quan.

+ Lí lẽ: Thế giới hiện đại cho thấy không thể chia tách các ngành, các lĩnh vực mà chúng tồn tại ràng buộc, lệ thuộc, tương tác với nhau.

+ Lí lẽ: Các vấn đề xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành, do vậy kiến thức liên ngành ngày càng trở nên quan trọng.

+ Dẫn chứng: Giải pháp liên ngành đã trở nên hiển hiện nhất trong đại dịch Covid-19. Trong lúc nước sôi lửa bỏng, chống dịch cấp quốc gia và trên toàn cầu là bài toán không thể giải chỉ bằng các mô hình dịch tễ hay các giải pháp y tế, mà còn đòi hỏi các tính toán về công bằng, an sinh xã hội, về tâm lí xã hội và cách tiếp cận cộng đồng.

– Luận điểm 2: Bên cạnh việc trau dồi kiến thức, người trẻ còn cần trau dồi kĩ năng vì tình trang thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường lao động sau tốt nghiệp đại học là vấn đề của nhiều quốc gia.

+ Lí lẽ: Thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường lao động sau tốt nghiệp đại học là vấn đề của nhiều quốc gia.

+ Dẫn chứng: “Khung kĩ năng của thế kỉ XXI” là chỉ dẫn giúp thu hẹp khoảng cách giữa việc đào tạo ở đại học với nhu cầu của doanh nghiệp.

+ Lí lẽ: Ba khối kĩ năng trọng yếu cho sinh viên ở thế kỉ XXI: Kĩ năng học tập và sáng tạọ, Kĩ năng công nghệ, truyền thông và thông tin, Kĩ năng sống và nghề nghiệp.

– Luận điểm 3: Bên cạnh việc trau dồi kiến thức và kĩ năng, người trẻ cần có thái độ đúng mực.

+ Lí lẽ: Có thể thấy trong khung kĩ năng của công dân thế kỉ XXI đã ẩn chứa một phần thái độ mà những người trẻ cần có.

+ Dẫn chứng tiêu biểu là: Giải pháp liên ngành đã trở nên hiển hiện nhất trong đại dịch Covid-19. Trong lúc nước sôi lửa bỏng, chống dịch cấp quốc gia và trên toàn cầu là bài toán không thể giải chỉ bằng các mô hình dịch tễ hay các giải pháp y tế, mà còn đòi hỏi các tính toán về công bằng, an sinh xã hội, về tâm lí xã hội và cách tiếp cận cộng đồng. Bởi đây là một dẫn chứng vô cùng cụ thể, đã được xác thực. Dẫn chứng này giúp cho văn bản trở nên có tính chính xác, độ tin cậy cao.

Câu 3. Nêu tác dụng của các yếu tố thuyết minh trong văn bản.

Trả lời:

– Các yếu tố thuyết minh trong văn bản đóng vai trò bổ sung, diễn đạt rõ ràng hơn luận điểm mà tác giả đưa ra. Yếu tố thuyết minh xuất hiện giúp cho nội dung văn bản trở nên có tính xác thực, độ tin cậy và thu hút người đọc hơn.

Câu 4. Bạn hãy chỉ ra mục đích và thái độ của người viết được thể hiện trong văn bản.

Trả lời:

– Mục đích của người viết: Người viết muốn gửi gắm thông điệp tới bộ phận người trẻ hãy không ngừng trau dồi cho mình kiến thức, kĩ năng; không ngừng rèn luyện thái độ của bản thân để một hành trang tốt bước vào thế kỉ XXI – một thế kỉ đầy biến động.

– Thái độ của người viết: Người viết bày tỏ thái độ lo lắng, vội vàng, khẩn trương, thôi thúc các bạn trẻ hãy hành động ngay từ bây giờ vì xã hội đang không ngừng biến chuyển, thay đổi mỗi ngày. Nếu người trẻ chậm bước sẽ bị bỏ lại phía sau.

Câu 5. Bạn có đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày ở đoạn cuối của văn bản không? Vì sao?

Trả lời:

Em hoàn toàn đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày cuối văn bản. Vì: giữa thế kỉ XXI – thế kỉ của sự bất định thì mỗi con người chúng ta cần phải có những thay đổi, những thái độ sao cho phù hợp với sự chuyển biến của xã hội. Con người của xã hội mới đòi hỏi cần có những sự linh hoạt, dễ dàng thích nghi, luôn sẵn sàng trước những chuyển biến của thời thế sao cho không bị bỏ lại với thời đại, với xã hội.

Câu 6. Trong “Khung kĩ năng thế kỉ XXI”, những kĩ năng nào bạn thấy bản thân cần trau dồi thêm? Bạn sẽ làm gì để hình thành, phát triển các kỹ năng ấy?

Trả lời:

Trong “Khung kĩ năng thế kỉ XXI” được nhắc trong văn bản, bản thân cần trau dồi thêm kĩ năng: Kĩ năng học tập và sáng tạo, Kĩ năng công nghệ, truyền thông và thông tin, Kĩ năng sống và nghề nghiệp.

Để hình thành, phát triển các kĩ năng ấy, bản thân em cần không ngừng học tập và thực hành thêm để trau dồi thêm kinh nghiệm cho các kĩ năng trên. Thêm vào đó, cần học cách lắng nghe, đóng góp ý kiến từ mọi người xung quanh để kĩ năng học tập và sáng tạo trở nên tốt hơn. Đồng thời, với kĩ năng sống và nghề nghiệp, bản thân em nhận thức được mình cần phải gặp gỡ, giao lưu với nhiều người hơn, học hỏi thêm từ những người đi trước….

Trước khi đọc

Bạn quan tâm điều gì về tương lai? Bạn đã trau dồi những kĩ năng gì để chuẩn bị cho tương lai của chính mình?

Gợi ý:

- Điều quan tâm trong tương lai: Học trường Đại học nào? Công việc là gì? Đạt được những thành tựu gì trong công việc?

- Những kĩ năng đã trau dồi để chuẩn bị cho tương lai: Kĩ năng thuyết trình, Kĩ năng làm việc nhóm, Kĩ năng giao tiếp…

Đọc văn bản

Câu 1. Vì sao chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan?

Các vấn đề xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành.

Câu 2. Chỉ ra yếu tố thuyết minh sử dụng trong đoạn văn.

Giới thiệu về khối kiến thức chung.

Sau khi đọc

Câu 1. Bạn hãy xác định luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản và mối liên hệ giữa các yếu tố ấy.

Luận đề: Những hành trang chuẩn bị vào thế kỉ XXI.

- Luận điểm 1: Hành trang tri thức

Lí lẽ và bằng chứng: Bất cứ ngành nào, kiến thức cốt lõi của ngành là đương nhiên; Cần phải nắm bắt được kiến thức của các ngành gần, các ngành liên quan; Trang bị khối kiến thức chung mà bất cứ công dân thế kỉ XXI nào cũng cần có.

- Luận điểm 2: Hành trang về kĩ năng

Lí lẽ và bằng chứng 2: Thiếu kĩ năng làm việc là vấn đề của nhiều quốc gia; P21 đưa ra ba khối kĩ năng trọng yếu cho sinh viên gồm kĩ năng học tập và sáng tạo, kĩ năng công nghệ thông tin và truyền thông; kĩ năng sống và nghề nghiệp.

- Luận điểm 3: Hành trang thái độ

Lí lẽ và bằng chứng 3: Thái độ mà người trẻ cần có là sẵn sàng, chủ động, có sự chuẩn bị.

=> Các luận điểm có mối liên hệ chặt chẽ, góp phần chứng minh cho luận đề. Lí lẽ và bằng chứng được đưa ra cụ thể, rõ ràng nhằm chứng minh cho luận điểm.

Câu 2. Các luận điểm trong bài viết đã làm sáng tỏ luận đề như thế nào? Theo bạn, lí lẽ, bằng chứng nào là tiêu biểu?

- Các luận điểm được trình bày cụ thể, rõ ràng theo thứ tự ưu tiên (thứ nhất, thứ hai, thứ ba).

- Lí lẽ, bằng chứng tiêu biểu: Trang bị khối kiến thức chung mà bất cứ công dân thế kỉ XXI nào cũng cần có (Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI…)

Câu 3. Nêu tác dụng của các yếu tố thuyết minh trong văn bản.

Yếu tố thuyết minh giúp cho cung cấp thông tin một cách chính xác, văn bản giàu tính thuyết phục hơn.

Câu 4. Bạn hãy chỉ ra mục đích và thái độ của người viết được thể hiện trong văn bản.

- Mục đích của người viết: Khẳng định sự bất định của thế giới trong tương lai và nhắc nhở người trẻ về việc chuẩn bị những hành trang (tri thức, kĩ năng, thái độ) cho thế kỉ mới.

- Thái độ của người viết được thể hiện trong văn bản là: kiên quyết, mạnh mẽ và dứt khoát.

Câu 5. Bạn có đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày ở đoạn cuối của văn bản không? Vì sao?

- Ý kiến: Đồng tình

- Nguyên nhân: Điều đó giúp con người có được sự chuẩn bị kĩ càng, đồng thời dễ dàng thích nghi với sự thay đổi.

Câu 6. Trong “Khung kĩ năng thế kỉ XXI”, những kĩ năng nào bạn thấy bản thân cần trau dồi thêm? Bạn sẽ làm gì để hình thành, phát triển các kĩ năng ấy?

- Kĩ năng cần trau dồi thêm: Kĩ năng sống và nghề nghiệp.

- Những việc cần làm:

• Tích cực tham gia các hoạt động xã hội.
• Đọc thêm các sách về kĩ năng, hướng nghiệp.
• Tham gia các câu lạc bộ ở trường để trau dồi kĩ năng.
• Học hỏi từ những thế hệ trước…

I. Tác giả văn bản Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI

- Đỗ Thị Ngọc Quyên

- Nguyễn Đức Dũng

II. Tìm hiểu tác phẩm Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI

Thể loại: Văn bản thông tin

Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

- Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI trích từ trang web của Bộ Khoa học và Công nghệ, ngày 9/9/2021, https://www.most.gov.vn/vn/tin-tuc/20614/cong-nghe-ai-cua-hien-tai-và-tuong-lai.aspx)

Phương thức biểu đạt

Văn bản có phương thức biểu đạt là nghị luận

Tóm tắt văn bản Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI

      Thế kỉ XXI – thế kỉ toàn cầu hóa sâu rộng, thế giới đã trở nên “phẳng” và “ảo” với mạng Internet và các ứng dụng công nghệ truyền thông. Chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan vì thế giới hiện đại không thể chia tách các ngành, các lĩnh vực, mà chúng tồn tại ràng buộc, lệ thuộc, tương tác với nhau. Thêm nữa, các vấn đề xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành, do vậy kiến thức liên ngành ngày càng trở nên quan trọng. Vì vậy, chúng ta không chỉ nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành mà còn hiểu biết về kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan.

Bố cục bài Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI

-  Bố cục: 3 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến “kỉ nguyên bất định ở thế kỉ XXI” – Giới thiệu về bối cảnh và hành trang tri thức mà người trẻ cần chuẩn bị. 

+ Phần 2: Tiếp đến “để ứng phó với bất định” - Chuẩn bị hành trang về kĩ năng.

+ Phần 3: Tiếp đến hết - Chuẩn bị hành trang về thái độ.

Giá trị nội dung

- Văn bản đề cập đến những hành trang cần thiết mà người trẻ cần chuẩn bị cho thế kỉ XXI.

Giá trị nghệ thuật

- Sử dụng vốn từ ngữ, sự hiểu biết sâu rộng đã làm nên sức hấp dẫn đặc biệt của văn bản nghị luận.

- Hệ thống lí lẽ, dẫn chứng chặt chẽ, có sức thuyết phục cao.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI

Hệ thống luận điểm, lí lẽ và dẫn chứng

* Luận đề: Người trẻ cần mang theo những hành trang gì để bước vào thế kỉ XXI

* Luận điểm: 

- Luận điểm 1: Chuẩn bị hành trang tri thức

+ “Đối với bất cứ ngành nào, kiến thức cốt lõi của ngành là đương nhiên… tương tác với nhau”.

+ “Ngoài kiến thức chuyên ngành, người trẻ còn cần trang bị khối kiến thức chung mà bất cứ…. cũng cần phải có”. 

+ “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế… Trách nhiệm dân sự”.

+ “Khối kiến thức chung liên ngành… phá rừng…)” 

- Luận điểm 2: Chuẩn bị hành trang về kĩ năng.

+ “Thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường…. nhiều quốc gia”. 

+ “P21 đưa ra ba khối kĩ năng trọng yếu tố… bất định”. 

- Luận điểm 3: Hành trang thái độ

+ “Chúng ta có thể lường trước sự bất định đến từ đâu… trước sự bất định”. 

= > Luận điểm và các lí lẽ dẫn chứng có vai trò lớn trong việc chứng minh và làm rõ luận đề chính. 

Mục đích và thái độ của tác giả

- Mục đích của người viết được thể hiện trong văn bản là: Khẳng định sự bất định của thế giới trong tương lai và nhắc nhở người trẻ về việc chuẩn bị những hành trang (tri thức, kĩ năng, thái độ) cho thế kỉ mới. 

- Thái độ của người viết được thể hiện trong văn bản là: kiên quyết, mạnh mẽ và dứt khoát. 

Phân tích tác phẩm Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI.

Có câu nói rằng: “Thế giới ngày mai thuộc về những người có tầm nhìn hôm nay”. Đúng thật vậy, thế giới của chúng ta thực sự đang là một ngôi nhà chung giữa sự phát triển nhanh chóng của thời đại và khả năng đối mặt của con người. Bài viết “Người trẻ và những hành trang vào thế kỷ XXI” đã đưa ra các hành trang cần thiết mà người trẻ cần trang bị để chuẩn bị cho thế kỷ XXI đầy bất định.

Trước hết, tác giả đã nêu lên bối cảnh và thực trạng của thế giới trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ. Sự bất định đã xuất hiện nhiều trong quá trình phát triển của thế giới nhưng trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng, "thế giới đã trở nên “phẳng” và “ảo” với mạng Internet và các ứng dụng công nghệ truyền thông, các sự bất định lan truyền với tốc độ chóng mặt và xảy ra trên quy mô lớn".

Vậy người trẻ cần chuẩn bị gì để có thể ứng phó với thế kỷ XXI đầy bất định?

Đầu tiên, tác giả đề cập đến hành trang tri thức là một điều kiện quan trọng trong thời đại này. Ở đoạn văn này, vấn đề được nhắc đến là vai trò của tri thức và kiến thức chung trong thế kỷ 21. Tác giả cho rằng, ngoài kiến thức chuyên ngành, người trẻ cần phải nắm bắt được kiến thức của các ngành gần, các ngành liên quan để có thể giải quyết các vấn đề đòi hỏi các giải pháp liên ngành. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh đại dịch COVID-19, khi các giải pháp không chỉ dựa trên dịch tễ học và y tế, mà còn đòi hỏi tính toán về công bằng, an sinh xã hội và cách tiếp cận cộng đồng.

Bên cạnh đó, tác giả cũng đề cập đến "Khung kĩ năng thế kỉ XXI" của tổ chức "Partnership for 21st Century skills". Khung này bao gồm các môn học cốt lõi và kiến thức chung mà sinh viên cần phải nắm bắt. Các môn học cốt lõi bao gồm các môn học chuyên ngành nhưng cũng có các môn học khác như Nhân văn, Toán, Kinh tế, Khoa học, Địa lí, Lịch sử và Quản lý nhà nước – Trách nhiệm dân sự. Các kiến thức chung liên ngành bao gồm các vấn đề toàn cầu, tài chính, kinh tế, kinh doanh, vai trò và trách nhiệm dân sự, y tế và sức khỏe, môi trường.

Từ đó, tác giả nhấn mạnh rằng, khối kiến thức này rất quan trọng đối với người trẻ trong kỉ nguyên bất định ở thế kỷ 21, và thông qua các kiến thức này, người trẻ có thể hiểu được môi trường sống của mình, đồng thời có thể tìm ra các giải pháp hiệu quả cho các vấn đề xã hội và môi trường.

Tiếp đến, một điều cần chuẩn bị đó là kĩ năng cần thiết cho sinh viên ở thế kỷ XXI. Tác giả đề cập về thực trạng thiếu kỹ năng làm việc là một vấn đề của nhiều quốc gia, và "Khung kĩ năng thế kỉ XXI" được đưa ra nhằm giúp thu hẹp khoảng cách giữa việc đào tạo ở đại học với nhu cầu của doanh nghiệp. Tác giả tiếp tục trình bày ba khối kĩ năng trọng yếu theo khung kĩ năng của "Partnership for 21st Century skills". Cụ thể, đó là kĩ năng học tập và sáng tạo, kỹ năng công nghệ, truyền thông và thông tin, và kĩ năng sống và nghề nghiệp. Trong số đó, tác giả nhấn mạnh rằng nhóm kĩ năng công nghệ, truyền thông và thông tin, cùng với nhóm kĩ năng sống và nghề nghiệp là những kĩ năng quan trọng nhất mang đặc trưng thời đại để ứng phó với bất định.

Không chỉ vậy, tác giả liên kết sự bất định đã được phân tích ở trên để giải thích về những thái độ cần có của người trẻ. Chúng ta có thể đoán trước sự bất định từ đầu, chứ không phải cho rằng tương lai là không thể xác định. Nhận thức đó giúp chúng ta có thái độ phù hợp với sự bất định, bao gồm sự sẵn sàng chủ động, có sự chuẩn bị, thay vì hoang mang, sợ hãi, nghỉ hoặc để rồi phó mặc hoặc ra các quyết định sai lầm. Việc có thái độ phù hợp với sự bất định giúp chúng ta chuẩn bị trước và chủ động hơn trong việc ứng phó với những tình huống bất ngờ.

“Người trẻ và những hành trang vào thế kỷ XXI” đã trình bày về sự bất định trong thế giới phát triển nhanh chóng của thời đại công nghệ, và nhấn mạnh vai trò của tri thức, kiến thức chung và kỹ năng cần thiết để người trẻ có thể ứng phó với bất định và chuẩn bị cho thế kỷ XXI. Nếu chúng ta muốn cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn, hãy cố gắng tích lũy và tạo ra nhiều giá trị hơn. Hãy bắt đầu ngay từ hôm nay bởi vì việc thay đổi và chuẩn bị cho chính mình sẽ giúp bạn hoàn thiện bản thân và có một cuộc sống hạnh phúc.

Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 41, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Bạn quan tâm điều gì về tương lai? Bạn đã trau dồi những kĩ năng gì để chuẩn bị cho tương lai của chính mình?

Phương pháp giải:

Liên hệ từ bản thân, đưa ra điều bản thân quan tâm về tương lai. Đứng trước điều quan tâm ấy, bản thân đã tự trau dồi được những kĩ năng gì để chuẩn bị cho tương lai chính mình.

Lời giải chi tiết:

Trong tương lai, em quan tâm bản thân mình có công việc, định hướng tốt, phù hợp với thời đại không.

Để chuẩn bị cho tương lai chính mình, bản thân em đã tự học thêm nhiều kĩ năng sống, học cách giao tiếp đúng mực, không ngừng bổ sung, trau dồi nhiều kiến thức hơn để có hành trang đầy đủ nhất bước vào đời.

Trong khi đọc 1

Câu 1 (trang 41, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Vì sao chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan?

Phương pháp giải:

Đọc và tham khảo nội dung văn bản để đưa ra câu trả lời cho câu hỏi vì sao chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan?

Lời giải chi tiết:

Chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan vì: 

- Thế giới hiện đại không thể chia tách các ngành, các lĩnh vực, mà chúng tồn tại ràng buộc, lệ thuộc, tương tác với nhau.

- Thêm nữa, các vấn đề xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành, do vậy kiến thức liên ngành ngày càng trở nên quan trọng.

       Vì vậy, chúng ta không chỉ nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành mà còn hiểu biết về kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan.

Trong khi đọc 2

Câu 2 (trang 43, SGK Ngữ Văn, tập một):

Chỉ ra yếu tố thuyết minh sử dụng trong đoạn văn

Phương pháp giải:

Vận dụng khái niệm về yếu tố thuyết minh, đọc lại đoạn văn và chỉ ra yếu tố thuyết minh sử dụng trong đó.

Lời giải chi tiết:

Yếu tố thuyết minh sử dụng trong đoạn văn:

- “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế, Khoa học, Địa lí, Lịch sử và Quản lí nhà nước - Trách nhiệm dân sự”

- “Khối kiến thức chung liên ngành bao gồm: Hiểu viết về các vấn đề toàn cầu (đa dạng văn hóa, tôn giáo, biến đổi khí hậu…), Hiểu biết về tài chính, kinh tế, kinh doanh (vai trò của nền kinh tế, tài chính cá nhân…), Hiểu biết về vai trò và trách nhiệm dân sự (quyền công dân, nhân quyền, quan hệ nhà nước - công dân,....), Hiểu biết về y tế và sức khỏe (các biện pháp bảo vệ sức khỏe tâm thần và thể chất như giảm căng thẳng, tránh rủi ro y tế, dinh dưỡng,....theo dõi, giám sát sức khỏe cá nhân, các vấn đề an toàn và y tế cộng đồng…), Hiểu biết về môi trường (môi trường thiên nhiên - hệ sinh thái, nguồn nước, năng lượng, khí hậu, tác động của con người tới môi trường tự nhiên - tăng trưởng dân số, tiêu thụ tài nguyên, ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, phá rừng,..)

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 43, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Xác định luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản và mối liên hệ giữa các yếu tố ấy.

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản, xác định các luận đề chính, từ các luận đề ấy tìm và chỉ ra các luận điểm, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản và mối liên hệ giữa các yếu tố ấy.

Lời giải chi tiết:

Luận đề 1: Người trẻ cần chuẩn bị cho bản thân mình những hành trang kiến thức phù hợp với thế kỉ XXI đầy những bất định. 

- Luận điểm 1: Người trẻ cần trau dồi không chỉ kiến thức cốt lõi của ngành mà còn cần nắm bắt kiến thức của các ngành gần, các ngành liền quan vì xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành.

- Luận điểm 2: Bên cạnh việc trau dồi kiến thức, người trẻ còn cần trau dồi kĩ năng vì tình trang thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường lao động sau tốt nghiệp đại học là vấn đề của nhiều quốc gia. 

- Luận điểm 3: Bên cạnh việc trau dồi kiến thức và kĩ năng, người trẻ cần có thái độ đúng mực. 

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 43, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Các luận điểm trong bài viết đã làm sáng tỏ luận đề như thế nào? Theo bạn, lí lẽ, bằng chứng nào là tiêu biểu?

Phương pháp giải:

Xác định và chỉ ra các luận điểm, lí lẽ và bằng chứng chứng minh luận điểm. Đưa ra lí lẽ, dẫn chứng tiêu biểu.

Lời giải chi tiết:

- Luận điểm 1: Người trẻ cần trau dồi không chỉ kiến thức cốt lõi của ngành mà còn cần nắm bắt kiến thức của các ngành gần, các ngành liền quan.

Lí lẽ: Thế giới hiện đại cho thấy không thể chia tách các ngành, các lĩnh vực mà chúng tồn tại ràng buộc, lệ thuộc, tương tác với nhau.

Lí lẽ: Các vấn đề xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành, do vậy kiến thức liên ngành ngày càng trở nên quan trọng.

Dẫn chứng: Giải pháp liên ngành đã trở nên hiển hiện nhất trong đại dịch Covid-19. Trong lúc nước sôi lửa bỏng, chống dịch cấp quốc gia và trên toàn cầu là bài toán không thể giải chỉ bằng các mô hình dịch tễ hay các giải pháp y tế, mà còn đòi hỏi các tính toán về công bằng, an sinh xã hội, về tâm lí xã hội và cách tiếp cận cộng đồng.

- Luận điểm 2: Bên cạnh việc trau dồi kiến thức, người trẻ còn cần trau dồi kĩ năng vì tình trang thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường lao động sau tốt nghiệp đại học là vấn đề của nhiều quốc gia. 

Lí lẽ: Thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường lao động sau tốt nghiệp đại học là vấn đề của nhiều quốc gia.

Dẫn chứng: “Khung kĩ năng của thế kỉ XXI” là chỉ dẫn giúp thu hẹp khoảng cách giữa việc đào tạo ở đại học với nhu cầu của doanh nghiệp.

Lí lẽ: Ba khối kĩ năng trọng yếu cho sinh viên ở thế kỉ XXI: Kĩ năng học tập và sáng tạọ, Kĩ năng công nghệ, truyền thông và thông tin, Kĩ năng sống và nghề nghiệp.

- Luận điểm 3: Bên cạnh việc trau dồi kiến thức và kĩ năng, người trẻ cần có thái độ đúng mực. 

Lí lẽ: Có thể thấy trong khung kĩ năng của công dân thế kỉ XXI đã ẩn chứa một phần thái độ mà những người trẻ cần có.

- Dẫn chứng tiêu biểu là: Giải pháp liên ngành đã trở nên hiển hiện nhất trong đại dịch Covid-19. Trong lúc nước sôi lửa bỏng, chống dịch cấp quốc gia và trên toàn cầu là bài toán không thể giải chỉ bằng các mô hình dịch tễ hay các giải pháp y tế, mà còn đòi hỏi các tính toán về công bằng, an sinh xã hội, về tâm lí xã hội và cách tiếp cận cộng đồng. Bởi đây là một dẫn chứng vô cùng cụ thể, đã được xác thực. Dẫn chứng này giúp cho văn bản trở nên có tính chính xác, độ tin cậy cao.

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 43, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Nêu tác dụng của các yếu tố thuyết minh trong văn bản

Phương pháp giải:

Vận dụng hiểu biết về khái niệm và tác dụng của yếu tố thuyết minh trong văn bản viết, đưa ra các tác dụng của yếu tố thuyết minh đối với văn bản trên.

Lời giải chi tiết:

Các yếu tố thuyết minh trong văn bản đóng vai trò bổ sung, diễn đạt rõ ràng hơn luận điểm mà tác giả đưa ra. Yếu tố thuyết minh xuất hiện giúp cho nội dung văn bản trở nên có tính xác thực, độ tin cậy và thu hút người đọc hơn.

Sau khi đọc 4

Câu 4 (trang 43, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Bạn hãy chỉ ra mục đích và thái độ của người viết được thể hiện trong văn bản.

Phương pháp giải:

Dựa vào nội dung chính của văn bản và các luận đề, luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng của văn bản để tìm ra mục đích và thái độ của người viết thể hiện trong văn bản.

Lời giải chi tiết:

Mục đích của người viết: Người viết muốn gửi gắm thông điệp tới bộ phận người trẻ hãy không ngừng trau dồi cho mình kiến thức, kĩ năng; không ngừng rèn luyện thái độ của bản thân để một hành trang tốt bước vào thế kỉ XXI - 1 thế kỉ đầy biến động.

     Thái độ của người viết: Người viết bày tỏ thái độ lo lắng, vội vàng, khẩn trương, thôi thúc các bạn trẻ hãy hành động ngay từ bây giờ vì xã hội đang không ngừng biến chuyển, thay đổi mỗi ngày. Nếu người trẻ chậm bước sẽ bị bỏ lại phía sau.

Sau khi đọc 5

Câu 5 (trang 43, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Bạn có đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày ở đoạn cuối của văn bản không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đưa ra ý kiến của mình, có đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày ở đoạn cuối văn bản không và giải thích.

Lời giải chi tiết:

Em hoàn toàn đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày cuối văn bản. Vì: giữa thế kỉ XXI - thế kỉ của sự bất định thì mỗi con người chúng ta cần phải có những thay đổi, những thái độ sao cho phù hợp với sự chuyển biến của xã hội. Con người của xã hội mới đòi hỏi cần có những sự linh hoạt, dễ dàng thích nghi, luôn sẵn sàng trước những chuyển biến của thời thế sao cho không bị bỏ lại với thời đại, với xã hội.

Sau khi đọc 6

Câu 6 (trang 43, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Trong “Khung kĩ năng thế kỉ XXI”, những kĩ năng nào bạn thấy bản thân cần trau dồi thêm? Bạn sẽ làm gì để hình thành, phát triển các kỹ năng ấy?

Phương pháp giải:

Dựa vào “Khung kĩ năng thế kỉ XXI” được nhắc trong văn bản, liên hệ với bản thân và đưa ra những kĩ năng bạn thấy bản thân cần trau dồi. Sau đó đưa ra những cách để hình thành, phát triển các kỹ năng ấy.

Lời giải chi tiết:

Trong “Khung kĩ năng thế kỉ XXI” được nhắc trong văn bản, bản thân cần trau dồi thêm kĩ năng: Kĩ năng học tập và sáng tạo, Kĩ năng công nghệ, truyền thông và thông tin, Kĩ năng sống và nghề nghiệp.

Để hình thành, phát triển các kĩ năng ấy, bản thân em cần không ngừng học tập và thực hành thêm để trau dồi thêm kinh nghiệm cho các kĩ năng trên. Thêm vào đó, cần học cách lắng nghe, đóng góp ý kiến từ mọi người xung quanh để kĩ năng học tập và sáng tạo trở nên tốt hơn. Đồng thời, với kĩ năng sống và nghề nghiệp, bản thân em nhận thức được mình cần phải gặp gỡ, giao lưu với nhiều người hơn, học hỏi thêm từ những người đi trước….

* Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 41 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Bạn quan tâm điều gì về tương lai? Bạn đã trau dồi những kĩ năng gì để chuẩn bị cho tương lai của chính mình?

Trả lời:

- Em quan tâm tương lai: thế giới sẽ thay đổi như thế nào.

- Để chuẩn bị tương lai cho chính mình em đã trau dồi cho mình những kĩ năng:

+ Kĩ năng sinh tồn.

+ Tư duy, phản biện.

* Đọc văn bản

Trả lời câu hỏi trong khi đọc:

Suy luận: Vì sao chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan?

Chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, liên quan là vì: Các kiến thức này có vai trò bổ sung và hỗ trợ lẫn nhau, nó giúp chúng ta thuận lợi hơn trong công việc cũng như xử lí các tình huống trong và ngoài công việc.

Theo dõi: Chỉ ra yếu tố thuyết minh sử dụng trong đoạn văn.

Yếu tố thuyết minh được sử dụng trong đoạn văn là:

- Thực hiện việc giới thiệu và trình bày các khối môn học cốt lõi và khối kiến thức chung:

+ “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế… Trách nhiệm dân sự”.

+ “Khối kiến thức chung liên ngành… phá rừng…)”

* Sau khi đọc

Nội dung chính: Văn bản đề cập đến những hành trang cần thiết mà người trẻ cần chuẩn bị cho thế kỉ XXI.

Trả lời câu hỏi sau khi đọc:

Câu 1 (trang 43 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Xác định luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản và mối liên hệ giữa các yếu tố ấy.

Trả lời:

* Luận đề: Người trẻ cần mang theo những hành trang gì để bước vào thế kỉ XXI

* Luận điểm:

- Luận điểm 1: Chuẩn bị hành trang tri thức

+ “Đối với bất cứ ngành nào, kiến thức cốt lõi của ngành là đương nhiên… tương tác với nhau”.

+ “Ngoài kiến thức chuyên ngành, người trẻ còn cần trang bị khối kiến thức chung mà bất cứ…. cũng cần phải có”.

+ “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế… Trách nhiệm dân sự”.

+ “Khối kiến thức chung liên ngành… phá rừng…)”

- Luận điểm 2: Chuẩn bị hành trang về kĩ năng.

+ “Thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường…. nhiều quốc gia”.

+ “P21 đưa ra ba khối kĩ năng trọng yếu tố… bất định”.

- Luận điểm 3: Hành trang thái độ

+ “Chúng ta có thể lường trước sự bất định đến từ đâu… trước sự bất định”.

→ Luận điểm và các lí lẽ dẫn chứng có vai trò lớn trong việc chứng minh và làm rõ luận đề chính.

Câu 2 (trang 43 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Các luận điểm trong bài viết đã làm sáng tỏ luận đề như thế nào? Theo bạn, lí lẽ, bằng chứng nào là tiêu biểu?

Trả lời:

- Các luận điểm trong bài viết giúp cho luận đề được sáng rõ, chứng minh và thuyết phục được người đọc, người nghe đồng tình với quan điểm đã đưa ra.

- Theo em lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu nhất là: “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế… Trách nhiệm dân sự”.

Câu 3 (trang 43 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Nêu tác dụng của các yếu tố thuyết minh trong văn bản.

Trả lời:

Tác dụng của các yếu tố thuyết minh trong văn bản: Giúp cho văn bản trở nên cụ thể, hấp dẫn và thuyết phục người đọc, người nghe.

Câu 4 (trang 43 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Bạn hãy chỉ ra mục đích và thái độ của người viết được thể hiện trong văn bản.

Trả lời:

- Mục đích của người viết được thể hiện trong văn bản là: Khẳng định sự bất định của thế giới trong tương lai và nhắc nhở người trẻ về việc chuẩn bị những hành trang (tri thức, kĩ năng, thái độ) cho thế kỉ mới.

- Thái độ của người viết được thể hiện trong văn bản là: kiên quyết, mạnh mẽ và dứt khoát.

Câu 5 (trang 43 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Bạn có đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày ở đoạn cuối văn bản không? Vì sao?

Trả lời:

Em đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày ở đoạn cuối văn bản vì: khi chúng ta có sự chuẩn bị kĩ càng, chúng ta sẽ thích nghi được với môi trường và thế giới sống thay đổi. Như vậy chúng ta dễ dàng hòa nhập và phát triển năng lực của bản thân ở thế giới mới.

Câu 6 (trang 43 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Trong “Khung kĩ năng thế kỉ XXI”, những kĩ năng nào bạn thấy bản thân cần trau dồi thêm? Bạn sẽ làm gì để hình thành, phát triển xá kĩ năng ấy?

Trả lời:

- Trong “Khung kĩ năng thế kỉ XXI”, những kĩ năng em thấy bản thân cần trau dồi thêm là:

+ Kĩ năng sống và làm việc.

+ Kĩ năng ICT (công nghệ, truyền thông, thông tin).

- Để hình thành và phát triển những kĩ năng ấy, em đã:

+ Luôn tìm tòi, học hỏi các kiến thức, kĩ năng liên quan đến công nghệ thông tin.

+ Học hỏi những kinh nghiệm từ đồng nghiệp và tiền bối đi trước.

Câu 1. Bạn hãy xác định luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản và mối liên hệ giữa các yếu tố ấy.

Trả lời: 

* Luận đề: Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI

Advertisementsarrow_forward_iosĐọc thêmPowered by GliaStudioclose

* Luận điểm: 

- Người trẻ cần chuẩn bị hành trang tri thức: Kiến thức là thứ tất yếu và rất quan trọng. 

- Người trẻ cần chuẩn bị hành trang về kĩ năng: Có kiến thức mà không có kĩ năng để áp dụng nó vào thực tế thì cũng không được.

- Hành trang cuối cùng cũng không thể thiếu là thái độ.

→ Các luận điểm được đặt ra để chứng minh cho luận đề. Các luận điểm cũng cần được liên kết và logic với nhau, không trùng lặp. Các lý lẽ và bằng chứng đưa ra để minh chứng cho các luận điểm.

Câu 2. Các luận điểm trong bài viết đã làm sáng tỏ luận đề như thế nào? Theo bạn, lí lẽ, bằng chứng nào là tiêu biểu?

Trả lời: 

Luận đề trong bài đã được làm sáng tỏ bằng cách nêu lần lượt từng luận điểm để chứng minh, làm sáng tỏ vấn đề rồi đi đến kết luận. 

Theo em, lí lẽ, bằng chứng về luận điểm “Người trẻ cần chuẩn bị hành trang tri thức” là tiêu biểu nhất. Hai luận điểm sau cũng quan trọng nhưng chúng chỉ bổ sung cho luận điểm này. Đối với người trẻ, hành trang tốt nhất để bước vào một thời đại mới chính là kiến thức. Kiến thức là quan trọng nhất và là tiền đề để phát triển mọi lĩnh vực.

Câu 3. Nêu tác dụng của các yếu tố thuyết minh trong văn bản. 

Trả lời: 

Trong văn bản có sử dụng yếu tố thuyết minh, yếu tố này đã có tác dụng nói rõ nguồn gốc, cấu tạo và vai trò, ý nghĩa của việc phải có hành trang khi bước vào thế kỉ XXI.

Câu 4. Bạn hãy chỉ ra mục đích và thái độ của người viết được thể hiện trong văn bản.

Trả lời: 

Mục đích và thái độ của người viết được thể hiện trong văn bản là thái độ nghiêm túc, chân thành đưa ra những lời nhắc nhở, lời khuyến nghị cho thế hệ trẻ Việt Nam. Những thế hệ tương lai, những người phát triển đất nước để bước vào một thời đại mới cần trang bị cho mình những hành trang tốt nhất để phát triển bản thân và đất nước.

Câu 5. Bạn có đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày ở đoạn cuối văn bản không? Vì sao?

Trả lời: 

Tùy từng trường hợp mà chúng ta có cách ứng xử và thái độ khác nhau, không thể lúc nào cũng tuân theo một nguyên tắc bất định. Do đó em hoàn toàn đồng ý với " thái độ phù hợp với sự bất định" được trình bày ở đoạn cuối của văn bản.

Câu 6. Trong “Khung kĩ năng thế kỉ XXI”, những kĩ năng nào bạn thấy bản thân cần trau dồi thêm? Bạn sẽ làm gì để hình thành, phát triển các kĩ năng ấy?

Trả lời: 

Trong " Khung kĩ năng thế kì XXI", những kĩ năng mà em thấy bản thân cần trau dồi thêm là kĩ năng về công nghệ, kĩ năng sống và nghề nghiệp. Thời kì 4.0 hiện đại, có rất nhiều thứ đổi mới đặc biệt là công nghệ. Nếu không có sự hiểu biết về công nghệ sẽ trở nên lạc hậu. Ngoài ra kĩ năng sống và kĩ năng nghệ nghiệp cũng là thứ không thể thiếu để bước vào đời. Vì vậy, để hình thành, phát triển các kĩ năng này thì em cần cố gắng học tập và học hỏi nhiều hơn, luôn quan tâm đến các vấn đề của thời đại để kịp hòa nhập với thời đại mới.